Hayalindeki netler. İhtiyacın olan her şey. Tek platform.

Soru çözüm, yayın seti, birebir rehberlik, canlı dersler ve daha fazlası Kunduz’da. Şimdi al, netlerini artırmaya başla.

Tamlamalar Soruları

3. Öğrenme).pdf
hâle
indan
isim
nve
in
s)i
m
:
Mestafa K
ALIŞTIRMALAR
Aşağıdaki cümlelerde yer alan isim
tamlamalarını bularak altını çiziniz çeşidini
altlarındaki bölüme yazınız.
Sabahları okulun bahçesi temizleniyor.
Kırlarda her yanı papatya kokusu sarmıştı.
[..........................
Sınıfta tahtanın eski silgisi kaybolmuş.
[...............
Babam çocuk ayakkabısının parasını çok buldu.
[...............
Annem salonun halısını yıkamaya gönderdi.
[.................
Yanına geldiğimizde içi boştu kuyunun.
[...............
Türkçenin ve matematiğin ödevlerini yaptım.
[..............
Babam ev penceresi ve kapısı onarıyor.
[...............
Kumandası bozulmuş televizyonun.
[...............
.......)
...............
Yetkililer ülkenin trafik sorununu halletmeye
çalışıyor.
Bahçe duvarının yüksekliği fazla olmuş.
...]
..]
J
............]
Ortaokul Türkçe
Tamlamalar
3. Öğrenme).pdf hâle indan isim nve in s)i m : Mestafa K ALIŞTIRMALAR Aşağıdaki cümlelerde yer alan isim tamlamalarını bularak altını çiziniz çeşidini altlarındaki bölüme yazınız. Sabahları okulun bahçesi temizleniyor. Kırlarda her yanı papatya kokusu sarmıştı. [.......................... Sınıfta tahtanın eski silgisi kaybolmuş. [............... Babam çocuk ayakkabısının parasını çok buldu. [............... Annem salonun halısını yıkamaya gönderdi. [................. Yanına geldiğimizde içi boştu kuyunun. [............... Türkçenin ve matematiğin ödevlerini yaptım. [.............. Babam ev penceresi ve kapısı onarıyor. [............... Kumandası bozulmuş televizyonun. [............... .......) ............... Yetkililer ülkenin trafik sorununu halletmeye çalışıyor. Bahçe duvarının yüksekliği fazla olmuş. ...] ..] J ............]
5.
MALL
Haziran
Dünya
Sut
Günü
Süt
9
Süt içirin
Süt, kemik sağlığı için
dost bir besindir.
Kemik erimeniz varsa
buna iyi gelir.
Uyku düzeniniz
bozulduysa düzenli
olarak süt içmelisiniz.
var ise
bozuldu ise
Aşağıdakilerden hangisi bu görselde kullanılan cümlelerin özelliklerinden biri değildir?
AKul anlamı katan bir ek fiil kullanımı vardır.
Ek fiil bir fiili birleşik çekimli hâle getirmiştir.
Ek fiilin görülen geçmiş zaman çekimine yer verilmiştir.
DYEk fiilin geniş zaman 3. tekil şahıs çekimi vardır
Ortaokul Türkçe
Tamlamalar
5. MALL Haziran Dünya Sut Günü Süt 9 Süt içirin Süt, kemik sağlığı için dost bir besindir. Kemik erimeniz varsa buna iyi gelir. Uyku düzeniniz bozulduysa düzenli olarak süt içmelisiniz. var ise bozuldu ise Aşağıdakilerden hangisi bu görselde kullanılan cümlelerin özelliklerinden biri değildir? AKul anlamı katan bir ek fiil kullanımı vardır. Ek fiil bir fiili birleşik çekimli hâle getirmiştir. Ek fiilin görülen geçmiş zaman çekimine yer verilmiştir. DYEk fiilin geniş zaman 3. tekil şahıs çekimi vardır
TEST 51
CÜMLENİN ÖGELERİ
3. (1) Hilmi Yavuz'un ahenkli, lirik bir dili vardır. (2) 0/şiir dilini kurarken halk ve divan şiiri söyleyiş özelliklerinden,
türkülerden, masallardan, menkibelerden faydalanmıştır. (3)Şiirlerini, sembollerle, çağrışımı zengin kelimelerle,
lirik bir dille kaleme alan Hilmi Yavuz, gelenekten beslenir. (4) Oiirlerinde divan edebiyatı unsurlarıny/taklitçi-
liğe düşmeden Kullanır.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin öge sıralanışıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A1. cümle sadece temel ögelerden oluşmuştur.
