Cümlenin Ögeleri Soruları

6. Aşağıda, Mustafa Kemal'in Tevfik Paşa'dan gelen telgraf üzerine yaptığı açıklama yer almaktadır. Saygıdeğer baylar, Tevfik Paşa ve hükümeti, Istanbul ve Anadolu'nun bir- leşmesi için çalışmış olduğunu söylüyor. Doğrudur. Biz de bunun için ça- lışmakta idik; şu ayrımla ki, Tevfik Paşa ve arkadaşları Anadolu'yu eskiden olduğu gibi, İstanbul'a bağlamak ve tutsak etmek istiyorlardı. O İstanbul ki, düşman kuvvetlerinin elinde bulunuyordu. Tevfik Paşa ve arkadaşları, Anadolu'yu İstanbul Hükûmeti'ne bağlamaya çalışıyor. Öyle bir hükûmete ki, dünyada varlığına ses çıkarılmiyorsa düşman isteklerini kolaylaştırmaya yarayacak nitelikte görüldüğü içindi." Nutuk s. 118 (Düzenlenmiştir.) Verilen metinden hareketle; 1. İstanbul Hükûmeti ile TBMM Hükûmeti birlikte hareket edecektir. II. Tevfik Paşa Hükûmeti Mustafa Kemal'in istekleri doğrultusunda hareket edecektir.net II. Anadolu İstanbul Hükûmeti'ne bağlanırsa ulusal bağımsızlık gerçekleşmeyecektir. Sa yargılarından hangilerine ulaşılamaz? A) Yalnız ) B) Yalnız II C) I ve II DI LC 15 YENİ TARZ YAYINLARI

22. Aşağıdaki cümlelerin hangisi ögelerine yanlış ayrılmıştır? A) Bu eserleri değerlendiren eleştirmen / bazı noktalarda / beni / şaşırttı. B) Şurada burada okuduklarini / bize / ballandıra ballandıra / anlatıyor. C) Insan / kendi girmediği bir savaşta / yaşanan- ları / anlayabilir mi? D) Tevfik Fikret'i yakından tanıyanlar / onun eser- lerini / dilinden düşürmez. neudes ber

Söz öbeği: Birden fazla kelimenin bir araya gel- mesi ile oluşur. (ikilemeler, deyimler, tamlamalar gibi.) 1. Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde, yüklem bir söz öbeğinden oluşmuştur? A) Ak gün ağartır, kara gün karartır. B) Eğreti ata binen tez iner. C) Akıl para ile satrlmaz. D) Dost, dostun eğerlenmiş atıdır.

15. Cümlenin ögelerini ayırırken yükleme sorulan "nereye” sorusuyla bulunan öge, yer tamlayıcısı da zarf tamlayıcısı da olabilir. Bu sorunun cevabı niteliğindeki sözcük "-e" yönelme hâl ekini alip da yer bildirirse yer tamlayıcısı, yönelme hâl ekini almaz da yön bildirirse zarf tamlayıcısı olur. Örneğin “Ablam on beş dakika önce aşağıya indi." cümlesinde “aşağıya” sözcüğü yönelme hâl ekini almış ve yer bildirdiği için yer tamlayıcısı olmuştur. Buna göre aşağıda altı çizili sözcüklerden hangisinin ögesi diğerlerinden farklıdır? A) Balkon demirine kaynak yapacağız, birazlöte git, azote at B) Yük asansörünü kurmak için aracı biraz geri almalıyız. C) Koşu yarışmasına katılmak isteyenler bir adım öne çıksın. D) Buraya bizden sonra gelenler çok geçmeden yukarı çıksınlar. YJ 16

1 19. • Gizem'in cümlesi, özne - zarf tamlayıcısı - yüklem şeklinde sıralanmıştır. • Seda'nın cümlesi, özne - nesne - yer tamlayıcısı - yüklem şeklinde sıralanmıştır. • Umut'un cümlesi, temel ögelerle kurulmuştur. • Yağız'ın cümlesi, özne - zarf tamlayıcısı - yüklem şeklinde sıralanmıştır. Bu bilgilere göre aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır? O e A) Cahilliğini aşan insan/öğrendiklerini her yerde anlatmaz. Seda )Bilgisizliğinin farkında olmayanlar yeni bilgilere ulaşamaz. → Umut C) İnsan, yeni şeyler öğrendikçe yenilenir. - Gizem D) İnsanın değeri, sahip olduğu bilgiyle ölçülür. → - Yağız

