Atasözü ve Deyimler Soruları

11. "Anlaşmazlık sebebi olan şey ortadan kalktığında anlaşmaz- lik da sona erer.” anlamındaki deyim aşağıdakilerden han- gisidir? Öküz öldü, ortaklık bozuldu. B) Yorgan gitti , kavga bitti. C) Ayıkla pirincin taşını.

HAFTA SONU ÖDEVİ - 17 TÜRKÇE SINIF 9. 1. Göze Göz Dişe Diş 2. Gönül Ferman Dinlemez. 3. Güvenme Varlığa Düşersin Darlığa. 4. Gençliğin Kiymeti ihtiyarlıkta Bilinir. 5. Görünen Köy Kılavuz İstemez 6. Gülme Komşuna Gelir Başına e. a. Her şeyin ortada olduğu, açık durumların tekrardan açık. lanmaya gerek olmadığı anlamina gelmektedir. b. Insanlar yaşlandıkça gençlik yıllarında yaşadıkları hızlı ve yorulmaz anlarını özleyeceklerdir. İnsanlar yaşlandıkça genç yaşlarında boşa geçirdikleri vakitlere üzülmektedirler. c. Her ne olursa olsun, başkası istedi diye bir kalp sevdiğin- den asla vazgeçmez. ç. Varlıklarına ve varlıkları sayesinde bulundukları konuma güvenen kişilere söylenmiştir. Bu bireyler, özellikle insan- lara üstten tepeden bakmayip bir gün varlıklarının kayıp gideceğini unutmamalıdır. d. Yapılan kötülüğe karşılık olarak aynı oranda zarar verici bir etki oluşturmak öç almak anlamında kullanılır. Bir iş ortamında giden kişinin yerine çok daha kötüsü gel- mektedir. Bunun üzerine giden kişinin daha iyi olduğu tes- piti çıkar. Bu durumda kişinin çevresinde olduğunda mutlu olmadığımız ancak daha sonra kıymetini anladığımız bir- çok kişi bulunmaktadır. istemeden yenen yemek nasıl rahatsız ederse gönülsüz yapılan bir işten de hayır gelmeyeceğini gösterir. g. Bizden uzakta olan sevdiklerimizin yokluğuna ve özlemine daha kolay sabredebilir ve dayanabiliriz. h. Sevdiğimiz kişi ya da elde edeceğimiz nesnelerin kusurlari- na onları sevdiğimiz için katlanırız anlamına gelmektedir. h. İnsanların sıkıntılı zamanlarında bundan zevk almanız doğru bir davranış değildir. Bu yapılan hem etik değildir hem de aynı şeyi siz de yaşayabilirsiniz. 7. Gülü Seven Dikenine Katlanır B. 8. Göz Görmeyince Gönül Katlanır 9. Gönülsüz Yenen Aş Ya Karın Ağrıtır Ya Baş 10. Gelen Gideni Aratır 1 2 it as to 3 4 5 6

18 16. Özcan Öğretmen, sinifta atasözleri konusunu işlerken öğrencilerin atasözlerini daha çabuk kavramalar BBB için aşağıda verilen kartlar hazırlamıştır. Ka 7 Temizligini herkesin bildiği kişi ve iş lekele. t nemez. Elindekiyle yetinmeyip daha çoğunu arayan, elindekinden de olur. Güçlü bir şey, kendi si güçlü olan başka bir şeyle veya durumla et- kisiz bırakılır. Buna göre kartlardaki numaralanmış yerlere getirilmesi gereken atasözleri aşağıdakilerin hangi Altın anahtar her kapıyı açar. Ağlamak para etmez. Abanın kadri yağmurda bilini sinde doğru verilmiştir? 11 1 Açın gözü ekmek teknesinde olur. B Canı kaymak isteyen mandayı Huy canın altındadır. yanında taşır. Deve, boynuz ararken kulak- Çivi Çiviyi söker. tan olmuş. DNAçın karnı doyar, gözü doy- Acı patlıcanı kırağı çalmaz. Kalaylı bakir küflenmez. klo atin yanında duran ya huyundan ya suyundan maz.

