Cümlede Anlam Soruları

10. Kavram, nesne ya da varlıkları topluca, kap- samı en geniş şekilde karşılayan sözcüklere genel anlamlı; sınırı ve kapsamı en dar şekilde karşılayan sözcüklere özel anlamlı sözcükler denir. Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde genelden özele doğru bir sıralama vardır? A) Papatya, sade güzelliği ile en güzel çiçek- lerden biridir. B) Türkiye'nin kalbi Ankara, Ankara'nın kalbi Çankaya'dır. C) Sarı, sevinç uyandıran renklerin başında gelir. D) Ispanak, kış mevsiminin en güzel sebzesi- dir.

1. Cümlelerin hangisinin anlam özelliği yanlış ve- rilmiştir? A) Diyelim ki istediğin, okula puanın yetmedi, özel okul düşünür müsün? (Varsayım) B)Bu yaşıma kadar zamanımı igi planlayama- dığım için hayal etmediğim noktadayım. (Öz simgeleştiri) C) Seni ne kadar düşündüğümü ifade ettikten sonra, bunu söylemeni beklemezdim. (Yakın- ma) D) Dizlerimiz tutuyorken beraberce canımızın istediği her yere gitmek lazımmış. (Hayıflan- ma) x

2. Psikolojik danışmanlık ve rehberlik (PDR) eğitimi alırken dikkat eksikliği ve hiperaktivite (aşırı etkinlik) bozukluğu hakkında bilgi sahibi olmuştum. Ancak okurken beni etkileyen vakaları kanlı canlı görmek, "Çocuğum hiperaktiftir (aşırı etkin) ablası." sözlerini bir kenara atıp gerçek hiperaktivite bozukluğuyla karşılaşmak çok çok başkaydı. Bu metindeki altı çizili ifadenin metne kattığı anlam aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Yoğun bakımdan çıkarılan hastanın sağlık durumunun iyi olduğu belirtildi. B) Mustafa Kemal Atatürk'e ulaşabilmek için kalabalığı yararak ilerledim. C) Güller; tazelikleri, renkleri, biçimleriyle salonu birden canlandırdı. D) 1999 depremini bire bir yaşayıp pek çok dokunaklı olaya tanıklık ettim.

12-15. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız. Burası Afrika. Cebelitarık'tan Ümit Burnu'na, Kızıldeniz'den Atlas Okyanusu'na insanoğlunun en eski yurtla- rindan biri hatta belki birincisi. Yaklaşık 1 milyar insan, bu koca kıtada bugün modern hayatın getirdiği şart- lar ve imkânlarla yaşıyor dünyanın her yerinde olduğu gibi. Ancak Afrika'nın istisnaları da yok değil. Arap Yarımadası'nın karşısı Kızıldeniz boyunca Doğu Afrika olarak tanımlanıyor. Bilim insanlarının bir kısmı, burada bulunan yüzbinlerce yıl öncesine ait kalıntıları yorumlayarak burayı, insanlığın dünya üzerinde ilk ortaya çıktığı yer addediyor. Bugün Etiyopya'nın Omo Nehri vadisinde yaşayan bu kabile insanları, atalarından aldıkları ilham doğrultusun- da bize, onları çağrıştıran yaşam tabloları sunuyor. Burada yalnızca sıradan bir şehir dışı doğası değil, dünyanın en özel doğal yaşam alanları birbiri ardınca sıralanıyor. Pek çok yerde olduğu gibi burada da gezginlerin ve medeniyetin yolunu bir akarsu belirliyor. Omo Nehri, Afrika'nın can damarı Nil'in kaynak kollarından biri. Orta Batı Etiyopya'dan başlayıp Kenya'daki Turkana Gölüne akan Omo Nehri, bu topraklara Nil'in bereketini taşıyor. Nehrin oluşturduğu vadi boyunca asırlardır geleneksel yaşam biçimlerini koruyan kabileler var: Mursiler, Kara- lar ve Hamarlar geleneksel yaşamlarında asırların izlerini koruyan bu insan topluluklarından. 12. Metinde anlatılanlarla ilgili, 1. Afrika'daki pek çok kabile yüzyıllardır geleneksel bir yaşam sürmektedir. II. Nil'in en önemli kaynak kolu olan Omo Nehri, Turkana Gölü'ne akmaktadır. III. Afrika'da yaşayan insanların hepsi, sanılanın aksine aslında modern yaşamı benimsemişlerdir. IV. Bazı bilim insanları, Doğu Afrika'yı insanlığın dünya üzerinde ortaya çıktığı ilk yer olarak ifade etmektedir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? ANI-11 B) I-IV C) II-III 13 Metinde aşağıdakilerin hangisine dair bir bilgi yer almamalardan D) III-IV

