Fiilde Çatı Soruları

3. Bir gece habersiz bize gel 1 Merdivenler gıcırdamasın 2 Öyle yorgunum ki hiç sorma Sen hâlimden anlarsın 3 Sabahlara kadar oturup konuşalım Kimse duymasın For Mavi bir gökyüzümüz olsun kanatlarımız Dokunarak uçalım. 4 Bu dizelerdeki altı çizili fiillerden hangisinin çatı özelliği, diğerlerinden farklıdır? A) 1 3 B) 2 4

Yazı yazacak oldum, sarmadı Keman çaldım ömrümde ilk defa Dolaştım Tavla oynayanları seyrettim Bir şarkıyı başka bir makamla söyledim Bu dizelerde geçen altı çizili fiillerden kaçı geçiş- sizdir? B) 2

17. Hiç unutmam bir gün geç vakit Tam benim geçtiğim zamana rastladı Büyüme saati bir ormanın Şöyle iyice dinlesem artık Bütün ormanları büyürken duyarım İlhan Berk Bu şiirde aşağıdaki kip ve kişilerin hangisiyle çe kimlenmiş fiil yoktur? A)) Emir kipi / 3. tekil kişi B) Görülen geçmiş zaman /3. tekil kişi Geniş zaman / 1. tekil kişi D) Şart kipi / 1. tekil kişi

Haldun Taner'in "Fazilet Eczanesi" adlı eserini lise yılla- nmda izlemiştim. Üç perdelik bu eser için sahnenin büyük bölümüne kurulan eczane dekorunu ve oyuncuların üstün performanslarının tüm seyirciler tarafından ayakta alkış- lanmasını hiç unutamıyorum. Bu parçada sözü edilen eserin türü aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) Gezi yazısı C) Biyografi Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetlen Genel Müdürlüğü B) Hikâye D) Tiyatro 5.

Alman besteci ve piyanist Ludwig van Beethoven'in hayattayken tamamlayama- (1) Klasik dönemden romantik döneme geçiş sürecine büyük katkı sağlayan ünlü da yaşayan ve 10. Senfoni üzerinde çalışırken hayatını kaybeden Ludwig van digi 10. Senfonisi, yapay zeka tarafından bitirilecek. (II) 1770-1827 yılları arasın- Beethoven'dan bu eserle ilgili olarak sadece bazı notlar ve taslaklar bulunuyor. (III) Aralarında müzikologlar, besteciler, bilgisayar bilimleri uzmanları ve piyanist Robert Levin'in bulunduğu uluslararası bir grup söz konusu eseri tamamlamak üzere bir hoven Orkestrası tarafından 28 Nisan 2020'de seslendirilmesi planlanıyor. araya geliyor. (IV) 10. Senfoni'nin Beethoven'in doğduğu kent olan Bonn'da, Beet- D Bonn'da, Beethoven Orkestrası tarafından 28 Nisan 2020'de seslendirilmesi planlanıyor. Yukarıdaki cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) I numaralı cümlenin yükleminde iş örtülü özne tarafından gerçekleştirilecektir. Il numaralı cümlenin yüklemi işi kimin yaptığı belli olduğu için etken çatılıdır. C) numaralı cümlenin yüklemi etken ve geçişsiz bir fiildir. 2. numaralı cümlenin yüklemi edilgen çatılı bir fiildir.

11. Aşağıdaki cümlelerden hangisi özne-yüklem ilişkisi bakımından diğerlerinden farklıdır? A) Matematik sınavına çok çalıştım. B) Küçük kardeşim bugün erkenden uyandı. C) Tutumlu biri olmadığı için sıkıntı çekiyor. Suçlu, polis tarafından sabah yakalanmış.

9. r ! Kız kardeşimle birlikte bayram sabahı erkenden 1 kalktık. Elimizi ve yüzümüzü yıkadıktan sonra 1 annemizin aldığı güzel elbiseleri giydik. Babam i blzl annemin özenle hazırladığı kahvaltı masasında bekliyordu. Kardeşimle birlikte önce i babamın sonra da annemin elini öptük, onlarla i i bayramlaştık. Kahvaltımızı bitirdikten sonra j i büyüklerimizi ziyaret etmek için ailece yola çıktık. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdaki- lerden hangisi sövlenemez? A) Öyküleyici anlatım ağır basmaktadır. B) Betimleyici unsurlar vardır. C) Anlatıml, 1. kişinin ağzından yapılmıştır. D) Somutlamaya başvurulmuştur.

