Hayalindeki netler. İhtiyacın olan her şey. Tek platform.

Soru çözüm, yayın seti, birebir rehberlik, canlı dersler ve daha fazlası Kunduz’da. Şimdi al, netlerini artırmaya başla.

Bildirme Yazıları Soruları

A) I ve II
C) III ve IV
B) II ve IV
D) III ve V
6.90 Aşağıdakilerden hangisi otobiyografinin özellikle-
rinden biri değildir?
A) Sanatçı kendi hayatını anlatır.
B) Nesnel bir anlatımı vardır.
C) Tarihsel belge niteliği taşımaz.
D) Kişinin kendisi hakkındaki yorumlarını içerebi-
lir.
7.
Sinif
Ortaokul Türkçe
Bildirme Yazıları
A) I ve II C) III ve IV B) II ve IV D) III ve V 6.90 Aşağıdakilerden hangisi otobiyografinin özellikle- rinden biri değildir? A) Sanatçı kendi hayatını anlatır. B) Nesnel bir anlatımı vardır. C) Tarihsel belge niteliği taşımaz. D) Kişinin kendisi hakkındaki yorumlarını içerebi- lir. 7. Sinif
5
6. Metin türleri üçe ayrılır:
Test - 1
●
Olay Yazıları
Masal
Hikâye
Tiyatro
●
Düzyazı Türleri - Şiir Bilgisi - Söz Sanatları
A) Fıkra - Dilekçe - Biyografi
C) Anı - Fıkra - Günlük
Düşünce Yazıları
Makale
Eleştiri
Söyleşi
•
●
●
Bildirme Yazıları
Röportaj
Reklam
Otobiyografi
O
Beceri Temelli Sorular
+
Ögreten Sorular
·
Buna göre kutucuklarda boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri gelmelidir?
B) Destan - Deneme - Haber
D) Roman - Dilekçe - Biyografi
Ortaokul Türkçe
Bildirme Yazıları
5 6. Metin türleri üçe ayrılır: Test - 1 ● Olay Yazıları Masal Hikâye Tiyatro ● Düzyazı Türleri - Şiir Bilgisi - Söz Sanatları A) Fıkra - Dilekçe - Biyografi C) Anı - Fıkra - Günlük Düşünce Yazıları Makale Eleştiri Söyleşi • ● ● Bildirme Yazıları Röportaj Reklam Otobiyografi O Beceri Temelli Sorular + Ögreten Sorular · Buna göre kutucuklarda boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri gelmelidir? B) Destan - Deneme - Haber D) Roman - Dilekçe - Biyografi
Bir toplantı için Antalya'ya gidecektim. Bu yolculuğun bir hayal âlemine dönüşeceği aklımdan bile geçmiyordu.
Otobüsüm gece geç saatte Harem Otogarı'ndan kalktığında Marmara Denizi üzerinde inanılmaz güzellikte bir
mehtap vardı. Denizin yüzeyi dolunaydan yansıyan gümüşi ışık tabakasıyla kaplanmıştı. Daha gün batmamış da
hâlen akşam alacasındaymış gibi uzak mesafeleri rahatlıkla seçebileceğimiz bir görüş açıklığı vardı. Bu sayede
açıklarda suları yara yara ilerleyen vapurları görebiliyorduk.
Bu parça aşağıdaki metin türlerinin hangisinden alınmış olabilir?
A) Günlük
B) Gezi yazısı
C) Söyleşi
D) Ani
Ortaokul Türkçe
Bildirme Yazıları
Bir toplantı için Antalya'ya gidecektim. Bu yolculuğun bir hayal âlemine dönüşeceği aklımdan bile geçmiyordu. Otobüsüm gece geç saatte Harem Otogarı'ndan kalktığında Marmara Denizi üzerinde inanılmaz güzellikte bir mehtap vardı. Denizin yüzeyi dolunaydan yansıyan gümüşi ışık tabakasıyla kaplanmıştı. Daha gün batmamış da hâlen akşam alacasındaymış gibi uzak mesafeleri rahatlıkla seçebileceğimiz bir görüş açıklığı vardı. Bu sayede açıklarda suları yara yara ilerleyen vapurları görebiliyorduk. Bu parça aşağıdaki metin türlerinin hangisinden alınmış olabilir? A) Günlük B) Gezi yazısı C) Söyleşi D) Ani
15. Aşağıda isim tamlamalarını birer örnekle belirten bir kavram haritası verilmiştir.
Belirtili İsim
Tamlaması
adamın
arabası
İsim
Tamlamaları
Belirtisiz İsim
Tamlaması
6. Sınıf Kurumsal Deneme Sınav
araba
sesi
C) Kış yaklaştığından deniz suyunun sıcaklığı azaldı.
D) Dışarı çıktığımda sabah rüzgârı yüzümü dondururdu.
Zincirleme İsim
Tamlaması
Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde diğerlerinden farklı bir isim tamlaması kullanılmıştır?
A) Bugünü ev ödevimi yapmaya ayırdım.
