Cümlede Anlam Soruları
Ortaokul Türkçe
Cümlede Anlam1. Metin
Atmosferdeki -karbondioksit başta olmak üzere- bazı gazlar sera etkisine, sera etkisi de küresel
isinmaya yol açıyor. Son yıllarda bu konuyla ilgili yürütülen araştırmaların birinde, atmosferdeki
karbonun emilimini sağlayarak karbondioksit ve karbonmonoksit miktarını azaltacak ve büyük
çaplı etki gösterecek bir yöntem keşfedildi. Bu yöntem yüksek teknoloji gerektirmiyor ve çevreye
hiç zarar vermiyor.
II. Metin
Bilim insanları toprağın karbon emiliminde büyük bir potansiyeli olduğunu ve bu potansiyelden ya-
rarlanmak için toprak kullanımının azaltılması gerektiğini belirtiyor. Dünyadaki tüm tarım arazileri
bir yıllığına nadasa bırakılırsa o yıl içinde taşıma ve ulaşım için salinan tüm karbonun tek başına
toprak tarafından emilebileceği söyleniyor. Ancak tarım arazilerinin sayısını sürekli artırmak, topra-
ğın bu potansiyelini kullanabilmesinin önüne geçiyor. Tarım için kullanılan toprak miktarını artırma-
dan tarımsal verimi artırmak içinse akıllı tarımdan yararlanılması ve arazilerin dönüşümlü kullanil-
ması gerektiği belirtiliyor.
II. metinle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A 1. metindeki durumun gerçekleşmesinin zorluğu bir örnekle açıklanmıştır.
B
I. metinde açıklanan yöntemin ne olduğu ortaya konmuştur.
CI. metinde öne sürülen yargı çürütülmeye çalışılmıştır.
D
I. metindeki açıklamanın dayanakları öne sürülmüştür.
Ortaokul Türkçe
Cümlede AnlamZaman, değeri hiçbir şeyle ölçülemeyecek bir hazinedir. Çünkü hiçbir para,
hiçbir güç onu satın alamaz. Ama o, bunların hepsine hükmedebilir. Ancak
zaman ırmağının ilginç bir özelliği vardır: 0 ırmakta bir kez yıkanılır. O, elimiz-
den bir gitti mi bir daha asla arkasına bakmaz, semtimize ikinci kez uğramaz.
Konusu:
Ana fikri:
TID
Ortaokul Türkçe
Cümlede Anlam16. Sanat, insana bir tecrübe sunar. Yaşamı sorgular, elejinden
geçirir ve ilerisiyle ilgili öngörülerde bulunur. Insanı uyars,
sarsar, yüce duygulara çağmır. Sanatçının üretim aşamasında
böyle bir niyeti olmasa bile sonuç budur. Çünkü sanat kişisel
olarak üretilir ama toplumsal olarak tüketilir. Sanat hayata ne
kadar karışıyorsa o kadar güçlüdür. Bu güçten kasit, toplumu
değiştirme, dönüştürme gücüdür.
Bu metinden sanatla ile ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisi çıkarılamaz?
A) Bireysel bir sekilde ortaya konduğu
B) Yasamla ilgili deneyimler sunduğu
CT Topluma kendi yolunu dayattığı
D) Sanatır gücüyle toplumu donuşturdugu
Ortaokul Türkçe
Cümlede AnlamAnne babalar, evlatlar
söyleyecek!
Brak beni dinlemeyi, yüzüme bile bakmadı. Ne olurdu sanki durup dinleseydi beni? Demek çok kırılmış bana.
Bu sefer olacak zannetmiştim, bu sefer içimden geçenleri bir bir anlatacaktım ona. Fakat olmadi be agabey.
Şaşkınlık
Silmiş atmış beni hayatından. Ne vardı diyorum ağabey, ah ne vardı o kem sözleri ona
Aşağıdaki kavramlardan hangisi bu metinde anlatılanlarla ilişkilendirilemez?
