Paragrafta Anlam Soruları

3. Bir milletin gerçek vatanı onun dilidir. Dil, millî ülküyü ortaya koyan gerçek bir varlıktır. Millî dil yok olunca miln duygu da çok geçmeden kaybedilir. W.V. HUMBOLT Bizim ana dilimiz bir denizdir. Dibinde gün görmemiş inciler yatar, üstünde ise binbir rengin çalkantısı vardır. Doğan AKSAN Dil öyle sağlam bir bağdır ki vatanın hür hudutları koptuğu zaman bile kopmaz, hudutlar aşırı yine bizi birbirimize bağlı tutar. Yahya Kemal BEYATLI Bu özdeyişlerden hareketle dilin en doğru tanımı aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir? A Dil; bir milletin varlığını ve devamını sağlayan, millî şuuru besleyen, bir millete mensup olma hazzını veren, pek çok farklı kültürü millet potasında eriten bir unsurdur. B) Dil; milleti ayakta tutan edebiyat, sanat, bilim ve teknik, dünya görüşü, ahlak, müzik vb. kültürel değerleri geçmişten günümüze aktaran bir araçtır. CDil; bir milleti oluşturan fertlerin geçmişini öğrenmesini, gününü yaşamasını, geleceğine yön vermesini, Kişiliğini kazanmasını, aynı dili konuşan diğer insanlarla iletişim kurmasını sağlayan önemli bir araçtır. D) D, aynı toprak parçası üzerinde yaşayan insanlar arasında millî bir şuur oluşturup besleyen, millete men- sup olma hazzı veren ve bireyleri birbirine yaklaştırarak onlar arasında birlik yaratan varlıktır. Alman filozofu Heidegger (Haydeger) "Dil insonin qidir"

iç a- ya er n 10. Bizim edebiyatımızda roman, toplumsal ve tarihsel koşulların etkisinde ortaya çıkmadı. Maalesef Bati ro- manından çevirilerle başladı ve Batı romanının ben- zerleri ile devam etti. Romanın edebiyatımızdaki ilk örneklerine bakarsak bu durumu görebiliriz. Metinde yazarın eleştirdiği konu aşağıdakilerden hangisidir? A) Edebiyatımızın roman konusunda yetersiz kalma- SI B) Edebiyatımızda romanların Batı romanlarının etki- sinde kalması Batı romanlarından çeviriler yapılması D) Edebiyatımızda romanın toplumsal ve tarihsel ko- şulları anlatmaması

000 4. Etkinlik A) Yabancı dillerden dilimize giren kelimelerin bazıları aşağıda verilmiştir. Bu kelimelerin Türkçe karşılıklarını, okuduğunuz metinden bulunuz. Bulduğunuz Türkçe kelimeleri kullanarak hikâye edici bir metin yazınız. plaza sempatik poşet market B) Dilimizde kullanılan yabancı kelimelerin Türkçe karşılıklarını TOK' bilirsiniz. ******* center

Konuyu durulduğuna dikkat etmeliyim. ✰ Başlığı bulurken paragrafın konusunu belirlemeliyim. Paragrafın anahtar sözcüğünü ya da sözcüklerini belirle- meden önce paragrafın konusunu bulmalıyım. ÖRNEK SORU İnsanı soluk alıp verdiği, yaşamını sürdürdüğü ortamdan ayrı tutamayız. Bu yüzden insanın öyküsünü yazmakta en etkin un- surlardan biri kuşkusuz yaşadığı yerdir. İnsan yaşadığı toprakla, içinde yetiştiği kültürle, kullandığı dille her zaman iç içedir. Do- layısıyla bir insanın hayat hikâyesini yazarken onu bu durumlar- dan, özellikle de yaşadığı yerden aynı düşünmek doğru değildir. Bu metnin konusu aşağıdakilerden hangisidir? A) Yaşam şartlarının her geçen gün değişmesi IB) Soluk alıp vermenin sağlık açısından önemi i C) İnsanın, yaşadığı çevrenin kültürüne yön vermesi 1 ID) Yaşanılan yerin insanın yaşam hikâyesine etkisi

11. ETKİNLİK "Barış içinde yaşamak" konulu bir olay yazısı yazınız. Yazınıza baş- lamadan önce aşağıda verilen hikâye haritasını doldurunuz. BİR SONRAKİ DERSE HAZIRLIK Sınıfta canlandırmak üzere arkadaşınızla bir telefon konuşması örneği hazırlayınız. Dersten önce arkadaşınızla prova yapmayı unutmayınız. 15

