Cümlenin Ögeleri Soruları
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ögelere ayırmada bir yanlışlık yapılmıştır?
A) Bir şarkıyı / yazıyla veya sözle anlatmak / zordur.
B) Soğuk kış günlerinde / şöminenin başında / sohbet ederdik.
C) Bu topraklar üzerinde / bin iki yüz yıla yakındır / hüküm sürmekteyiz.
D) Insafsız adam, / alışveriş yaptıktan sonra/parasını/ ödememişti.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriMUBA
YAYINLARI
7. Annemle Akgöl'ün kıyısındaki zeytinliğimize hayvanlarımızı
otlatmaya giderdik. Onların evi bizim bahçemizin bitişiğindeki
zeytinliğin içindeydi. Bu küçük evde babası ve abisiyle yaşardı.
Bu metindeki numaralanmış bölümler bulundukları cümle-
nin hangi ögesidir?
C)
D)
Yer tarplayıcısı
Yer tamplayıcısı
Yer tamlayıcıSI
Yer tamlayıcıSI
3. FASİKÜL : CÜ
Nesne
Yer tamlayıcısı Zarf tamlayıcıSI
Özne
Zarf tamlayıcıSI
Özne
III
Zarf tamlayıcISI
Yer tamlayıcısı
9.
mubayayinlari.com
BL
lis
10
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri12. Yüklem; cümlede iş, oluş, durum ve yargıyı üze-
rine alan çekimli unsurdur. Yüklem tek bir sözcük-
ten oluşabileceği gibi bir söz grubu olarak da cüm-
lede yer alabilir.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki dizelerin hangisi-
nin yüklemi bir söz grubundan oluşmuştur?
A) İçinde kaybettiğin uzak bestelerin
Ezgileri sizar tenha çeşmelerden
B) Kabara kabara gülümser her bahar
Kanadında hep yol türküsü var
C) Hüznün biri gider biri gelir
Henüz yüreği nasır bağlamamış insanda
D) Sen bahçemde açan güldün
Yıllar geçti ne ağladın ne güldün
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriBENİM
HOCAM
Test-1
Temel Ögeler Sınıf
7. Ünite
1. Yüklem; kip ve kişi eki alıp iş, oluş, hareket bildirerek cümleyi bir yargıya bağlayan sözcük ya da sözcük
öbeğidir. Yüklem, cümlenin temel ögesidir. Bir cümlenin varlığından söz edebilmek, yüklemin varlığına
bağlıdır.
Buna göre aşağıdakilerin hangisinde yüklem yanlış gösterilmiştir?
A) Ne doğrarsan aşına, o çıkar kaşığına.
B) Meyve veren ağaç taşlanır.
P
C) Dost kara günde belli olur.
D) Ağaç düşse de yakınına yaslanır.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğelerihangisi get
yüklemden oluşur?
A) hepimizi geleceğe inandırıyordu.
B) yüreğimizi ısıtıyordu.
C) annelerini çok duygulandırdı.
D) öğretmenlerini heyecanlandırıyor.
12. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde soru
yer tamlayıcısını buldurmaya yöneliktir?
A) Dün aldığım kitap nerede?
B) Hangi kitabı okumak istersin?
C) Çocuk, ne zaman okula başlayacak?
D) Bu uçak nereye gidiyormuş?
BİLFEN
YAYINDILIS
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriÜNİTE 7
ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ
13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ara söz öznenin
açıklayıcısı değildir?
A) Venedik, İtalya'nın simgesi, yıl boyunca milyonlarca
ziyaretçiyi ağırlar.
B) Kapadokya, periler diyarı, Çin turistlerin akınına uğ-
radi.
C) Ömer Seyfettin'i, Türk edebiyatının en önemli öykü-
cüsünü, hiçbir zaman unutmadık.
D) Sabiha Gökçen, ilk kadın pilotu, Atatürk'ün sekizinci
manevi evladıdır.
16.
Re
"Dün gece Seksenle
de vurgulu öge nesr
Aşağıdaki cümlelerin
daki cümleyle özdeşt
A) Şövalyeler atlarının
yol aldılar.
B) Din Kişot, Sanch
seyislikten azled
C) Şatodaki çalışan
şündükleri için
lar.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri3. Özne; yüklemin bildirdiği işi yapan, yüklemin bildirdiği durumu üzerine alan ögedir. Nesne ise cümlede öznenin yaptığı
"eylemden" etkilenen ögedir. "Babam manavdan elma aldı." cümlesinde alma işini yapan "babam"dır ve cümlenin öznesi-
dir. "Babam"ın alma eyleminden etkilenense "elma"dır ve "elma" cümlenin nesnesidir.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde "nesne" doğru gösterilmiştir?
A) Çocukların elindeki elmalar, dalından yeni koparılmış gibi pırıl pırıl parlıyordu.
B) Çocukluk hatıralarım şimdi eski bir albümün sayfalarının arasında benim yolumu gözlüyordu.
