Cümlede Anlam Soruları
Ortaokul Türkçe
Cümlede AnlamOr
sir
keme duvarı gibiydi.
parlaktır.
3 Aşağıdaki cümlelerden benzetme anlamı taşıyanların yanındaki rakam ve
harfleri kutucuklara sırasıyla yazarak şifreyi bulunuz.
a. Sokaklar çok sessizdi.
f. Teni kar gibi bembeyaz.
b. Gözleri gökyüzü gibi maviydi.
c. Bugün hava güzel.
c. Çiçek mis gibi kokuyor.
d. Yarın oraya geleceğim.
e. Karınca gibi çalışıyor.
SIFRE B
65
g. Trenle yolculuk ettik.
h. Kaplan gibi hızlı bir araba
aldık.
1. Denizde yüzmeyi seviyorum.
i. Tuğla gibi kalın bir kitap aldım.
j. Şeker gibi bir adamdı.
000 000
DAİMA Yetenek Ⓒ
3
Ortaokul Türkçe
Cümlede AnlamD) Özgürce ve tarafsız biçimde ya
7.
1. Herkes kendi evinin önünü süpürse sokaklar tertemiz
olur, diyordu.
II. Bütün dünya, Avustralya'daki büyük ve önlenemeyen
yangını konuşuyor.
III. Türklerde ciltçilik, eski zamanlardan bu yana bir sanat
dalı olarak gelişmiştir.
IV. Bizler doğru konuşmaya ve nasıl konuşuyorsak da öyle
yazmaya özen gösteriyoruz.
Numaralanmış cümlelerin hangisindeki altı çizili sözcük-
ler arasında özel- genel ilişkisi vardır?
A) I.
B) II,
D) IV.
J
Ortaokul Türkçe
Cümlede Anlam3. 1. Gerçek, yalan olmayan...
2. Gerçek, hakikat...
3. Yanlışsız, eksiksiz bir biçimde...
4. Yakın, yakınlarında...
A)
B)
D)
Yukarıda "doğru" sözcüğünün sözlük anlamları verilmiştir.
Buna göre, numaralanmış anlamlar aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak örneklenmiştir?
1
2
Söyleyin doğrusunu, siz Doğru söylüyorsun All,
insanoğlunun ahlaklı ola- doğru söylüyorsun ama
bileceğine inanmıyorsu- kazın ayağı öyle değil.
C)
Çok Anlamlik Gerçek-Mecaz - Terim Antam)
nuz.
Buraya, doğru haber ver-
mek için geldik, insanlar
aldatmak için değil.
Söyleyin doğrusunu, siz
insanoğlunun ahlaklı ola-
bileceğine inanmıyorsu-
nuz.
Beceri Temetli Setes
greten Sorular
3
Buraya, doğru haber ver-
mek için geldik, insanları
aldatmak için değil.
"Çevre" kelimesi aşağıdaki cümlelerin hangisin-
de mecaz anlamıyla kullanılmıştır?
A) Bu çevrede ev kiralan epeyce düşük.
Doğru söylüyorsun Ali,
doğru söylüyorsun ama
kazın ayağı öyle değil.
4
Şafağa doğru otomobil
sesi duyuldu.
nuz.
Şafağa doğru otomobil
sesi duyuldu.
Doğru söylüyorsun Ali, Şafağa doğru otomobil Söyleyin doğrusunu, siz Buraya, doğru haber ver-
doğru söylüyorsun ama sesi duyuldu.
insanoğlunun ahlaklı ola-mek için geldik, insanları
bileceğine inanmıyorsu- aldatm için değil.
kazın ayağı öyle değil.
nuz.
TURKCE
Buraya, doğru haber ver- Şafağa doğru otomobil Söyleyin doğrusunu, siz Doğru söylüyorsun Ali,
mek için geldik, insanları sesi duyuldu.
insanoğlunun ahlaklı ola- doğru söylüyorsun ama
bileceğine inanmıyorsu- kazın ayağı öyle değil.
aldatmak için değil.
5. Gönlüm uçmak isterken semavi ülkelere
Ayağım takılıyor yerdeki gölgelere...
Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur"
Ortaokul Türkçe
Cümlede AnlamHIZ YAYINLARI
62.
Anadolu Orkidesi
Yaklaşık 40 türü endemik olan Anadolu orkide-
leri, orkide dışında her adla anılıyor. Orkidenin
en belirgin özelliği olan çiçeğin ortasındaki
büyük yaprağın geriye doğru uzanmış olma-
sı, Anadolu orkidesinin de en belirgin özelliği.
Maraş dondurmasına eşsiz kıvamını veren sa-
lep, Anadolu orkidesinin yumrularından elde
ediliyor. Hepsi endemik ?
Ters Lale
14
Dünyanın en nadide çiçeklerinden biri olan
ters lale, doğal olarak (sadece Hakkâri civarın-
da, 1500-2500 m yüksekliklerde yetişir. Ters
lale, 60-80 cm boyundaki sapların üst kısmın-
da dairesel olarak dizilmiş 3-8 adet çan şekilli
çiçekten oluşur. İlkbaharın başlarında kar top-
raktan kalkar kalkmaz çiçek açan Anadolu'ya
özgü bu çiçek, baharın müjdecisidir.
Çiğdem
Anadolu'ya özgü pek çok endemik (sadece bir
bölgede yetişen veya yaşayan bitki, hayvan).
türü bulunan bir çiçektir çiğdem. Abant çiğde-
mi, Adana çiğdemi, Ankara çiğdemi gibi türleri
sadece Anadolu'da yetişiyor. Genellikle sarı,
beyaz ve mor çiçekleri olan çiğdem, Anado-
lu'da kalkgit, vargit, mahmurçiçeği gibi adlarla
da anılıyor.
Bir medya metninden alınan bu parçalar için
en uygun ana başlık aşağıdakilerden hangisi-
dir?
A) ENDEMİK ÇİÇEKLER
B) ANADOLU'NUN BİTKİLERİ
C) ANADOLU'NUN ÇİÇEKLERİ
D) BAHARDA AÇAN ÇİÇEKLER
Ortaokul Türkçe
Cümlede Anlam25
60. Benim hayatımın yirmi beş yılı küçük taşra kasa-
balarında geçti. Oralarda yazmak korkunç bir şey
tabii, bir anlamda yalnızlık içi yalnızlık. Öyle ki bir
Türkçe öğretmeniyle karşılaştığında seviniyorsun.
Ya da herhangi bir insanın ağzından Sait Faik'in
adı çıksa ona çok yakın bir akrabanı görmüş gi-
bi bakıyorsun. İçinden, sırf Sait Faik'i biliyor diye,
sarılıp öpesin geliyor. O kasabalar hâlâ öyledir
sanıyorum. Kitapçı denen yer yine kırtasiyecidir,
yazmak yine boş iştir, kitap deyince akla yine
ders kitabı geliyordur ve kırtasiye dükkânlarının
bir rafında yine yalnızca Ömer Seyfettin'in, Halide
Edip'in ve Yakup Kadri'nin birkaç kitabı vardır.
Bu parçaya göre küçük taşra kasabaları ile il-
gili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A Yabancılara yeterince hürmet gösterilmediği
B) Okuma yazma bilenlerin hiç olmadığı
C) Okuma ve yazmaya gerekli değerin verilmediği
Dokumanın boş bir uğraş olarak görüldüğü
Ortaokul Türkçe
Cümlede AnlamTÜRKÇE
15 MAYIS DÜNYA IKLIM GÜNÜ'NDE "KARAMSAR" TABLO
Son 150 yılda
ortalama sıcaklık
Karbondioksit salınımı
en yüksek ülkeler
CIN
ABD
HINDISTAN
RUSYA
Okyanusu
JAPONYA
9.04 MILYAR TON
4.99 MILYAR TON
2,06 MILYAR TON
15 MILYAR TON
134 MILYAR TON
Ogene
18. İnsan bir şeyi kullanamadıktan sonra
Sahibi olsa da bir olmasa da
Toplam
karbondioksit
salemmendaki
pays (N)
28
15
6
5
A
S
.
