Sözcükte Anlam Soruları
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlamlami
rine
erle
ğü
ni
ar
TÜRKÇE DENSI
Aşağıdaki sözcüklerin eş anlamlılarını karşılarına yazınız.
Abece-
Acımasız - ....
İzah etmek -
Bağışlamak-....
Yaşıt-.....
Alaka -
******
Alıştırma -
Kör- ....
Ambulans-
Anakara - ......
Anemi......
Anımsamak - .....
Yemin-........
Arı -
abide-.....
acun -
Adale-
Ajan-
Aktüel -
ALIŞTIRMA
Meydan-...
Bilgin-.....
Gaye-......
Ameliyat -
Anane -
Anı - .........
Anlamdaş - .....
idman- ........
Bozuk-....
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlammozaik
6. Bilgisayar terimleri, dünyanın pek çok diline İngiliz-
ceden bir anda ve kolayca savuşturulamayacak bir
akın hâlinde geldi. Binlerce İngilizce sözcüğe, kar-
şılık bulmak hiç kolay değildi. Ama Prof. Dr. Aydın
Köksal, bir kişinin, tek başına bile olsa neler yapa-
bileceğinin kanıtı sayılabilecek büyük bir iş başardı;
gelen İngilizce terimlere Türkçe karşılık buldu.
Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde
Türkçe bir sözcüğün yerine İngilizce karşılığı
kullanılmıştır?
A) Okulumuzdaki bütün bilgisayarlar yenileriyle de-
ğiştirildi.
B) Üretilen araçların birçoğunda Türklerin yazılımı
kullanılıyor.
C) Bilgisayar alırken işlemci özelliklerini iyi araştır-
mak gerekiyor.
D) Alışveriş merkezinden aldığı laptop üç gün son-
ra arızalandı.
Mozaik Yayınları
8.
sormus
larım.
çıkara
çocuğ
II.
Bu
gö
A
B
C
C
12>
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam24
TEST
5
20
4.
Sözcükler Arası An
Sen; bu toprak, bu dünya, bu insanlar içingin
Biz senden öğrendik
Daha bir sevmeyi, yaşamayı,
Daima şart koşmayı hürriyet.
Hayata kargi bu kadar saygı,
Bu kadar büyük bir aşk bilmek hayat,
Gözü yaşlı neslime senden kalmiştir
Aşağıdakilerin hangisinde bu dizelerdeki altı çizili söz-
cüklerden herhangi birinin eş anlamlısı kullanılmamıştır?
A) Okullar, özgürlüğüne düşkün bireyler yetiştirmelidir.
B) Insanlara hürmeti yitirirsen değer görmemeye başlarsın.
C) Ulusumuz, zor koşullarda dahi düşmana boyun eğme
miştir.
D) Her toplum, yazılı olmayan birtakım kurallar ortaya çıkanr.
5.
1. Şiir yazmanın öykü yazmaktan daha zor olduğu söylenir.
II. Herkesin ortak evrensel değerlerde birleşmesi gerekiyor.
III. İyi haberleri yay ki insanların yüzü gülsün.
IV. Takımımızın beş kişilik as kadrosu sahadaki yerlerini aldı.
Numaralanmış cümlelerdeki altı çizili sözcüklerle ilgili,
K. I. cümledeki sözcüğün eş anlamlısı "hikâye'dir.
L. Il'deki sözcük, duyularla algilanabilecek bir varlığı karşı-
lamaktadır.
M. ill. cümledeki sözcük, sesteşlik özelliği taşımaktadır.
N. IV'teki sözçük, bir varlığın sayılabilen bir özelliğini belirt-
miştir.
bilgilerinden hangisi yanlıştır?
A) L
B) II.
C) III.
D) IV.
6.
Oksijen Yay
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam8. E
Kınalı ellerinden rüzgâr geçerdi, daim;
Toprak gülümserdi çarıklı ayaklarına.
a) Bu dizelerde insana ait davranışlar gösteren varlıkları ve
nışları yazınız.
