Sözcükte Anlam Soruları
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamSÖZEL BÖLÜM
TÜRKÇE DENEME SINAVI - 3
A kitapçığı
Bir turizm ülkesiyiz ama ülkemize gelen turist sayısı ve çeşitliliği, arzu edilen seviyelerin çok uzağında. Yaşadığımız bu olumsuz-
luğun temelinde, būyük ölçüde tanıtım eksikliği yatıyor. Böyle bir tanıtım sorunu yaşarken acilen bu olumsuzluklar üzerinde du-
rup çözümler üretmeliyiz. Günümüz dünyasının en etkili tanıtım araçlarının başında, spor geliyor. Sporcular ya da spor organi-
zasyonlar, ülkeleri uluslararası alanda görünür kilip sempatik bir şekilde tanınmalarını sağlıyor. Türkiye olarak biz de sporun bu
etkili iletişim gücünden bilinçli bir şekilde faydalanmalıyız. Özellikle de bisiklet turları bunlara örnek olabilir.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki altı çizili sözcüklerden herhangi birinin anlamını karşılamaz?
A Arkadaşça konuşarak vakit geçirme
BY Sıcakkanlı, içten
CY Eğlenme, görme vb. amaçlarla yapılan gezi
D) Bir sorunun giderilmesinden alınan sonuç
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam7.
Bunları sana şimdiden söylemek daha doğrudur.
Doğru oraya gitmiş olsaydınız herhâlde uygun olurdu.
Siz eve doğru ilerleyin, ben arkanızdan yetişirim.
Haberin doğru olup olmadığını yetkililer araştırıyor.
Yukarıdaki cümlelerde yer alan "doğru" kelimesi kaç farklı anlama gelecek şekilde kullanıl-
mıştır?
B) 2
C) 3
.
D) 4
A) 1
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam39.
Özgürlük, sorumluluk
altına girmektir; bu yüzden
birçok insan özgürlükten
korkar.
Aşağıdakilerden hangisi George Bernard Shaw'ın
cümlesiyle anlamca özdeştir?
A) Sorumluluk alan her insan ne kadar özgür ol
duğunun ayrımındadır.
B) Özgürlük her insana topluma karşı sorumlu-
luklarını hatırlatan temel bir değerdir.
C) Sorumluluk almaktan korkanlar özgürlüklerin-
den de taviz verirler.
D) Korkusuz olanlar özgürlük uğruna sorumluluk
altına girmekten çekinmezler.
17
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam12. 13. ve 14. sorulan aşağıda yer alan bilgilere göre çozunuz.
Gunlerden bir gun, hali vakti yerinde bir baba olunu köye gotordo. Bu yolculuğun tema varsan
ların ne kadar fakir olabileceklerini oğluna göstermek. Çok fakir bir ailenin evinde bir gece ve gongacirdiler
Yolculuktan döndüklerinde baba oğluna sordu:
insanların ne kadar fakir olduklarını gördan mo?
Evet, gördüm.
Ne öğrendin peki?
Oğlu cevap verdi:
Bizim evde bir köpeğimiz var, onlannsa dort. Bizim bahçenin ortasına kadar bir havuzumuz var onlann-
sa sonu olmayan bir dereleri. Bizim bahçemizde lambalarımız var onlarınsa yıldızlan. Bizim görüş alanımız
on avluya kadar, onlarsa bütün bir ufku görüyorlar.
Oglu sözünü bitirdiğinde, babası söyleyecek bir şey bulamadı. Oğlu ekledi:
Teşekkür ederim baba, ne kadar fakir olduğumuzu gösterdiğin için!
12. Bu metnin ilk cümlesinde geçen "hali vakti
yerinde" ifadesinin anlamı aşağıdakilerin han-
gisinde doğru verilmiştir?
14. "Göstermek" sözcüğü aşağıdakilerin hangi-
sinde bu metnin son cümlesindeki anlamiy-
la kullanılmıştır?
A) Paraca durumu iyi, zengin
B) Saygın ve etkin mevkilerde bulunan
C) Yüksekliğiyle göze çarpan, üstün, güzide
p) Değeri çok olan gösterişli
A) Vitrindeki oyuncağı parmağıyla gösterdi.