D
Dünya genelinde
Avrupa'da ise
Okyanusir
Küresel karbon salınımında
sektörlerin payı
Enerji
Endüstriyel faaliyetler
Ormancılık
Paura
Olyan
Ulasim
Tarim
Atik ve atık su
Evsel ve ticari binalar
Karbondioksit
salm yoğunluk
Beritas
%26
%20
%14
N13
53
%7
0
DENEME 1
Bu görselde anlatılan sorunla ilgili aşağıdakilerden
hangisi en etkili çözüm olur?
A) Tarımda kullanılan ve karbon salınımına sebep olan ürünler en aza indirilmeli.
B) Enerji sektöründe kullanılan ve karbon salınımına sebep olan ürünler en aza indirilmeli.
C) Ulaşımda insanlar bisiklet vb. karbon salınımına yol açmayan ulaşım araçlarına yönlendirilmeli.
D) Insanlara küresel ısınmanın geldiği durumla ilgili düzenli bilgi verilmeli. +
Ortaokul Türkçe
Cümlede Anlamprür
ayın
gsu
can
dü
fed
in
tine
pla
SU
be
lyk
y
im
58.
1. Yaya geçidinin bulunduğu yol kenarındaki kal-
dırımda dur; sola, sağa, tekrar sola bak.
II. Eğer araç gelmiyorsa ya da çok uzak mesa-
fedeyse hızlı adımlarla yolun karşısına geç ve
kaldırıma çık.
III. Eğer araç geliyorsa geçmesini bekle ve geç-
tikten sonra sağ taraftan hızlı adımlarla ilerle.
IV. Yolun ortasına geldiğinde tekrar sağa bak.
V. Eğer araç gelmiyorsa ya da çok uzak mesafe-
deyse sağ taraftan hızlı adımlarla ilerle.
VI. Eğer araç geliyorsa geçmesini bekle ve geç-
tikten sonra hızlı adımlarla yolun karşısına geç
ve kaldırıma çık.
Numaralanmış cümlelerin anlamlı bir bütün
oluşturacak şekilde sıralanması için aşağıda-
kilerden hangileri yer değiştirmelidir?
A₁
A) I ve V.
Il ve V.
Il ve IV.
D) III ve VI.
Ortaokul Türkçe
Cümlede Anlamapanan kap
17:06
n hayata gu
Z1 uzatabilme
amadan org
k atılır
ri çeki
ir şeye
Arzugül
5 dakika önce
9-11. soruları aşagıdakı metne göre cevaplayınız.
(1) Evimiz sokağın başında. (2) Yatıp kalktığım oda-
penceresinden bakınca, bir baştan bir başa bütün
sokağı görüyorum. (3) Bir saat sonra yola çıkacağım.
ruluyordum ki sokaktan gelen bir çocuk ağlaması beni
(4) Odamda öteberi eşyamı bavuluma yerleştirmiş doğ
pencerenin önüne çekti.
almaya
ça geçird 9 Metindeki cümlelerden hangisi yüklemin yeri
bakımından diğerlerinden farklıdır?
B) 4
arkadas
nin
(5) Çocukların ağlamasına dayanamam. (6) Bir fena
olurum duydum mu. (7) Çocuklar boş yere ağlamaz. (8)
Şu dünyada çocukların ağlaması ne kadar azalırsa bilin
ki kötülükler o kadar azalmıştır. (9) Ağlayan bir çocuk
sesi duyar da ilgilenirseniz bilin ki şu bozuk düzenin sizi
üzecek bir olayıyla karşılaşacaksınız.
A)
D)
10 Metindeki cümle türleri ile ilgili olarak hangisi
doğrudur?
A) 2. cümle, birden fazla yargı bulunan olumlu bir
fiil cümlesidir.
B) 3. cümlenin içinde birden fazla yüklem bulun-
maktadır.
5. cümle olumlu, kurallı, basit, fiil cümlesidir.
D) 7 ve 8. cümlede yargı sayısı birden fazladır.
