Sözcükte Anlam Soruları
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam3.
"Buralara apartmanlar dikilecekmiş." dedi, yaşlı iğde. Bir ürperti, köklerimden başlayarak önce gövdeme.
sonra dallarımın en körpe uçlarına kadar yayılıverdi. Çatlamış birkaç meyvem kopup yere düştüler. Kannia
rını doyurmakla meşgul kuşlar, kanatlanıp dere kenarındaki karaağacı sarmalayan asmaya kadar ötüşerek
gittiler. Sonra kaskat kesildim. Islik çalan yel, bu defa yaprağımı bile kıpırdatamadı. Bir zanfanlar derenin
karşı tarafındaki yamaca serpilmiş yüzlerce fındığı hatırladım. Şimdi yerleri, yüzlerinde meymenet olmayan
kocaman beton yığınlarıyla dolu...
Bu metinde altı çizili sözlerin ifade ettiği anlamlar aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Hareket edemez duruma gelmek
B) Henüz büyümemiş, tazeliği üstünde
C) Acima duygusu, merhamet
D) Korku, üşüme vb. yüzünden ani titreme
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamAşağıdaki yabancı dillerden dilimize girmiş olan sözcüklerin Türkçe karşılıklarını yazıp sözcükleri
birer cümle içinde kullanınız.
e-mail e-pasde.
Adan.
bana.
nee-pos/
CHI
restoran :
:
sempatik :
kuaför
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlami Söz-
2
1
.
1
.
1
1
1
.
Mehmet, eğer bu son topu azerinde eş anlamlı sözcük-
lerin olduğu potaya atarsa maçı kazanacaktır.
Buna göre Mehmet, maçı kazanmak için topu kaç
numaralı potaya atmalıdır?
A) 1
B) 2
C) 3
)4
5.
E
Burun
3
Ben
Yer
El
zan kelimenin sesteşi (eş seslisi) yoktur?
Numaralanmış görsellerden hangisinin üzerinde ya-
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamM.
SÖZCÜKTE ANLAM ?
a
GERÇEK ANLAM
Hatirlatma
Sözcükler deyim
içinde genellikle
mecaz anlamları
ile kullanilir.
0
ORNEK
Sözcüğün akla gelen ilk anlamına
denir.
Kapmın kilidinin dili bozulmus.
• Günes daĝın eteğine vuruyordu.
• Televizyonu yakından izlediğim için gözüm bazuldu.
MECAZ ANLAM
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamAşağıda numaralanmış olarak verilen kareler; birinci satırında eş anlamlısı bulunan sözcüklerin, ikinci satırında zıt anlamlısı
bulunan sözcüklerin, üçüncü satırında eş sesli sözcüklerin yer aldığı yan yana (15x3) kutucuktan oluşan bir bulmacanın
parçalarıdır
. Satırlara yazılan sözcüklerin arasında birer kutu boş bırakılmıştır
.
2. Kare
1. Kare
3. Kare
5. Kare
4. Kare
U
N
V
Y A
N
K
N
A
E
T
1
1. Satır
2. Satir
i
E
G
S
E K
Y
ç
A
ş
Ö Z
A
R
T
L
L
N
K
A
B E
Y O
3. Satır
Bu özelliklere sahip bir bulmaca çıkarabilmek için bu kareler nasıl sıralanmalıdır?
UNITE 1
D) 2 - 1-3-5-4
A) 3-5-1-4-2
C) 4-2-1-5-3
B) 4-5-1-3-2
7. Sinif
27
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamOnda güzel bir yüz varmış
Kaşlarına yüz tüy katmış
Kurban olam Mevla'ya
Seni ne güzel yaratmış
Bu mânideki altı çizili sözcüklerde bulunan anlam
ilişkisinin benzeri aşağıdaki altı çizili sözcüklerden
hangisinde vardır?
A) Sınavı kazanırsam tatile gideceğim.
B) Sulak arazilerin artırılması için çalışılıyor.
C) Bu fotoğraflar çok kötü çekilmiş.
D) Arı soktuğunu sonradan fark etti.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamGerçek anlam, bir sözcüğün akla gelen ilk anlamı ve bu anlama bağlı olarak kazandığı yeni
anlamlardır. Mecaz anlam ise sözcüğün ilgi veya benzetme sonucu kazandığı yeni anlamdır.
Bu bilgiye göre aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcüğün anlam özelliği yay ayraç
içinde yanlış verilmiştir?