B) Sokak lambası, tam da bina duvarına vuruyor.
okulun bahçe
duvarı
Ortaokul Türkçe
Bildirme Yazıları
15. Aşağıda isim tamlamalarını birer örnekle belirten bir kavram haritası verilmiştir. Belirtili İsim Tamlaması adamın arabası İsim Tamlamaları Belirtisiz İsim Tamlaması 6. Sınıf Kurumsal Deneme Sınav araba sesi C) Kış yaklaştığından deniz suyunun sıcaklığı azaldı. D) Dışarı çıktığımda sabah rüzgârı yüzümü dondururdu. Zincirleme İsim Tamlaması Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde diğerlerinden farklı bir isim tamlaması kullanılmıştır? A) Bugünü ev ödevimi yapmaya ayırdım. B) Sokak lambası, tam da bina duvarına vuruyor. okulun bahçe duvarı
3. Aşağıdaki metinlerden hangisi yay ayraç içinde verilen türe ait özellik taşımamaktadır?
A) Hayatın kuralları vardır, yüzyıllardır süregelen ve toplumun neredeyse tamamı tarafından kabul gören... Doğduğumuz günden
beri bu kurallarla yaşamamız gerektiği işlenir bilinçaltımıza. Öyle ki biraz yoldan çıkmaya başlasak hemen müdahale edilir. Çün-
kü yapmamız gereken bizim için çizilen sınırlar içinde ve doğru diye tabir edilen yolda yarışı birinci tamamlamamızdır. Bu sınır-
ların dışına çıkmamız istenmez. (Deneme)
B) İçinizde mutlaka hatırlayanınız vardır. Eskiden okullarda başarılı öğrencilere "aferin" verilirmiş. Bizim kuşağın çocukları, "iftiha-
ra geçmek"le ödüllendirildi. Daha sonra "takdir belgesi" verilir oldu. Biz okuldan aferin almazdık. Nereden alırdık peki? Aileden
mi? Benim çocukluğumda büyüklerin takdirini kazanmak hiç de kolay değildi. Büyüklerin bile güçlükle yapacağı işleri üstlendi-
ğiniz zaman ancak aferin alabilirdiniz. (Söyleşi)
C) Yapraklarını ilk kez sizin açtığınız yeni bir kitabın verdiği zevk, meraklısı iyi bilir, bambaşkadır. Yaprakları, ilk kez açılıyor olmanın
heyecanıyla titreşir sanki. Hışır hışır çevrildikçe çiçek kokusu gibi, toprak kokusu gibi, yağmur kokusu gibi yalnız yeni kitaplarda
bulunan bir koku yayar etrafa. Bu koku zamanla azalır, yerini yavaş yavaş okunmuş kitap kokusuna bırakır. O da bir başka gü-
zeldir. (Makale)
D) Bahar Aybar, Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Sinema Televizyon ve Fotoğraf Bölümünden mezun oldu. Televizyon kanalla-
rında çeşitli programlarda yönetmen, yönetmen yardımcısı, editör ve kameraman olarak çalıştı. Televizyon kariyerinin ardından
Türkiye'nin önde gelen dergilerinin yazı işleri kadrosunda; editör, yazı işleri müdürü ve genel yayın yönetmenliği yaptı. (Biyog-
rafi)
6.
Ortaokul Türkçe
Bildirme Yazıları
3. Aşağıdaki metinlerden hangisi yay ayraç içinde verilen türe ait özellik taşımamaktadır? A) Hayatın kuralları vardır, yüzyıllardır süregelen ve toplumun neredeyse tamamı tarafından kabul gören... Doğduğumuz günden beri bu kurallarla yaşamamız gerektiği işlenir bilinçaltımıza. Öyle ki biraz yoldan çıkmaya başlasak hemen müdahale edilir. Çün- kü yapmamız gereken bizim için çizilen sınırlar içinde ve doğru diye tabir edilen yolda yarışı birinci tamamlamamızdır. Bu sınır- ların dışına çıkmamız istenmez. (Deneme) B) İçinizde mutlaka hatırlayanınız vardır. Eskiden okullarda başarılı öğrencilere "aferin" verilirmiş. Bizim kuşağın çocukları, "iftiha- ra geçmek"le ödüllendirildi. Daha sonra "takdir belgesi" verilir oldu. Biz okuldan aferin almazdık. Nereden alırdık peki? Aileden mi? Benim çocukluğumda büyüklerin takdirini kazanmak hiç de kolay değildi. Büyüklerin bile güçlükle yapacağı işleri üstlendi- ğiniz zaman ancak aferin alabilirdiniz. (Söyleşi) C) Yapraklarını ilk kez sizin açtığınız yeni bir kitabın verdiği zevk, meraklısı iyi bilir, bambaşkadır. Yaprakları, ilk kez açılıyor olmanın heyecanıyla titreşir sanki. Hışır hışır çevrildikçe çiçek kokusu gibi, toprak kokusu gibi, yağmur kokusu gibi yalnız yeni kitaplarda bulunan bir koku yayar etrafa. Bu koku zamanla azalır, yerini yavaş yavaş okunmuş kitap kokusuna bırakır. O da bir başka gü- zeldir. (Makale) D) Bahar Aybar, Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Sinema Televizyon ve Fotoğraf Bölümünden mezun oldu. Televizyon kanalla- rında çeşitli programlarda yönetmen, yönetmen yardımcısı, editör ve kameraman olarak çalıştı. Televizyon kariyerinin ardından Türkiye'nin önde gelen dergilerinin yazı işleri kadrosunda; editör, yazı işleri müdürü ve genel yayın yönetmenliği yaptı. (Biyog- rafi) 6.