C) Annemin leziz yemekleri, iftara katılan bütün mahalle sakinlerini mest etmişti.
D) İlkokul öğretmenleri, her bireyin hayatında en annesi babası kadar iz bırakmış kişilerdir.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriCÜMLENİN ÖGELERİ-1
5. Aşağıdaki cümleleri ögelerine ayırın.(10x2=20
puan)
6. Aşağıdaki
ögelerin açık
(6x2=12 puan
a) Çocukların NLULVHO JHOLÚLPOHULQ anne babaları
a) Benim d
deprem o
kontrol etmelidir. antamater
b) Nasrettin Hoca bir günleşeğine ters biner.
2. T. Y.T
dzne
4.
c) Bir süre sonra aramızda soğuklukkalmadı
2.7.
4
köydeki okuly
Belirtili
nesne
d) (Muhtar
őzne
ve birkaç genç
ozne
boyuyorlardı.
e) Dil, her türlü eğitimin ve bütün bilimlerin
OZINE
J
vazgeçilmez parçasıdır.
Y.
f) Insanların tek başına bırakıldığı bencil ve hoyrat
bir dünyada yaşıyoruz.
g) Almanya'da yaşayan vatandaşlarımız en çok
komşusuzluktan yakınıyor.
h) Yillar önce birkaç arkadaş bana güzel bir
sürpriz hazırlamıştı.
i) Her yenileşme hareketinin başarısı eğitim
alanındaki LOHUOHPHOHU H bağlıdır.
j) Günümüzde eskisi gibi GRV WOXNODU kalmadı.
anlamadım
b) Bayramd
gitmeyi p
c) Bu yayl
etkilemiş
d) En çok s
sene kay
e) Gece yar
eve.
f) En iyi a
oturuyor
7. Aşağıdak
sözcük grup
(yazınız. (5x2
a) Çocuk, ka
b) Dışarıdan
c) Sabah, gr
d) Yemek m
e) Hüzünlü
Bilal Kes Taskin
Taşken
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri4- "Tahta masa" sözü aşağıdaki cümlelerin hangisinde
belirtisiz hesne görevinde kullanılmıştır?
A) Tahta masa üstüne ağırlık konunca kırıldı.
B) Tahta masa iyice silinsin.
C) Bu evde en eski eşya tahta masaydı.
D) Tahta masa beğendim mağazada.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri10. Bir cümlede öznenin yaptığı işi, eylemi ya da içinde
bulunduğu oluşu zaman ve şahsa bağlı olarak bildiren
kelime ve kelime gruplarına yüklem denir. Bir cümlede
yüklemin bildirdiği işi, eylemi yapan ya da oluş içinde
bulunan varlığa ise özne denir.
Buna göre,
1. Kars, deniz seviyesinden yüksekliği en fazla olan
kentlerimizden biridir.
II. Kutup bölgelerinde yaşayan bazı hayvanların kürk-
lerinin rengi, mevsimlere göre değişir.
III. İnternet üzerinden gerçekleştirilen bazı işlemlerde
kişisel pek çok bilgi paylaşılır.
IV. Türkçemizdeki insan adlarının neredeyse hepsinin
çok güzel anlamları vardır.
cümlelerinden hangileri yalnızca özne ve yüklem-
den oluşmuştur?
A) I ve II.
C) II ve III.
B) I ve IV.
D) III ve IV.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriM
ge-
nde
eni-
BENIM
HOCAM
Cümlede Anlam
*****
****
3-5. soruları aşağıdaki açıklamayı dikkate alarak cevaplayınız.
www
UNITE 5
AÇIKLAMA
Cümlede vurgu, doğrudan cümle yapısı ile alakalıdır. Cümlede vurgu ile ilgili olarak şunları bilelim:
Cümlemiz bir fiil cümlesi ise (yani yüklem fiilse) vurgu yüklemden önceki sözcük ve sözcük grubu üzerindedir.
1.
* Birkaç yıl önce, elli üçüncü yaş günümden sonra, en sevdiğim eski kitaplardan birkaçını yeniden okumaya
karar verdim.
TEST
2.
Yüklemimiz isim soylu bir sözcük veya sözcük grubundan oluşuyorsa vurgu yüklemin üzerindedir.
• Okumak, rahat, tek başına gerçekleştirilen, yavaş ve duygusal bir görevdir.
3. Cümle içerisinde "de / da" veya "ki" bağlacı varsa vurgu, bu bağlaçlardan önceki sözcük veya sözcük guru-
bunun üzerindedir.
* Hepsi de okumalarım sonucunda oraya çıkan notlardı.
D) Filmdeki bir sahne, nerdeyse unutulmuş bir olayı hatırlatıyordu.
Ka
simb
3. Yukarıda verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisinde vurgu yüklemin üzerindedir?
A Bir romandaki paragraf aniden gündelik gazetedeki bir yazıya ışık tutuyordu.
