Cümlenin Ögeleri Soruları
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğelerinattır.
a bulu-
943'te
un gö-
düşen
kitap,
943'te
ümüz-
gisiy-
Her an yeniden yaratabilirmiş kendini
Demiştin, bir sabah, bir başka aşkla
Bu şiirde aşağıdaki kavramlardan hangisiyle ilgili ay.
rintr yoktur?
A) Şasima B) Hayıflanma C) Umut D) Merak
20. Cümlenin temel ögeleri yüklem ve öznedir. Yüklem, cüm-
lede yargı bildiren ögedir, çekimli bir fiil ya da ek fiil almış
isim soylu sözcükten oluşur.
Cümlede yüklemin bildirdiği işi yapan ya da yapılan işten
etkilenen öge ise öznedir. Özneyi bulabilmek için yükle-
me "kim, ne" soruları sorulur.
Buna göre aşağıdaki cümlelerden hangisi sadece öz-
ne ve yüklemden oluşmuştur?
Ⓡ
A) Binicilerin ellerinde tuttukları ince uzun ekipmanın adı
ciritmiş.
Plastikleri parçalayabilen enzimlerin var olduğu bir sū-
redir biliniyor.
C) 5. yüzyılda eyer kullanımının başlaması binicilik sporu-
nu hızla geliştirdi.
Dy Birçok çeşidi olan pili, bilimsel olarak ilk kez İtalyan bi-
lim insani Alessandro Volta geliştirdi.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğelerimlenin
urgulu öge ile özdeştir?
an.
B) Özne-zal
D) Özne - dolaylı tümleç
mıştık.
geçtim
Aşağıdaki cümlelerden hangisi tek ögeli bir cümledir?
A) Alman gizli servisinin Türkiye şefi olan, milliyetçilik uğruna
daldığı hayal âleminden bir türlü çıkamayan, bu yüzden
değişmez görüşleri olan sert mizaçlı bir Alman subayıdır
B) 1902 Istanbul doğumlu yazar, iyi bir eğitim almıştır.
C) 1924 yılında Diş Hekimliği Okulunu, 1930 yılında ise
Hukuk Fakültesini bitiren yazar, gazetecilik, öğretmenlik,
milletvekilliği ve senatörlük görevlerinde bulunduktan son
ra, 1977 yılında bir beyin kanaması sonucunda aramızdan
ayrıldı.
D) Çocukluk yıllarında çok acı çekmiş bir çocuğun bu anılan
nın onu nasıl etkilediğini ve sonuçlarını anlatır.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri11.
IV.
Lütfi Ö. Akad'ın "Kanun Namina"sı, Istanbul'u sinema açısından doğallığıyla ve canlılığıyla kullanan ilginç bir
kent filmidir.
Atilla Dorsay'la yaptığı bir konuşmada, ilk renkli Türk filmlerinden biri olan "Salgın'ın öyküsünü gülümseyerek
anlatır.
Ali ipar, ilk renkli Türk filmi "Salgin"ı çekmeye -kendi deyimiyle 1952 yılında başlamış.
İlk renkli filmler istenilen başarıyı elde edemeyince Türk sineması tekrar siyah beyaza dönmüştü.
Numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) I. cümle iki ögelidir.
B) II. cümlede dört farklı öge bulunur.
C) III. cümlede ara söz yer almaktadır.
D) IV. cümlede zarf tamlayıcısı vurgulanmıştır.
211
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriCÜMLE ÖGELERİ
5 Büşra Öğretmen; Burak, Serhat, Ceren ve Tuğba'dan çevre sorunlarıyla ilgili birer afiş hazırlamalarını
ve afişlerde geçen cümlelerde vurgulanan ögeleri koyu yazarak belirtmelerini istemiştir. Bu öğrencilerin
hazırladıkları afişler aşağıda verilmiştir.
Serhat
Burak
Küresel Isınmanın En
Önemli Sebebi
Fosil Yakıtlardır.