B) Bu söz onun iyi niyetini gösteriyor.
C) Pembe elbise seni griden daha şirin göste-
riyor
D) Omek davranışlarıyla temizliğin önemini
gösterdi.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam10.
İkilemeler, anlamı pekiştirmek amacıyla kurulan söz öbekleridir. Bu söz grupları; aynı sözcüğün, karşıt anlam-
II, eş anlamlı, yakın anlamlı, yansıma sözcüklerin kullanılmasıyla oluştuğu gibi biri anlamlı, biri anlamsız söz-
cüğün ya da iki anlamsız sözcüğün bir araya gelmesiyle de oluşur. Örneğin, "Herkese az çok demeden yardım
ederdi." cümlesinde karşıt anlamlı sözcükler, "Akilli uslu bir çocuktur o." cümlesinde eş anlamlı, “Güle güle git."
cümlesinde aynı sözcüğün tekrarıyla ikileme oluşturmuştur.
Buna göre,
I. Bahçecikte mısır fidanlarının arasında tek tük bostan kökleri vardı.
II. Bahçedeki misır fidanları aşağı yukarı altı gündür sulanmiyordu.
III. Böyle ileri geri konuşarak kimseyi rahatsız etmeye hakkın yok.
IV. Onun bu bu işi doğru dürüst yapacağından hiç kuşkum yok.
cümlelerindeki ikilemelerden hangileri karşıt anlamlı sözcüklerin tekrarıyla oluşmuştur?
A) I ve II
B) II ve III
C) II ve IV
D) III ve IV
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamŞimdi bir kutup var sana çeker beni
Bir kutup var senden öteye
Ben onun için böyle ortalıkta kaldım
Dağ yollarında, caddelerde, sokaklarda
Onun için bulup bulup yitirdim seni
Hangi kapıyı çaldıysam sen açtın bana
Hangi gözümü yumduysam seni gördüm
Zamandın, zamandan öte bir şeydin
Yıllarca meşale gibi yandın uzaklarda
Ümit Yaşar Oğuzcan
Verilen şiirde aşağıdaki altı çizili sözcükler-
den hangisinin sesteşi yoktur?
A) Uzun ve yorucu bir yolculuktan sonra yıllar-
dir özlemini çektiği memleketine vardı.
B) Dün sabah bahçemizdeki zararlı otları an-
nemle beraber yolduk.
C) Geçtiğimiz hafta yaşanan olaylara ben dahil
kimse gerekli tepkiyi göstermedi.
D) Trafik ışıklarında duran gelin arabasının ya-
nina birçok çocuk toplandı.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamŞermin Yaşar, "Abartma Tozu kitabı ile yine Türk edebiyatına damga vurmayı başardı, Kaleme
aldığı eserlerde, sıradan olayları maharefle ve evrensel boyutlarıyla anlatmayı başarıyor. Eserl
erinde ulusal ve evrensel değerleri büyük bir incelikle birleştiriyor. Kitaplarındaki konu yelpazesi
yazarın hem çok okunmasını hem de adından söz edilmesini sağlıyor.
Bu metindeki altı çizili sözlerin anlamlanını karşılayacak sözcüklerin kullanıldığı cümleler aşağıda veril
miştir.
w
I. Büyük salgin, milli bir mesele olmaktan çıkmış; tum dunya insanlarının ortak sorunu olmuştur.
II. Yazın dünyasına dahil olmak isteyen genç yazarlar evvela çok okumak zorundadır, her türden ve her
yazardan beslenmelidir.
III. "Daha önceden kazanılmış bir beceri, yeni bir besi kazanmanın önünde engel oluşturur." görüşüne
katılmıyorum.
IV. Anadolu'da gelenek ve göreneklerin bu kadar zengin olmasında kültürel birikimin de etkisi bulunmak-
tadır.
Buna göre numaralanmış cümlelerin hangisinde altı çizili sözcüklerden herhangi birinin anlamını
karşılayan bir sözcük kullanılmamıştır?
AT.
B) II.
C) III.