6. 6-9. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız. Şimdilerde dijital dünyada sıkça karşımıza çıkan "Lorem Ipsum" un tarihi aslında çok öncelere dayanıyor ve yıl- lardan beridir matbaa içerisinde de kullanılıyor. Lorem Ipsum, en basit haliyle yapılan yazılı çalışmalarda yazının nasıl görüneceğini anlayabilmemiz için kullandığımız taslak bir metindir. Lorem Ipsum, yaklaşık 500 yıl önce bir matbaacının baskılar için hazırladığı model kitabında kullanılmıştır. Yıllar geçtikçe kullanım alanları da kullanan kişi sayısı da artarak devam etmiştir. Kullanan insanlar, uzun yıllar bunun anlamsız kelimelerden oluşan bir metin olduğunu düşündüler. Ancak sonradan edinilen bulgular, aslında gerçeğin çok farklı olduğunu ortaya koydu. "Lorem Ipsum" un tarihi milattan önce 45 yılına kadar dayanıyor. O tarihlerde Çiçero tarafından yazılan "lyi ve Kötünün Uç Sınırları" kitabının 1, 30 ve 32. paragraflarında geçtiği sonradan öğrenilmiştir. Kitap, aynı zamanda 1500'lü yıllarda Avrupa'da Rönesans dönemi ile popüler olmuş, aynı dönemde Lorem Ipsum'u ilk kullanan mat- baacıya da muhtemelen bu vesileyle ulaşmış. Yazının bir bütün olarak anlamı bulunmamaktadır. Ancak Çiçero'dan alınan kısım ve anlamı şöyle: "Neque porro quisquam est qui dolorem ipsum quia dolor sit amet, consectetur, adipisci velit...." "Acıyı seven, arayan ve ona sahip olmak isteyen hiç kimse yoktur. Nedeni basit. Çünkü o acıdır..." Yazının geri kalan kısmı ise Latin harflerinden ilk bakışta anlamlı bir yazı gibi görünebilecek şekilde rastgele yazılmıştır. Metinde Lorem Ipsum ile ilgili, I. Dijital dünyada ve matbaacılıkta yazının nasıl görüneceğini anlamaya yarayan bir taslaktır. II. Çiçero'nun "lyi ve Kötünün Uç sınırlanı" adlı kitabına ilham kaynağı olmuştur. III. Milattan önce 45 yılında ilk defa bir matbaacı tarafından kullanılmıştır. V IV. Uzun yıllar anlamsız kelimelerden oluşan bir metin olduğuna inanılmıştır. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? ALT-11 B) I-IV D-N

araştırma, bir sek düzeyde için bir zevk klar sanat- şir ve her ne ara- Freyle- anda en en Doğayı izlemeyenlerin önemli keşifler yapmasından söz etmek zordur. tak bilimint gelişmesine katkada bulunmuştur. D Doğa kanunlan ile bilim arasında yakın bir ilişki kurmak mümkündür. OO NITELIK YAYINLARI 4. 1. Ben Türkçeyi seviyorum; akıcılığını, anlam külçesi haline gelmiş sözcüklerini, farklı türdeki cümle yapılarını, aynı sözü birden fazla anlama gelebilecek şekilde kullanabilme imkânını kısacası her yönünü seviyorum Türkçenin. Buna yabancı dillerden girip yüzyıllar içinde anlamca ağırlaşan sözcükler de dahil. Onlan Türk- çeden çıkarmanın kırık kemiğe takılmış platini sökmekten bir farkı yoktur. Biri insanı, diğeri dili sakat bırakır. Bu, diğer dillerin kural ve yapıları da dilimize girsin anlamına gelmez. Yabancı dil kurallarının dilimizde yeri yoktur. II. Ali Şir Nevai, yüzyıllar öncesinden Türkçenin ne kadar büyük bir dil olduğunu kanıtlamıştır. Bu noktada çok söze gerek yok ancak ifade yeteneği en yüksek dillerin başında Türkçenin geldiğini yinelemekte fayda vardır. Elbette bu dilimize özen göstermeyeceğimiz anlamına gelmez. Onu koruyacağız, en çok da sözcük düzeyinde istiladan... Yabancı unsurları içinde barındırmayacağız, onlara itibar göstermeyeceğiz. Türkçe hakkında bu görüşleri dile getiren kişilerin, I. Türkçenin zengin ve ifade yeteneği bakımından eşsiz olduğu II. Türkçede yabancı dil yapılarının bulunmaması gerektiği III. Türkçeye yabancı dillerden girmiş sözcüklerin hepsinin atılması gerektiği düşüncelerinden hangileri üzerinde uzlaşması beklenir? B) Yalnız II. C) I ve II. A) Yalnız I. D) II ve III. 187