Orman Yangınlarının
%90'ı İnsanlar Yüzünden
Çıkıyor.
A) Burak
Ceren
B) Serhat
Tuğba
Çevreyi korumak
İçin Atıklarınızı Geri
Dönüştürün.
Buna göre, öğrencilerden hangisinin afişinde vurgulanan öge yanlış belirtilmiştir?
C) Ceren
Çarpık Kentleşme
Nedeniyle Tarım Arazileri
Yok Oluyor.
D) Tuğba
8. SINIF TURKCE
1 Yer tamlayıcısı; yüklemi yönelme, bulunma ya da ayrılm
(-a/-e), bulunma (-dal-de) veya aynima (-dan/-den) hål
alan sözcükler, yüklemi zaman, miktar, durum vb. anla
görev yapabilir.
Bu açıklamaya göre,
1. Hollanda'nın Lahey şehrinde "Sanatı Koklayın" a
II. Memurun verdiği belgeyi ceketinin iç cebine dile
III. Ocaktaki tencereye aynı boydaki yuvarlak ham
IV. Eskiden okuduğu kitaplan can sıkıntısından b
cümlelerinden hangisinde altı çizili söz grub
B) II.
A) L
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleriümlelerin hangisinde altı çizili bölüm zarf tüm-
?
üğüm için çok mutluyum.
m Ankara'dan döndü.
ürüstlükleriyle yücedir
görünen manzara hepimizi büyüledi.
ESTürkçe Soru Bankası
B) Defterimin arasından çıkan bu renkli kağıtlara yazılmış not-
lan Ayla, küçük kız kardeşim, yazmış.
C) Hayatını bana adayan bu kahraman adam, babam, benim
okuyup doktor olmam için elinden geleni yapmıştır.
D) Istanbul gezimiz üç gün sonraya, Perşembe gününe, erte-
lenince kısa bir proje çalışması yapmaya karar verdik.
3. Aksaray pazarındaydık. (1) Akşam kalabalığı, o telaşlı ve gü-
rültülü müşteriler, bastırmıştı. (II) Kadını, erkeği satıcıların
önünde duruyor, siparişlerini alıyordu. (III) Benle babam, Sü-
leyman'ın tezgâhının önünde durduk. (IV) Süleyman amca, is-
tediklerimizi güler yüzle tartıyor, poşetlere koyuyordu.
Metinde numaralandırılmış cümlelerin hangisinde ara söz
bulunmaktadır?
A) I
B) II
8. Sınıf Türkçe Soru Bankası
C) III
D) IV
nuşmaya başladı.
III. Kardeşimin düğünü, bizim için en özel günden biri, niha-
yet yaklaşmıştı.
IV. Bu yurtta, en güzel yıllarımın geçtiği bu yerde, tam dört y
kaldım.
Ayhan:
Deniz:
Arda:
Fatma:
1. cümlede nesnenin açıklayıcısı bir söz vardır.
II. cümlede herhangi bir ögenin açıklayıcısı ola
söz yoktur.
III. cümlede öznenin açıklayıcısı olan ara söz
IV. cümlede yer tamlayıcısının açıklandığ
söz vardır.
Numaralanmış cümlelerle ilgili olarak yukarıdak
lerden hangisinin yaptığı yorum yanlıştır?
A) Ayhan
B) Deniz
C) Arda
D) Fatma
Artı Zeka Yay
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri11.
Fiil cümlelerinde vurgu, yüklemden önce-
ki ögenin üzerindedir.
Buna göre,
I. Geleneksel Türk mutfağının kendine özgü yaratıcı-
liği, beğenileri onu diğer kültürlerin mutfaklarından
NADIR
büyük ölçüde ayırmaktadır.
II. Geleneksel Türk mutfağının vazgeçilmez unsurla-
rından olan Türk kahvesi yapılışı ve içimiyle diğer
kahve çeşitlerinden ayrılır.
III. Türkler tarafından bulunan yepyeni hazırlama me-
toduyla pişirilen kahve "Türk Kahvesi" adını almıştır.
