Fiilde Çatı Soruları

4D Serisi Ⓡ Fiil Çatısı 7. Hava kararmıştı. İhtiyar adam ayağa kalktı. İki üç 1 2 adım yürüdü. Durdu. Sonra beni gördü. 3 4 Bu parçada geçen numaralanmış sözcükler- den hangisi nesne-yüklem ilişkisi yönünden öbürlerinden farklıdır? A) 1 B) 2 A) Etken - geçişli B) Etken - geçişsiz C) Edilgen - geçişli D) Edilgen - geçişsiz C) 3 Ağaçların sararan yapraları birer birer düşüyor. Bu cümledeki yüklemin çatı özellikleri, aşağı- dakilerin hangisinde verilmiştir? D) 4 9. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi et- ken ve geçişlidir? düle A) Kardeşim, benim düşüncelerime önem verir. BI Film

TEST 13 KONU . • Edilgen eylemlerde, eylemdeki işi yapan, özne, belli değildir. Başkası tarafından yapılma, bilinmezlik an- lamı vardır. Eylem "-I, -n" edilgenlik eklerini alır. Örneğin "Martilara vapurdan simit abildi." cümlesinde öz- ne belli değildir. Başkalan tarafından yapılma anlamı vardır. Geçişli eylem. "Bisikleti tamir etti." örneğinde olduğu gibi nesne alabilen eylemlere denir. Etken eylemlerde, eylemdeki işi yapan, özne, bellidir. Ömeğin "Martilar, vapurdan atılan simitleri kapıyor- du." . Geçişsiz eylem. "Ağacın dallan budandi" örneğinde olduğu gibi nesne almayan eylemlere denir. L Tablodaki cümleler çatısına göre incelenmiştir. 11. Fiil Çatısı M. IV. A) 1. Kahvaltılarını ettikten ve birkaç parça öteberilerini kızağa yükledikten sonra yanmakta olan ateşi arkalarında birakarak karanlıklara daldılar. Liselerde ve ilköğretim kurumlarında aydınlatıcı sanat eğitimleri verildi. Jüpiter'in bir ayı olan "lo" üzerinde birçok yanardağ keşfedilmiştir. Bazı yöreler tüm mevsimlerin güzelliğini olabildiğince yakıştırır ken- dilerine B) II. Öznesine Nesnesine Göre Göre C) III. Etken X X Bu tabloda numaralı cümlelerden hangisinin çatı özelliği yanlış işaretlenmiştir? X Edilgen X Geçişli X X Geçişsiz X D) IV.

A) 1. B) II. 2. Aşağıdakilerden hangisi nesne-yüklem ilişkisi bakımından diğerlerinden farklıdır? A) Zamanla insnların aralarında bir sevgi bağı oluşur. B) Ergin ile Sevcan da başarılı çalışmalarla hepi- mizin beğenisi kazandı. C) Bu sevgi, onları evlenme kararına götürür. D) Çocuklar da kendilerini bu düşünceye kaptı- rırlar. KONU TESTI 4D Serisi Ⓡ "şilik C) III. D) IV. 3. Aşağıdakilerin hangisinde eylemi bir başkası- na yaptırma anlamı vardır? A) Dünya denen yere indirdin beni. B) Koymadın bir zaman murat alayım. Bir mektup yazdırdım geçen ayın beşinde. D) Bülbül gibi daldan dala konmuşum. 8.SINIF-Türkç

6. Bir kipin başka bir kipi anlatmak için kullanılması fiillerde anlam/zaman kaymasına sebep olur. Buna göre, 1. Mustafa Kemal 1919'da Samsun'a ayak basar. II. Her pazar pikniğe gidiyoruz. III. Önümüzdeki hafta İtalya'ya giderim. IV. Yüksek not almak için çok çalışacaksın. cümlelerin hangisinde anlam kayması yoktur? A) I. B) II. C) III. D) IV.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlamca kaynaşmış (deyimleşmiş) birleşik yapılı bir fiil katlarulmıştır? Beni bulabilmek için epey yol gelmişti Misafirliğe gittiğinde önce dilini tutmalısın. B) Denizden balık avlayarak geçiniyordu Yıllardır aramadığı akrabalarını görmek istedi.