5. Aşağıdaki yumak oyununun nasıl oynanacağının sıralaması yanlış verilmiştir. 1. Bu oyun, ister iki kişi istersen de iki grup arasında oynanabilir. Oyuna ilk başlayacak kişi ya da grup zar atılarak veya kura ile seçilebilir. IV. Beş taşı da topladıktan sonra taşla- n yeniden yere atar. İlk taşı yine hava- ya atar. Bu sefer yerden iki taş alarak havadaki taşı tutar. Sonra da kalan iki taş için aynı şeyi tekrarlar. B) I ve III. III. Başlayan taraf önce taşlardan biri- ni eline alır ve taşı havaya atar. O taş düşmeden aynı eliyle diğer taşlardan birini eline alarak havadaki taşı da ya- kalar. Bunu tüm taşları toplayana ka- dar yapar. Oyunun anlatımının mantık akışına uygun olabilmesi için numaralanmış alanlardan hangileri yer değiştir melidir? A) I ve II. 54 II. Üçüncü atışta önce üç, sonra da ka- lan tek taşı alır. Dördüncü atışta dört ta- şi birden almak zorundadır. Bu hamle- ler esnasında amaç hiçbir taşı yere dü- şürmeden oyunu tamamlamaktır. C) II ve III. D) III ve IV. 2. C C

8. Etken-geçişli Gözlük, iki camdan ve yüzde sabit durmasını sağlayan iki saptan oluşur. Günümüzdeki anlamıyla gözlüğü ilk geliştiren kişi 13. yüzyılda yaşamış. Gözlük takmış bir insan, ilk olarak 1352'de resmedilmiştir. Etken-geçişsiz 10 P. Edilgen-geçişsiz 10 P. Gözümüze gelen ışınlar göz merceğinde kırılır. Etken-geçişsiz 10 P. Tabloda her cümlenin çatı özelliği verilmiş, her doğru cevap için 10 puan yazılmış ve toplamda 40 puan kazanılmışt Ancak bazı cümlelerin çatı özelliği yanlış verilmiştir. Buna göre doğru cevapların ardından alınan puanla ilgili, 1. İlk alınan puandan 10 puan fazla alınmıştır II. İlk alınan puandan 10 puan az alınmıştır.X III. İlk alınan puanla aynı puan alınmıştır. IV. İlk alınan puandan 20 puan az alınmıştır. yargılarından hangisi doğrudur? A) I B) II C) III IV 10 P.

2. Test 21 Fiilde Çatı (Nesnesine Göre) 1. Fiil çatısı, yüklemin özne ve nesne ile olan ilişkisine bağlıdır. Öznesinin gerçek olup olmaması ya da nesne alıp alamaması gibi durumlar bize fiilin çatısını oluşturmada yol gösterir. Örneğin cümle içerisinde nesne alabilen bir yüklem "geçişli fiil" olarak adlandırılırken nesne alamayan fiiller "geçişsiz fiil" olarak nitelendirilmektedir. Buna göre aşağıdaki numaralanmış cümlelerden hangisinin yüklemi çatısı bakımından geçişsizdir? A) Evde gün boyunca yalnız kalan kedimiz koltukları tırmalamış. B) Akşam yemeklerini her zaman tüm aileyle yeriz. C) Dünyadaki enerji kaynaklarımız büyük bir hızla tükeniyor. D) Aldığım ürünün tarihinin geçtiğini sonradan fark ettim. Fiile 4.

4. BÖLÜM << TEST (10 Günümüz çağı ister teknoloji ister milenyum ister altın çağ olarak adlandırılsın tüm bu tanımların ke- sişim noktası tüketimdir. (II) Büyük küçük demeden hepimiz; zamanı, parayı, bilgiyi, ilişkileri, doğayı hız- lıca tüketiyoruz. (III) Tüketim çarkı içerisinde oradan oraya savrulup duruyoruz. (IV) Ne yazık ki konu ço- cuklarımız olunca da bu durum değişmiyor. Bu metinde numaralanmış cümlelerle ilgili aşa- ğıdakilerden hangisi söylenebilir? A) I. cümlede yüklem, geçişsiz bir fiildir. B) II. cümlede nesne alabilen bir fiil kullanılmıştır C) III. cümlede yüklem, nesne alabilen bir fiil olma- sına karşın cümlede nesne kullanılmamıştır. D) IV. cümlede çatı özelliği aranmaz.