A) Adamın düzgün konuşmasından eğitimli biri olduğunu anladım. (Gerçek)
B) Ona anlattıklarımı sonradan koz olarak kullanacağını düşünmemiştim. (Mecaz)
C) Çocuğun kuru öksürüğü kullandığımız ilaçlara rağmen geçmemişti. (Gerçek)
D) Iki eski dost, acı kahvelerini yudumlarken eski günleri konuştu. (Mecaz)
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam0 Be W Anvert Poweit
mane olan namin nara wa Raya oth
sode Anadol o weye baslan
even har en eve nay
mo, vel Dan Dollerette avematir
(i) Om Salya), rar demektir (IV)
olan Granada, annar meyvesinden almish
Ano, sparyan tarihi bir şehir
Bu merinde numaralanmis cumlelerin hangt
sinde sestes aduk yoktur?
A) /ve
C) Il ve IV
B) il ve
D) II ve IV
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamSÖZCÜKTE ANLAM
21
Tarihi eserleri araştırma
SÖZCÜKTE ANLAN
Sanatta, siyasette, düşünce haya-
tinda ortaya çıkan yeni bir görüş.
yontem, hareket, cereyan, tarz
akimlarini ortaya
önemli bir rol oynuyor.
.
1500'lu yıllarda Antik Yunan
Roma eserlerini inceleyen bu
1 x Selve
yurt için
bunan Anadolu ya
Resim ve heykel sanatlarında var-
Liklarin biçimi
sanatçılar, bu eserlerde Tiga
Beybutorada
ma B de buster
Bilimde ve sanatta yöntemli çalışma
lar yapmak, bir şeyi soruşturmak
lerin gerçektekiyle uyumlu
olan oranlarından etkilen
miş ve kendi eserlerini bu
yönde geliştirmişler. Böylece
klasikçilik adı verilen akım
yuruyup goat
konagoger hayat
ortaya çıkmış
Bir duygu, tasari, güzellik vb.nin
anlatımında kullanılan yöntemlerin
tamamı veya bu anlatım sonucunda
ortaya çıkan üstün yaraticilik
yerdi. Böylece biz
süreci başlamış ole
um
Bu parçadaki ne
anlam parantez
maktadir
lo
AI
A
DI
2
Verilen metindeki bazı
sözcüklerin anlamlan
.." simgeleriyle
verilmiştir. Bu sözcükleri
metinden bularak yandaki
bulmacaya yerleştiriniz.
4
1
ANAHTAR SÖZCÜK
(1)
2
3
4
Bu grafik
sinifta
öğrencil
Buna g
dilime
Numaralanmış kutularda yer alan harfler "ANAHTAR SÖZCÜK" bölümüne yerleştirildiğinde aşağıdaki
gisi oluşur?
A) GU
bu
A
B) Ya
A) T
A
K
1
B)
T
1
K
A
C) N
C)
K
A
T
A
D)
D)
K
A
T
1
12
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamAsas da verilen sözcükleri gerçek anlamıyla birer cümlede kul-
lanar
USANILIEN
Ağır
MECAZ (DEĞİŞMECE) ANLAM
ÖRNEK
Yıllardır görüşmediğimiz halde çok sıcak davrandı.
ca
→ Sıcak sözcüğü bu cümlede 'dostça, sevgi dolu' anlamında kul-
lanılmıştır. Sıcak sözcüğü gerçek anlamının dışında kullanıldığı
icin mecaz anlamlıdır.
ÖRNEK
Oldum olası dar düşünceli insanlardan hoşlanmam.
→
SIRA SENDE
Aşağıda verilen sözcükleri mecaz anlamlanyla birer cümlede kul-
lanalım
Koku
Agir
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam4. "Kapı” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangi-
sinde yay ayraç içinde verilen anlama uygun
kullanılmamıştır?
A) Okullar açılıyor, yine masraf kapıları açıla-
cak. (Gidere yol açan gereksinim)
B) Dünden beri kaç kapı dolaştın? (Ev gezmesi
için gidilen yer)
C) Hükûmet kapısını aşındırdık ama çare et-
medi. (Bir yere girip çıkarken geçilen duvar
veya bölme açıklığı)
D) iş için başvurmadığı kapı kalmamış. (Gelir
geçim sağlayan kaynak)
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlamgi-
da
5. Asırlar geçmiş, nesil kavgaları bitip tüken-
memiş. Her çağda bir yeni-eski davası, her
devirde bir genç-ihtiyar çekişmesi... Yeniler
eskileri inkâr etmişler, eskiler yenileri kabul
etmemişler. Meseleyi bir fikir meselesi olarak,
bir edebiyat veya sanat meselesi olarak ele
alınca konuya biraz daha farklı yaklaşılmalı.
