Söz Sanatları Soruları

a KAZANIM TESTI Test 02 Yazım Kuralları - II 1. İki heceli bazı sözcükler, ünlüyle başlayan bir ek aldıklarında ikinci hecelerindeki dar ünlüler düşer. Ancak ünlüyle başlayan ek aldıklarında vurgusuz orta hecesindeki dar ünlüsü düşen sözcüklerle oluşturulan ikilemelerde ikinci sözcüğün dar ünlüsü düşmez. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu kurala bağlı kalınmadığı için ortaya çıkan bir yazım yanlışı yapılmıştır? A Yanlışlıkla çarptığı kişiye büyük bir nezaket göstergesi olarak "Af edersin." diyerek özrünü belirtti ve yoluna Bu metrin y miştir? devam etti. Wer altı su B) Toplantıya başkanlık eden görevli, salondaki tartışmalar daha da artınca salonu terketti. C) Genzindeki yanma hissine daha fazla dayanamadığı için doktora gitmişti. kalitede y niklerle o D) Kardeşim o yıllarda şehirden şehre gezerken gördüklerini kâğıda aktararak kalıcı hâle getirmişti. 8 Yer alti s Aşağıdaki meti kalite de niklerle c Yeraltı s ve kalite niklerle

TÜRKÇE 16) Gida boyası, gıdanın görünüşünü yapay renkler vererek değiştirmek üzere geliştirilmiş kimyasal bileşiklerd İnsanlar yüzyıllardır yiyeceklere renklendirici ekler. Fakat ilk yapay gıda boyası 1856'da kömür katranından ticileri genellikle yapay gıda boyalarını, doğal gıda renklendiricilerine tercih eder. Çünkü yapay boyalar daha üretildi. Günümüzde gıda boyası petrolden üretilir. Yıllardır, yüzlerce yapay gida boyası geliştirildi. Gıda üre canlı renk üretir. Fakat yapay gida boyalarının güvenilirliği ile ilgili tartışmalar vardır. Bu metinde; 1. Sayısal verilerden yararlanma II. Karşılaştırma III. Tanımlama IV. Benzetme 1 numaralanmış düşünceyi geliştirme yollarından hangilerine yer verilmemiştir? D) I ve IV A) Yalnız C) II ve III B) Yalnız IV

2. "Baba bak, kocaman bir elma buldum." de- 1 di kız. "Bu kurnaz elma yapraklar arasına gizlenmiş, orada saklanıyordu. Küçük bir fener gibi parlıyordu yapraklar arasında. 'Hadi beni kopar, hadi beni al!' dedi bana. Bahçede kalan son ve en güzel elma bu. Başka da yok. Mis gibi de kokuyor." I ( 1 1 Bu parçada aşağıdaki söz sanatlarından hangisi yoktur? 1 1 1 A) Kişileştirme B) Konuşturma 1 C) Benzetme A D) Abartma I

20. Gülen çehremi görüp Sanmayın beni bahtiyardır Her kahkahanın içinde Bir damla gözyaşı vardır Bu dizelerde görülen söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir? A) Tezat B) Kişileştirme C) Benzetme D) Abartma