- Aşağıdaki cümlelerin hangisinin öge dizilişi“ Zarf tümleci – özne - nesne - yer tamlayıcısı – yüklem" şeklindedir? A) Crew Dragon adlı uzay aracı, iki mürettebatı ile birlikte Uluslararası Uzay İstasyonu'na kargo götürmek üzere yola çıktı. B) İlk kez uzaya gönderilen aracın güvenli olup olmadığı bilinmediğinden araçta astronotlar yoktu. C) Araç güvenliğinin denenmesi için araca bir test mankeni ve şekli Dünya'nınkine benzeyen pelüş bir oyuncak konul- du. D) Crew Dragon, Uluslararası Uzay İstasyonu'na ulaştığında istasyonda bulunan üç astronot, uzay aracının getirdiği kargoyu başka bir araca boşalttı.

18. (1) Dünyadaki hiçbir dost, insana kitaptan daha yakın değildir. (II) Sıkıntımızı unutmak, donuk hayatımıza biraz renk katmak, biraz ışık vermek, daracık dünyamızda bulamadığımız şeyleri yaşamak için tek çaremiz kitaplara sarılmaktır. (III) Herhangi bir yolculuğa çıkarken hangi okuryazar, yanına bir iki roman bir iki şiir Kitabı almayı düsünmez? (IV) Yolculukta çoğu zaman olduğu gibi çevremize bakıp calmaktan, yanımıza aldığımız kitapları okuyamayacağı- mızı bilsek bile onları gene de el altında bulundurmak isteriz. Yukarıdaki metinde numaralanmış cümleler için verilen bilgilerden hangisi yanlıstır? A cümle özne, yer tamlayıcısi, yüklemden oluşmuş bir cümledir B) II. cümlede çatı özelliği aranmaz. C) III. cümle yapı bakımından fiilimsisi bulunan bir cümledir. D) IV. cümlede beş filimsi kullanılmıştır. GAMA

YENİ NESİL SORULARIM 1 ve 2. sorulan metne göre yanıtlayız. 0) Son günlerde bilgisayar oyunlarının çocukların düşünme tarzlanına olumlu etkisinin olduğuna dair makaleler yazıldı. (1) Ama bunlar "Bir gram şeker için bir kilo keçiboynuzu yemek" hükmündedir. (111) Olumsuz etkilerinin çokluğu göz önüne alındığın- da, evdeki bilgisayarn ne amaçla ve ne sıklıkta kullanılacağını kontrol etmemiz gerekir. (IV) Uz- manlar, özellikle okul dönemlerinde ve hafta içinde çocuğun bilgisayardan uzak tutulması gerektiğini savunuyor. Bilgisayarın başından kalkan çocuğun tekrar derse oturmas da pels mümkün olmuyor. Numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) I. cümle zarf tamlayıcısı, özne ve yüklemden oluşmuştur. B) II. cümle özne ve yüklemden oluşmuştur. C) II. cümlede nesne vurgulanan ögedir. D) IV. cümle özne, zarf tamlayıcısı, belirtili nesne ve yük- lemden oluşmaktadır.

9. Günümüzde okuryazarlık her bireyin kazan- ması gereken temel bir beceridir. Bu beceri bi- reylere eleştirici, araştırıcı düşünceye ulaşma- ları için kazandırılır. Bu tür düşünceye ulaşma- nin değişik yolları vardır. Bu yolların başında da okuma gelir. Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yok- tur? A) Kuralli cümle B) İsim cümlesi C) Fiilimsiyle kurulan cümle D) Olumsuz cümle

14. Cümlede yüklemin bildirdiği eylem ya da oluşu yer, zaman, durum, azlık-cokluk (miktar), vasıta (araç) ve sebep bakı- mindan tamamlayan yardımcı ögeye "zarf tamlayıcısı" de- nir. Buna göre, (1) Gölgeler öylesine uzamış. (1) Aşağıda hayal meyal bir toprak dam gördü. (III) Sevinçten yüreği ağzına geldi. (IV) Evin bacasından duman ağır ağır, salına salına çıkı- yordu. numaralanmış cümlelerin hangisinde zarf tamlayıcısı kallanılmamıstır? B) II C) III D) IV Diğer sayfaya geçiniz.