44 Atasözleri 23 Test 16. İçinde bulunulan şartları çok güzel ifade eden atasözlerimiz vardır. Örneğin“. istenilen nitelikteki şey bulunamadığında onun daha düşük nitelikte olanına razı olunuyorsa atasözü kullanılır. Yersiz konuşanların başına geleceklerle ilgili atalarımız:“ ." demiş- lerdir. Bizim için önemsiz, değersiz gözüken bir şey sahibi için çok kıymetlidir. Buna da “. ......." derler. Metinde boş bırakılan yerlere anlam akışına göre aşağıdaki atasözlerinden hangisi getirilemez? A) Koyunun bulunmadığı yerde keçiye Abdurrahman Çelebi derler. B) Kuzguna yavrusu şahin gözükür. C) El elin eşeğini türkü söyleyerek arar, D) Vakitsiz öten horozun başını keserler.

6Bu yazı türünde bir olaydan hareketle farklı birçok olay gelişir ve her şey tüm ayrıntılarıyla işlenir. Kişi, yer, zaman, eşya gibi unsurlar oldukça fazladır. Yazılar uzundur. Açıklaması verilen metin türü hangisidir? 5p A) Öykü B) Masal c) Roman D) Haber metni

7. Aşağıdaki deyimlerden hangisinin anlamı yanlış verilmiştir? Deyimler Anlamlar A) Dağdan gelip bağ- Sonradan geldiği bir yerde, dakini kovmak kendinden önce gelen kişinin yerini almaya çalışmak B) Yağmur yağarken Fırsat varken ondan yararla- küpünü doldurmak nip para ve mal edinmek C) Ağzının içine bak- Önce söylediğini başka türlü tırmak anlatmak D) Su yüzüne çıkmak Bir süre örtülü kalmış bir iş veya sorunun aydınlanması, meydana çıkması

LADEM TÜRKÇE search 10. • Bir kimsenin evini barkını yıkmak Durumu, huyu sık sık değişmek Çok perişan bir kılıkta olmak Gizlenerek saldırıya hazır durumda beklemek Aşağıdakilerden hangisinde anlamları verilmiş deyim- lerden biri cümle içinde kullanılmamıştır? A) Bu da hile, inanmıyorum; pusuya yattığını düşünüyor ve rol yaptığına inanıyorum. B) O hainler ocağımızı söndürmek için her şeyi yaptılar. C) Kuş uçmaz kervan geçmez bir yerde tatil yapmak niye- tinde değilim. DD Saati saatine uymayan insanların verdiği nasihatlere kulaklarımı tıkarım.

8. Aşağıda bazı atasözleri karışık olarak verilmiştir. Bu atasözlerini bulunuz ve anlamlarıyla eşleştiriniz. a. 1. Pilav yiyen kaşığını yanında taşır. Yararlı bir şeyi elde etmek için sonuna kadar uğ- raşmalı, direnilmelidir. b. 2. Perşembenin gelişi çarşambadan bellidir. C. 3. Pilavdan dönenin kaşığı kırılsın. Bir işin sonunun nasıl olacağı şimdiki gidişinden belli olur. Karşılığını ödediğinde insan istediğini elde ede- bilir. Bir şeyden yararlanmak isteyen kişi, bunun için gereken aracı eli altında bulundurmalıdır. d. 4. Parayı veren düdüğü çalar. 1. 2. 3. 4.

7. Aşağıda verilen deyimler ile anlamlarını eşleştiriniz. 1. rağı yakın etmek 2. isitip isitip önüne koymak 3. iska geçmek a. Daha önce meydana gelmiş bir olayı ya da bir işi, bir düşün- ceyi yeniden, sık sık tekrarlamak. b. Hedefe isabet ettirememek, vuramamak. C. İşe yaramaz, değersiz bularak bir yana atmak. d. Bilgisiyle, düşüncesiyle bir konuya açıklık getirmek; tutacağı yolu göstermek. e. Yapılması, gerçekleşmesi zor olan işleri, tüm güçlükleri yene- rek gerçekleştirmek 4. iskartaya çıkarmak 5. ışık tutmak AS 1. 3. 4. 5. RE c de o C