6. Makale, bilimsel bir konuyla ilgili bilgi verme amacı taşıyan metin türüdür. Makalede amaç bilgi vermek olduğu için kişisel düşüncelerden ve süsten uzak, anlaşılır bir dil kullanılır. Buna göre, aşağıdaki metinlerden hangisi bir makaleden alınmış olabilir? A) İyi bir yazar, okuruna yeni ufuklar açarak onun olaylara ve insanlara bakış açısını değiştirebilmelidir. Yazarın gerçek başarısı, okuru üzerindeki bu etkiden anlaşılır. Ne var ki günümüzde yazarlar çok farklı kriterlerle değerlendiriliyor. Yazarların başarısını kitap satış oranlarıyla değerlendirmek, ede- biyata ihanet etmektir. B) Toplumda yediden yetmiş yediye tüm bireyler elinden cep telefonunu düşürmüyor. Galiba biz, ile- tişim çağını yanlış anladık. Telefonun sağladığı iletişim imkânından yararlanırken çevremizdeki insanlarla iletişimimizi kopma noktasına getirdik. Şöyle bir bakın etrafınıza, ne demek istediğimi anlayacaksınız. Dede Korkut Hikâyeleri'nin en önemli özelliği; anlatıların yazıya geçirildiği dönemde yaşayan Türk- lerin inanç yapısını, kültürünü, yaşayışını, folklorunu aktarmasıdır. Bununla birlikte hikâyelerde Türklerin İslamiyet öncesi inançları, örf ve âdetleri hakkında tarih bilimine kaynaklık edecek bilgiler bulunmaktadır. D) Kış bitip ağaçlar yeşillenmeye başladı mı insanın da içine bir yaşama sevinci dolar. Doğanın ye- niden canlanışı, güneşin parlak yüzü insana umut verir. Bu yüzden çok severim bahar mevsimini. Baharda doğanın ağır ağır uyanışını izlemek bana tarifsiz bir huzur verir. Kendimi ansızın kırlarda bulurum.

10. Aşağıdaki dizelerden hangisinde yay ayraç için- de verilen söz sanatı yoktur? A) Güneşi söndürdüm gökyüzünde Karın beyazını erittim yüreğimde (Abartma) B) Dünya çiçek, bizse bir kovan arı. Çalışsak, bölüşsek hep yarı yarı. (Benzetme) C) Şimşekler çakıyor! Bulutlar çığlık çığlığa (Konuşturma) D) Gülerken görmüştüm ağlayanları. Kimsesiz zavallıları. (Zıtlık) 12. (1) ka d

20. Aşağıda bazı söz sanatlarının açıklaması ve- rilmiştir: Kişileştirme, insana özgü niteliklerin insan dışı varlıklara aktarılması sanatıdır. Abartma; bir niteliği, olduğundan çok daha üstün veya aşağı gösterme sanatı- dır. Zıtlık, birbirine karşıt kavramların bir ara- da kullanılmasıyla oluşan sanattır. Aşağıdakilerin hangisinde bu söz sanatla- rından birine yer verilmemiştir? At Tekerlekler yollara bir şeyler anlatıyor, estima Uzun yollar bu sesten silkinerek yatıyor. Ayrılık hançer gibi bağrına saplanır, Gökyüzü özlem bulutlarıyla kaplanır. Çalışan milletler çıkacaktır aydınlığa, 2 Çalış ki sen de bir mum yak karanlığa. D) Bastığı toprağı titretir bir yiğit vardı. Tek eliyle ağaçları yerden söküp atardı. Abortra

17. Aşağıda Şair Kemalettin Kamu'nun "Atama Ağıt" adlı şiirinden dörtlükler verilmiştir. Bu dörtlüklerin hangisinde hem kişileştirme hem de abartma sanatından yararlanılmıştır? B) Kuusikstium A) Övünür insanlık eserleriyle, Yurt onun sevgisi üstünde durur. Adiehr kurduğu devlete temel, Unü kurtardığı millete qurur! Onda yürüyüşün en yiğitçesi. Onda bükülmezi vardı dizlerin Gezerdi ülkede bir hızır gibi Em olup derdine çaresizlerin. (Em: Çare) (D) Dağlar dümdüz olur işaretiyle, Kisilestime Ürperir ovalar avazesine; Durgun bir denizi andırır dışı Ici hie sönmeyen bir yanardağı. Sesinde isliği eser kuvvetin. Sözünde şahlanır hakkın bayrağı Devrilir hıncına çarpar ordular Kaleler dayanmaz yelpazesine. (Avaze: Yüksek ses) C) Benzetu.