3. Aşağıda bir sinifta Eren Öğretmen'in öğrencileriyle oynadığı "adımlamaca" oyununun kuralları veril- miştir. Oyunda mavi karede bulunan sözcüklerin eş anlamlarını, yeşil karede bulunan sözcüklerin zıt anlamlarını cümleler kullanılmalıdır. içeren Oyuncular kendileri için ayrılan karelerde ok yönünde ilerlemeli ve oyunu sonlandırmalıdır. . Hata yapan oyuncu, en başa dönmeli ve verilen sözcük için farklı bir cümle kurmalıdır. . ▼ Oyunda, Lena yeşil, Bulut mavi kutularda ilerleyerek oyunu tamamlayacaktır. Lena 3. adımda ve sonraki turda 4. adımında hata yapmıştır. Bulut, hem zıt anlamlısı hem eş anlamlısı olan bir sözcükte hata yaparak ikinci kez başa dönmüştür. ↓ BARIŞ USTA GÖREV <->ÖVMEK TUTSAK Lar REHBER ki boot -EVCIL HAM BULANIK barrak RUTUBET - OZAN -> SEYREK Bu bilgiler doğrultusunda oyunla ilgili aşağıdaki çıkarımlardan hangisi yanlıştır? A) Lena, 13 farklı cümle kurarak oyunu bitirmiştir. B) Bulut 1. adiminda hatalı bir cümle kurmuştur. C) Bulut "vazife" ve "kılavuz" sözcüklerini yalnızca bir kez cümle içinde kullanmıştır. D) "Sig" ve "duru" Lena'nın doğru cevap verdiği cümlelerde geçen sözcüklerdendir.

8. Neşet Ertaş, 1938 yılında Orta Anadolu boz- kırlarının tam göbeğinde, Kırtıllar köyünde dünyaya gelmiştir. Babası büyük saz ustası Muharrem Ertaş'tır. Çocukluk ve ilk gençlik yıllarını Kırşehir, Yozgat ve Keskin'in çeşitli köylerinde geçirmiştir. "Bozkırın Tezenesi" olarak da adlandırılan büyük saz ve söz us- tamızdır. Bu metinde "Neşet Ertaş" ile ilgili aşağıda- kilerden hangisine değinilmemiştir? A) Lakabının ne olduğuna B) Babasının sanatkâr olduğuna C) Belli başlı türkülerine D) Nerelerde yaşadığına 9 Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri G ● MEB

20. Araştırmacılar normalde parçacık fiziği deneylerinde kullanılan teknolojik cihazlar yardımıyla Giza'daki Büyük Piramit'in içinde büyük bir boşluk olduğunu keşfettiler. Araştırmacılar boşluğu, kozmik ışınların izlerini aramak amacıyla piramidi incelerken fark etti. Bu esrarengiz boşluk yaklaşık 4500 yaşındaki Bü- yük Piramit'in içinde 19. yüzyıldan beri keşfedilen ilk büyük yapı. Piramitteki boşluğun bir ya da birden fazla oda ya da koridor olabileceği düşünülüyor. Araştırmada kullanılan parçacık dedektöründen alınan görüntüler yapısal ayrıntıları göstermiyor, sadece boşluğun yaklaşık büyüklüğü hakkında bilgi veriyor. Yine de bu bilginin bile piramit hakkındaki bilgimizi artırabileceği düşünülüyor. Araştırmacılar Büyük Piramit'in içini "muon" adlı atomaltı parçacıkları algılayan bir cihazla inceledi. Muonlar, uzayda yolculuk eden atomaltı parçacıklar olan kozmik ışınların atmosferdeki atomlara çarpması sonucu oluşan yan ürünlerdir. Muonlar ışık hızına yakın bir hızla yeryüzüne sürekli yağıyor. Ancak atomaltı parçacıklar açık havada kolayca ilerlerken taşlar onları soğurabiliyor ya da yönlerini saptırabiliyor. Araştırmacılar, Büyük Piramit'in temeline ve derinliklerindeki bölgelere dedektörler yerleştirip dedektörlere farklı yönlerden ula- şan muonların sayısını ölçerek eski yapının içindeki boşluğu belirledi. Örneğin eğer bir dedektör kuzey taraftan güneyden aldığından daha fazla muon aldıysa bu kuzey tarafta, gelen muonlarla karşılaşacak daha az taş olduğu anlamına geliyordu. Algılanan muonların görece fazla oluşu o tarafta bir boşluk ola- bileceği şeklinde yorumlanıyor. Metinden hareketle; Giza'daki Büyük Piramit'in en büyük piramit olduğu JABüyük Piramit'teki boşluğun başka bir araştırma sırasında fark edildiği Piramitteki boşluğun "muon" adlı atomaltı parçacıkları algılayan bir cihazla incelendiği IV. Piramitteki muonların sayısının çok fazla oluşu, boşluğun da çok büyük olduğu anlamına geldiği ifadelerinden hangilerine ulaşılabilir? A) I, II ve III B) II ve III CNL ve IV D) II, III ve IV