idi. Bir şenlik, bir şenlik... Ne güzel tsin. önemle angisinden söz edilmemiştir? Enlerinden olduğundan z'e dönüştüğünden vapıldığından rinin bittiğinden iğim bir yazar, bir gün ş, kendi boyunu aştığını ekilere dönerek: "Bakın miş. Yazara saygısızlık nu sor-maktan da yazarın boyunu aşan Idı? Yukarıdaki sözleri rden hangisini ebilmektir. idir.X 47. O da yetmez yüreğimize... Derinden, yumuşak Esmeli duygular rüzgârı Aklın oturduğu tepeleri okşayarak... Dörtlükte şairin asıl istediği nedir? A) Rüzgârların devamlı esmesi Yüreğinde duyguların hâkim olması C) Duygularının anılması D) Tepelerde rüzgâr olması 48. Bakışların pırıltılı, yüreğin dolu, Halin sıcak.. Anlıyorum, anlıyorum ama Ben o değilim desem artık ne olacak? İçimdeki çocuk, doymuyorsun ki oyuna. Şiire göre şair için hangisi söylenemez? A) Artık büyüdüğünü düşünmektedir. Hayata karşı umudu vardır C) Kendini çocuk gibi hissetmektedir. D) Çocuksu yanıyla çelişmektedir. Seninle başım dertte, Ne yapsam bilmiyorum. Canımdan bir parçasın, Söküp atamıyorum. (49. ve 50. sorular dörtlüğe göre cevaplandırılacaktır.) 49. Yukarıdaki dörtlüğe apso dici tävlodomos?

5. Bev Ankara Yayıncılık Istediğim zaman ders çalışırım. Onca zamandan sonra memleketime ye- niden dönmek istedim. A) L Daha iyi yerlere gelmek içindir bunca ça- baniz W Cahil insanların yanında kitap gibi sessiz ol. Numaralanmış cümlelerin hangisinde amaç anlamı vardır? B) II. GHII. DITV.

günlerinden biri de ğzından son şeklini en 23 Nisan'a önce-den hazırlıklar alınır. Haydarpaşa endi çayırları şenlik... Ne güzel edilmemiştir? Fundan en görebilir, bulabiliriz. Bu parçada yapıtın hangi özelliği daha çok vurgulanmıştır? A) Çok çeşitli konuların işlenmiş olması B) Yapıtın herkes tarafından okunuyor olması Günümüz hayatını yansıtmış olması D) Bütün ayrıntılarıyla incelenmiş olması 47. O da yetmez yüreğimize... Derinden, yumuşak Esmeli duygular rüzgârı Aklın oturduğu tepeleri okşayarak... Dörtlükte şairin asıl istediği nedir? A) Rüzgârların devamlı esmesi Yüreğinde duyguların hâkim olması C) Duygularının anılması D) Tepelerde rüzgâr olması 48. Bakışların pırıltılı, yüreğin dolu, Halin sıcak.. Anlıyorum, anlıyorum ama Ben o değilim desem artık 33 A C) D) S 34. i t dar olm oluy sevi reng "bire edeti A) Ya B) He