11. Dersi o gün erken başladı Erken başladıkları için erken bitireceklerdi dersi. Murat bu duru- ma çok sevindi. Çünkü akşam arkadaşlarıyla buluşacak, eski günleri hatırlayacaklardı Bu metinde türemiş yapılı kaç fiil vardır? A) 5 B) 4 C) 3 D) 2

Size hissettirdiklerini anlatan bir konuşma yapınız. ARIYORUM Karamanoğlu Mehmet Bey'i arıyorum → Göreniniz, bileniniz, duyanınız var mı? Bir ferman yayınlamıştı: "Bugünden sonra, divanda, dergâhta, bargâhta, mecliste, meydanda Türkçe'den başka dil konuşulmaya!" diye, Hatırlayanınız var mı? Dolanın yurdun dört bir yanını, Çarşıyı, pazarı, köyü, şehiri, Fermana uyanınız var mı? Nutkum tutuldu, şaşırdım, merak ettim, Dolandığınız yerlerdeki Türkçe olmayan isimlere, Gördüklerine, duyduklarına üzüleniniz var mı? Yol üstü lokantamızın fast food, Yemek çeşitlerimizin menü, Hesabını adisyon diye ödeyeniniz var mı? İki katlı evinizi dubleks, üç katlı komşu evini tripleks, Köşklerimizi villa, eşiğimizi antre, Bahçe çiçeklerini flora diye koklayanınız var mı? Sevimlinin sempatik, sevimsizin antipatik, Vurguncunun spekülatör, eşkiyanın mafya, Desteğe, bilemediniz koltuk çıkmaya sponsorluk diyeniniz var mı? Toprağımızı, bayrağımızı, inancımızı çaldırmayalım derken Dilimizin çalındığını, talan edildiğini, Özün el diline özendiğine içiniz yananınız var mı? Masallarımızı, tekerlemelerimizi, atasözlerimizi unuttuk, Şarkılarımızı, türkülerimizi, ninnilerimizi kaybettik, Türkçemiz elden gidiyor, dizini döveniniz var mı? Karamanoğlu Mehmet Bey'i arıyorum, Göreniniz, bileniniz, duyanınız var mı? Yusuf YANÇ (Kısaltılmıştır.)

17. ? A) I Yalnızlık, artık dünyadaki hükümetlerin ele almaya başladığı bir alan olarak ortaya çıkıyor. Ör- 1 neğin 2018 yılında İngiltere, yalnızlıktan sorumlu bir bakanlık kurdu. İngiltere'nin Ulusal İs- || tatistik Ofisi, aynı yıl 16 ile 24 yaşları arasındaki kişilerin kendilerini 65 yaşından büyük olan- ||| lardan daha yalnız hissettiklerini bildiren istatistikleri yayınladı. Ayrıca yalnızlığın kötü yaşam beklentisi ile ilişkili olduğu konusunda hükûmetleri uyardı. Bu parçadaki altı çizili sözlerden hangisi, içinde bulunduğu cümlenin yükleminin geçişli çatılı olduğunu göstermez? B) II C) III D)IV

18. Yüklemi çekimli bir fiilden oluşan cümlelere fiil cümlesi denir. Örneğin "Arabanın benzini bitti." cümlesinde "bitti" yüklemi bir fiildir. Bu nedenle cümle, fiil cümlesidir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi fiil cümlesi değildir? A) Elindeki fırçayla bahçenin çitlerini boyadı. B) Yemek dışarıda kaldığı için ekşimiş. Yaptığım pastayı mutlaka tatmalısınız. D) Baktığımız kiralık evlerin hepsi eskiydi.