B) Pişmanlık
A Beklenti
Ortaokul Türkçe
Cümlede Anlam16.
1950-60 arası bir tarihte inşaat mühendisi, mimar ve jeofizikçilerden oluşan bir Japon heyeti
Türkiye'ye gelmiş. Heyet, İmar ve İskân Bakanlığından izin alarak ülkemizdeki tarihî yapılan
incelemeye başlamış. Ayasofya'yı, Yerebatan Sarnıcı'nı gezdikten sonra sıra Mimar Sinan'ın
kalfalik eseri Süleymaniye Camisi'yle Mimar Sinan'ın öğrencisi Mimar Davut Ağa'nın eseri
Sultanahmet Camisi'ne gelmiş. Japonlar bu camiler üzerinde günlerce inceleme yapmışlar.
Her geçen gün şaşkınlıkları daha da artıyormuş. Çünkü Japonlar daha ilk incelemede camilerin
gevşek bir zemin üzerine inşa edildiğini anlamışlar. Ama bunca yıl, bu camilerde bir çatlak dahi
olmamasına akıl sır erdirememişler. Araştırmalarının sonucunda herhangi bir sarsıntı sırasında
bu iki caminin sabitlenmediği, aksine yerinde oynayarak yıkılmaktan kurtulabildiği ortaya çıkmış.
Sinan'ın ustalık eseri Selimiye Camisi'ne giderek burada daha derin araştırmalar yapmışlar.
Aylanını harcayarak Selimiye'nin sırrını çözmüşler. Japonya'ya döndüklerinde ise Mimar Sinan'ın
sirianını uygulamaya sokarak şehirlerini onun kullandığı sistemlerle irup muazzam gökdelenler
dikmişler. Yani şu an gelişmiş ülkelerin gökdelen yapımında kullanıldıkları çoğu sistem, yüzyıllar
önce Mimar Sinan'ın geliştirdiği mekanizmalarmış.
Bu metnin dil ve anlatım özellikleriyle ilgili olarak;
X Tanım cümlesine yer verilmiştir.
1 Karşılaştırmaya başvurulmuştur.
1. Ani türünün özelliklerini taşımaktadır.
1V/Aşama bildiren cümle yer almaktadır.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) I ve II.
B) II ve III.
C) I ve III.
(
D) X ve IV
Ortaokul Türkçe
Cümlede Anlam9. 1.
Bazı bitkiler açık tohumludur. Bu tohum
çeşidi sürekli yeşil kalan ağaçlarda
She bazen de çalılarda görülür. Çam, ardıç,
idköknar gibi ağaçların tohumları bunlara
örnek verilebilir. Bunların tohumları
kozalakların pulları arasındadır.
II. Bazı bitkiler de kapalı tohumludur.
Bu tohum çeşidiyse çiçekli bitkilerde
görülür. Bu bitkilerin tohumları bir
meyveyle kaplanmıştır. Karpuz,
kiraz, elma ve şeftali gibi meyvelerin
çekirdekleri yani tohumları bunlara
örnektir.
Bu iki parçayı karşılaştırdığımızda ulaş-
tığımız doğru sonuç aşağıdakilerden
hangisidir?
DO
A) Kapalı tohumlar meyveli bitkilerde
görülürken açık tohumlara meyvesiz
bitkilerde rastlanır.
B) Bitkilerin çekirdeklerini adlandırabilmek
için hangi bölgelerde yaygın olduğuna
bakmalıyız.
C) Açık ya da kapalı tohum şeklinde
sınıflandırmayı iklim değişimine göre
yapabiliriz.
D) Açık ve kapalı bitki tohumlarının
birbirinden ayrılan belirgin farkları
yoktur.
Ortaokul Türkçe
Cümlede Anlamo
BILIM ANAHTARI
YAYINLARI
TÜRKÇE
SINAVLA OGRENCİ ALACAK ORTAOGRETİM
KURUMLARINA İLİŞKIN DENEME SINAVI
7. Şiirde daha çok duygu ve hayaller işlenir; bir şiirde yoğun olarak işlenen duygular ve hayaller şiirin temasini
turur. Her şiirin bir teması vardır.