10. Aşağıdaki metinlerden hangisinde kullanılan düşünceyi geliştirme yolu diğerlerinden farklıdır? A) Ulusal meteoroloji kuruluşlarında güneşlenme, bulutluluk, deniz yüzeyi ve toprak sıcaklığı, yağmur, kar, dolu, şimşek, fırtına gibi iklim elemanları ve atmosfer olayları bilimsel amaçlar için düzenli olarak kaydedilir. İklim bilimcilere göre, atmosferdeki değişebilen süreçlere bağlı olan hava, yeryüzünün herhangi bir yerindeki ve herhangi bir alandaki atmosferik olayların bütünüdür. B) Çocuklar, onları sosyalleşmeye ve ilişki kurmaya teşvik edecek oyuncaklara ihtiyaç duyarlar. Aynı zamanda çocukların sosyal yeteneklerini, problem çözme ve dil becerilerini geliştirecek oyuncaklar ile oynamaları gerekir. Küp, sopa veya bir top gibi basit oyuncaklar, bu görevleri yerine getirebilecek özelliktedir. C) Her insanın yaşamında olumsuzluklar vardır. Açlık var mesela, doyumsuzluk var, en azından bir sıkıntı var. Bir köşeye sıkışmışlık hissi var. Önemli olan; hayatta dertlerin, üzüntülerin, birtakım zorlukların olduğunu kabullenip tüm bunlara rağmen yaşamdan keyif almaya çalışmaktır. D) Deneme, yazarın kendi seçtiği konuyu kendi düşünceleriyle ve üslubuyla anlattığı biçimdir. Belki de bu samimiyetten olsa gerek yazara en kolay sırtını dönen türdür, denemeler. Yani deneme yazarlığı roman yazarlığı gibi karşılıklı aşka dayanmaz.

13 Sıfır Bilgi Yüzde Yüz Anlam NARTEST Pişmanlık cümleleri kişinin yaptığı bir davranıştan dolayı duyduğu üzüntüdür. Hayıflanma cümleleri ise kişinin yapamadığı bir iş, kaçırdığı bir fırsattan dolayı duyduğu üzüntüdür. Açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerden hangisi anlam bakımından diğerlerinden farklıdır? A) Geçen yıl İngilizce kursuna gitmem gerekirdi. B) Keşke onunla daha önce bu konuyu konuşsaydım. C) Elimize o kadar fırsat geçmişken gençken yurt dışını gezmek varmış. D) Keşke ilk karşılaşmamızda bu kadar soğuk davranmasaydım.

4. Zehra Hanım Oynacağımız oyunda sözcüklerin gerçek ve mecaz anlamları ayrı puanlara sahiptir. Kurduğunuz cümlelerde gerçek anlamlı her sözcük iki puan, mecaz anlamlı her sözcük de dört puan olarak hesaplanacaktır. Semra Bu işçi biraz daha pişmek istiyor. Leyla Sıcak davranışları hoşuma gitmişti. Necla Lodos soğuğu öylece kırdı. Bu, kardeşinden bir gömlek fazla. Ayşe Buna göre aşağıda verilen bilgilerden hangisi doğrudur? A) En fazla puan alan Ayşe'dir. B) Necla ve Semra aynı puanları almıştır. C) Ayşe Leyla'dan fazla puan almıştır. D) Semra Ayşe'den fazla puan almıştır.

7. ||| Ardıç kuşları kış günlerinin başlamasıyla kuzey ülkelerininin dondurucu soğuğundan kaçarak daha güneydeki 11 1 1 ülkelere iner. (1) Bu kuşların kışı geçirdikleri yerlerden biri de ülkemizdir. (2) Önümüzdeki kış aylarında parkla IV Numaralandırılmış cümlelerin hangisinde karşılaştırma yapılmamıştır? bahçelerde bolca görmeye başlayacağımız ardıç kuşlarının en açık renklisi ökse ardıcıdır. (3) Uçarken kuyruB) nun dış uçlarında beyaz şeritler görülür. (4) Göğsündeki benekler diğer ardıç kuşlarına göre daha büyüktür ve gi şeklinde değil yuvarlak noktalar halindedir. Tarla andıcı gri başı, kahverengi sırtı ve siyah kuyruğu ile hen ayırt edilir. Kızıl ardıç ise türün en zarif görünüşlüsüdür. Daha çok iğne yapraklı ağaçların bulunduğu ormanları cih eder. Bu kuşun kanatlarının altı pas kırmızısı rengindedir. Tüm ardıç kuşlarında olduğu gibi kahverengi to rin ağır bastığı bu türde göz üzerinde belirgin bir beyaz şerit bulunur. C) S ATESIN zından A) Bey birin ada B) 2 C) 3 ma siz Da bu H d