5. Makale, belirli bir konuda, bir görüşü, bir düşünceyi savunmak ve kanıtlamak için yazılan yazı türüne denir.
Makalede kullanılan dil nesnel olup daha çok sayısal veriler kullanılır.
Buna göre aşağıdaki metinlerin hangisi makaleden alınmış olabilir?
A) Zengin olmanın birçok yolları vardır; hemen hepsi de kötüdür. En iyilerinden biri tutumlu olmaktır ama
bu da kusursuz değildir. Çünkü insanı cömert olmaktan, hayır işlemekten alıkor. Toprağı işlemek en
tabii zengin olma yoludur. O zaman servet toprağın, o büyük anamızın bir nimeti olur. Ama bu iş ağır
ilerler. Yine de zengin olanlar, çifte çubuğa sarılmayı küçük bulmazlarsa servetleri hadsiz hesapsız
artar.
B) Kitaptan niçin korkarlar? Bunu bir türlü anlayamadım. Kitaptan korkmak, insan düşüncesinden kork-
mak, insanı kabul etmemektir. Kitaptan korkan adam, insanı mesuliyet hissinden mahrum ediyor de-
mektir. "Bırak, senin yerine ben düşünüyorum!" demekle, "Falan kitabı okuma!" demek arasında hiç bir
fark yoktur.
C) Yaver koşarak dışarı çıktı. Biraz sonra şehrin bütün sokaklarında süvariler dörtnala koşmaya başladı-
lar. Henüz nizamiye ve gönüllü taburlarının neferleri dağılmamıştı. Radko beş dakikayı boş geçirmek
istemedi. Sabahtan beri hiçbir şey yememişti. Hizmetçisini çağırdı. Onun getirdiği kızarmış eti, iri ve
sulu elmaları acele yuttu. Sonra Türk kumandanının daha toz konmamış olan yumuşak ve geniş koltu-
ğuna yerleşti. Burası kalın fesrengi perdeli, halı döşeli süslü bir oda idi.
D) Günümüzün dünyasında çevre kirliliği, tüm gezegeni kaplayan boyutlara ulaşmış durumda. Dünyanın
birçok bölgesinde insanlar, çevre felaketine karşı korumasız, nükleer tehdit ve radyasyondan habersiz
bir yaşam sürmektedir. Bilim adamları ise bu olumsuzlukların devamı hâlinde dünyadaki tüm canlıların
ciddi biçimde tehdit altında olduğunu vurguluyorlar.
Ortaokul Türkçe
Bildirme Yazıları
5. Makale, belirli bir konuda, bir görüşü, bir düşünceyi savunmak ve kanıtlamak için yazılan yazı türüne denir. Makalede kullanılan dil nesnel olup daha çok sayısal veriler kullanılır. Buna göre aşağıdaki metinlerin hangisi makaleden alınmış olabilir? A) Zengin olmanın birçok yolları vardır; hemen hepsi de kötüdür. En iyilerinden biri tutumlu olmaktır ama bu da kusursuz değildir. Çünkü insanı cömert olmaktan, hayır işlemekten alıkor. Toprağı işlemek en tabii zengin olma yoludur. O zaman servet toprağın, o büyük anamızın bir nimeti olur. Ama bu iş ağır ilerler. Yine de zengin olanlar, çifte çubuğa sarılmayı küçük bulmazlarsa servetleri hadsiz hesapsız artar. B) Kitaptan niçin korkarlar? Bunu bir türlü anlayamadım. Kitaptan korkmak, insan düşüncesinden kork- mak, insanı kabul etmemektir. Kitaptan korkan adam, insanı mesuliyet hissinden mahrum ediyor de- mektir. "Bırak, senin yerine ben düşünüyorum!" demekle, "Falan kitabı okuma!" demek arasında hiç bir fark yoktur. C) Yaver koşarak dışarı çıktı. Biraz sonra şehrin bütün sokaklarında süvariler dörtnala koşmaya başladı- lar. Henüz nizamiye ve gönüllü taburlarının neferleri dağılmamıştı. Radko beş dakikayı boş geçirmek istemedi. Sabahtan beri hiçbir şey yememişti. Hizmetçisini çağırdı. Onun getirdiği kızarmış eti, iri ve sulu elmaları acele yuttu. Sonra Türk kumandanının daha toz konmamış olan yumuşak ve geniş koltu- ğuna yerleşti. Burası kalın fesrengi perdeli, halı döşeli süslü bir oda idi. D) Günümüzün dünyasında çevre kirliliği, tüm gezegeni kaplayan boyutlara ulaşmış durumda. Dünyanın birçok bölgesinde insanlar, çevre felaketine karşı korumasız, nükleer tehdit ve radyasyondan habersiz bir yaşam sürmektedir. Bilim adamları ise bu olumsuzlukların devamı hâlinde dünyadaki tüm canlıların ciddi biçimde tehdit altında olduğunu vurguluyorlar.