Buna göre aşağıdaki şiirlerden hangisinin teması diğerlerinden farklıdır
O
A) Havasına, suyuna, taşına, toprağına
Bin can feda bir tek dostuma
Her köşesi cennetim, ezilir yanar içim
Bir başkadır benim memleketim
B) Ruhumu arıtsın çağlayanların
Derdime dert katsın ağlayanların
Bağrımda erisin firtinan, karın
Rüzgârı gül kokan vatanım benim
©
C) o kadar dolu ki toprağın şanla
Bir değil sanki bin vatan gibisin
Yüce dağlarına çöken dumanla
Göklerde yazılı destan gibisin
Gözümüzde tüter dağı denizi
Silamizdan yana döndürdük yüzü
Vatan kucak açmış bekliyor bizi
Gökte dalgalanan süse kavuşsam
Ortaokul Türkçe
Cümlede Anlam11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin sonuna soru
işareti (?) getirilmelidir?
A) Bu kavganin nasıl çıktığını bize anlatır mısınız
B) Bahar geldi mi her yerde çiçeklerin açması çok
hoşuma gidiyor
C) Güzel mi güzel bir kız çocuğuydu
D) Ödevim ne zaman biterse o zaman seninle oy-
namaya gelirim
Ortaokul Türkçe
Cümlede Anlam.
3. • Yayılıp etkisi altına almak, kaplamak
Sanlıp tırmanmak
Bir şeyi başka bir şeyin içine koyup onunla
kaplamak
"Sarmak" sözcüğü aşağıdaki cümlelerin han
gisinde bu anlamlardan herhangi biriyle kul-
lanılmamistu?
A) Sarmaşık bahçemizin duvarını boydan
boya sarmıştı
B) Elindeki oyuncağı hediye paketine sapp.co
cuğa verdi.
cy Cehalet, bir hastalık gibi sarmaya başlamışh
insanlığı.
D) Araçlarından hızla inen polisler suçlunun ar
rafini sard)
Ortaokul Türkçe
Cümlede AnlamTUN
12.
1950-60 arası bir tarihte inşaat mühendisi, mimar ve jeofizikçilerden oluşan bir Japon heyeti
Türkiye'ye gelmiş. Heyet, İmar ve İskân Bakanlığından izin alarak ülkemizdeki tarihî yapıları
incelemeye başlamış. Ayasofya'yı, Yerebatan Sarnıcı'nı gezdikten sonra sıra Mimar Sinan'ın
kalfalik eseri Süleymaniye Camisi'yle Mimar Sinan'ın öğrencisi Mimar Davut Ağa'nın eseri
Sultanahmet Camisi'ne gelmiş. Japonlar bu camiler üzerinde günlerce inceleme yapmışlar.
Her geçen gün şaşkınlıkları daha da artıyormuş. Çünkü Japonlar daha ilk incelemede camilerin
gevşek bir zemin üzerine inşa edildiğini anlamışlar. Ama bunca yıl, bu camilerde bir çatlak dahi
olmamasına akıl sır erdirememişler. Araştırmalarının sonucunda herhangi bir sarsıntı sırasında
bu iki caminin sabitlenmediği, aksine yerinde oynayarak yıkılmaktan kurtulabildiği ortaya çıkmış.
Sinan'ın ustalik eseri Selimiye Camisi'ne giderek burada daha derin araştırmalar yapmışlar.
Aylarını harcayarak Selimiye'nin sırrını çözmüşler. Japonya'ya döndüklerinde ise Mimar Sinan'ın
sırlarını uygulamaya sokarak şehirlerini onun kullandığı sistemlerle kurup muazzam gökdelenler
dikmişler. Yani şu an gelişmiş ülkelerin gökdelen yapımında kullanıldıkları çoğu sistem, yüzyıllar
önce Mimar Sinan'ın geliştirdiği mekanizmalarmış.