B) 2. cümle özne, yer tamlayıcısı ve yüklemden oluşmuştur.
C) 3. cümle özne, yer tamlayıcısı ve yüklemden oluşmuştur
D) 4. cümle özne, yer tamlayıcısı, nesne, zarf tümleci ve yüklemden oluşmuştur.
1.
Ortaokul Türkçe
Tamlamalar
TEST 51 CÜMLENİN ÖGELERİ 3. (1) Hilmi Yavuz'un ahenkli, lirik bir dili vardır. (2) 0/şiir dilini kurarken halk ve divan şiiri söyleyiş özelliklerinden, türkülerden, masallardan, menkibelerden faydalanmıştır. (3)Şiirlerini, sembollerle, çağrışımı zengin kelimelerle, lirik bir dille kaleme alan Hilmi Yavuz, gelenekten beslenir. (4) Oiirlerinde divan edebiyatı unsurlarıny/taklitçi- liğe düşmeden Kullanır. Bu parçada numaralanmış cümlelerin öge sıralanışıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A1. cümle sadece temel ögelerden oluşmuştur. B) 2. cümle özne, yer tamlayıcısı ve yüklemden oluşmuştur. C) 3. cümle özne, yer tamlayıcısı ve yüklemden oluşmuştur D) 4. cümle özne, yer tamlayıcısı, nesne, zarf tümleci ve yüklemden oluşmuştur. 1.
"Geçen hafta bizim mağazamızda %50 indirim yapınca ürünlerimizin çoğu satıldı. Diğer
esnaflar, reklamlarının önemini anlayınca kendi mağazalarında benzer reklamlar yapmaya
başladı."
C- Yukarıdaki paragrafta yer alan tamlamaları uygun bölümlere yazınız.
İsim Tamlaması
Sifat Tamlaması
Ortaokul Türkçe
Tamlamalar
"Geçen hafta bizim mağazamızda %50 indirim yapınca ürünlerimizin çoğu satıldı. Diğer esnaflar, reklamlarının önemini anlayınca kendi mağazalarında benzer reklamlar yapmaya başladı." C- Yukarıdaki paragrafta yer alan tamlamaları uygun bölümlere yazınız. İsim Tamlaması Sifat Tamlaması
STLERI
» BÖLÜM
Ramazan ayının en güzel taraflarından biri de pidedir. İftara birkaç saat
kala fırının yoluna düşülür. Fırına gidenler şanslıysa kuyruk kısadır ama
o kuyrukta beklemek, beklerken mahalleli ile sohbet etmek bazılarının
en büyük mutluluğudur. Konu komşu; gündemi, sıkıntıları, sevinçleri bu
kuyrukta öğrenir. Sırası gelen, o sıcacık pideyi alıp hızlı adımlarla evinin
yolunu tutar.
Bu metinle ilgili aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?
A) Birden çok sıfat tamlaması vardır.
B) Belgisiz zamir, tamlayan görevinde kullanılmıştır.
C) Aynı cümlede hem belirtili hem belirtisiz isim tamlaması vardır.
D) Tamlayanı ile tamlananı arasına sıfat girmiş bir isim tamlaması vardır.
Ortaokul Türkçe
Tamlamalar
STLERI » BÖLÜM Ramazan ayının en güzel taraflarından biri de pidedir. İftara birkaç saat kala fırının yoluna düşülür. Fırına gidenler şanslıysa kuyruk kısadır ama o kuyrukta beklemek, beklerken mahalleli ile sohbet etmek bazılarının en büyük mutluluğudur. Konu komşu; gündemi, sıkıntıları, sevinçleri bu kuyrukta öğrenir. Sırası gelen, o sıcacık pideyi alıp hızlı adımlarla evinin yolunu tutar. Bu metinle ilgili aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) Birden çok sıfat tamlaması vardır. B) Belgisiz zamir, tamlayan görevinde kullanılmıştır. C) Aynı cümlede hem belirtili hem belirtisiz isim tamlaması vardır. D) Tamlayanı ile tamlananı arasına sıfat girmiş bir isim tamlaması vardır.
2.