İnsana ait davranış gösteren varlıklar
Gösterdikle
b) Siz de aşağıdaki örnekten yararlanarak cümleler kur
Güneş, bu sabah bizlere sımsıcak gülümsüyordu.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam6.
"Alacağına şahin, vereceğine karga" deyimin-
de altı çizili sözcükler arasındaki anlam
ilişkisi aşağıda verilenlerin hangisinde
vardır?
A) Denize düşen yılana sarılır.
B) Mızrak çuvala sığmaz.
C) Zorla güzellik olmaz.
D) Adım çıkmış dokuza inmez sekize.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamOluş fiilleri, öznenin iradesi dışında geçirdiği değişimi
bildiren ve zaman içerisinde kendiliğinden gerçekle-
şen fiillerdir.
Buna göre,
1. Benim için üst katta bir oda açtılar.
II. Bu mevsimde hava geç kararıyordu.
III. Küçük kardeşinin tırnakları uzamıştı.
IV. Günlerdir çalıştıkları konuyu anladı.
cümlelerinden hangilerinde oluş fiilleri vardır?
A) I ve II
C) II ve IV
B) II ve III
D) III ve IV
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamUcgen
24. Doğadaki seslerin taklidiyle yapılan sözcüklere yansıma sözcükler denir. Örneğin suyun çıkardığı ses "şır" olduğun
bu sese "şiniti" denmiş, sineğin çıkardığı ses "viz" olduğundan buna da "viziltı" denmiştir.
Cümlenin herhangi bir ögesi olabilir. Ancak yansıma sözcükler mecaz anlama gelecek şekilde kullanılırlarsa yansing
Yansıma sözcükler ikileme oluşturabilecekleri gibi; cümle içinde ad, sifat, zarf ve fiil gibi çeşitli türlerde de kullanılab
anlamı ortadan kalkar.
. Mahalle parkında oynayan bir grup arkadaşın arasında aşağıdaki diyalog geçmiştir:
Vo
Alican : Geçen sabah bisikletinin lastiği patlamış, neden?
İbrahim : Evet, Ayten teyzenin köpeği havlayınca korkup kaldırıma çıkmaya çalıştığımda oldu.
Yasin :Siz mışıl mışıl uyurken biz İbrahim'le gidip tamir ettirdik onu, merak etmeyin.
Burak : Pırıl pırıl bisikleti ilk günden bozdunuz ya, tebrik ediyorum.
Buna göre, hangi çocuk konuşmasında yansıma sözcüğe yer vermemiştir?
A
Alican
AKADEMI
İbrahim
C)
Yasin
D)
Burak
Ne Var M
1. Fiilimsiyl
2. İsim-fi
3. Sifat-t
4. Zarf-
6. Fiilims
7. Fiilims
8. Filim
9. Fillim
10. Fiilin
11. Cür
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam"Milli kültür; bir millete kimlik kazandıran, diğer
milletlerle arasındaki farkı belirlemeye yarayan,
tarih boyunca meydana getirilen, o millete ait
maddi ve manevi değerlerin uyumlu bir bütünü-
dür." cümlesinin ögeleriyle ilgili Serdar, Selim,
Selin ve Seda şu tespitlerde bulunmuşlardır:
Serdar: Sadece temel ögelerden oluşmakta-
dır.
Selim: Birden fazla ögesi, sözcük grubundan
oluşmaktadır.
k
Selin: Birden fazla dolaylı tümleç kullanılmış-
tır.
Seda: Öge dizilişi "Şehirde yaşayan insanın
bazen şehri terk etmek istemesi çok
doğaldır." cümlesiyle aynıdır.
Buna göre hangi ikisinin söylediği doğrudur?
Serdar - Selim X
Selim-selin
C) Selin - Seda
D) Serdar - Seda
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam2. "Kuru" sözcüğünün anlam alanı ile ilgili,
Cümleler
Kuru, zevksiz bir hayat ya-
şarken nasıl mutlu olayım?
