Sözcüğün Yapısı Soruları
Ortaokul Türkçe
Sözcüğün Yapısı1. KIZAMIK AĞIDI
Gamlı türkümle tepeden aşağı bıraktım,
Bıraktım kendimi, düşesiye ölesiye.
Bu acıdan sonra nasıl doğacaktım
Nasıl dönecektim aynı köye?
iniyor ve kar altında örtüyordum,
Bu çocukları, bu habersiz çocukları,
Görmediniz anlatamam, ürperiyorum
Bir şey demek için açılmıştı dudakları.
Ah, ben bir gün tepelerden, tepelerden,
Varıp önünüze, dikilip duracağım.
Aydınlardan, hekimlerden, öğretmenlerden,
Bir gün soracağım, bu çocukları soracağım.
CEYHUN ATUF KANSU
Yukarıdaki şiirde kaç tane birleşik zamanlı fiil
bulunmaktadır?
A) 3
B) 4
C) 5
D) 6
Ortaokul Türkçe
Sözcüğün YapısıBir kelime oyununun başlangıcında yarışmacılara dört harfli üç kelimenin yazılı olduğu bir kart veril-
mektedir. Daha sonra yarışmacılardan bu kelimelerden her birine eklendiğinde yedi harfli bir kelime
oluşturacak üç harfli bir kelime bulmaları istenmektedir.
Örneğin "HANE", "BEZE" ve "HATA" kelimeleri verildiğinde "YEL" kelimesini belirleyen bir yarışmacı
başarılı olmaktadır çünkü "HANE" ve "YEL" kelimelerinin harfleri ile "HEYELAN”, “BEZE” ve “YEL"
kelimelerinin harfleri ile “BEZELYE”, “HATA” ve “YEL" kelimelerinin harfleri ile “HAYALET" kelimesi
oluşturulabilmektedir.
Buna göre,
1. HAT
II. SET
III. TAY
IV. YER
kelimelerini belirleyerek yedi harfli kelimeler bulan yarışmacılardan birine aşağıdaki kartlardan han-
gisi verilmiş olamaz?
A)
ASÍT
ELLİ
ETİK
B)
ELİM
İMAR
SEVİ
C)
KARE
KERE
MİNİ
D)
İSİM
KİRA
PATI
Ortaokul Türkçe
Sözcüğün Yapısı10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birleşik çe-
kimli fiilin türü yay ayraç içinde yanlış açıklan-
mıştır?
A) Ipince bir gömlekle dolaşıyordu (hikâye birle-
şik çekimi)
RUNGT
Gök gürültüsünden çocukken korkarmış.
(rivâyet birleşik çekimi)
Pa
C) Cırılçıplak tepeleri seyre koyulmuştuk. (hikâye
birleşik çekimi)
Beni dinleseydin bu yanlışa düşmezdin. (şart
birleşik çekim.
final yayınları
13. 1. S
2. E
3. S
4.
Nur
ayr
A)
C)
Ortaokul Türkçe
Sözcüğün Yapısıabilir.
erdir.
ve
den
yi
144
6. Fiiller yapı bakımından basit, türemiş ve birleşik fil-
ler olmak üzere üçe ayrılır. Yapım eki almamış fiille-
re "basit fiil", yapım eki almış fiillere "türemiş fiil", en
az iki sözcüğün bir araya gelmesiyle oluşan fiillere
"birleşik fiil" denir.
Buna göre aşağıdaki cümlelerde yer alan altı çi-
zili fiillerden hangisi yapısı bakımından diğerle-
rinden farklıdır?
A) Arkadaşlar beni evde görmeyince gitmişler.
B) Eski arabasını yenisiyle değiştirdi.
C) İki kardeş birbirlerine sıkıca sarıldılar.
D) Sonbahar geldiğinde yapraklar sararır.
Ortaokul Türkçe
Sözcüğün Yapısı9. İki fiilin belli kurallara göre yeni bir fiili karşılamak
üzere birleşmesiyle kurallı birleşik fiiller oluşur. Ku-
rallı birleşik fiiller kendi içinde sürerlik (süreklilik),
tezlik, yeterlik (yeterlilik) ve yaklaşma fiilleri olarak
dörde ayrılır.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde verilen kurallı
birleşik fiil, oluşumu bakımından diğerlerinden
farklıdır?
A) Sen yemeğini yiyedur, ben de hazırlanayım.
B) Bu aileler arasındaki tatsızlık yıllar boyu süregel-
miş.
C) Yanıtına öyle şaşırdım ki bir süre ona bakakal-
dım.
D) Göz açıp kapayıncaya kadar verdiğim işi bitiri-
verdi.
Ortaokul Türkçe
Sözcüğün Yapısı11. Alnımın yazısıydın
Ne yapsam silemem ki
I
Aşağıdaki dizelerin hangisinde bu dizelerdeki
altı çizili fiillerle yapıca özdeş fiiller kullanılmış-
tır?
