Sözcükte Anlam Soruları
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam7. Aşağıda bazı kelimelerin anlamları ve bu kelime
lerin bu anlamda kullanıldığı cümleler verilmiştir.
Bu kelimeleri cümlelerin içinden bularak bulma-
canın satırlarına yazınız.
3
1 2 3
1 ALINTI
2
ANLAMLAR (Soldan Sağa)
1. Bir yazıya başka bir yazarın yazısından alın-
mış parça, aktarma, iktibas
2. Yabancı bir ülkede ve uluslararası toplantılar-
da ülkesini temsil etme işi ve sanatı
4
3. Yazılı, sözlü, görüntülü, kaydedilmiş her türlü
belge
CÜMLELER
5
• Bir romana başlamadan önce uzun ve olduk-
ça yorucu geçen bir araştırma dönemi geçirir,
gerekli materyalleri topladıktan sonra yazma-
ya başlarım.
A)
• Bir konu ile ilgili düşüncelerimi ortaya koyar-
ken başka yazarlardan alıntı yapmak sık sık
başvurduğum bir yöntemdir.
1
7
6
• Süleyman Bey uzun yıllar yurt dışında yaşa-
mış, derin diplomasi bilgisine sahip bir devlet
adamıydı.
P
Buna göre, bulmacanın 3. sütununda yer alan
harfler aşağıdakilerden hangisidir?
T
8 9
B) A
D
M
9
z - E
N D)
L
i
A
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamAnagram, bir sözcükteki harflerin yerleri değiştirilerek yeni sözcük elde edilmesidir.
Omeğin, "KIŞ" sözcüğünün anagramı "ŞIK" sözcüğüdür.
Aşağıdaki bulmacada, bazı sözcüklerin anlamları verilmiştir. Verilen anlamlardan yararlanarak sözcükle-
rin anagramlarını bulabilirsiniz.
.
1. Mecazi anlamda bir işte ulaşılan en üst aşama.
2. Çağn.
3. (Toplum bilimi) Kuşak.
4. Suya batırılmış, üzerine su dökülmüş veya yağmurdan islanmış olan.
5. Çırpılmış yumurtayla sade olarak yapılabilen veya içine peynir, kıyma vb. katılarak ta-
vada pişirilen bir yemek.
VEZİR
. 3. kelimenin 3. harfi
. 2. kelimenin 2. harfi
1. kelimenin 3. harfi
. 5. kelimenin 2. harfi
. 4. kelimenin 4. harfi
ANAGRAM BULMACA
VEDAT
SELİN
SAKLI
Bulmacadaki numaralandırılmış sözcüklerin anagramlarını bulduktan sonra sırasıyla,
kullanılarak oluşturulan sözcük aşağıdakilerden hangisidir?
A) SARMA
B) SEVAL
MOTEL
C) SARAL
5
NOL
D) SAKAL
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam1.
Sözcük ve Sözcük e
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "çıkmak" sözcü- 3
ğü, karşısında verilen anlama uygun olarak kul-
lanılmamıştır?
TATS
A
00
22404
B)
Cümle
Bu görüşmemizden istedi-
ğimiz bir sonuç çıkmadı.
Birisi arkadan basınca ayak-
kabım ayağımdan çıktı.
Ortalık ağarırken bir arka-
C) daşımla yorgun adımlarla
evden çıktık.
Başından beri gazetelerde
D) bu olay hakkında haberler
çıkıyordu.
A Bilat JIKE
Anlam
Lit
Elde edilmek
Sıyrılmak
Gitmek
"Kazanmak" sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangi-
sinde "kendinden yana çekmek" anlamında kulla-
nılmıştır?
Meydana gel-
mek
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlamerken
Baştırmıştır.
yaş
mamlama
amış, hak-
di istekler
mektedir.
adirilmek
in dörtle
biri, ço
ak aşa
C) Açıklama
D) Öyküleme
karekök
2. Bağımlılık, kısıtlar yaşamı. Tutsaklık, kısıtlar yaşa-
min her alanını. Söyleyemezsin içinden geçenleri.
Anlatamazsın düşüncelerini. Elin kolun bağlıdır tut-
saklıkta, daralır hareket alanın. Uyuşur her yanın.
Gözler üzerindedir, düşüncelerin göz hapsinde.
Bir şeyler yapmak isteyen, özgür olmayınca yapa-
maz yapacaklarını. Güdülen insan, olamaz kendi-
nin çobanı.
Bu parçanın dil ve anlatımıyla ilgili olarak aşa-
ğıda verilenlerden hangisi yanlıştır?
A) Devrik cümlelere yer verilmiştir.
B) Deyimler kullanılmıştır.
C) Somutlaştırma vardır.
D) Duyu aktarımı yapılmıştır.