Ek eylem, basit çekimli eylemlere gelerek onları birleşik çekimli yapar. Bir eylem iki tane kip eki almaz,
ikinci kipi ancak ek eylem yoluyla alır. Basit çekimli eylemlerden sonra gelen ek eylem; hikâye, rivayet,
şart birleşik çekimli eylemler meydana getirir. "Bu filmi daha önce de izlemiştim." cümlesinde fiil, ek
eylem alarak birleşik çekimli olmuştur.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde buna örnek olabilecek bir kullanım vardır?
A) 1894 yılında Sivas'ta doğan halk ozanımız Âşık Veysel Şatıroğlu, yedi yaşında yakalandığı çiçek hastalığı
sonucu sol gözünün görme yetisini kaybeder.
B) Müziğe ve özellikle türkülere olan merakı babasının ona aldığı bağlama ile başlayan sanatçı, unutulmaz
ozanlardandır.
C) Zamanla türkü söylemek ve bağlama çalmak onda tutku hâline gelmişti.
D) Onun engelleri aşarak dostluk ve sevgi üzerine yazdığı şiirler ve söylediği türküler bugün hâlâ dillerdedir.
Ortaokul Türkçe
Tamlamalar
2. Ek eylem, basit çekimli eylemlere gelerek onları birleşik çekimli yapar. Bir eylem iki tane kip eki almaz, ikinci kipi ancak ek eylem yoluyla alır. Basit çekimli eylemlerden sonra gelen ek eylem; hikâye, rivayet, şart birleşik çekimli eylemler meydana getirir. "Bu filmi daha önce de izlemiştim." cümlesinde fiil, ek eylem alarak birleşik çekimli olmuştur. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde buna örnek olabilecek bir kullanım vardır? A) 1894 yılında Sivas'ta doğan halk ozanımız Âşık Veysel Şatıroğlu, yedi yaşında yakalandığı çiçek hastalığı sonucu sol gözünün görme yetisini kaybeder. B) Müziğe ve özellikle türkülere olan merakı babasının ona aldığı bağlama ile başlayan sanatçı, unutulmaz ozanlardandır. C) Zamanla türkü söylemek ve bağlama çalmak onda tutku hâline gelmişti. D) Onun engelleri aşarak dostluk ve sevgi üzerine yazdığı şiirler ve söylediği türküler bugün hâlâ dillerdedir.
13
(1) Anadolu insanı okuma yazma bilmezken
duygularını, düşüncelerini kendine özgü şekiller
ve renklerle dokuduğu kilimlerde dile getirmiştir.
(II) Anadolu kilimleri, bir renk sofrasidir. (III) Bu
rengârenk kilimler, Anadolu kadınının alın yazı-
sıdır. (IV) Renkler ve desenler gelenek zincirine
dönüşerek asırlar boyunca devam etmiş ve gü-
nümüze ulaşmıştır. Anadolu'da her yörenin kili-
mi kendine özgüdür. Her çizgi farklı bir duyguyu
dile getirir.
10. Bu metinde numaralanmış cümlelerin
hangisinde farklı bir isim tamlaması kul-
lanılmıştır?
AI
2) ||
(III
DIV
Ortaokul Türkçe
Tamlamalar
13 (1) Anadolu insanı okuma yazma bilmezken duygularını, düşüncelerini kendine özgü şekiller ve renklerle dokuduğu kilimlerde dile getirmiştir. (II) Anadolu kilimleri, bir renk sofrasidir. (III) Bu rengârenk kilimler, Anadolu kadınının alın yazı- sıdır. (IV) Renkler ve desenler gelenek zincirine dönüşerek asırlar boyunca devam etmiş ve gü- nümüze ulaşmıştır. Anadolu'da her yörenin kili- mi kendine özgüdür. Her çizgi farklı bir duyguyu dile getirir. 10. Bu metinde numaralanmış cümlelerin hangisinde farklı bir isim tamlaması kul- lanılmıştır? AI 2) || (III DIV
8. Sifat-fiil, ismi nitelediğinde sıfat tamlaması oluş-
turur.
Aşağıdakilerin hangisinde bunu örnekleyen bir
kullanım vardır?.
A) Karşıma çıkan her insana değer veririm.
B) Derslerine iyi çalıştığını söyledi.
C) Annem, beni en iyi anlayandır.
D) Sessizliği bozan, çocuğun kendisiydi.