A
TÜRKÇE
10. Marmaris Kalesi'ne gidelim. Marmaris'in tarih kokan pek fazla kişinin bilmediği Marmaris Kalesi'ni gezme fırsatı bul-
dum. Bu kaleyi daha önce bir film sahnesinde görmüştüm. Kalede toplam 18 adet oda, bir ark ve çeşme bulunmak
tadır. Kalenin 7 tane kapalı alanı vardır. Bunlardan iki tanesi arkeoloji salonu ve bir tanesi de etnoğrafya salonu olarak
düzenlenmiştir. Bu arada kalan bölümler ise sanat galerisi ve depo olarak kullanılmaktadır.
Bu parça aşağıdaki metin türlerinin hangisinden alınmıştır?
A) Deneme
B) Gezi Yazısı
e) Ani
D) Biyografi
11. Aşağıdaki tabloda altı çizili sözcüklerin cümlenin hangi ögesi olduğu işaretlenmiştir.
Monno
Yer
Zarf
TÜR
14. Ki
A
Ortaokul Türkçe
Bildirme Yazıları
A TÜRKÇE 10. Marmaris Kalesi'ne gidelim. Marmaris'in tarih kokan pek fazla kişinin bilmediği Marmaris Kalesi'ni gezme fırsatı bul- dum. Bu kaleyi daha önce bir film sahnesinde görmüştüm. Kalede toplam 18 adet oda, bir ark ve çeşme bulunmak tadır. Kalenin 7 tane kapalı alanı vardır. Bunlardan iki tanesi arkeoloji salonu ve bir tanesi de etnoğrafya salonu olarak düzenlenmiştir. Bu arada kalan bölümler ise sanat galerisi ve depo olarak kullanılmaktadır. Bu parça aşağıdaki metin türlerinin hangisinden alınmıştır? A) Deneme B) Gezi Yazısı e) Ani D) Biyografi 11. Aşağıdaki tabloda altı çizili sözcüklerin cümlenin hangi ögesi olduğu işaretlenmiştir. Monno Yer Zarf TÜR 14. Ki A
8.
Aynı sözcükler kullanılarak oluşturulan söz öbekleri ve
birleşik sözcüklerin bitişik mi, ayrı mı yazıldığına karar
vermek için cümlede hangi anlamda kullanıldığına bakılır.
Örneğin "yer" ve "altı" sözcüklerinin birleşmesiyle oluşan
yapılar, hem "yerin altı (yer altı)" hem de "gizli ve yasa
dışı (yeraltı)" anlamlarını sağlar. Bu kullanımlardan ilki
(yer altı), anlamsal açıdan şeffaflık taşıdığından söz öbeği
işlevindedir ve ayrı yazılmalıdır. Ancak anlamsal şeffaflı-
ğın bulunmadığı ikinci durumda sözcük (yeraltı), farklı bir
kavramı karşılar hâle geldiği için yeni bir sözcük olarak
değerlendirilmeli ve bitişik yazılmalıdır.
Bu metnin anlatım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Açıklama
C) Tartışma
B) Betimleme
D) Öyküleme
Ortaokul Türkçe
Bildirme Yazıları
8. Aynı sözcükler kullanılarak oluşturulan söz öbekleri ve birleşik sözcüklerin bitişik mi, ayrı mı yazıldığına karar vermek için cümlede hangi anlamda kullanıldığına bakılır. Örneğin "yer" ve "altı" sözcüklerinin birleşmesiyle oluşan yapılar, hem "yerin altı (yer altı)" hem de "gizli ve yasa dışı (yeraltı)" anlamlarını sağlar. Bu kullanımlardan ilki (yer altı), anlamsal açıdan şeffaflık taşıdığından söz öbeği işlevindedir ve ayrı yazılmalıdır. Ancak anlamsal şeffaflı- ğın bulunmadığı ikinci durumda sözcük (yeraltı), farklı bir kavramı karşılar hâle geldiği için yeni bir sözcük olarak değerlendirilmeli ve bitişik yazılmalıdır. Bu metnin anlatım biçimi aşağıdakilerden hangisidir? A) Açıklama C) Tartışma B) Betimleme D) Öyküleme
Metin Türleri
2. Adım Temel Sorular
8
Soru
(
8
(...) Dört yüz yıl sonra o denli çoğaldılar ki Ergenekon'a sığamaz oldular. Çare bulmak için kurultay topladılar. Dediler ki: "Atalarımızdan işittik;
Ergenekon dışında geniş ülkeler, güzel yurtlar varmış. Bizim yurdumuz da eskiden o yerlerde imiş. Dağların arasını araştırıp yol bulalım.
Göçüp Ergenekon'dan çıkalım. Ergenekon dışında kim bize dost olursa biz de onunla dost olalım, kim bize düşman olursa biz de onunla
düşman olalım. Türkler, kurultayın bu kararı üzerine, Ergenekon'dan çıkmak için yol aradılar; bulamadılar. O zaman bir demirci dedi ki: "Bu
dağda bir demir madeni var. Yalın kat demire benzer. Demirini eritirsek belki dağ bize geçit verir." Gidip demir madenini gördüler. Dağın geniş
yerine bir kat odun, bir kat kömür dizdiler. Dağın altını, üstünü, yanını, yönünü odun-kömürle doldurdular. Yetmiş deriden yetmiş büyük körük
yapıp yetmiş yere koydular. Odun kömürü ateşleyip körüklediler. Tanrı'nın yardımıyla demir dağ kızdı, eridi, akıverdi. Bir yüklü deve çıkacak
denli yol oldu.