1. (1) Duyguların ayrımını yapmak ne kadar zor da olsa araştırmacılar birkaç temel duyguyu belirlemiş. (II) Te- mel duygular; mutluluk, öfke, üzüntü, şaşkınlık, korku ve tiksinmedir. (III) Tüm insanlar bu duygulara sahiptir ve bunları hisseden her insanın yüzünde benzer mimik- ler oluşuverir çünkü temel duygularımız doğuştan gelir. (IV) Örneğin görme engelli bir insan, daha önce hiç gü- len bir insan görmemesine karşın mutlu olduğu zaman gülümser, yeni doğmuş bir bebek mutsuz olduğunda dudaklarını büzer. (V) Kiminiz güzel bir haber aldığın- da sevinçten havalara uçabilirken kiminiz bunu sakince karşılarsınız yani duygularınızı yaşama biçiminiz farklı- dır. Numaralanmış cümlelerden hangisi metnin anlam bütünlüğünü bozmaktadır? A) II B) NI C) IV D) V 8. Sınıf

7. Yaşadığınız hayattan sıkılmış ve farklı bir hayat istiyorsanız alışkanlıklarınızı değiştirin. Çünkü ilk önce siz alış- kanlıklarınızı oluşturursunuz sonra da alışkanlıklarınız sizi oluşturur. Edindiğiniz alışkanlıklarınız, zamanla sizin bir parçanız değil artık siz olur. Her gün geç kalkıyorsanız tembel olmaya ve gününüzden verim almamaya başlarsınız, kitap okumayı alışkanlık hâline getirirseniz üretken olurken ömrünüzde kitap yüzü görmemişse- niz verimli olmaktan habersiz yaşarsınız. O açıdan alışkanlıklarımız çok önemlidir. Yaşantımızı anlamlı kılan da sıradan hâle getiren de alışkanlıklarımızdır. Yaşamımıza büyük oranda yön vermek ve yaşamımızda başarıya ulaşmak istiyorsak alışkanlıklarımızı düzenlememiz gerekiyor. Anlamsız ve gereksiz alışkanlıklar, hayatta ataca- ğımız büyük adımların en büyük engeli olur. Bu metinde asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Alışkanlıklarımızı yaşamımızı kolaylaştıracak bir şekilde düzenlemeliyiz. B) Hayatımızda edindiğimiz her alışkanlık, bizi biz olmaktan uzaklaştırır. Bilinçli bir hayat yaşamak için alışkanlıklarımızın kontrolü elimizde olmalıdır. Büyük değişimler yapmak için alışkanlıklarımızda değişim veya dönüşüm yapmalıyız.

D) N 2. (1) Yazıyı keşfeden insanlar, bu büyük keşfin heye olsa gerek, çevrelerinde gördükleri birçok sert ne üzerine yazmışlar. (II) Söz gelimi Çin'in Jiahu bölg kinleri, şu ana kadar bulunan en eski yazıyı kaplum kabukları üzerine yazmış. (III) Eski bir mezardan lan, 8600 yıllık yazılar bunlar. (IV) Daha farklı yaz rının ortaya çıkması ise biraz zaman almış. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisin neklendirme yapılmıştır? A) I B) II C) III D) N