A) İnsanın derdi ne kadar büyük olursa
1
Gülüşü o kadar sıcak olurmuş
11
B) O dert güzelleştirirmiş onun yüreğini
Öyle söylenegelir bizim buralarda
11
C) O derdin büyüklüğü, neye göre ölçülür
1
Bilmem ben
11
D) Uzayan kıvrılan yolları gördüm
1
Nedense gidemedim
11
7. Sınıf Türkçe
Ortaokul Türkçe
Sözcüğün YapısıLE VE ATATÜRK
12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden çok
birleşik eyleme yer verilmiştir?
A) Geçenlerde daha önce duyulmamış bir canlı
keşfettik.
B) İçimizdeki güven duygusu yara aldı ve her
şeyden vazgeçtik.
C) Bütün öğrencilerin hep birlikte ağladığına
tanık oldum.
D) Uzun süren bir yolculuktan sonra varabildik
Rize'ye.
Ortaokul Türkçe
Sözcüğün Yapısı2.
Yapım eki almamış fiillere basit yapılı fiil denir.
Yapım eki almış fiillere türemiş fiil denir.
Yeni bir eylemi karşılamak üzere, en az iki sözcüğün bir araya gelmesiyle oluşan fiillere birleşik
fiil denir.
Buna göre,
1. Serçeleri genellikle yerde yiyecek ararken görürsünüz.
II. Birçok kuş yerde yürürken serçeler zıplayarak dans eder.
●
●
.
III. Serçeler çoğu insan tarafından da çok sevilir.
IV. Bilim insanları, serçelerin yaşamını her dönemde merak etmiştir.
cümlelerinden hangilerinde kullanılan fiiller yapıca özdeştir?
A) I ve II.
B) II ve III.
I ve III.
D) II ve IV.
Ortaokul Türkçe
Sözcüğün YapısıETKİNLİK
Aşağıdaki tabloda verilen tamlamaların türünü işaretleyiniz.
Tamlamalar
İsim Tamlaması Sifat Tamlaması
1. Atlas Okyanusu
2. yanık dondurma
3. oyuncak araba
4. oturma odası
5. kuş yuvası
6. elektrikli battaniye
7. çalışkan çocuk
8. sınıf başkanı
9. kırık cam
10. sıcak çay
11. kırmızı toka
NIF
Ortaokul Türkçe
Sözcüğün YapısıA) Anlatacaklarının çoğunu biliyor.
On ydir bu lisede öğretmenim.
Kitaplarım, masanın üstünde, bıraktığım yerde
duruyordu.
Bo
D) Kendini köylüye "Ziraat mühendisiyim." diye ta-
nitti.
4. Aşağıdaki
6. Sınıf
kelimelerden hangisi birden çok
isim çekim eki almamıştır?
A) sinemadayım
C) öykülerini
B) arsızlar
Dtadında
52
Ortaokul Türkçe
Sözcüğün Yapısıpim ek
C) Bu sene futbol turnuvası Fransa'da düzenlendi.
D) Toros Dağları, denizin etkisinin iç bölgelere
ulaşmasını engeller.
13.
9. "Ödev" kelimesinin üçüncü çoğul kişi iyelik
ekiyle çekimlenmiş hâli aşağıdakilerden han-
gisidir?
A) ödevlerimiz
C) ödevin
Soc
DAS
to. Aşağıdaki kelimelerin hangisi yapısı bakımın-
dan diğerlerinden farklıdır?
A) sanavi
C) kahvaltı
B) devieri
D) Ödevi
Beyza
B) günaydın
D) nasil
Dil, sözü Kulaklara verir,
kalem uzaklara.
Dünyanın en zor şeylerinden
inerek söylemektir
şi
Ortaokul Türkçe
Sözcüğün YapısıÇ. Okuduğunuz "Son Kuşlar" hikâyesinden alınan aşağıdaki paragrafta yer alan
tamlamalarını bularak uygun yerlere türlerini yazınız.
Onu ev duvarının bir kenarına çaktığım çiviye asmış, yola çıkmıştım. Kuşlar yoktu şimdi havada ama
yolun kenarında yeşillikler vardı ya... Baktım: Bu yeşilliklerin bazı yerleri sökülmüş, biraz ileride dört
çocuğa rastladım. Yürüyorlar. Yeşilliklerin en güzel yerinde duruyor, bir kaldırım taşı kadar büyük bir
parçayı belle söküyorlar, bir çuvala dolduruyorlardı:
- Ne yapıyorsunuz, yahu, dedim.
-Sana ne, dediler. Fukara, üstleri yırtık pırtık yavrulardı.
- Canım, neden söküyorsunuz, dedim.
Mühendis Ahmet Bey söktürüyor.
-Ne yapacak bunları?
- Yukarıda Deri Tüccarı Hollandalı var ya, hani onun bahçesini düzeltiyorlar da...
- İngiliz çimi alsın, eksin, mademki herif zengin...
- İngiliz çimiyle bu bir mi?
-Bu daha mı iyi?
- İyi de laf mı?
Bunun üstüne çimen mi olur? Hollandalı öyle demiş. Karakola koştum. Polislere haber verdim. Güya
men ettiler. Gizli gizli yine çimenler yer yer söküldü. Mühendis Ahmet Bey'e ceza bile kesilmedi.