15 Yeni mektup aldım gül yüzlü yârdan Gözletme yolları gel deyi yazmış Sivralan köyünden bizim diyardan Dağlar mor menekşe, gül deyi yazmış Dörtlükteki söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir? A) Benzetme B) Konuşturma C) Kişileştirme Karşıtlık

12. Karanlıktan güçlüydü hep aydınlık Uzakta parlayan sımsıcak ışık * Şiir sana tutkun, sen ona aşık Kendi yüreğinle yarışırdın sen 1. Kişileştirme: İnsan dışındaki varlıklara ya da kavramlara insan kişiliği kazandırma sanatıdır. II. Abartma: Bir varlığı, olayı ya da düşünceyi olduğundan daha büyük ya da küçük gös- terme sanatıdır. III. Tezat: Anlamı güçlendirmek için karşıt kavramların özelliklerinin bir arada kulla- nıldığı söz sanatıdır. IV. Benzetme: Bir kavramın ya da varlığın niteliğini güçlendirmek için daha güçlü bir kavramla özdeşleştirerek ifade edildiği söz sanatıdır. Bu dizelerde numaralanmış söz sanatların- dan hangilerine başvurulmuştur? A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) I ve IV

8. Çanakkale derler yokken hesapta Mahşerin dünyada kurulduğu yer Bu dizelerdeki söz sanatının özdeşi aşağıdaki dizelerin hangisinde vardır? A) Her damlada bir umman var Yüzdüm, yüzdüm tükenmiyor. C) Yağmurlardan sonra büyürmüş başak, Meyvalar sabırla olgunlaşırmış. B) Deli poyraz köstekleme hızını Dağlar taşlar incitmeyin dizini D) Git sor niçin sana düşman kesilmiş, Geceden geceye uçan yarasa?

Ey, bu topraklar için toprağa düşmüş asker! Gökten ecdâd inerek öpse o pâk alnı değer. Ne büyüksün ki kanın kurtarıyor tevhidi... Bedr'in arslanları ancak bu kadar şanlı idi. Sana dar gelmeyecek makberi kimler kazsın? "Gömelim gel seni târîhe." desem, sığmazsın. Bu dizelerdeki söz sanatlarıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Birbirine karşıt olan durumlara yer verildiği için tezat sanatı kullanılmıştır. B) Bir olay mantık sınırlarını zorlayacak biçimde aktarıldığı için abartma sanatı kullanılmıştır. C) İnsan dışındaki varlıklara insana özgü özellikler verildiği için kişileştirme sanatı kullanılmıştır. D) Aralarında ilgi bulunan iki şeyden zayıf olan kuvvetli olana benzetildiği için benzetme sanatı kulla- nılmıştır.

özellik Hatırlarım bugün gibi, 4. Benze Ali, kara Sessiz geçen son geceyi. cuktur. Başın öne eğik, bir suçlu gibi Benzey Kendisi Bana verdiğin hediyeyi. Benzet Benzet Bu dörtlükte ağır basan söz sanatının özdeşi aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Senin için dağları deler, yol açarım yâr. Senin için denizleri kuruturum yâr.. Senin için gök kubbeyi yerlere çalarım yâr. Canım iste, canım bile sana kurban yâr. B) Kaç yıl oldu saymadım, köyden göçeli? Mevsimler geldi geçti görüşmeyeli. Hiç haber göndermedin o günden beri. Yoksa bana küstün mü, unuttun mu beni? Benze için b olma "Pam C) Kırıldı kanadım kolum, ne yerim var ne yurdum. D) Unutmak kolay, demiştin; alışırsın, demiştin. ifade benz Gurbet ele düştü yolum, yuvasız kuşlar misali. Selvi boylum, senin için katlanırım bu yazgıya. Böyle yazmışsa Yaradan, kara toprak yeter bana. Öyleyse sen unut beni, yeter ki benden isteme. Gözlerimde yaş, kalbimde sızı, unutmadım seni. Unutamadım, unutamadım, ne olur anla beni. len rulm