A) Açıklama
B) Betimleme
C) Tanımlama
D) Tartışma
4.
45
Etrafınızd
istediğiniz
delisi ola
şeyin ve
bir şekile
ğer insa
ve bece
de onl
rışmaz
Diğer
kontra
Bu pa
gisin
A) A
B) E
C)
D)
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam8
Soru
Gogol'un 1842 yılında yazdığı Bir Delinin Hatıra Defteri, çeşitli tiyatro toplulukları tarafından birçok kez sergilenmiş tek perdelik, tek kişilik,
seyirlik bir oyundur. Palto, Burun ve Bir Delinin Hatıra Defteri adlı üç bölümden oluşan eser, tiyatro oyunu haline getirildiğinde tek bölümde
toplanmıştır. Genco Erkal tarafından sahnelenmiş hâli TRT ekranlarında da gösterilmiştir. Oyun, çevresinde sürekli aşağılanıp alay edilen
sıradan bir devlet memurunun platonik aşkı olan burjuva kızının bir asilzadeyi sevdiğini öğrenmesiyle yıkılması ve hedef değiştiren hayallerin,
soylu bir beyzade, kral olmaya yönelmesi ve sonuçta delirerek "İspanya Kralı" olmuş bir hâlde akıl hastanesine kapatılmasını konu alıyor.
Yukarıda verilen parçadaki sözcüklerle ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Parçada sesteş sözcüklere yer verilmiştir.
B) Parçada terim anlamli sözcük vardır.
C) Parçada eş anlamlı sözcük vardır.
D) Parçada zıt anlamlı sözcük vardır.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam2. Simge
• Kanıt
• Netice
Bu sözcüklerden herhangi birinin eş an-
lamlısı aşağıdaki cümlelerin hangisinde
yoktur?
A Bu sonuç herkesi memnun etti.
BBazı konularda henüz acemi sayılırım.
Yeni kurulan takımın sembolü kartaldı.
DYDaha fazla delil toplamaya çalıştı.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam4. Sözcüklerin gerçek anlamından uzaklaşıp kazandığı yeni anlamlara "mecaz anlam" denir. Örneğin "yanmak
sözcüğü "Sobadaki odunlar çıtır çıtır yandı." cümlesinde gerçek anlamda iken "Bu işi alamazsak yanarız." cüm
lesinde mecaz anlamda kullanılmıştır.
I. METİN
Tavşan ikide bir böbürleniyor, "Kimse benden hızlı koşamaz." diyormuş. Sonunda kaplumbağa dayana-
mamış. "İstersen yarışalım." demiş. Koşuya başlamışlar. Tavşan epeyce yol aldıktan sonra, "Hih, o sırtı
kabuklu hayvancık sürüne sürüne kim bilir ne zaman sonra bana yetişir?" diye düşünmüş. “Şu ağacın
altına biraz uzanıp dinleneyim." demiş. Derken uyuyakalmış. Kaplumbağa ağır yürüyüşü ile yürümüş
yürümüş, hiç dinlenmeden yol almış. Tavşan bir ara gözünü açmış. Bir de ne görse beğenirsiniz?
Kaplumbağa neredeyse yarışı bitirmek üzereymiş. Hemen fırlamış, rüzgâr gibi koşmaya başlamış. Ama
ne çare, kaplumbağaya yetişememiş. Böylece tavşan yarışı kaybetmiş.
II. METİN
Tilkinin iyiliği tutmuş bir gün. Leyleği yemeğe buyur etmiş. Ama, demiş tilki, bizde misafir umduğunu de-
ğil bulduğunu yer. Meğer tilkinin cimrisi hepsinden betermiş. Bir çorba çıkarmış topu topu, o da sulu mu
sulu. Hem nerede getirse beğenirsiniz? Tabakta. Leylek, gagasıyla uğraşadursun tilki bitirmiş hepsini bir
solukta. Leylek kızmış ama çekmiş sineye. Bir zaman sonra o da tilkiyi buyur etmiş yemeğe. Hay hay,
demiş tilki, nasıl gelmem? Ben dostlara naz etmesini sevmem. Tam saatinde gelmiş tilki. Derken yemek
sofraya gelmiş, Gelmiş ama nasıl? Kokusunu al, eti ara da bul! Dar boğazlı, upuzun bir çömlek içinde,
tam leyleğin gagasına göre. Tilki burnunu burgu etse nafile. Kısmış kuyruğunu, evine dönmüş. Aç kaldı-
ğına mı yansın, bir kuşa rezil olduğuna mı?