Ortaokul Türkçe
Tamlamalar
8. Sifat-fiil, ismi nitelediğinde sıfat tamlaması oluş- turur. Aşağıdakilerin hangisinde bunu örnekleyen bir kullanım vardır?. A) Karşıma çıkan her insana değer veririm. B) Derslerine iyi çalıştığını söyledi. C) Annem, beni en iyi anlayandır. D) Sessizliği bozan, çocuğun kendisiydi.
201
Tamlayanın ilgi eki (-in), tamlananın
iyelik eki (-i) aldığı isim tamlamalarına
"belirtili isim tamlaması" denir. Tamla-
yanın ilgi eki (-in) almayıp tamlananın
iyelik eki (-i) aldığı tamlamalara ise
"belirtisiz isim tamlaması" denir.
Buna göre,
(1)Geniş vadilerin arasından akan dereleri izle-
yerek belki de en güzel sonbahar yollarından
geçiyoruz. (II) Ana yoldan uzaklaşmak insa-
ni o korkunç trafik stresinden kurtarıyor. (III)
Türkiye'nin doğal zenginliğini oluşturan bitki-
ler, hayvanlar, toprak, su, atmosfer ve insan-
lar hep birlikte aynı bütünün parçalarıyız. (IV)
Türkiye, gerçekten gurur duyulacak zenginlik-
te bir doğal mirasa sahip.
metnindeki numaralanmış cümlelerin han-
gilerinde belirtili isim tamlaması vardır?
A) I-II.
C) I-III.
B) II-III.
D) II-IV.
Ortaokul Türkçe
Tamlamalar
201 Tamlayanın ilgi eki (-in), tamlananın iyelik eki (-i) aldığı isim tamlamalarına "belirtili isim tamlaması" denir. Tamla- yanın ilgi eki (-in) almayıp tamlananın iyelik eki (-i) aldığı tamlamalara ise "belirtisiz isim tamlaması" denir. Buna göre, (1)Geniş vadilerin arasından akan dereleri izle- yerek belki de en güzel sonbahar yollarından geçiyoruz. (II) Ana yoldan uzaklaşmak insa- ni o korkunç trafik stresinden kurtarıyor. (III) Türkiye'nin doğal zenginliğini oluşturan bitki- ler, hayvanlar, toprak, su, atmosfer ve insan- lar hep birlikte aynı bütünün parçalarıyız. (IV) Türkiye, gerçekten gurur duyulacak zenginlik- te bir doğal mirasa sahip. metnindeki numaralanmış cümlelerin han- gilerinde belirtili isim tamlaması vardır? A) I-II. C) I-III. B) II-III. D) II-IV.
2.
Yılanın dişine, yunusun gözyaşına, fokun
başına, leoparin sırtına ne geldiyse onla-
rin hırsından; dağları kazıyıp taşa kafa tu-
tanlardan, dünya bir benimdir sananlardan
geldi.
Yukarıdaki paragrafta kaç tane belirtili
isim tamlaması vardır?
A) 2
B) 3
C) 4
D) 5
Ortaokul Türkçe
Tamlamalar
2. Yılanın dişine, yunusun gözyaşına, fokun başına, leoparin sırtına ne geldiyse onla- rin hırsından; dağları kazıyıp taşa kafa tu- tanlardan, dünya bir benimdir sananlardan geldi. Yukarıdaki paragrafta kaç tane belirtili isim tamlaması vardır? A) 2 B) 3 C) 4 D) 5
7.
1. Nazlıcan, tabakları yerlerine yerleştirdi.
II. Öğrenci başarıları günden güne düşüyor.
III. Güne güzel kokan çiçeklerle uyandık.
IV. Murat, kitabi ve defteri sıradan düşürdü.
Yukarıda numaralandırılmış cümlelerden han-
gisinde bir isim tamlamasına yer verilmiştir?
A) I. B) II.
C) III. D) IV.
Ortaokul Türkçe
Tamlamalar
7. 1. Nazlıcan, tabakları yerlerine yerleştirdi. II. Öğrenci başarıları günden güne düşüyor. III. Güne güzel kokan çiçeklerle uyandık. IV. Murat, kitabi ve defteri sıradan düşürdü. Yukarıda numaralandırılmış cümlelerden han- gisinde bir isim tamlamasına yer verilmiştir? A) I. B) II. C) III. D) IV.
B.
Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki altı çizili söz
grubu isim tamlaması değildir?