e- DENEME-3 TÜRKÇE te ak ak D- p inlendiği ko 20. Tezat sanatının olabilmesi için zıt anlamlı iki kelimenin bir arada kullanılması yeterli değildir. Birbirine zit durumların ya da olayların belirtilmesi gerekmektedir. Orneğin "Sabah ak şam ders çalışıyor." cümlesinde tezat sanatından söz etmek mümkün değildir. Çünkü bu ifadede "sabah-akşam" sözcük leri zıt anlamlı olarak ele alınsa da karşıt bir durum belirtilme miş, ders çalışma yoğunluğuna vurgu yapılmıştır. Buna göre aşağıdaki dizelerin hangisinde tezat sanatı. na yer verilmiştir? A) Yolunu yitirmiş bir gezgin gibiydi ekim Sürgünlere uğurladık kendimizi Kalan mı bizdik giden mi bilinmezdi Kasım rüzgârda bir yaprakti Başıma taç ettim saçım ağardı Işığımsın dedim gönlüm karardı Her umut gönlümde dert olup kaldı Kaybolan ömrüme layık olan kim C) Bir gün sabah vakti kapıyı çalsam Uykudan uyandırsam seni Ki daha sisler kalkmamıştır Haliç'ten Vapur düdükleri ötmededir D) Bütün ayraçları kaldırdın ama Unuttuğun bir şey vardı Yine de çiçekleri sulamadın. Gökyüzü sarardı o zaman, bulutlar kirlendi 7- Ir. 3- Bu bilgilere gör 1. Levent Nalan varlıklara 1. Her k ben ken mak önc satu kac Elin me gic Bu le A E C 2.

16. (1) Bahçemizdeki çiçekler bize umudu, mutluluğu, güzel yarınları dile getiren masallar, öyküler anlatır durur. (II) Her bir çiçek usta bir ressamın fırçasından çıkmış bir tablodur, renk renk. (III) Bahçemiz bol güneş alır, toprağı verimlidir. (IV) Elmalar, portakallar birer renkli balondur yeşil, kırmızı, turuncu. Bu metinde numaralanmış cümlelerin hangilerinde aynı söz sanatı kullanılmıştır? A) I ve III. C) II ve III. B) I ve IV. Il ve IV.

10. Yusuf, Türkçe öğretmeninin verdiği bir ödev için aşağıdaki metni yazmıştır. Denizdeki rüzgâr büyük dalgalar oluşturuyor, dalgaların ve rüzgârın etkisiyle gemiler sallanıyordu. Oluşan büyük dalgalar kıyıya vuruyordu. Rüzgâr kıyının, köpükler içindeki denizin üstünden durmadan esiyordu. Bir ara dalga sesleri o kadar yükselmişti ki. Yağmur durmadan yağıyordu, çakan şimşekler odamı aydınlatıyordu. Öğretmen, metni okuduktan sonra Yusuf'a şu önerilerde bulunmuştur: 1. Bir şeyi olduğundan fazla büyük veya küçük göstererek anlatımı çarpıcı hâle getirebilirsin. II. İnsan dışındaki varlıklara insana özgü nitelikler vererek daha etkileyici bir anlatıma ulaşabilirsin. III. İnsan dışındaki varlıkları konuşturarak anlatmak istediğini farklı bir şekilde dile getirebilirsin. IV. Aralarında değişik yönlerden ilgi bulunan iki şeyden zayıf olanı kuvvetli olana benzetebilirsin. Yusuf, yazdığı metni bu önerileri dikkate alarak değiştirip aşağıdaki metni oluşturmuştur. Denizdeki rüzgâr büyük dalgalar oluşturuyor, dalgaların ve rüzgârın etkisiyle gemiler sallanıyordu. Dalgalar, rüzgârla tartışarak öfke köpüğü içinde inliyordu. Rüzgâr ıssız kıyının, köpükler içindeki denizin üstünde geziniyor, hüzünlü şarkılar söylüyordu. Bir ara dalga sesleri o kadar yükselmişti ki. Yağmur gök delinmiş gibi yağıyordu, çakan şimşekler odamı aydınlatıyordu. Bu bilgilere göre Yusuf, değiştirdiği metinde öğretmeninin önerilerinden hangilerini uygulamıştır? I ve IV C) II ve III I ve II B) I ve IV Abitren