7. nesne Fiiller, nesne alabilmesi ve alamaması bakımından ikiye ayrılır. Nesne alabilen fiillere "geçişli", r almayan fiillere ise "geçişsiz" fiil denir. Geçişli fiiller, "ne, neyi, kimi" sorularına cevap verirken geçişsiz fiillerde bu sorulara cevap alınamaz. Buna göre, aşağıdaki cümlelerden hangisi çatı bakımından diğerlerinden farklıdır? A) Arkadaşım hakkında söylenenlerle hiç ilgilenmedim. B) Hava birden soğuyunca insanlar evlere girdi. sine Sabah 9'da başlayan toplantı tam 5 saat sürdü. Senin ne cin fikirli biri olduğunu bilmez miyim? 4 60: Ben Gö: Ben

UNITE 6 3. 1. Ege'nin muhteşem koyların- da yüzdüler. II. Bu hikâye köyümüzde yıllar boyunca anlatıldı. III. Çocuk, korkunca annesinin eteğine asıldı. IV. Ninesi şefkatle saçlarına dokundu. Etken Edilgen Bu tabloda öznesine göre özellikleri işaretlenen cümlelerin hangisinde yanlışlık yapılmıştır? A) I B) II C) III D) IV

2. Eylem çatısı ile ilgili bir etkinlik hazırlayan Meral Öğretmen; geçişli eylemleri, geçişsiz eylemleri O edilgen eylemleri (3) ile kodlamıştır. Bu kodlamayı yaparken çatı özelliğinin bulunduğu eylemin yer aldığı cümlenin yanına önce etken eylemleri (2) ve nesneye göre sonra özneye göre çatı özelliğini kodlamıştır. Örneğin; bir cümledeki eylem geçişli ve etkense (12), geçissiz ve etkense cümleyi (02) olarak kodlamıştır. Çatı özelliği aranmayan eylemlerle ilgili herhangi bir kodlama yapmamıştır. Buna göre 0312 şeklindeki kodlama aşağıdaki seçeneklerin hangisine aittir? A) Eski Yunan felsefesinin bilinen ilk filozofu Thales MÖ 624-547 yılları arasında yaşadı. Doğduğu yer bugünkü Kuşadası yakın- larındaki Balat ve çevresinde yer alan eski Milet kentiydi. Birçok kitap yazmasına karşın yazdığı kitaplar günümüze ulaşmadı. BY Thales'in Babil ve Mısır'a gittiği, cebir ve geometriyle ilgili birçok bilgiyi Yunanistan'a onun getirdiği söylenir. Bir cismin yüksek- liğini, gölgesinden yararlanarak belirlemiştir. Thales, MÖ 585 yılındaki Güneş tutulmasını önceden bilerek tarihte bir ilki gerçekleştirmiştir. Mıknatıs ve elektriklenmeyle ilgili bilgilerden ilk olarak onun söz ettiği de söylenir. D) Dünyadaki her varlığın sudan ortaya çıktığı Tales tarafından söylenmiştir. Ona göre her şeyi var eden bu ilkeden yola çıkarak diğer varlıkların ve olayların oluşumu açıklanılabilirdi.

Açıklama Nesnesi olan ya da nesne alabilen fiillere "geçişli fiil" denir. Örnek: Babam gazeteyi masanın üstünden aldı. (Neyi) Nesne Geçişli Nesne almayan yani "neyi, kimi, ne?" sorularına cevap vermeyen fiillere geçişsiz fiil denir. Örnek: 8. Sınıf Türkçe Soru Bankası Gençlerden biri sahildeki banka oturdu. (neyi, kimi, ne?) Geçişsiz Buna göre aşağıdaki cümlelerden hangisi nesne-yüklem ilişkisine göre diğerlerinden farklıdır? geçişli A) Seyyar satıcı, akşama kadar sadece üç karpuz satmış. C) Bahçeye diktiğimiz fidan, dört senede büyüdü. Jeçirsiz B) Mine teyzem, yaklaşık beş yıldır evinde kedi besliyor. D) Futbolcular, devre arasında kana kana su içtiler. geciali 197

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem "geçişsiz" bir eylemdir? A) Ben bu sınavdan başarıyla çıkarım. B Bardağı ağzına kadar suyla doldurdu. C) Bana sevgilerin en güzelini yaşattı. Docuğu tüm içtenliğiyle ağırladı.