Her yörenin kendine haa mutfağı ve bir de hikâyesi vardır. Biz de yöreler mutfağını gezerken kimi zaman tarifi ve tadından çok hikâyesi ile bizi cezbetti. Peynirin mucizevi etkisi bu tatlıda kendini göstermektedir. Se hikâyeler ile hemdem olduk. Bu sefer karşımıza çıkan Balıkesir'in Havran ilçesine ait höşmerim. Höşmer nir, irmik ve yumurta ile yapılan höşmerim tatlısında kıvam açısından koyun peyniri tercih edilmektedir. Er Irmik eklendikten sonra altın sarısı bir renk alana dek kavrulur. Başka bir kapta su, süt ve şeker kaynatili bu irmiğin üzerine dökülür. Tercihen dil peyniri rendelenerek tatlının içine ilave edilir. Peynirler karışımın içinde dek pişirilir. Kaşıkla düzgün şekiller verilerek servis edilir. Hoşmerim üzeri kabuksuz bademler ile süsleni siminde dondurmayla iyi bir ikili oluşturan tatlının iyi yapıldığını lastik gibi uzamasından anlayabiliriz. Tarihte önemli bir üne sahip olmasına Evliya Çelebi'nin Seyahetname'sinde yer alması vesile olmuştur. Eserde nir helvası ismiyle de anılmaktadır. Rivayete göre askere giden evin erkeği uzun yıllar vatani görevini yaptıkta ra huzurla, sevinçle, evine döner. Fadime Hanım canından çok sevdiği hayat arkadaşını birden karşısında g yapsam çok sevinir. Yiğidine bir sofra kurmaya karar verir fakat evde hazırda sunabileceği yiyecek yoktur. Ne ba diye düşünürken süzekte asılı taze peynir gözüne ilişir. Fadime Hanim peynirden bir şey hazırlamaya kara rir. Taze peyniri hafif ateşte pişirmeye başlar. Içine yumurta sarısı, şeker ve irmik (un) katarak pişirir. Fadime H tencereye bakar, mis gibi kokuyor, göze de güzel gözüküyor; yaptığından memnun olur. Acaba yiğidi beğen rar. Kocası memnuniyetle "Hoş hoş" diyerek Fadime Hanım'ı takdir eder. Balıkesir'in bu meşhur tatlısının hik mi? Yaptığını yiğidine sunar ve biraz yemesini bekledikten sonra merakla "Hos mu erim? Hoş mu erim?" d dilden dile, kulaktan kulağa anlatıla anlatıla "höşmerim" adını alır. 6. Yukarıdaki metnin dil ve anlatım özellikleri dik- kate alındığında aşağıdaki yargılardan hangisi yanlış olur? A) Anlatım III.kişi ağzıyla oluşturulmuştur. B) Aşamalı bir durumdan bahsedilmiştir. C) Makale türüne ait metinden alınmıştır. D) Nesnel ifadelere yer verilmiştir. Spor; b yarışm ve atic düşün çıktığı yetişk kend çıkışı Arke yayc da çalı Htari Bu gis A) B C D Ardıç kuşları kış günlerinin baslamasıyla kuzey ülkelerininin dondurucu soğuğundan kaçarak daha güneyd

Aşağıdaki dizelerden hangisi tema bakımından diğerlerinden farklıdır? A) Ayrılık kapıyı çalıyor açma Biraz daha düşün zamanımız var. Ne günler yaşadık bak sayfa sayfa Seninle yazılmış romanımız var. C) Uğrum sıra giden Boz Atlı Hızır Ayrılık derdinin dermanı nedir Şu iki âleme olmuşsun nazır Ayrılık derdinin dermanı nedir B) Vara vara vardım ol kara taşa Hasret ettin beni kavim kardaşa Sebep ne gözden akan kanlı yaşa Bir ayrılık bir yoksulluk bir ölüm D) Şimdi tarlalarda güneş vardır. Karlar donmuştur otların uçlarında. Artık akşamları dinlenemem Başım avuçlarında.

5. Bakkala gelen bir müşteri 10 liralık alışveriş karşılığında 100 TL verir. 90 ■ Bakkal, çırağını karşı dükkâna gönderip pa- rayı bozdurur. ☐ 10 lirayı kasaya koyar, 90 lirayı para üstü verir. M ☐ 10 dakika sonra komşusu bakkala 100 lira- nın sahte olduğunu söyler. ■ Bakkal mecburen komşusuna 100 lira verir. Bakkal sattığı 10 liralık malın 4 lirasını kâr et- tiğine göre bakkalın zararı aşağıdakilerden hangisidir? A) 90 A96 C) 100 6100 D) 196