Sözcükte Anlam 8, 9 ve 10. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız. İyi görmüyordu. Gür kaşlarının arasına gömülmüş gözleri dar bir aralıktan ışığı arardı. Göz kapakları, iyi sürülmüş tarlaların derin izlerini andırırdı. Göz kenarlarını iki damla yaş ıslatırdı hep. Sonra meyilli bir oyuk bulan bu yaşla suratı boyunca akardı. 8. Bu metinde geçen "iyi" sözcüklerinin anlamı aşağıdakilerden hangisi olabilir? B) Bol, çok, aşırı D) Yeterli, yetecek miktarda olan Esen, sağlıklı Yerinde, uygun 9. Bu metin ile ilgili, 1. Sesteş sözcüğe yer verilmiştir. II. Karşıt anlamlısı olan sözcük vardır. III. Eş anlamlı sözcükler bir arada kullanılmıştır. IV. Altı çizili sözcüklerin biri soyut biri somut anlamlıdır. yargılarından hangileri doğrudur? A) I ve II B) I, II ve III C) II ve IV D) III ve IV TEST 2 10. Bu metinde aşağıdaki anlamlardan hangisinin karşılığı olan bir sözcük kullanılmamıştır? A) Bir yana eğimi olan, eğik 1. Onlar padişahı avutadursun, şehzad- dere tepe düz gitmiş; çayır çimen ge Bu metinde altı çizili sözle anlatıl A) Uzaklaşmak, kaybolmak C) Görevden uzaklaştırmak 2. 1. ÜNİTE Sözcükte Anlam 1. El var, titrer durur, el var yum II. Elimdeki bütün parayı bu ma III. Kapı elinin rengindeki değiş "El" kelimesi numaralanmış c 3. A) Sahiplik, mülkiyet B) Kolun bilekten parmak uçla C) Kez, defa, kere D) Bazı nesne ve araçların to Adam, satranç oynarken ufak bir kuşku duymazdı ince detaylarıyla hatırlar Satranç teoremleri

KİŞİLİK Insanların ne olduğunu pek de bilmedikleri hâlde en fazia sahip olmak istedikleri şey, sa- niniz ki kişiliktir. Nedir kişilik? Kimine göre başkalarına ürküntü verecek bir katilik, asık yüzlülük içinde durmaktır. Genellikle çok kişinin saygın görünmek için benimsediği bir köy ağası tavndir bu. Gülmemek, ağırdan almak, az konuşmak gibi insan ilişkilerinde esneklikten yoksun pozlar takınmayı kişilik sahibi olmak diye bellemiş yığınla insan vardır dünyada. Kimine göre de kişilik, başkalarına benzememektir. Köy ağası tavrini ya da başkasına benzememeyi kişilik sanan herhangi biriyle karşılaşıp da onu konuşturabilirseniz aklınıza geldikçe gülebileceğiniz, tükenmez bir neşe birikiminiz olur. Bazısı kişiliği her öneriye karşı çıkmak sanır. Bazısı için kişilik, bir kez birine darildin mi ölünceye dek onu bağışlamamak demektir. Bazısı için kişilik takım taklavat dolaşarak herkese bir şeyler ikram etmektir. Bazısı için telefonu açınca kendini tanıtmadan konuşmaya başlamaktır. Bazısı için kişilik önemli kişilerden küçük adlanıyla söz etmektir. Kişilik sahibi olmak çoğumuzun sandığı kadar kolay olsaydı, nüfus kütükleriyle dünya ansiklopedileri arasında fazla bir fark bulunmazdı. 1. Yazara göre bir köy ağası gibi tavir sergileyen kişilerin belirgin özellikleri nelerdir? (Çetin ALTAN)