Derler ki Yıldırım Bayezit'in oğlu Emir Süleyman Çelebi, sik sik sefere çıkarmiş. ci yiğitlerini güreştirirmiş. Bir gün Balkanlara doğru sefere çıkmışlar. Bugün Yunanistan sınırları içinde kalan Soma köyüne gelmiş- ler. Bir çayırda mola vermişler. İki akıncı hemen kispetlerini giyerek meydana atılmışlar, başlamışlar güres meye... Saatlerce güreşmişler, ortalık kararmış, hala yenişememişler. Herkes uykuya dalmış ama iki peh- livan güreşi bırakmamışlar. Sabaha doğru her ikisi de oldukları yere yığılıp kalmışlar. Ertesi sabah bir de ne görsünler, iki yiğit çayırların ortasında yüzükoyun serilmiş yatıyorlar. Ölüm bile onlann sırtlarını yere ge- tirememiş. Üstelik dizlerini vurdukları kırk yerden pinar kaynamış, sular akmakta. Pehlivanlara orada bir me- zar açmışlar. Sırtları yere gelmediği için de yüzükoyun gömmüşler. Bundan sonra adı Kırkpınar olan çayır- da her yıl toplu güreşler tutulmuş. 10. Metinde aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı yoktur? A) Süleyman Çelebi nerelere sefer düzenlemiştir? C) Kirkpinar güreşleri gelenek haline gelmiş midir? B) Kırkpınar güreşlerinin hikâyesi nedir? D) Seferlerde kimler güreş yapardı? Imamistir?

4. Nesne, cümlede yüklemin bildirdiği işten etkile- nen ögedir. Belirtili ve belirtisiz nesne olmak üzere ikiye ayrılır. Belirtili nesne, belirtme hâl eklerin- den (-1/-i/-u/-ü) birini alır ve "neyi, kimi" sorularına cevap verir. Belirtisiz nesne ise yalın hâldedir ve "ne" sorusuna cevap verir. Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin han- gisinde belirtili nesne kullanılmıştır? A) Yeni aldığım ayakkabı, birkaç kez giydikten sonra kenarlarından açılmaya başladı. B) Kulakları çinlatan bu sessizliği sadece hassas yürekler işitebilir. NAIRTEST Şehrin ileri gelenleri ellerinde kocaman çiçek buket leri tutuyorlardı. ) Su bulmak için evin bahçesine kocaman bir çukur kazmışlardı. Ci: - Quinde kullani-

de 11. 1.) Öfke baldan tatlıdır. ne e- II. Su uyur, düşman uyumaz. iyilik Okulu III. Öküz öldü, ortaklık bozuldu. IV. Dilin kemiği yoktur. Yukarıdaki atasözlerinden hangilerinin öge dizi- lişi "özne - yer tamlayıcısı - yüklem" şeklindedir? A) Yalnız B) II ve III D) I, II ve IV C) III ve IV

1. 3. işi ya Yüklemler tek bir sözcükten oluşabildiği gibi çeşitli sözcük gruplarından da oluşabilir. Örne- ğin "Ahmet'le dün akşam buluşup kulaklarını çinlattık." cümlesinde yüklem olan "kulaklari- ni çınlatmak" sözcük grubu deyim olduğu için ayrılamaz. etker miya deni cüm özn cüm değ Buna edilo Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi bir sözcük grubundan meydana gelmiştir? A) Bilim insanları, çöplerde yaşayan bir canlı topluluğu olduğunu belgeledi. A) Z N 01 B) B. S B) Basit matematik işlemlerini kullanarak roket ve uzay araçlarının hareketlerini çözümleyebilirsiniz. C)Y C) Dağların ardındaki bu yemyeşil köy babamın doğup büyüdüğü topraklardır. D) Sadece sinema salonu olarak kullanılan ilk bina Vitas- cope Hall ABD'de açıldı. D) EST

14. (1) Ayranımı içip dinlenirken yandaki masalar dolmaya başladı. ( II ) Yer tükenecek gibiydi.(III) Tam o sırada genç, efendi görünüşlü biri masama yanaştı. (IV) "Buraya oturabilir miyim?" dedi. Bu metinde numaralanmış cümlelerden hangisi temel ögelerden oluşmuştur? A)! B) II C) III D) IV onun

(1) - Bir haftadır neredeydin? (11) - Çok hastaydım. (III) - İyileştin mi şimdi? (IV) - Evet, hiçbir hastalık izi kalmadı. Bu karşılıklı konuşmadaki cümlelerden hangi- si yüklemin yeri yönünden diğerlerinden farklı türdedir? A) 1. D) IV. C) III. B) II.