IV. Kahvenin Arabistan'dan Batı'ya açılımı Osmanlı
üzerinden olduğundan Avrupalılar kahveyi Türk
içeceği olarak adlandırmışlardır.
Bane
numaralanmış cümlelerden hangisinde zarf tam
layıcısı vurgulanmıştır?
A) Yalnız I.
711
ve III.
(B)
A
I ve IV.
Yalnız IV.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriEmektir insanı insan eden
Ekini biçerken demiri döverken
Çıkarırken milyon yıllık fosili
Toprağın derinliklerinden
14) Bu dizeler düz yazıya çevrilseydi yüklemi aşağıdakilerden
A) emektir
B) eden
C) döverken
hangisi olurdu?
D) çıkarırken
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriCümleler
Uzun çalışmalardan sonra caminin yapımı tamamlandı.
Öğretmeninin sözleri ağrına gitmişti.
Yazar son eserinde fazla devrik cümlelere yer vermiş.
Nasreddin Hoca Türbesine akın etti herkes.
Bu yıl LGS 7 Haziran 2020'de yapılacakmış
Arkadaşları ancak toplantıdan toplantıya görebiliyorum.
Yalvarırcasına bakıyordu o masum gözleri.
100001
Gerçek Gizli
Sözde
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriTEST-1
5. ÜNİTE: CÜMLENİN ÖGELERİ
5. Zarf tümleci; yüklemi durum, zaman, miktar, yer-yön ve sebep gibi farklı yönlerden etkileyen ve yükleme sorulan
"nasıl, ne zaman, ne kadar, niçin?" gibi sorulara cevap veren yardımcı bir ögedir. Örneğin "Akşam çocukları dedele-
rine götüreceğim." cümlesinde yüklemi zaman yönünden etkileyen "akşam" sözcüğü zarf tümlecidir.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf tümleci bulunmaktadır?
A) O zamanlar bu yolculuk bir ay kadar sürüyormuş.
B) Gece gündüz çalışan bu gençlerden bir şeyler bekliyoruz.
C) Sanatçı, son yazısında öz Türkçenin korunması gerektiğini yazmış.
D) Beni başarılı olacağıma inandıran kişi, ilkokul öğretmenimdi.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri8. Turgut, Özdemir, Cemal ve Ahmet isimli öğrenciler tablodaki cümlelerin yüklemlerini bulmuşlardır.
Cümleler
Konuşurken daima karşısındakinin gözle-
rine bakardı Hızır.
En sevdiği kitabın arasındaydı Tomris'in
yazdığı mektup.
Selim Naşit, Türk tiyatrosunun önde gelen
isimlerinden biriydi.
Turgut
A) Turgut
bakardı
mektup)
Türk tiyatrosunun
önde gelen isim-
lerinden biriydi
kimse görmeden
Özdemir
69
Hızır
En sevdiği kitabın
arasındaydı
biriydi
Hemen biraz daha tuz katıverdi yemeğin
suyuna kimse görmeden.
Buna göre hangi öğrenci tüm cümlelerin yüklemini doğru cevaplamıştır?
B) Özdemir
görmeden
Cemal
C) Cemal
bakardı
En sevdiği kitabın
arasındaydı
Türk tiyatrosunun
önde gelen isim
lerinden biriydi
katıverdi
Ahmet
karşısındakinin
gözlerine bakardi
yazdığı mektup
Türk tiyatrosunun
önde gelen isim-
lerinden biriydi
D) Ahmet
katıverdi
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleriogretmene operfungum
1. Aynı sayfayı iki kez okuduğu hâlde neyden bahsedildiğini anlamamıştı.
II. Bavulunu karıştırarak rastgele bir kitap aldı ve onu okumaya çalıştı.
III. Ertesi akşam Nihan'ın özel ders aldığı gündü.
IV. Gece tüm karanlığıyla çöktüğünde ay yol gösterendir.
V. Pelin yatağından doğrularak bir bardak su içti.
Özne
Belirtisiz
Nesne
Belirtili
Nesne
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri11. Aşağıdakilerden hangisinde özne açıklayıcısı ile birlikte
verilmiştir?