Bu metnin tur için yapılan yorumlardan hangisi doğrudur?
A Bir elusun özelliklerini olağanüstülüklerle anlattığından destandır.
Uzun betimlemelere ve öykülemelere yer verdiği için destandır.
Birden fazla olaya değindiği için romandı
D) Yaşanabilecek olayları karakterlerle ele aldığLiçin romandir
roman
10
66
Ortaokul Türkçe
Bildirme Yazıları
Metin Türleri 2. Adım Temel Sorular 8 Soru ( 8 (...) Dört yüz yıl sonra o denli çoğaldılar ki Ergenekon'a sığamaz oldular. Çare bulmak için kurultay topladılar. Dediler ki: "Atalarımızdan işittik; Ergenekon dışında geniş ülkeler, güzel yurtlar varmış. Bizim yurdumuz da eskiden o yerlerde imiş. Dağların arasını araştırıp yol bulalım. Göçüp Ergenekon'dan çıkalım. Ergenekon dışında kim bize dost olursa biz de onunla dost olalım, kim bize düşman olursa biz de onunla düşman olalım. Türkler, kurultayın bu kararı üzerine, Ergenekon'dan çıkmak için yol aradılar; bulamadılar. O zaman bir demirci dedi ki: "Bu dağda bir demir madeni var. Yalın kat demire benzer. Demirini eritirsek belki dağ bize geçit verir." Gidip demir madenini gördüler. Dağın geniş yerine bir kat odun, bir kat kömür dizdiler. Dağın altını, üstünü, yanını, yönünü odun-kömürle doldurdular. Yetmiş deriden yetmiş büyük körük yapıp yetmiş yere koydular. Odun kömürü ateşleyip körüklediler. Tanrı'nın yardımıyla demir dağ kızdı, eridi, akıverdi. Bir yüklü deve çıkacak denli yol oldu. Bu metnin tur için yapılan yorumlardan hangisi doğrudur? A Bir elusun özelliklerini olağanüstülüklerle anlattığından destandır. Uzun betimlemelere ve öykülemelere yer verdiği için destandır. Birden fazla olaya değindiği için romandı D) Yaşanabilecek olayları karakterlerle ele aldığLiçin romandir roman 10 66
A
0
Makale, belirli bir konuda, bir görüşü, bir düşünceyi savunmak ve kanıtlamak için yazılan yazı türüne denir. Makalelerin
yısıyla yazarın tavrı, kişiliği veya tarafı bu tür metinlerde hissedilmez. Ortaya konan veri, bilgi veya düşünceler sağlam
en önemli özelliği alanında uzman kişilerce yazılmış olmasıdır. Bu tür metinler nesnel bir anlatımla kaleme alınır. Dola-
kaynaklarla desteklenir.
Buna göre aşağıdaki metinlerden hangisi makaleden alınmış olamaz?
B
DENEME
Yaşadığımız teknoloji ve bilgi çağında her türlü bilgi, şimdiye kadar hiç olmadığı kadar hızlı bir şekilde yayılı-
yor. Özellikle internet gibi etkileşim ağlarında uluslararası her türlü kaynağa ulaşmak mümkün. Durum böyle
olunca her dil, başka dillerden etkilenmekte; başka dillere ait olan sözcükleri kendi bünyesine toplamaktadır.
Edebiyat insan yaşamını konu almaktadır, onunla sıkı bir ilişkidedir. Kimi türlerinde, örneğin gerçekçi bir öy-
bir olayın içinde yaşayan insanın betimleme ya da ruhsal çözümlemesi yapılırken ortaya edebiyatın, bilim,
küde, bir romanda, bir oyunda, bilimsel bir konuda söyleşen; felsefeye dayanan bir konuda tartışan; psikolojik
felsefe ya da psikolojiyle ilişkisi çıkmaktadır.
Adlandırma insanı insan yapan etmendir. Hayvanların, hele bazı hayvanların insanınkilere yaklaşan, insanın
kileri andıran, insanınkileri aşan özellikleri vardır. İş bölümü yapmada arıya, yön
ada leyleğe, koşmada
tavşana, iz sürmede köpeğe imreniriz. Yine de hiç kimse bu hayvanları insan dünyasının içine almaya kal-
kışmaz. Ama hayvanlar da birbirlerini adlarıyla tanıyıp tanıtsaydılar, bana öyle geliyor ki hayvanları da insan
dünyasının üyeleri diye saymaktan çekinmeyecektik.
Ahmet Hamdi Tanpınar'ın kendi şahsiyetini en iyi veren ipuçlarını taşıyan Antalya Mektubu, önemli bir metin.