Belediye talimatnamesinde yol kenarlarındaki çimenleri sökmek, cezayı mucip (ceza gerektiren)
olmuyormuş.
İsim Tamlaması
Tamlamanın Türü
Ortaokul Türkçe
Sözcüğün Yapısıfill
4. Asagida MEB tarafından bir sosyal medya sitesinde yayınlanan bazı me
Tebak büyüklüğünde bir
daire çizip kesin. Dairenin
Gatine est uzunluktaki dört
parça ipi bantlayın. lplerin
uplarni birbirine bağlayın,
düğüm kamin oyun hamu
runa sikiştirin. Oyun hamu-
runa küçük bir oyuncak ya
piştirin. Paraşütünüz hazır!
Condn Oyunu
Çocuğunuza kağıt kallem
verin. Bu kağıda istediği
resmi çizsin. Bittikten son-
ra çeşitli kumaş parçalan,
iplikler, düğmeler, makas
ve yapıştıncı kullanarak res
mini zenginleştirsin.
Migre
KASIM
2000
CARSANGEA
5
ARALIK
2020
CUMARTESİ
Günün Oyunu
B) 18 Kasım 2020
nız kağıtlara çeşitli yöner-
geler yazın. Örneğin, "Bir
hayvan veya ağaç resmi
giz" olabilir. Kağıtan kat-
layarak bir torbaya koyup
çocuğunuza bir kağıt çek-
trin. Çektiği kağıtta yer alan
yönergedeki resmi yapme-
sini isteyin.
Gündin Oyunu
Yumurtalan kásenin içine
kirmasi loin çocuğunuza
yardimci olun. Yumurtala-
n çırpmasına izin verin. Di-
limlenmiş bayat ekmekler
karışımın içerisine batinn ve
akmekleri kızartın.
13
KASIM
2020
Hangi tarihte yayınlanan metinde; basit, türemiş ve birleşik fiillerin tamamına örnek olabilecek sözcükler vardir?
A) 4 Kasım 2020
C5 Aralık 2020
18
ARALIK
2020
CUMA
D18 Ar
Ortaokul Türkçe
Sözcüğün Yapısı8 Aşağıdaki cümlelerde yer alan altı çizili fillerden har
isimden türemiş bir fiildir?
A)Rüzgarın etkisiyle çarpan cam büyük bir gürültüyle
kırıldı.
B)Kitabın tüm sayfaları yeniden kontrol edildi.
C)Giresun'dan Trabzon'a kadar bana arkadaşlık ettiler
Bahar mevsimiyle birlikte her yer çiçeklendi.
Gil
Ortaokul Türkçe
Sözcüğün YapısıSPIZOT
(14)
gb Yüzümüze hafifçe dokunup si
dört mevsim gelmekten en çok ke-
olan Saat Kulesi'nin yanından geçi
her şeyin bulunabildiğini söylesek
D) Il ve IV
sine kavuşmuştu. Kafilenin
avria arkasini döndü.
abesinin yukansındaki te-
mehir vadisinin yukarların-
ordu. Erkek çocuk sıra-
C)
D)
14)
B
A)
KENDİNİ DENE
Öğrenciler düşünceyi geliştirme yollarını örneklendirmek için birer paragraf söylemiştir.
Hangi öğrencinin söylediği paragrafta birden fazla düşünceyi geliştirme yolu kullanılmıştır.
Metnin Dil ve Anlatım Özellikleri
Turizm, dinlenme, eğlenme, görme, tanima vb. amaçlarla yapılan gezi. Ülke-
miz, turistlerin ilgisini çeken pek çok doğal güzelliğe ve tarihi esere sahiptir.
Antalya'da Düden ve Manavgat Şelaleleri, İzmir'de Efes Harabeleri,
Crnek
Hoşgörülü kimse, en olumsuz şartlarda bile sinirlerine hakim olur, karşısındaki kişi-
yi incitmemeye çalışır. Öfkeli adam ise küçük bir eleştiriye bile tahammül edemez.
Uluslar, geleceklerini ancak okul dediğimiz eğitim kurumlarıyla güvence altına ala-
bilir, Vatters'in "Okul, yarını içine alan bir dört duvardır." sözü de bu gerçeğe işa-
ret etmektedir.
Bu kent, kale gibi bir tepenin üzerine kurulmuştur. Bu şehirde, göze hoş gelmeyen
düzensizlik içinde, apartmanlann ve gecekonduların arasından kalem gibi minarele-
rin yükseldiği görülür.
karşı
lestine.
lanımlana
Benzetre
Benzetic
Ortaokul Türkçe
Sözcüğün Yapısı10. Yeterlilik birleşik eylemleri cümleye "gücü yetme"
ve "olasılık" anlamları katar.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yeterlilik bir-
leşik eyleminde "olasılık" anlamı vardır?
A) Yapacağınız işlerle ilgili sizi bilgilendirebilirim.
B) Kardeşimin borcunu ben kapatabilirim.
C) Evi ben de gelenlere gösterebilirim.
D) Böyle giderse kötü bir sonuç alabiliriz.