B) Kokusuz, renksiz, zehirleyici bir gaz olan karbon monoksit tüm canlılara zarar verebilecek önemli bir hava kirleti-
cidir.
C) Bu kitapların çok katmanlı ve karmaşık geçmiş zaman dünyalarının, içinde yaşadığım dünyanın kasvetli karga-
şasını nasıl yansıttığını görmek bir kez daha şaşırttı beni.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriAA
17. Bir cümlede özne tarafından yapılan işi, eyle-
mi veya durumu bildiren sözcük veya sözcük
gruplarına yüklem adı verilir. Yüklemler tek bir
sözcükten oluşacağı gibi birden fazla sözcük-
ten de oluşabilir.
Bu açıklamaya göre, aşağıdaki cümlelerin
hangisinde "yüklem" yanlış gösterilmiştir?
A) Hayat, daima senin eylemlerinin aynasıdır.
B) Her çocuk, gelişimi için özel bir yol haritası-
na sahiptir.
C) Söyleyeceğim şeyler kulağına küpe olsun.
D) Yangtze Nehri, bir zamanlar dünyanın üçün-
cü en uzun nehriydi
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri- Kültür, tanımı olmayan kavraml
2. Aşağıdaki altı çizili bölümler cümlenin yüklemi ise "Evet"i, değilse "Hayır"
Hayır
Adam, ahbabından bellidir.
Mal, canın yongasıdır.
• Bedava sirke baldan tatlıdır.
Borç yiğidin kamçısıdır.
Bir ambarın numunesi bir avuçtur.
Dost, dostun eyerlenmiş atıdır.
Bir baş soğan, bir kazanı kokutur.
Evet
0000000
0000000
repless "V
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriD
10. Cümlede yüklemin bildirdiği işi yapan veya o durumda bulunan ögeye "özne" denir.
Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne yanlış gösterilmiştir?
A) Zerzevan Kalesi'nde sürdürülen çalışmalarda şaşırtıcı bir keşif yapıldı.
Özne
B) Diyarbakır'daki Zerzevan Kalesi'nde bu yıl sürdürülen çalışmalarda Asur Dönemi'ne ait olduğu saptanan
üç bin yıllık mühür bulundu.
Özne
C) Zerzevan Kalesi kazı heyeti başkanı Doç. Dr. Aytaç Coşkun, Zerzevan Kalesi'nin aslında
Özne
Roma Dönemi'ne ait olduğunu belirtti.
D) Asur mührünün kalenin tarihini bin iki yüz yıl geriye götürdüğü tespit edildi.
Özne
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri8. Gün boyu evde oturup televizyon izleyen bir
ev hanımı, yemek programlarından öğrendiği
tariflerle günün menüsünü oluşturmaktadır.
Bu cümlede aşağıdaki ögelerin hangisi
yoktur?
A) Özne
B) Nesne
C) Zarf tamlayıcısı
D) Yer tamlayıcısı
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleriazınız.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
5. ETKİNLİK
Altı çizili bölümler cümlenin hangi ögesidir? Karşılarına yazınız.
Canlılar arasında eşekten daha kendinden emin, vurdumduymaz, içine
kapanık ağırbaşlı olanı var mıdır?
Ağlamak, kalbinizdeki zehrin boşalmasına ve içinizin rahatlamasına
yardımcı olur.
Çalışmak, insan için çok faydalı bir eylemdir.
Okunu hedeften öteye atan okçu, okunu hedefe ulaştırmayan okçudan
daha başarılı sayılmaz.
Döktüğün alın terinin, verdiğin emeğin karşılığını almak gurur vericidir
insan için.
insanlar, neden mutluluğu tatmaktan yoksun kalıyorlar?
Ben, iyilik yapanların karşılığını aldıklarını birçok kez gördüm.
Havaların soğumasıyla göçmen kuşlar yine göç yollarına düştü.
Sonsuzluğun gri örtüsünü yırtmak üzereydi güneşin ilk ışıkları.
Kimdi İstanbul'u 1453'te fetheden büyük komutan?
12
13
14
15
16
17
18
CO
19
20
İyi olmak arzusu yüzünden çoğu zaman iyi olalım derken kötü oluyoruz.
Bazı insanların macera tutkunlarıyla niçin dalga geçtiklerini anlamıyorum.
insan bir mevkiye zorla, iltimasla, kayırma yoluyla oturmamışsa hiçbir
şey onu tekrar yükselmekten alıkoyamaz.
Bizi iş yapmaktan kim kurtaracak?
Akşam olunca çalıların arasına sakladığı kazmasını alıyor.
Geç olmadan dilimizi yabancı dillerin istilasından kurtarmak için bir
çözüm bulmalıyız.
insanlara yardımcı olacağım için sevindim.
Bebeklerin tırnakları yetişkinlerden daha hızlı uzuyor.
Sabahleyin kocası ile başka bir şehre geldiler.
Çocukların hiçbiri bilmecelerin cevabını bulamadı.