A) Manavdan bir kilo taze soğan aldım.
B) Arkadaşımla okulun önünde buluştuk.
C) Burada topraktan yapılmış su testileri satılır.
D) Birkaç gündür bel ağrısından şikâyetçiydi.
9.
Ortaokul Türkçe
Tamlamalar
B. Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki altı çizili söz grubu isim tamlaması değildir? A) Manavdan bir kilo taze soğan aldım. B) Arkadaşımla okulun önünde buluştuk. C) Burada topraktan yapılmış su testileri satılır. D) Birkaç gündür bel ağrısından şikâyetçiydi. 9.
15.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir tane
ad tamlaması kullanılmıştır?
A) Denizin dibi yosunların yeşil rengiyle süs-
lenmişti.
B) Masanın üstünde Türkçe dersinin notlan
var.
C) Halının deseni, eski motiflerden seçilmiş
D) Sınav heyecanını öğretmenimin yardımıyla
yendim.
Ortaokul Türkçe
Tamlamalar
15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir tane ad tamlaması kullanılmıştır? A) Denizin dibi yosunların yeşil rengiyle süs- lenmişti. B) Masanın üstünde Türkçe dersinin notlan var. C) Halının deseni, eski motiflerden seçilmiş D) Sınav heyecanını öğretmenimin yardımıyla yendim.
3.
1. Bir yamuğun yan kenan tambakur
Il. Bir ses yükselir yükselir, alçalır
III. Azgın bir problem tutar yoluna
IV. Döner döner ısırır kuyruğunu
Bu şiirin kaçıncı dizesinde isim tamla-
ması vardır?
A) I
B) IL
C) ILL
D) IV
Ortaokul Türkçe
Tamlamalar
3. 1. Bir yamuğun yan kenan tambakur Il. Bir ses yükselir yükselir, alçalır III. Azgın bir problem tutar yoluna IV. Döner döner ısırır kuyruğunu Bu şiirin kaçıncı dizesinde isim tamla- ması vardır? A) I B) IL C) ILL D) IV
. Sonbaharda göçen kuşları izlemek çok keyif veriyor.
Bu cümledeki sifat - fiil, bir sifat tamlaması oluşturmuştur. Aynı kullanım aşağıdakilerin hangisinde vardı?
A) Eskiler gelen gideni aratır derler.
B) Maraton koşanlar mücadeleriyle göz doldurdu.
C) Okuduğumuz kitaplar bizi hep bir adım öne taşır.
D) Maçı izleyenler güzel bir mücadeleye şahit oldular.
Ortaokul Türkçe
Tamlamalar
. Sonbaharda göçen kuşları izlemek çok keyif veriyor. Bu cümledeki sifat - fiil, bir sifat tamlaması oluşturmuştur. Aynı kullanım aşağıdakilerin hangisinde vardı? A) Eskiler gelen gideni aratır derler. B) Maraton koşanlar mücadeleriyle göz doldurdu. C) Okuduğumuz kitaplar bizi hep bir adım öne taşır. D) Maçı izleyenler güzel bir mücadeleye şahit oldular.
6.
KURAL: Belirtili isim tamlamalarında
araya sifat girebilir.
ÖRNEK: Almina'nın güzel oyuncağı
(Bu cümlede güzel sözcüğü oyunca-
ğın nasıllığını gösteren bir sıfattır.)
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yukarıdaki
kuralı örnekleyen bir durum vardır?
A) Yeni bilgisayarmtuşları kısa sürede bozul-
muştu.
BY Yaşı küçük olmasına rağmen cep telefonu
istiyordu.
C) Araqın lastiği eskisi kadar iyi değildi.
D) Filmin komik sahnelerinde seyirci kendini
gülmekten alamadı.
Ortaokul Türkçe
Tamlamalar
6. KURAL: Belirtili isim tamlamalarında araya sifat girebilir. ÖRNEK: Almina'nın güzel oyuncağı (Bu cümlede güzel sözcüğü oyunca- ğın nasıllığını gösteren bir sıfattır.) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yukarıdaki kuralı örnekleyen bir durum vardır? A) Yeni bilgisayarmtuşları kısa sürede bozul- muştu. BY Yaşı küçük olmasına rağmen cep telefonu istiyordu. C) Araqın lastiği eskisi kadar iyi değildi. D) Filmin komik sahnelerinde seyirci kendini gülmekten alamadı.