Bu mektubun daha baş taraflarında mizacını ifşa eden şöyle bir ifade var: "Sizin sahillerinizde, o denize baka-
rak, o lodos dalgalarını seyrederek, benim gençliğimde şimdikinden çok az verimli olan meyve bahçelerinde
dolaşırken ilk şiirlerimi tasavvur ettim ve edebiyattan başka bir şey yapamayacağımı anladım. Yavaş yavaş
bir hülya adamı oldum." Tanpınar'ın kendisi hakkında kendi ifadesiyle sarf ettiği bu söz onun iç dünyasının
önemli anahtarlarından biridir.
SON VITO
YAYINLARI
utüstü
Ortaokul Türkçe
Bildirme Yazıları
A 0 Makale, belirli bir konuda, bir görüşü, bir düşünceyi savunmak ve kanıtlamak için yazılan yazı türüne denir. Makalelerin yısıyla yazarın tavrı, kişiliği veya tarafı bu tür metinlerde hissedilmez. Ortaya konan veri, bilgi veya düşünceler sağlam en önemli özelliği alanında uzman kişilerce yazılmış olmasıdır. Bu tür metinler nesnel bir anlatımla kaleme alınır. Dola- kaynaklarla desteklenir. Buna göre aşağıdaki metinlerden hangisi makaleden alınmış olamaz? B DENEME Yaşadığımız teknoloji ve bilgi çağında her türlü bilgi, şimdiye kadar hiç olmadığı kadar hızlı bir şekilde yayılı- yor. Özellikle internet gibi etkileşim ağlarında uluslararası her türlü kaynağa ulaşmak mümkün. Durum böyle olunca her dil, başka dillerden etkilenmekte; başka dillere ait olan sözcükleri kendi bünyesine toplamaktadır. Edebiyat insan yaşamını konu almaktadır, onunla sıkı bir ilişkidedir. Kimi türlerinde, örneğin gerçekçi bir öy- bir olayın içinde yaşayan insanın betimleme ya da ruhsal çözümlemesi yapılırken ortaya edebiyatın, bilim, küde, bir romanda, bir oyunda, bilimsel bir konuda söyleşen; felsefeye dayanan bir konuda tartışan; psikolojik felsefe ya da psikolojiyle ilişkisi çıkmaktadır. Adlandırma insanı insan yapan etmendir. Hayvanların, hele bazı hayvanların insanınkilere yaklaşan, insanın kileri andıran, insanınkileri aşan özellikleri vardır. İş bölümü yapmada arıya, yön ada leyleğe, koşmada tavşana, iz sürmede köpeğe imreniriz. Yine de hiç kimse bu hayvanları insan dünyasının içine almaya kal- kışmaz. Ama hayvanlar da birbirlerini adlarıyla tanıyıp tanıtsaydılar, bana öyle geliyor ki hayvanları da insan dünyasının üyeleri diye saymaktan çekinmeyecektik. Ahmet Hamdi Tanpınar'ın kendi şahsiyetini en iyi veren ipuçlarını taşıyan Antalya Mektubu, önemli bir metin. Bu mektubun daha baş taraflarında mizacını ifşa eden şöyle bir ifade var: "Sizin sahillerinizde, o denize baka- rak, o lodos dalgalarını seyrederek, benim gençliğimde şimdikinden çok az verimli olan meyve bahçelerinde dolaşırken ilk şiirlerimi tasavvur ettim ve edebiyattan başka bir şey yapamayacağımı anladım. Yavaş yavaş bir hülya adamı oldum." Tanpınar'ın kendisi hakkında kendi ifadesiyle sarf ettiği bu söz onun iç dünyasının önemli anahtarlarından biridir. SON VITO YAYINLARI utüstü
8.
Sinif
1. Anlatım araçlanı dil olmayan müzik veya mimarlık
gibi sanatlar için anlatmak zorunludur. Fakat edebi-
yat kendini dille ifade eder ve dil her şeyden önce,
mantıklı bir ifade aracıdır. Edeb bir eserin, taşıdığı
değeri ifade edebilmesi için mantığa başvurmas
doğal görülür. Fakat edebiyat bir yalnız ispat etmez
kendini anlatır da. Bu meselede dar bir görüş içinde
kalmamak istiyorsak, sanat eserinin mutlaka bir du-
şünceyi ispat etmesi lâzım geldiğini söyleyenjerie,
sadece anlatması gerektiğini ileri sürenlerin kisin-
den de ayrı quralım. Sanat esen bir bütündür. Kendi
düşüncelerini, inançlarını, şüphelerini sıkıntılarını
ve korkuların başkasına kabul ettirmek için, mantik
veya anlatım, her çareye başvurabilia Affedilemeye-
cek olan şey, bu iki yöntemden yalnız birinin koyu
taraftan olmakt
Bu parça aşağıdaki metin türlerinin hangisinden
alınmış olabilir?