III. METİN
Pençesi dibinde bir arslanın, dalgınlıkla bir fare çıkıverdi. Bu fırsatı kullanmadı sultanı ormanın, fareye
dokunmayıp bir büyüklük gösterdi. Bu iyiliği boşa gitti sanmayın, kimin aklına gelir ki bir an, fareye işi dü-
şer arslanın? Ama o da bir gün dışarı çıktı ormandan, gitti tutuldu bir ağa. Ne çırpınma ne kükreme... Kâ
etmez tuzağa. Bay fare koştu; dişiyle arslanın ağını, öyle bir kemirdi ki ağ söküldü nihayet. Sabırla zama
nın yaptığını, ne kuvvet yapabilir ne şiddet.
Verilen açıklamaya göre, bu metinlerin hangisinde altı çizili sözcüklerin en az bir tanesi mecaz anla
kullanılmıştır?
A) Yalnız I.
B) I ve II.
C) II ve III.
D) I, II ve III.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamSIRA SENDE
Çocukluğumun en güzel zamanları Anadolu'nun en gözde kasabalarından birinde geçti. En güzel diyorum çünkü o yıllarda
paylaşmanın, insan olabilmenin ne demek olduğunu duyarak değil; burada yaşayarak öğrendim. O yılların zihnimde kalan en
güzel hatıralarından bir kısmı, yöremizde kurulan panayırlarla ilgilidir. Bu panayırların önemi, yöre halkına göre yalnızca ticari
hacimlerinin büyük olmasından değil, birlik ve beraberliğin sağlanmasına katkıda bulunmalarından kaynaklanıyordu. Sonbahar
gelince ahali, büyük güçlüklerle hazırladığı ürünleri bu panayırlarda ziyaretçilerin beğenisine sunardı. Bu satış geleneği, maddi
ve manevi açıdan bizler için büyük bir değerdi.
Buna göre anlamları aşağıdaki tabloda verilen sözcükleri metinden bularak anlamlarının karşılarına yazınız.
1.
2.
Güz, hazan, bağ bozumu
Zorluk
Anlamlar
3.
Bir şeyin önemini belirlemeye yarayan soyut ölçü, değdiği karşılık, kıymet
4. Benzerleri arasında nitelikleri sebebiyle üstün tutulan, beğenilen, önem verilen (kimse veya
şey), favori
Takdim etmek
5.
6. Küçük yerleşim birimlerinde kurulan sergi niteliği de taşıyan büyük pazar
7. Görülmeyen, duyularla sezilebilen, maddi karşıtı
8.
Şehirden küçük, köyden büyük, henüz kırsal özelliklerini yitirmemiş yer, belde
9. Ani
10. Bellek
Sözcükler
Sonbahar
Güçlük
onem, değer
Beğeni
Sunmak
Panayır
birlik ve beraberlik
kajaba
Hatira
Zihin
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam50
Becerilerimizi Ölçelim
Etkinlik 4D Aşağıdaki sözcükleri hem gerçek anlamda hem de mecaz anlamda birer com
lanınız.
karanlık
sivri
keskin
kara
sıkı
geniş
Etkinlik 5
- Gerçek :
Matote baranLL......
→ Mecaz: Beni barnalik işlere
Edsma.
Gerçek: Budefterin daha ince onlardan almalıyız.
ince takıclar etrafindaki inşas.lam.etkili
Mecaz :
Gerçek: Hayati.da....yediğim...
> Mecaz :
Gerçek:
> Mecaz :
Gerçek :
> Mecaz :
Gerçek:
Mecaz :
Gerçek:
Mecaz :
Gerçek :
Mecaz :
"Görmek" sözcüğünün kullanıldığı cümleleri anlamlarıyla eşleştiriniz.
Cümleler
1. Arkadaşlarla limandaki gemileri
görmeye geldik.
2. Okula giderken durakta Zeynep'in
ablasını görmüş.
ÖZGÜN YAYINLARI
3. Karadeniz'in muhteşem güzelliği
Uzungöl'ü görmek istiyorum.
4. Denizli'ye dönmeden amcaları da
bir görseydiniz.
5. Bu kış doğru dürüst kar görmedik.
Anlamları
Etkinlik 6
b. Gezmek, gezip dolaşmak
a. Bir nesne veya kimsenin varlığını
algılamak hissetmek
k
IP
Ő
Etkin
c. Seyredilecek bir şeye gidip bakm
seyretmek
ç. Yaşamak, geçirmek
d. Karşılıklı gelip konuşmak, yan
gidip görüşmek
6. SINIF TU
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlamr
3. Bizi kimi kitaplara, mektuplara, yapılara
Çeken, kendimizden dışarı çıkmak.
Yürür kaplumbağa bir yolu sessiz,
Yaprakları sonbahar, ölü park...
Ve ayrılığa çıkınca yollar, dostlar!
Çok acılar çektim yıllar boyunca,
Hep bir medet umdun gelen gidenden,
Hâlimden anlayan bir dost çıkmadı.
Aşağıdakilerden hangisi şiirde geçen bir sözcüğün /
anlamı değildir?