O
|||
=
%38
12 "Yazar e
lamamış
kilerden
A) Ede
topla
B) Edel
topla
C) Yaz
topla
D) Yaz
topla
13 Aşağıd
yargı bi
A) Ne z
Bir c
B) Bir c
Ağz
C) Ben
Fuka
D) Aydi
Hiçb
14 "Uyanın
uyanın!
Uyanın
sıcaklığı
buğusun
yım. Bütü
hasınızı
Ortaokul Türkçe
Cümlede AnlamAAAAA
4. Hayatında ilk kez İstanbul'a gelmişti. Biraz korku
biraz tedirginlik hissediyordu. Ayşe kalabalıktan çe-
kindiği için iyice çantasına sarıldı. Kendisini karşıla-
maya gelen teyzesine doğru yürümeye başladı.
Bu parçada aşağıdaki hikâye unsurlarından han-
gisine yer verilmemiştir?
A Yer
Olay
B Kişi
D) Zaman
Ortaokul Türkçe
Cümlede Anlam12. Sanatta gerçekçilik önemlidir. Sanatın faydası, gerçeği
bütün yönleriyle ve samimiyetle anlatmasıdır. Bunun
IM
Vir
için sanatta sadelik hâkim olmalı, gerçeklik olduğu gibi
IV
verilmelidir.
Bu parçada numaralanmış sözcüklerin sözlük anlamı
aşağıda karışık olarak verilmiştir.
Sözlük anlamı
• Yarar
●
●
TÜRKÇE
içtenlik
Egemen
Taraf
A) I.
Buna göre, numaralanmış sözcüklerden hangisi-
nin anlamı yanlış verilmiştir?
II.
14. Durgun den
tin gibi işil-
mil uzakta
teknesi, m
veriyordu
deleye gi
C) III.
D) IV.
Bu pare
gisind
A Be
B) K
C) A
D)
15
Ortaokul Türkçe
Cümlede AnlamTiyatroda kostümler sinemadakinden
daha göz alıcıdır.
A) Ece
Ece
Bazı kuş türleri ve sürüngenler
suyun üzerinde yürüyebilir.
Okan
Caner
Buna göre hangi öğrencinin söylediği cümle kanıtlanabilirlik açısından diğerlerinden fark-
lidir?
Ece
E-kitap kullanımı son yıllarda büyük
artış göstermiştir.
Feray
B) Feray
Tropikal meyvelerden biri olan
mangonun ana vatani Hindistan'dır.
C) Okan
olması gerek
D) Caner
miyor mu?
Ortaokul Türkçe
Cümlede Anlamaş-
un
an.
ha
va
A
eis
Yayınlan
18. En basit görünen çözümler, çoğunlukla pratikte ger
çekleşmesi en imkânsız olanlar olsa da bazen, gerçek
ten işe yarayabilir ve hayat kurtarabilir. Hapishaneden
kaçmak için kapıları kullanmak, bu demir kapıların kilit-
lerini ahşaptan yapılma anahtarlarla açmak da kulağa
ilk önce imkânsız gelecek kadar basit gelen bu tür
çözümlerden bir tanesi. Mahkûmların kapalı kaldıkları
1
11
hücrelerinden kaçmak için yer altından tünel kazmala-
|||
rını veya akıl almaz derecede karmaşık planlar yapma-
IV
larını konu alan hikâyelerin yanında Tim Jenkin'in ya-
şadıkları hiç şüphesiz farklı kalıyor. Tim Jenkin'in Inside
Out: Escape from Pretoria isimli kitabından uyarlanan
film, Jenkin ve iki arkadaşının 70'li yıllarda ahşaptan in-
şa edilmiş cezaevinin her kapısı için özel yaptıkları anah-
tarları kullanarak Güney Afrika'daki Pretoria Merkez feis
Taynian
wwwww
Cezaevinden kaçmalarının sıra dışı hikâyesini anlatıyor.
Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerin anlam özel-
liklerine ilişkin,
I. Gerçek anlamlıdır.
II. Deyim içinde kullanılmıştır.
III. Terimdir.
IV. Basit kelimesinin zıt anlamlısı olarak kullanılmıştır.
açıklamalarından hangisi yanlıştır?