D) IV
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamYazilışlan aynı, anlamlan farklı olan sözcüklere eş sesli (sesteş) sözcük denir. Örneğin "er" sözcüğü hem "erken" anlamına gelmek
tedir hem de "rütbesiz asker” anlamında kullanılmaktadır.
Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde eş sesli sözcük yoktur?
A) "Yaş otuz beş, yolun yarısı eder." dizesi Cahit Sıtkı Tarancı'ya aittir.
B) Sel sulannin yıktığı tarihi köprü, ilk haline göre yeniden yapıldı.
C Bir ara acikip yanlarında getirdikleri ekmek peyniri yediler.
D) Mercan adaları sığ bir kayalığın etrafını alırlar.
31
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam67. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "koşul" söz
konusudur?
A) Hakemin başarısız yönetimi, seyirciyi kızdırdı.
B) Bu şehir beni gittikçe büyülüyor.
C) Kendini iyi hissetmiyor, gitmeliyim.
D) Teyzenlere gidebilirsiniz; ancak yaramazlık yok.
68. Aşağın
bir
inde "olumsuz"
wir?
vaya
attı.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamTürkce Testi
SO
12 (1)
le
d
B
10. Dostlar alışverişte görsün diye sözcükleri değiştiriyo
ruz. Kulağa hoş gelen ama çalakalem yazılmış eser
ler kaleme alınıyor. İçeriğiyle, dili kullanmasıyla 1918
bu!" diyebileceğimiz yapıtlar Hak getire! Ancak an.
lamdan yoksun, ölü sözcüklerle kurulmuş bir edebi.
yatın gelecekte adından söz ettirmesi mümkün değil.
dir.
Bu metinde aşağıdakilerden hangisinin anlamını
karşılayan bir söz kullanılmamıştır?
A) Gelişigüzel
B Gösteriş olsun
c) Yavan, lezzetsiz
D) Yok, bulunmaz, ne arar
y
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam1. ÜNITE
Sözcükte Anlam
TEST 2
8, 9 ve 10. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız.
lyi görmüyordu. Gür kaşlarının arasına gömülmüş gözleri dar bir aralıktan ışığı arardı. Göz kapakları, iyi sürülmüş
tarlaların derin izlerini andırırdı. Göz kenarlarını iki damla yaş ıslatırdı hep. Sonra meyilli bir oyuk bulan bu yaşlar
suratı boyunca akardı.
8. Bu metinde geçen "iyi” sözcüklerinin anlamı aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) Esen, sağlıklı
B) Bol, çok, aşırı
O) Yerinde, uygun
DJ Yeterli
, yetecek miktarda olan
Ortaokul Türkçe
Sözcükte Anlam3.
TÜRKÇESİ
VARKEN
NEDEN
"START"
VERİYORSUNUZ?
bi
Türk dili, dünya dilleri arasında en zengin dillerden (1) biridir. Yüzyıllar boyunca çeşitli
kültürlerle etkileşim hâlinde olan Türkçe, hem o kültürlerin dillerini beslemiş (II) hem de
o kültürlerin dillerinden beslenmiştir. Bunun sonucunda da ortaya içi değerli madenler
le dolu bir hazine çıkmıştır. Peki, biz bu dilin kıymetini (III) gerçekten biliyor muyuz?
Bakın bundan yüzyıllar önce Karamanoğlu Mehmet Bey, Anadolu'da Türkçe'yi devlet
dili ilan ederek dergâhta, mecliste ve meydanda Türkçe dışında bir dil kullanılmacağını
söylemiş. Ne var ki yıllar içinde meydana gelen değişimler, etkileşimler neticesinde
unutulmuş bu söz. Türkçe, yabancı dillere önem verilmesinden biraz arka (IV) plana al
dığımız bu dili, özüyle koruyarak gelecek nesillere emanet etmek için çalışmaya devam
etmeliyiz. Yaşanılan bazı olumsuzluklar bizi yıldırmamalı. Türk dilinin aynı zamanda bir
kültür dili olduğunu bilerek hareket etmeli ve kültürümüzü dil vasıtasıyla yaşatmalıyız.
HEMEN BUGÜN
TÜRKÇE KONUŞMAYA
BAŞLAYIN!