A) Birtakım, bazısı
B) Güz, hazan, bağ bozumu
C) Durmadan, ara vermeden
D) Yardım, imdat
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "ilerle-
mek" sözcüğü "daha güçlü, daha etkili duru-
ma gelmek" anlamında kullanılmıştır?
Aralarındaki dostluk gün geçtikçe ilerledi.
B) Durdurmaya çalıştığım taksi beni fark et-
meyip ilerledi.
C) Birbirlerinin kıymetini anlayana kadar yıl-
lar ilerledi.
D) Sistemdeki arıza giderilince bankadaki
sıra hızla ilerledi.
ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLOGO
5.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam10. Norveç'in Kuzey Kutbu'na yakın Spitsbergen Ada-
sı'nda bir dağın eteklerinde, dağın içine doğru
Küresel Tohum Deposu inşa edilmiştir. Uzmanlar
yer seçimini iklim değişikliklerinin ve doğal afetle
rin olası etkilerini göz önüne alarak yapmışlardır.
Burada 850 bin dolayında bitki tohumu -18 dere n
cede saklanmaktadır. Elektrik kesilse bile ortam
online
Si
sıcaklığı zaten yeterince soğuktur.
Bu metinde aşağıdakilerin hangisinin anlamını
karşılayan bir söz kullanılmamıştır?
Doğa olayların sebep olduğu yıkım
Tercih etmek, belirlemek
Muhtemel, mümkün
Sona ermek
12
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamTEST - 15
Ünite Tekrar
4. Bir sözcük, bir cümlede hem gerçek hem de mecaz anlama gelecek şekilde kullanılabilir. Bu kullanıma "kinaye" denir.
Aşağıdakilerden hangisinde altı çizili sözcüğün kullanımı "kinaye" oluşturmuştur?
A) Yaşadığın her hayal kırıklığından sonra benim yanıma gelip ağlamandan bıktım.
B) Güzel kokmak için bir şişe kolonyayı kollarıma, boynuma süründüm.
C) Arkamdan konuştuklarını duyunca onu sildim ve artık onunla görüşmeyeceğim.
DEğer parama kıyabilirsem bu telefonun son modelinden almayı düşünüyorum.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlami
3. Tiyatro sanatı, diğer edebiyat dallarından insan ilişkilerini seyircilere canlı olarak gösterebilmesi açı-
sından ayrılır. Sevda Şener'in de dile getirdiği gibi tiyatro, her zaman toplumsal ilişkilerin içinde yer alır.
Bundan dolayı, tiyatronun amacı da aracı da insandır. Bazı eleştirmen ya da yazarlar, tiyatronun bir
sahne sanatı olduğu ve edebiyatın bir kolu olmadığını savunurlar. Bunun sebebi, tiyatronun bir yazılı
metin olmasının yanı sıra sahne dekoru, ışıklandırma ve oyuncular gibi yardımcı ögelerden oluşmasıdır.
Bu metinden hareketle oluşturulacak olan terimler sözlüğüne aşağıdaki sözcüklerden hangisi
alınmaz?
A) Tiyatro
B) Dekor
C) Sahne
D) Yardımcı
LGS #EVDEKAL SÖZEL SORU BANKASI
ankarayayincilik.com.tr
13
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamOzgunuk
A)
5. Aşağıdaki dizelerden hangisi tema bakımından diğerlerinden farklıdır?
Ben sana mecburum bilemezsin
Adını mıh gibi aklımda tutuyorum
Büyüdükçe büyüyor gözlerin
Ben sana mecburum bilemezsin
İçimi seninle isitiyorum
Dostun olmazsa bir boşsun
Bir yalnızsın, bir huzursuzsun
En kötü anında yanında olacak
Bir dostu olmalı insanın her zaman sadık
3
B)
Jan Eng
D)
Aynı şeyler için çarpıyor yüreklerimiz
Birbirine bakan iki aynayız biz
Sen bensin ben senim, biz biziz
Aynı güneşin altında ısınıyoruz
Bende hiç tükenmez bir hayat vardı
Kırlara yayılan ilkbahar gibi
Kalbim hiç durmadan hızla çarpardı
Göğsümün içinde ateş var gibi
Bazı nur içinde, bazı sisteyim
Bazı beni seven bir kalpteyim
Strateji Yayınları
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamT.
OFTIER JOU
Çocuk yine gelip oyunu
bozmuş.
Ali'nin cümlesindeki "boz" kelimesinin eş seslisi
hangi cümlede kullanılmıştır?
A) Adamlardan birisi anlaşmayı bozmuş.
B) Semih'in, işimizi bozacağını biliyordum.
C) Nasrettin Hoca boz eşeğine atlayıp gitmiş.
D) Bu çocuk benimle Ayşe'nin arasını bozdu.
Türkçe