Konu, anlayış farklarının çatışması konusu-
dur. Anlayış farkları şüphesiz eğitimden gelir.
Bu parçada aşağıdaki sözcüklerden hangi-
sinin eş anlamlısı kullanılmamıştır?
<
A Kuşak
Ayrıntı
B Yüzyıl
Düşünce
24
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamDOĞRU MU YANLIŞ MI?
2. Aşağıdaki tabloda yer alan sözcüklerin yazımlarını inceleyiniz. Doğru ise yanını boş bırakınız, yanlış ise düzelterek
dogrusunu yazınız.
mormenekse
birçok
gaste
alacakaranlik
başbaşa
afili
yeşil zeytin
orijinal
laboratuar
akşam üstü
pis boğaz
yazarkasa
cevreyolu
her hangi bir
herşey
art arda
hoş geldiniz
üslup
kılavuz
güler yüz
kırmızı biber
tiras
meyva
naylon
gravat
canayakin
kuzey bati
ünvan
vites
kibrit
pek çok
düz yazı
on söz
hiçkimse
siyah zeytin
ileri gelmek
pantolon
boş vermek
babayiğit
dinazor
espiri
gök kuşağı
eşortman
çeki düzen
başkahraman
antrenman
gözyaşi
oratoryo
entellektuel
arap sabunu
Arapsaçı
konservatuvar
İzmir Köfte
gün aşın
alt geçit
doküman
anektot
hoşça kal
doğaüstü
deli dolu
makine
çağdışı
alışveriş
on yargi
olağan üstü
başucu
çenber
taze fasulye
tahterevalli
herkez
gelişigüzel
babaevi
akşamüzeri
dershane
kalorifer
baliksirti
floresan
pastane
hastahane
hoparlör
hukuğun
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam2. Soldan Sağa:
1 2 3 4 5
1. Insan bedeninde göğsün 2
altında kalan daralmas b6 3
lüm
5. Kirle
3. Bazı bitkilerin yaprak veya çiçeklerinin dem-
lenmesiyle elde edilen
bir içecek.
mer
***
yap
ken
5. Kollar arası, kucak.
Yukarıdan aşağıya:
rine
San
pilm
deni
Bun
-
1. Toprağı aktarmaya yarayan uzun saplı, kü-
rek veya çatal biçiminde tarım aracı.
3. Dereden büyük, trmaktan küçük akarsu.
5. Geviş getirenlerden eti, sütü, derisi, yünü
için yetiştirilen evcil hayvan.
Bulmacanın çözülmüş hâlinde soldan sağa
ve yukarıdan aşağıya çıkan sözcükler ara-
sindakrilişkiye ne ad verilir?
nin
A) M
6. B
A) Anlamdaşlık (Eş anlamlilik)
B) Karşıt anlamlılık (Zit anlamlilik)
C) Sesteşlik (Eş seslilik)
D) Mecaz anlamlilik
II. C
III. K
IV. A
3.
Aşağ
mış s
dirile
Aşağıdaki sözcük çiftlerinden hangisi, an-
lam ilişkisi yönüyle diğerlerinden farklıdır?
A) Doğru - Düzgün e B) Yalan Yanlış a
C) Büyük Irios
Asagi - Yukarı
A) Es
C) Be
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamITU
İTÜ
ETAVAK
LGS
HAFTA SONU BİREYSEL PERFORMANS ÇALIŞMASI - 2
doga
XOAN
doga
KOLE
4.
e
Aşağıdaki grafikte "çekmek" sözcüğünün bazı anlamları ve bir sinifta çekmek sözcüğünü bu anlamda kullanan öğ-
2.
rencilerin oranı verilmiştir.
% 13
9642
9615
Bir şeyi tutup kendine veya başka bir yöne doğru yürütmek
Taşıtı bir yere bırakmak, koymak
Bir yerden başka bir yere taşımak
Aynısını yazmak veya çizmek
%30
Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisini %15'lik dilime giren öğrencilerden biri söylemiş olabilir?
A) Hepsi iskemleleri çekerek masanın etrafında bir halka oluşturdu.
B) Çok uğraşarak yazıyı temize çekti.
C) Kapıda yer bulamayınca arabayı arka sokağa çektim.
D) Dedem, buğdaylar tarladan çekti.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam5. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde “kurulmak"
sözcüğü mecaz anlamıyla kullanılmıştır?
MİKROGOLD 3319-0.7mm
A) Bu şirket benim adıma kuruldu.
B) Eve girer girmez en başa kuruldu.
C) Genç adam amma da kuruluyordu.
D) Padişah, otağının tepeye kurulmasını emretti.