2017 TORK DUYU
Metinde numaralanmış sözcüklerle ilgili,
I. "dil” sözcüğü gerçek anlamda,
II. "beslemek” sözcüğü "yiyecek ve içeceği sağlamak” anlamında,
III. "kıymet" sözcüğü "değer" anlamında,
IV. "arka" sözcüğü "ön karşıtı" anlamında kullanılmıştır.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) I ve II.
B) I ve III.
C) II ve III.
D) II ve IV.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamGut
16. Büyük bir şair, büyük bir mürşit olan Mevlâna
çok yönlü (birçok konuda bilgi ve çalışması
1
olan) bir fikir insanı olarak dikkat çeker. Mü-
kemmel bir şekilde yetişmiş, devamli suret-
te mükemmel insan yetiştirmenin gayretini
II
(koruma) vermiştir. Yaşadığı devirden gü-
nümüze kadar örnek yaşantısıyla, evrensel
III
fikirleriyle (bütün insanlığı ilgilendiren) tüm
fertlere rehber olmuştur. O, içinde yaşadığı
toplumun sorunlarını çok iyi tespit etmiş (bir
IV
durumu kuşkuya düşünmeyecek biçimde
göstermek), yerinde ve zamanında çözüm-
ler sunmuştur. Mevlâna, tüm insanları kar-
deşçe yaşamaya davet etmiştir.
Bu parçada numaralanmış sözlerin han-
gisi, parçanın anlamına göre ayraç için-
de verilen açıklamayla anlamca uyuş.
mamaktadır?
A) 1
B) II C) III
D) IV
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamAnlamca birbirinin karşıtı olan, birbiriyle
çelişen sözcüklere zit anlamlı sözcükler
denir.
Buna göre aşağıdaki dizelerin hangisin-
de zıt anlamlı sözcükler bir arada kulla.
nilmamıştır?
A) Şu çıkan buluta bak, bu inen suya inat
Fakat Sakarya başka, yokuş mu çiki-
yor ne
B) Sevmekten geri kalma
Yapan ol, yıkan olma
C) Ya hayır de, yahut sus
Dili incitme gönül
D) Ümitlerin isli fener
Biri yanar biri söner
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamAşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcükler
hangisinde sesteşlik özelliği aranmaz?
A) Onu hâlâ mezuniyet kutlamalarına davet etm
mişler.
B) Sol ayağım geçen hafta futbol maçında incing
C) Dün akşam İzmir'e yağan dolu evlerin çatılar
na zarar vermiş.
D) Bu yaz ailece Yunanistan'a gitmeyi planlıyo
ruz.
Ortaokul Türkçe
Sözcükte AnlamDeneme Sınavı
TÜRKÇE TESTİ
. Bu testte Türkçe kazanımlarını ölçmeye yönelik 20 soru va
• Cevaplarınızı işaretlemeyi unutmayınız.
1.
2. Çok anlamlilik,
lecek şekilde kl
Bu açıklamaya
sinde "ayak" s
uygun kullanil
Terim anlamlı sözcükler; bilim, sanat, spor, meslek
dalı veya bir konu ile ilgili özel ve belirli bir kavramı
karşılayan sözcüklerdir.
Bu açıklamaya göre "kaynaşma" sözcüğünün
Türkçe dersindeki anlamını defterine yazmak is-
teyen bir öğrenci, bu sözcüğün aşağıdaki anlam-
larından hangisini kullanmalıdır?
A) Ayrı hecelerdeki iki ünlünün bir tek ünlüde veya
birden çok hecedeki seslerin tek hecede toplan-
ması olayı.
B) Kalabalığın çok olduğu bir yerde kıpırdanma, ha-
reketlilik.
A) Sabahtan
(Bacakları
san bölüm
B) Sakın otur
şeylerin y
C) Ayağına E
(Vücudun
D) Senin aya
(Basama
C) İki ya da daha çok sivi damlasının, yüzey gerilim-
lerini yenecek denli birbirlerine yaklaşarak tek bir
damla oluşturmaları.
D) Özellikle ölçerci-denek, öğretmen-öğrenci arasın-
da gelişen güven ve yakınlık duyguları.
yayinlari
çalışkan