20. Bir fiilin geçişli olması için cümlede nesnenin bulunması şart değildir. Bazı cümlelerde, yüklem geçişli fil olduğu halde nesne bulunmaz. Aşağıdaki cümlelerden hangisi bu duruma örnek olabilir? 9 A) Havalimanında yaklaşık yarım saat bekledim. B) Yıllarca ağır işlerde çalıştığı için artık yorulmuştu. C) Kimse girmesin diye kapıyı dikkatle kilitledi. D) Bu olaydan sonra içine kapandı. Ⓡ @ ODM O 2. M

2. (1) İstanbul'un tarihî yapılarından bahsedildiğinde akla ilk gelenlerden biri olan Galata Kulesi, heybet- li görüntüsüyle yüzlerce yıldır konuklarına İstan- bul'un hem geçmişi hakkında bilgi edinme hem de eşsiz şehir manzarası seyretme ayrıcalığı veriyor. (II) Bu görkemli kule, asırlar boyunca birçok kez istila edilmiş. (III) Herkesin aklında tek soru var: Galata Kulesi kaç yılında yapıldı? (IV) Ben de bu sorunun cevabından başlayarak kulenin tarihini sizlere anlatmak istiyorum. Numaralanmış cümlelerden hangileri etken ça- tılıdır? A) I ve II. C) II ve III. B) I ve IV. D) III ve IV.

sne ETKINLIK 3 Aşağıdaki cümleleri hem "özne-yuklem" ilişkisine göre hem de "nesne-yüklem" ilişkisine göre inceleyiniz ve gerekli yere yazınız. 1. Asya ve Pelin bir şişe su getirdi bize. Etken, gessli........ 2. Deneme sınavının sonuçları açıklandı. 3. Köpekler, bir çocuğun peşinden koşuyordu. 4. Engin biraz önce bir video izledi. 5. Cep telefonundan bir şarkı dinledim. 6. Sipariş edilen ayakkabılar dün gece evlere tek tek dağıtılmış. 7. Şehirdeki dükkanlar yılbaşı için süslendi. 8. Fabrika işçileri, pet şişeleri hızlıca paketledi.

ETKINLIK 2 Aşağıdaki cümleleri "nesne -yüklem" ilişkisine göre inceleyiniz ve altına yazınız. 1. Cebinden çıkardığı kalemi bana verdi. 2. Sokak hayvanlanı elimle besledim. 3. Televizyonda izlediğimiz filme güldük. 4. Getirdiği bardağı yanlışlıkla kırdı. 5. Patronun söylediği konular unutuldu. 6. Telefon kutuları depoya taşınmış. 7. Annem misafirler için yemekleri güzelce pişirdi. 8. Şımaran çocuğa kırmızı ceket giyen annesi kızıyordu. "ozr hem ET A ger 1. 9. Dün akşam yeni aldığım kitabı okudum. 2

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem öz- nesine göre "etken", nesnesine göre "geçiş- siz" özelliktedir? A) Hasan, okulu başarıyla bitirdi. B) Bebek, göz açıp kapayıncaya kadar büyüdü. C) Bu kitabı üç gündür bitiremedim. D) Paltomu lokantanın vestiyerinde unuttum.

çalı özelliklerine göre inceleyiniz. Ağacın gövdesi yarılarak içinden beş çocuk çıktı. Çinli prenses, sarayını Hatun Dağı'nda kurdu. Çocuklarından bir başkası yurda hakan seçildi. Bir gün Uygur tahtına yeni bir hükümdar oturdu. Büyük bir şölen yapılmış. Prenseslerine karşılık, bu kaya Çinlilere verildi. "Göç! Göç!" diye derin üzüntüyle bağırdıkları duyuldu. Parçaları arabalara yükleyerek birer birer Çin'e götür- düler. Göllerin suyu tükendi. Özne-Yüklem ilişkisine Göre Etken Edilgen Geçişli Geçişsiz X Nesne-Yüklem İlişkisine Göre ecek Derse Hazırlık X

KONU BİTİRME Arıların son derece çalışkan, zar kanatlı böcekler olduğunu ve o nefis balları ancak onların yapabil- diğini hepimiz biliyoruz. Aşağıdaki cümlelerden hangisi nesne-yüklem ilişkisine göre bu cümleyle özdeş değildir? A) İnsanların bal ile tanışması, şekeri yapmasından çok daha öncelere dayanır. B) O zamanlarda arılar yaşamlarını ağaç ya da kaya kovuklarında sürdürüyorlarmış. C) Arılar peteklerini oralarda kurup ballarını ora- larda yapıyorlarmış. D) Insanoğlu arılardan yararlanmayı o zamanlarda henüz öğrenememiş. Yayınları