PARAGRAFIN ANLAM YÖNÜ P GUC 1, 2 ve 3. sorulan aşağıdaki metne göre cevaplayınız. TEST- Bir gün küçük bir kız, hüzünlü bir yabancıya gülümsedi. Bu gulumseme adamın kendisini daha iyi hisselmesini sağladi. Bu hava içinde yakın geçmişte kendisine yardım eden bir dosta teşekkür etmediğini hatırladı. Hemen bir not yazdı, yolladı. Arkadaşı bu teşekkür- den o kadar keyiflendi ki her öğlen yemek yediği lokantada garson kıza yüklü bir bahşiş birakh. Garson kiz ilk defa böyle bir bahşiş alıyordu. Akşam eve giderken kazandığı paranın bir parçasını her zaman köşe başında oturan fakir adamın şapkasına bıraktı. Adam Öyle ama öyle minnettar oldu ki iki gündür boğazından aşağı lokma geçmemişti. > Kamini ilk defa doyurduktan sonra, bir apartman bodrumundaki tek odasının yolunu islık palarak tuttu. Öyle neşeliydi ki bir saçak altında titreyen köpek yavrusunu görünce kuca- gina alverdi. Küçük köpek, gecenin soğuğundan kurtulduğu için mutluydu. Sıcak odada sabaha kadar koşuşturdu. Gece yarısından sonra apartmani dumanlar sardı. Bir yangın başlıyordu. Dumanı koklayan köpek öyle bir havlamaya başladı ki önce fakir adam uyand sonra bütün apartman halki. Anneler, babalar dumandan boğulmak üzere olan yavrularını kucaklayıp ölümden kurtardılar. Bütün bunların hepsi, beş kuruşluk bile maliyeti olmayan > bir tebessümün sonucuydu. Bu metnin ana fikri aşağıdakilerden hangisidir? A) Insanian mutlu edebilmek için çok uğraşmaya gerek yoktur. B) Tebessüm bedavadir, vereni üzmez, alanı mutlu eder. C) Tath dil yılanı deliğinden çıkarır. D) İyilik yap, denize at; kul bilmezse halik bilir.

3 D) Resfebe bir kelimenin ya da kelime grubunun farklı kelimeler, kelime öbekleri ya da resimlerle anlatılması üzeri- ne tasarlanmış bir oyundur. Bu oyunda kelime veya kelime grupları; harf, sayı ve resimlerle temsil edilmektedir. Resfebe; anlatımında kullanılan resimlerin, harf ya da kelimelerin duruş yönüne, biçimine ya da yazı karakte- rine göre değerlendirilmesi ve düşünülmesi esasına dayanır. Çözüm aşamasında zihinsel gelişime katkısının yanı sıra resfebe üretiminin de zihinsel gelişime katkısı büyüktür. Aşağıda bir resfebe örneği yer almaktadır: RINK OTORITE TÜRKÇE B BB ● ● BB B B B B B) Bu görselde, İlk ifadede üzerine B harfleri eklenmiş bir R harfi bulunmaktadır. Bunu B'li R yani "BELİR" şeklinde düşünebiliriz. İkinci görselde ise bir el vardır ancak el görseli ters olduğu için bunu "LE" şeklinde alabiliriz. GÖRSEL OKUMA • Üçüncü görselde ses çıkaran bir koyun vardır. Koyun sesini "ME" olarak düşünebiliriz. Bu resfebedeki harfler ve görseller birleştirildiğinde "BELİRLEMEK" sözcüğü ortaya çıkmaktadır. Buna göre aşağıdaki resfebeleri karşılayan sözcüklerden hangisi alfabetik sıralamada diğerlerinden daha sonra gelir? A) CESTU LAVET AK 099 Lİ $MA TEST 1 TU TANDEM YAYINLARI OL 9

5. 114 3 Mete Gazoz yükselişini sürdürüyor. Türkiye'nin 2020 Tokyo Olimpiyatları'nda madalya beklediği sporcular arasında yer alan Mete Gazoz, uluslararası organizas- yonlarda elde ettiği derecelerle adından söz ettiriyor. Türkiye, Berlin'de düzenlenen Dünya Kupası'nın 4. ayağında 4 altın kazanarak tarihi bir başarı elde ederken hem bireysel hem de takım müsabakalarında altın iletisim@ankarayayincilik.com.tr madalya alan milli okçu, bu başarıda önemli rol oynadı. Mete Gazoz, erkekler klasik yayda 2018'in en iyi sporcu seçildi Uluslararası önemli organizasyonlarda şu ana kadar 15 altın 36 MADALYA 12 gümüş 20 yaşındaki milli okçu, erkekler klasik yay dünya sıralamasında 3. basamağa tırmandı. Bu görselde "Mete Gazoz" ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Okçuluk alanında mücadele vermektedir. B) Berlin'de düzenlenen Dünya Kupasının 4. ayağında altın madalya kazanmıştır. C) 2020 Tokyo Olimpiyatları'nda altın madalya kazanmıştır. D) 2018'de erkekler kategorisi, klasik yayda en iyi sporcu seçilmiştir. bronz 6. SINIF GÜÇLENDİREN PARAGRAF SORU B