A) I
B) II
C) III
19. Atatür
dir
D) IV
Laikli
de ça
Türk
kuk
ninin
bilin
olus
nur
etti
van
rin
As
bi
A
C
20.
Ortaokul Türkçe
Cümlede Anlam"Hava hafif olmasına rağmen yaşam
için çok önemlidir."
cümlesindeki "hafif" sözcüğünün karşıt anlamlısı
aşağıdaki cümlelerin hangisinde vardır?
A Yaşlı hasta geceyi çok ağır geçirdi.
B) Sırtında taşıdığı çuval çok ağırdı.
C) Zaman, yaşlanınca çok ağır ilerliyor.
D) Matematiğin bu konuları oldukça ağır.
Ortaokul Türkçe
Cümlede AnlamTÜRKÇE
(A)
B)
C)
D)
Sözcükler, anlam özelliklerine göre gerçek anlam, mecaz anlam ve terim anlam olmak üzere
üç başlıkta incelenir:
.
Gerçek anlam, bir sözcüğün aklımıza ilk gelen anlamıdır. Sözcüklerin, sözlükte yer alan ilk
anlamları da gerçek anlamlarıdır.
Bir ilgi veya benzetme sonucu sözcüğün gerçek anlamından tamamen uzaklaşarak ka-
zandığı yeni anlamlara mecaz anlam denir.
DENEME 1
Bir sözcüğün bilim, sanat, spor ya da meslek alanına özgü kavramları karşılığında kazan-
dığı anlama terim anlam adı verilir.
Buna göre,
I.Ağzına aldığı koca lokmayı yutmakta zorlanıyordu.
II. Çevremdeki insanların çoğunluğu Karadeniz ağzıyla konuşuyordu.
III. Öyle çok konuştu ki kimseye ağız açma fırsatı vermedi.
cümlelerinde yer alan "ağız" sözcüklerinin anlamları aşağıdaki seçeneklerin hangisinde sıra-
sıyla doğru verilmiştir?
Gerçek
III
11
1
1
Mecaz
1
|||
||
|||
Terim
||
I
|||
||
Ortaokul Türkçe
Cümlede AnlamC) II ve III. Q
1.
11. Bir yargının gerçekleşmesinin, başka bir yargının ger-
çekleşmesine bağlı olduğu cümlelere koşul (şart) cüm-
lesi denir.
Buna göre aşağıdaki parçada numaralanmış cümle-
lerin hangisinde koşul-sonuç ilişkisi vardır?
(1) Roman; bir kişi ya da bir grup insanın başından ge-
çenleri, onların iç ve dış yaşantılarını belli bir sıra, man-
tık, duygu ya da sanat ilişkisini gözeterek öyküleyen
uzun kurgusal anlatıma denir. (II) Romanlarda, toplum-
sal olaylar ve ilişkiler, gerçeklere uygun tarzda ele alınır.
(III) Romandaki olaylar arasında dengeli bir sıralama ve
bağ olursa okuyucu sıkılmaz (IV) Olaylar, akla yakın ol-
mak; romanın konusuna bağlı oluşturulmalıdır.
B) II.
KUZUCU YAYINLARI
C III.
D) IV.
Ortaokul Türkçe
Cümlede AnlamTÜRKÇE
16.
(1) Sarı Traktör'ü okuyunca anlıyorsunuz ki Talip Apaydın, köye traktör girmesini istiyor. (II) Bu-
nun için köydeki ilkel üretim biçimini her yönüyle anlatıyor. Sap çekimini, döven sürmeyi, tinaz
savurmayı, saman çekmeyi bütün ayrıntılarıyla görüyoruz. (III) Apaydın, ilkel üretimin köylüyü
nasıl yıprattığını belirtmek için anlatıyor bunları. (IV) Köye traktörün girmesiyle ilkel üretimin
yerini, makineli üretim aldığından köylünün rahat edeceğini anlatıyor.
DENEME 2
B) II
Bu metinde numaralandırılmış cümlelerden hangisinde yazarın yazılarında amaçladığının ne
olduğu verilmiştir?
A) I
C) III
99
D) IV
L
C
1