Yazarın kuru anlatımı, okur-
ların ilgisini çekmemişti.
III. Çayı kuru kuru içme; yanına
peynir, ekmek getireyim.
- U
IV
XV
Anlam Alanı
A) 1.
Mecaz anlam
Mecaz anlam
Gerçek anlam
Hastalıktan sonra çocuk
kurumuş; bir deri, bir kemik Gerçek anlam
kalmıştı.
cümlelerinin hangisinde yanlışlık yapılmıştır?
B) II.
C) III.
DIV.O
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamTamz
1. İzmir'in dağlarında çiçekler açar
Altın güneş orada sırmalar saçar
Bozulmuş düşmanlar yel gibi kaçar
Yaşa Mustafa Kemal Paşa Yaşa
Resep Pyyip Ent
Adın yazılacak mücevher tăşa
Bu şiirdeki altı çizili söz grubunun cümleye kattığı
anlam aşağıdakilerden hangisinde vardır?
A) Yeniliklere açık olmak insana son derece güç veren
bir özelliktir.
B) İnsanların kalbini değiştirmek sorumluluk ve büyük
cesaret ister.
C) Edebiyatımız, kalıcı bir yer edinmiş ve okunmaya
değer klasiklerle doludur.
D) Her çocuk, okula kaydolduğu gün heyecanla karışık
garip bir his duyar.
EN
Büyük
Türkiye
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamS. "Süzülmek sözcüğü aşağıdakilerin hangisinde
ağır ağır akmak veya gecmak anlamında kullanıl-
miştir?
A) Mahmur gözlerinde süzülsün uykun
B) Baim süzülüp geçti açıktan iki sandal.
Gecenin karanlığında iki gölge süzülüp geçti
D) Hastalıktan süzülmüş, iğne ipliğe dönmüş.
6. (1) Padişaha yaranmak için hazinelerini toplayıp getir-
miş. (bir araya getirmek)
(11) Hepimizi bahçede topladı, bir konuşma yaptı. (almak)
(11) Seni lyi gördüm, görüşmeyeli bayağı toplamışsın.
(şişmanlamak)
(IV) Dağ köylerinde epey masal topladık. (derlemek)
"Toplamak" sözcüğü numaralanmış cümlelerin
hangisinde yay ayraç içinde verilen anlamda kul-
lanılmamıştır?
A) I
B) II.
C) III.
D) IV.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam3. Sinf Ad/Soyodi
Servf/No
1
Aşağıdaki sözcükleri anlamına uygun olarak cümle içinde kullanınız
▸ buluş
hedef
▶ kaygı
► güven
▶ iletişim
Aşağıdakı metni okuyunuz. Metnin içerisinde geçen bazı sözcükler verilmiştir.
Bu sözcüklerin size çağrıştırdığı anlamları yazınız.
HATIRA FOTOĞRAFI
Okulumuz, teknoloji alanında düzenlenen bir yarışmaya katılmıştı. Bizim sini-
fımızdan ise arkadaşımız Umut, bu yarışma için bir proje hazırlıyordu. Hepimiz
Umut'u destekliyor, onun başarılı olmasını istiyorduk. Umut. proje için küçüklükten
beri hayali olan "sesli masal kitabı yapmayı tasarlıyordu. Umut'un birinci olma
ihtimali bile bizi heyecanlandırıyordu. Proje süresince Umut ile birlikte çalıştık.
onun başarılı olması için elimizden gelen tüm çabayı gösterdik. Sonunda yarışma
günü gelmişti. Hepimiz yarışma salonunda toplanmış, sonucun açıklanmasını bekli-
yorduk. Sunucu, Umut'un adını birinci olarak söylediğinde hep beraber zıplamaya
başladık. Tam bu anda fotoğrafımız çekilmişti. Şimdi bu dostluğun hatıra fotoğ-
rafı hâlâ masamda durur.
Hümeyra BİNİCİ
▶ hayal
► tasarlamak
ihtimal
Türkçe
► çaba
► dostluk
▶ hatıra
44
2. Hafta
**
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam6
2.