A) Ani
Test: O
Metin Türk
Makale
B) Fıkra
D) Deneme
Ortaokul Türkçe
Bildirme Yazıları
8. Sinif 1. Anlatım araçlanı dil olmayan müzik veya mimarlık gibi sanatlar için anlatmak zorunludur. Fakat edebi- yat kendini dille ifade eder ve dil her şeyden önce, mantıklı bir ifade aracıdır. Edeb bir eserin, taşıdığı değeri ifade edebilmesi için mantığa başvurmas doğal görülür. Fakat edebiyat bir yalnız ispat etmez kendini anlatır da. Bu meselede dar bir görüş içinde kalmamak istiyorsak, sanat eserinin mutlaka bir du- şünceyi ispat etmesi lâzım geldiğini söyleyenjerie, sadece anlatması gerektiğini ileri sürenlerin kisin- den de ayrı quralım. Sanat esen bir bütündür. Kendi düşüncelerini, inançlarını, şüphelerini sıkıntılarını ve korkuların başkasına kabul ettirmek için, mantik veya anlatım, her çareye başvurabilia Affedilemeye- cek olan şey, bu iki yöntemden yalnız birinin koyu taraftan olmakt Bu parça aşağıdaki metin türlerinin hangisinden alınmış olabilir? A) Ani Test: O Metin Türk Makale B) Fıkra D) Deneme
st: 8
Türleri
PALME
YAYINEVI
3. Daha mürekkebi kurumadan yeni yazımın hazırlık-
larına girişirim bile. Konunun derinliklerine girip de
okuyucuyu sıkmak istemem. Amacım güncel konu-
larda okuyucularıma yeni bakış açıları kazandırmak-
tır. Bunu yaparken kendime özgü bir anlatım tarzım
var. İsmim olmasa da beni hemen ele verecek bir
tarz bu. Yazılarımı sürekli takip eden okuyucularım
var. Onlar benim hassasiyetlerimi bilir, ben de onları
yormam. Yazılarım daha üstünde dumanı tüterken
bir çırpıda okunuverir.
Kendini bu biçimde tanıtan bir yazar, aşağıdaki
metin türlerinin hangisinde yazı yazmaktadır?
A) Fıkra
C) Makale
Deneme
D) Biyografi
Ortaokul Türkçe
Bildirme Yazıları
st: 8 Türleri PALME YAYINEVI 3. Daha mürekkebi kurumadan yeni yazımın hazırlık- larına girişirim bile. Konunun derinliklerine girip de okuyucuyu sıkmak istemem. Amacım güncel konu- larda okuyucularıma yeni bakış açıları kazandırmak- tır. Bunu yaparken kendime özgü bir anlatım tarzım var. İsmim olmasa da beni hemen ele verecek bir tarz bu. Yazılarımı sürekli takip eden okuyucularım var. Onlar benim hassasiyetlerimi bilir, ben de onları yormam. Yazılarım daha üstünde dumanı tüterken bir çırpıda okunuverir. Kendini bu biçimde tanıtan bir yazar, aşağıdaki metin türlerinin hangisinde yazı yazmaktadır? A) Fıkra C) Makale Deneme D) Biyografi
4. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde "tutturmak"
sözcüğü karşısında verilen anlama uygun kulla-
nılmamıştır?
Cümle
I "Nasıl olsa kışın sonu
bahardır" diye bir türkü
tutturmuş.
Il Çocuk, oyuncak isterim
diye tutturdu.
Aklına koyup
direnmek, israr
etmek
III Risk almadığımdandır ki İstenilen hedefe
ulaşmak, isabet
hiç birini tutturamamış-
tim.
ettirmek
IV Bu ucuz ürünleri tut-
turabildiğine pahalıya
veriyor.
A)
B) II
Anlam
Başlayıp devam
ettirmek
C) III
Beklenmedik bir
davranışla yanılt-
mak
D) IV
8SB01/TÜRKÇE/A SERİSİ
6.
83
Ortaokul Türkçe
Bildirme Yazıları
4. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde "tutturmak" sözcüğü karşısında verilen anlama uygun kulla- nılmamıştır? Cümle I "Nasıl olsa kışın sonu bahardır" diye bir türkü tutturmuş. Il Çocuk, oyuncak isterim diye tutturdu. Aklına koyup direnmek, israr etmek III Risk almadığımdandır ki İstenilen hedefe ulaşmak, isabet hiç birini tutturamamış- tim. ettirmek IV Bu ucuz ürünleri tut- turabildiğine pahalıya veriyor. A) B) II Anlam Başlayıp devam ettirmek C) III Beklenmedik bir davranışla yanılt- mak D) IV 8SB01/TÜRKÇE/A SERİSİ 6. 83
9.
✓
Çetin kış günlerinde saçaklardan uzanan ince, sivri buz kılıçlarına sokak lambalarının, güneşin, ayın hatta yıldız-
larının ışığı vurduğunda bunlar, öyle ışıldar ki içlerinde bir ateş yandığını sanırsınız. Uzayıp duran kışın sert soğuk
yüzünde bir şölen hazırlığıdır bu. Yan yana onlarca kandil geceyi aydınlatır.
Bu metinde aşağıdakilerden hangisi ağır basmaktadır?