5. Başpapazın katırı Soyluyum diye tutturmuş Anası kısrak ya Hep onunla övünürmüş Şunu yaptı, bunu yaptı diye Böyle bir kısrağın oğlu Tarihlere girmeliymiş Değil herkesi, hekimleri bile Sirtina bindirmezmiş Şanına yakışmaz diye Derken katır ihtiyarlamış Vermişler değirmene Orada gelmiş kendine Babası eşeği hatırlamış Bu dizelerde asıl anlatılmak isteneni aşağıdaki ata- sözlerinden hangisi karşılar? A) Kötülük her kişinin kârı, iyilik er kişinin kârı. B) Bin nasihatten bir musibet yeğdir. C) İyilik eden iyilik bulur. D) Bir kötünün yedi mahalleye zararı vardır.

6. Deyimler; genellikle gerçek anlamından uzak- laşmış, bir kavramı ya da durumu karşılayan, kaliplaşmış sözlerdir. Deyimlerin çoğu sözcük grubu şeklinde bulunsa da cümle şeklinde olan deyimler de vardır. Buna göre aşağıdakilerden hangisi cümle şeklindeki deyimlere örnek olamaz? A) Ayrkla pirincin taşını. B) Armut piş, ağzıma düş. C) Atsan atılmaz, satsan satılmaz. D) Ağzı kulaklarına varmak. AJAVI

1. Deyim anlamı: I. Beğenmemek, önem vermemek II. Bir şeyin sözünü etmek III. Acima duygusu olmamak IV. Tam bir düzgünlükte, tıkır tikir Buna göre anlamı verilen deyimleri eşleştirmek isteyen Erol, bu etkinlikte aşağıdaki sözcüklerden han- gisini kullanamaz? A) bükmek B) gibi C) açmak D) kırmak

9. Deyimler anlamlarına göre gerçek, mecaz ya da hem mecaz hem gerçek olabilirler. Aşağıdakilerin hangisinde hem gerçek hem mecaz anlamlı bir deyim vardır? 1. A) Olanlar herkes tarafından öğrenilince yüzü kı- zarmıştır. B) Sürekli aynı şeyleri söylemekten dilimde tüy bitti. C) Kafesin kapağının açık olduğunu fark edince olduğu yerde taş kesildi. D) Harcamalarına dikkat etmediğinden uçan kuşa borcu vardı.

ve 12. Deyimler, bir dilin zenginliğini gösteren önem- li sözcük gruplarıdır. Türkçe de deyimler açi- sindan oldukça zengin bir dildir. Öyle ki dili- mizde, aynı anlama gelen birçok deyim mev- cuttur. Günlük hayatta sıkça kullandığımız deyimleri bu duruma örnek olarak gösterilebilir. Bu metindeki boşluklara aşağıdaki deyimler- den hangisi getirilemez? A) baltayı taşa vurmak B) pot kırmak çam devirmek D) kaş yaparken göz çıkarmak

3 3. Rüzgâr esince ağaçların dalları sallanır, yap- rakları titrer; insanların saçları uçuşur; şap- kalar, mendiller, gazeteler uçar, havalanır; gökyüzünde bulutlar ve uçurtmalar süzüle- rek ilerler; denizdeki gemiler yol alır. Altı çizili sözcüklerden hangisi terim an- lamlıdır? A) gazeteler C) bulutlar B) gökyüzünde D) gemiler

13. degişen biri ol- caresiz anne ve ülmüş ve onlar Ten kendini ala- okulur feses cümle EMPATI YETİNMEK TEDBİR Me - boşu ve bu deyimin Aşağıdaki atasözlerinden hangisinin çağrıştırdığı anlam yukarıda yoktur? inlence A) Aza kanaat etmeyen, çoğu hiç bulamaz. Melis lemis A) B) çare. B) iğneyi kendine, çuvaldızı başkasına batır. ok istemek C) Baca eğri olsa da dumanı doğru çıkar. Gluk D) Sen işini kış tut, yaz çıkarsa bahtına. D)