Ahmet sinfin en başarılı öğrencisi, bu yıl fen lisesine
yerleşmişt
B Apnesini baja na işık tutan kadını, hiç olmadığı kadar öz-
Jemist
C) Aksama doğru, en sevdiği vakit, babasından almıştı bu
mujceli baberi.
D Ankara' ya cocukluğunun ve gençliğinin şehrine, tekrar
gidiyordu.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri6.
Birden fazla yüklemli cümlelerde bazen ögeler ortak kullanılabilir. Örneğin "Ayşe çok az su tüketiyor, çok fazla
yemek yiyor." cümlesinde "Ayşe öznesi her iki cümlenin de öznesi olarak görev yapmaktadır.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerden hangisinde özne, ortak öge olarak kullanılmıştır?
A) Başkalarının davranışları, duygularımızı tetikleyebilir; bizi fazlasıyla etkileyebilir.
açık
onları seyredeceğiz.
B) Bilim insanları kim bilir daha neler yapacak, biz de ağzımız
C) Durakta birçok insan bekliyordu, her birinin yüzünde farklı bir bakış vardı.
D) Sitenin girişini bir güzel temizlemişler, girişte el değmedik hiçbir yer kalmamış.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleris. Yol kenarına bir alışveriş merkezi yapıldı.
t. Kendine yeni bir forma aldı.
u. Tüm sokak rengârenk boyandı.
v. Bir bardak su daha içtim.
w. Köyümüz sahil kenarında şirin bir köydür.
x. Bu aralar çok sessizsin.
y. Ulaşım ücretlerinin artırıldığı duyuruldu.
z. Ormanlar insanların oksijen kaynağıdır.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri3.
Küçücük kolibri kuşundan koskoca kartallara kadar binlerce kuş türü her sene, vakti geldiği zaman üreme ve
kışlama bölgeleri arasında uzun yolculuklar yapar. Yılda iki defa kuzey ve güney yarım küreleri arasında göç eder.
Kış aylarında havaların soğumasıyla besin bulmak zorlaşır ve rekabet artar. Bu sebeple kuzey yarım kürede üreyen
göçmen kuşlar, her sonbaharda güney yarım küreye doğru göçe başlar. Güney daha sıcak ve besin bakımından
daha zengin olduğundan iyi bir kışlama alanı teşkil eder. İlkbaharın başlamasıyla da güneyden kuzeye dönüş gö-
çüne başlar. İlkbaharda kuzey bölgeleri kuş akınlarına uğrar. İlkbaharda kuzeye gelen kuşlar ilkbahar, yaz ve son-
bahar mevsimleri olmak üzere yılın dörtte üçünü bu geniş alanlarda geçirir. Kuşlar sadece kış mevsiminde tropik
bölgelerde barınır.
Buna göre kuzey yarım küredeki göçmen kuşlar, aşağıdaki fotoğraflardan hangisinin çekilme zamanında
göçe başlar?
A)
O
B)
D)
orda
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri9.
D
Yüklem cümlede yargıyı üzerinde taşıyan ögedir.
Bu yüzden yüklem cümlenin ana ögesidir. Yük-
lem, tek bir sözcükten oluşabileceği gibi birden
fazla sözcükten de oluşabilir.
Buna göre,
Cam kenarındaki masaların birinde tek başına otu-
ran genç bir adam dikkatimi çekti. Sık sık camdan
dışarıya bakarken dalıp gidiyordu. (III) Kahveyi eline
alıp bir yudum aldıktan sonra tekrar camdan dışarıyı
seyre dalıyor. Ardından kahve fincanı elinde öy-
lece bekliyordu.
metinde numaralanmış cümlelerden hangisinin
yüklemi tek bir sözcükten oluşmaktadır?
A) I.
C) NI. MD) IV.
B) II.
8. SINIF TÜRKÇE 217