Bu metnin dil ve anlatım özellikleriyle ilgili olarak;
1. Tanim cümlesine yer verilmiştir.
II. Karşılaştırmaya başvurulmuştur.
III. Ani türünün özelliklerini taşımaktadır.
IV. Aşama bildiren cümle yer almaktadır.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) I ve II.
B) Il ve III.
C) I ve III.
D) II ve IV.
Ortaokul Türkçe
Cümlede Anlam(Ön Adlan)
TEST - 61
oba
ko
"O,
ismin yerini tuttuğundan zamirdir. "O filmi izlemiş-
allenin en genç üyesidir." cümlesinde "o",
tim." cümlesinde "o", ismi belirttiğinden sıfattır.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin han-
A) O kadını daha önce de burada gördüm.
gisinde "o" sözcüğü sifat görevindedir?
B) O her zaman kendi bildiğini yapardı.
C)0, kıyafetlerini bir yardım kuruluşuna verdi.
D) O hepimizi geniş bir salona topladı.
Ortaokul Türkçe
Cümlede Anlam5. Şule: Halk benzin fiyatlarına zam gelmesine...
Şule'nin cümlesi aşağıdaki ifadelerden hangisi
ile tamamlanırsa "kanıksama" cümlesi elde edil-
miş olur?
A) üzülüyor.
B) çok kızdı.
C) aşırı tepki gösterdi.
D) artik alışti.
Ortaokul Türkçe
Cümlede Anlam7.
Yazar Aziz Nesin, yeni çıkan kitapların sergilendiği
tezgâhın önünde durdu, biraz sonra buradan aldığı bir
kitabı başını kaldırmadan belli belirsiz mırıldanarak oku-
maya başladı. Bir süre sonra mutlu bir yüzle ayağa kalktı.
Elindeki kitabı tezgâha bırakırken "Kitapta öyle şeylere
rastladım ki onları ben yazsaydım hiç kimse inanmazdı."
dedi. Yeri geldiğinde anlatacağı kimi olayların artık hiç zor-
lanmadan kabul göreceğine inanmanın erincinde idi.
Bu parçada geçen tırnak içindeki cümlede yazarın
söylemek istediğini ifade eden anlam özelliği aşağı-
dakilerden hangisidir?
A) Önsezi
X B) Öz eleştiri
D) Öngörü
C) On yargi
X
Ortaokul Türkçe
Cümlede AnlamEklendiği sözcüğün anlamını de-
ğiştiren ve yeni bir sözcük orta-
ya çıkaran eklere "yapım eki”
denir.
Buna göre aşağıdakilerin hangisinde altı çizili
sözcük yapım eki almamıştır?
A) Öğrencilerin ödevlerini tek tek kontrol etti.
A
B) Okulun duvarları bu yıl da boyanacakmış.
C) Durakta bekleyen yolcular sabırsızlanıyordu.
D) Kitaplığın üzerine eşyalarını koymamalısın.
Ortaokul Türkçe
Cümlede Anlam11. Sözcüğün yanlış anlamda kullanılması, bir keli-
meyi yanlış şekilde, anlamının dışında kullanmak-
tan kaynaklanan anlatım bozukluğudur.
Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde
sözcüğün yanlış anlamda kullanılmasından
kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır?
A) Annemin yanına sessizce gittim.
B) Şiddetli yağmurlar sel olmasını sağladı.
C) İki katlı, küçük bir evde oturuyordu.
D) Beni babamın yanına gönderen oydu.
Ortaokul Türkçe
Cümlede AnlamNesiller sonraya kalmak isteyen bir şiir, her okun-
duğunda yeni anlamlar taşımalı, okuyucuyu her
okuyuşta başka dünyalara sürükleyebilmelidir.
n-
di?
6. Geleceğe kalacak şiirin hang niteliği taşıması
gerekir?
?
A) Özlülük
c) Akıcılık
B) Duruluk
D) Yalınlık