A) Açıklama
B) Tartışma
C) Öyküleme
D) Betimleme
Ortaokul Türkçe
Bildirme Yazıları
9. ✓ Çetin kış günlerinde saçaklardan uzanan ince, sivri buz kılıçlarına sokak lambalarının, güneşin, ayın hatta yıldız- larının ışığı vurduğunda bunlar, öyle ışıldar ki içlerinde bir ateş yandığını sanırsınız. Uzayıp duran kışın sert soğuk yüzünde bir şölen hazırlığıdır bu. Yan yana onlarca kandil geceyi aydınlatır. Bu metinde aşağıdakilerden hangisi ağır basmaktadır? A) Açıklama B) Tartışma C) Öyküleme D) Betimleme
Paragrafın Konusu
1. Metin
Her sabah gün doğmadan uyanır, gün batana kadar çalışırdı. Genellikle ayakta çalışırdı "Ayakta olunca insan kendini
daha güçlü hisseder, metne daha rahat hakim olur." derdi. Kitabının betimleme bölümlerini el yazısıyla yazardı çünk
insanın, el yazısıyla yazdığı metne daha çok bağlanacağını düşünürdü.
II. Metin
Karanlık çökmeden yazmaya başlayamam. Ne zaman ki el ayak çekilir, sokaklar boşalır, dünya sessizleşir: ben o
zaman elime kalemi alabilirim. Öyle çalakalem bir şekilde de yazamam. Tabli ki taslakları, fikirler herhangi bir yere
yazabilinm ancak gerçekten yazmaya başladıysam muhakkak dolma kalemle ve güzel bir deftere yazarım.
Ill. Metin
Herhangi bir not defterine, alelade bir kalemle yazabilirdi. Ceketinin cebinden çıkardiği ufacık bir deftere de hand hand
yazdığını görmüşümdür. Durakta beklerken, vapurdayken, yemek yerken... Her durumda yazabilirdi, yeter ki akina
prşey gelsin. Onu kaçırmaktan çok korkardı. Bir de yazdığı cümleyi mutlaka içinden bir kez okur, içine sinmezse
osalind çizerdi
Bu üç metnin konusu dikkate alındığında hepsini kapsayacak ortak başlık aşağıdakilerden hangisi olabilir?
Yazarların Çalışma Saatleri
Yazarların Çalışma Biçimleri
B) Insani Yazmaya iton Sebepler
Di Yazarların Eserlenyle Kurduklan Baj
TEST
30
Ortaokul Türkçe
Bildirme Yazıları
Paragrafın Konusu 1. Metin Her sabah gün doğmadan uyanır, gün batana kadar çalışırdı. Genellikle ayakta çalışırdı "Ayakta olunca insan kendini daha güçlü hisseder, metne daha rahat hakim olur." derdi. Kitabının betimleme bölümlerini el yazısıyla yazardı çünk insanın, el yazısıyla yazdığı metne daha çok bağlanacağını düşünürdü. II. Metin Karanlık çökmeden yazmaya başlayamam. Ne zaman ki el ayak çekilir, sokaklar boşalır, dünya sessizleşir: ben o zaman elime kalemi alabilirim. Öyle çalakalem bir şekilde de yazamam. Tabli ki taslakları, fikirler herhangi bir yere yazabilinm ancak gerçekten yazmaya başladıysam muhakkak dolma kalemle ve güzel bir deftere yazarım. Ill. Metin Herhangi bir not defterine, alelade bir kalemle yazabilirdi. Ceketinin cebinden çıkardiği ufacık bir deftere de hand hand yazdığını görmüşümdür. Durakta beklerken, vapurdayken, yemek yerken... Her durumda yazabilirdi, yeter ki akina prşey gelsin. Onu kaçırmaktan çok korkardı. Bir de yazdığı cümleyi mutlaka içinden bir kez okur, içine sinmezse osalind çizerdi Bu üç metnin konusu dikkate alındığında hepsini kapsayacak ortak başlık aşağıdakilerden hangisi olabilir? Yazarların Çalışma Saatleri Yazarların Çalışma Biçimleri B) Insani Yazmaya iton Sebepler Di Yazarların Eserlenyle Kurduklan Baj TEST 30
Anlatım Yolları
Tatlı bir haziran sabahıydı. Tatilciler henüz gelme-
diği için sahiller boştu. Güneşin, denizin ve ses-
sizliğin tam ortasındaydık. Orada tatil kavramının
benim için ıssızlık hissi ile örtüştüğünü anladım.
Adeta "Dünyanın ucundayım." duygusuydu beni
dinlendiren.
6.
Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden han-
gisi söylenemez?
A) Karşıtlıklardan yararlanılmıştır.
BY Öznel yargılara yer verilmiştir.
Izlenim kazandırma amaçlanmıştır.
D) Betimleyici ögeler kullanılmıştır.
9.
Ortaokul Türkçe
Bildirme Yazıları
Anlatım Yolları Tatlı bir haziran sabahıydı. Tatilciler henüz gelme- diği için sahiller boştu. Güneşin, denizin ve ses- sizliğin tam ortasındaydık. Orada tatil kavramının benim için ıssızlık hissi ile örtüştüğünü anladım. Adeta "Dünyanın ucundayım." duygusuydu beni dinlendiren. 6. Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden han- gisi söylenemez? A) Karşıtlıklardan yararlanılmıştır. BY Öznel yargılara yer verilmiştir. Izlenim kazandırma amaçlanmıştır. D) Betimleyici ögeler kullanılmıştır. 9.