7
8
Ağır kolileri babam taşıdı.
Ekipler kesilecek yaşlı ağaçları belirliyor.
Az ve öz konuşan biriydi dedem.
4 İnşaat işçileri çok ağır şartlar altında çalışıyor.
Teknedeki adam büyük bir balık yakaladı.
Bu köydeki insanlar çok mutluydu.
Evin geniş bir mutfağı varmış.
İnsan küçük mutlulukların peşinde koşmalıdır.
9
Irmağın bazı bölümleri derinmiş.
10 Hafta sonu harika bir film izledik.
11 Cimri insanların cebinde akrep vardır.
5
1
2
3
URI fum kopruler yıkıldı.
Tablodaki altı çizili sözcüklerin nitel mi, nicel mi olduklarını karşılarına işaretleyiniz.
Cümle
Nitel
Nicel
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam3.
Çok Anlamlilik
Yazı insanıyım ben. Yazıdan başka bir şey düşünmem. Geçimimi de yazarak sağlıyorum. Televizyon haberciliği bana açık, k
sa cümlelerle yazmayı öğretti. Bir buçuk dakikalık haberde bütün gün izlediğin olayı anlatmak zorundasın. Zaten televizyonda
uzun cümleler dikkati dağıtır. Eline gazete alıp okumak gibi değildir. Basında röportajlar, diziler hazırlarken yerim genişti. Yine
de kısa, anlaşılır yazmaya özen gösterirdim. Reklam için metin yazmak ise bambaşkadır. Kirk beş saniyelik reklamlara metin
sığdıracaksın. Kısacası yazıyı, yaptığım işe uydurmayı öğrendim.
Bu metindeki bazı sözcüklerin anlamları . A..., simgeleriyle verilmiştir. Bu sözcükleri metinden bularak aşağıdaki bulma-
caya yerleştiriniz.
Bir işin olması için gerekli durumu, şartları hazırlamak, temin etmek
▲ Herhangi bir bakımdan bir bütün oluşturan şeylerin tümü, seri
Bir yazıyı biçim, anlatım ve noktalama özellikleriyle oluşturan kelimelerin bütünü
● Bir işin elden geldiğince iyi olması için gösterilen çaba, itina
★
ANAHTAR SÖZCÜK
A) SERİ
100
2
3
4
3
Numaralanmış kutularda yer alan harfler "ANAHTAR SÖZCÜK" bölümüne yerleştirildiğinde aşağıdakilerden hangisi
oluşur?
B) SİTE
TEST-6 111111
C) SIRA
D) SİRK
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam6. "Kullanmak” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin
hangisinde "bir şeyden belli bir amaçla yarar-
lanmak” anlamında kullanılmıştır?
A Bu başarıya kardeşini kullanarak ulaşmıştı.
B) Parmaklarının arasındaki mendili eskiyinceye
kadar kullandığın oldu mu?
C) Uzun süre bilgisayar kullanmak göz sağlığı
için zararlıdır.
D) Araba kullanmayı pek sevmezdi.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam5.
UYARI!
sözcüğün
Bir sözcüğün eş anlamlısı o
kullanıldığı cümledeki anlamına göre de-
ğişir. Örneğin, "kara" sözcüğünün eş an-
lamlısı "siyah"tır fakat "Mustafa, kara ka-
ra düşünüyor." cümlesinde "kara" söz-
cüğü "kötü" anlamında kullanıldığı için
"siyah" sözcüğünün eş anlamlısı olamaz.
Buna göre aşağıdakilerin hangisinde "ak" sözcü-
ğü, "beyaz" sözcüğünün eş anlamlısı olacak şe-
kilde kullanılmamıştır? İşaretleyiniz.
O
Dünyayı saran virüsten sonra eminim ak günler
göreceğiz.
Yumurtanın sarısını sevmez ama akina bayılırdı.
Ak renkli gömleği, ona bir ciddiyet katmıştı.
Örtünün ak renkli kısımlarında lekeler vardı.