Cümlenin Ögeleri Soruları
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri(Ali Çağlar KALE)
53. "Yağmurlu havada gezmek istiyorlardı." cümlesi yan cümleciğin görevi yönünden aşağıdakilerden
hangisiyle özdeştir?
A) Şaşkın şaşkın bakmasına çok kızmıştı.
B) Bunları yazmak benim işim değildir.
C) Odayı temizleyen kadın gitmiş.
D) Şömine karşısında kitap okumak istemedi.
(Mehmet TUNA)
21
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriX
Berk EKİCİ
5.- 7. soruları aşağıdaki bilgilere göre
birbirinden bağımsız olarak cevaplayınız.
Bir terzi Ayşe, Burcu, Ceyda, Demet ve Esin'e
toplam 8 parça giysi dikmiştir. Pantolon, etek
ve gömlekten oluşan bu giysileri diktirenlerle
ilgili aşağıdaki bilgiler verilmiştir:
Her müşteri en az 1, en fazla 2 parça
giysi diktirmiştir.
Etek diktirenlerin hepsi gömlek diktirmiş,
gömlek diktirenlerin hepsi etek
diktirmiştir.
Ceyda ve Demet'in diktirdikleri giysilerin
tümü aynıdır.
2 müşteri pantolon diktirmiştir.
Esin sadece pantolon diktirmiştir.
ALE
●
●
kesinlikle
5. Aşağıdakilerden hangisi
yanlıştır?
A) Ayşe gömlek diktirmiştir.
B) Ceyda etek diktirmiştir.
C) Demet'in diktirdiği giysiler arasında
pantolon yoktur.
D) Ayşe ve Burcu'nun diktirdikleri
giysilerin tümü aynıdır.
E) Demet ve Esin'in diktirdikleri giysiler
farklıdır.
sorubankasi.net
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri**
LEGITI
BAKANLICA
TÜRKÇE
11. "Hem kemankeş hem çilekeş" deyiminin St
artık gündelik hayatın içindeki konuşmalarda
eskisi kadar kullanılmadığını fark ediyorum.
Bu deyim acılarla yaşayan ve sıkıntı çeken
insanlar için kullanılır. Atalarımız ok attıkları
yayın kavisli kısmına keman, yayı germeye
yarayan ipe de kiriş veya çile demişlerdir.
Dönemin askerlerinin ağzından "Çok çile
çektik vesselam! Biz ne çileler çektik.” söz-
leri duyulduğunda aslında "Kirişe asıldık."
demek istedikleri ancak "çile" sözcüğünün
diğer anlamını da ima ettikleri anlaşılırmış.
Bu metnin anlatımıyla ilgili aşağıdakiler-
den hangisi şöylenemez?
A) Tartışmacı bir anlatım vardır.
BKarşılaştırma yapılmıştır.
CTanımlamaya başvurulmuştur. us
D) Gözlemden yararlanılmıştır. botelb
***
E, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİ GENEL MUDURLUGU
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri1. Yüklemin bildirdiği işi ya da oluşu; yönelme, bulunma, çıkma bakımından tamamlayan öge yer tamlayıcısıdır. Öm
"Babam akşamüstü eve geldi." cümlesinde "eve" sözcüğü,
"Bilge Kağan halkından söz aldı." cümlesinde "halkından" sözcüğü yer tamlayıcısıdır.
.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde yer tamlayıcısı yoktur?
Bu yıl tatil için Bursa'ya gittik.
(B) Böyle durumlarda Ali'den al haberi.
Seni okulda göremeyince çok telaşlandık.
D) Sesleri duyunca hemen aşağıya indik.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖgeleriTE
4.
Yer tamlayıcısı; "-e, -de, -den" hâl eklerini alarak yüklemi yönelme, bulunma ya da ayrılma an-
lamıyla tamamlayan ögedir. Örneğin "Öğrenciler bahçede oynuyor." cümlesinde "bahçe" söz-
cüğü "-de" hâl ekini alarak yüklemi bulunma anlamıyla tamamladığı için yer tamlayıcısıdır.
Bu açıklamaya göre aşağıdakilerin hangisinde cevap bölümü yer tamlayıcısı değildir?
Dün akşam neredeydin?
-Evde.
Optorul eg meg
remade Toba
20 çiçekleri nereden topladınız?
Bahçeden.
untur
rasy o biegen
- Şütlaç neyden yapılır?
-Süt ve pirinçten.
S
D)- Bu haberi kimden duydun?
- Arkadaşımdan.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖgeleriPRUVAAKADEM
2.
Sözcüğün; bilim, sanat, meslek dalıyla ya da bir konuyla
ilgili özel ve belirli bir kavramı karşılayacak şekilde kulla-
nılmasına "terim anlam" denir.
Buna göre,
1. Hiçbir ek almamış hâlde bulunan kelimelere kök denir.
II. İki noktadan tek doğru geçer.
III. Bu sözü duyunca gözlerimdeki perde kalkıverdi.
numaralanmış cümlelerin hangilerinde terim anlamlı
sözcük kullanılmıştır?
A) I ve II
B) ve H
C) I ve III
D) Yalnız II
4.
Metindeki tüm çekimli fiille
aynı özelliği taşıması ge
Buna göre,
(1) Nikola Tesla Müzesi
ze hakkında bilgi verili
lık kısa belgesel tadın
rik mühendisliği okuy
siyle bütün aletlerin
nik konuları detayla
ri çok net bir şekilc
Tesla bobiniyle üz-
deneyler yapma f
numaralanmış c
adına müze yap
dünyaya kendin
rak tanıyor." cü
A) I
B
3
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖgeleriIJAŞ gida
alan cur Terih ogeler bulup ana yuziz
Anası
mutfakta
bir tabağa
marul
doğruyor
Ağaçlar
sel sularına dayanamadı.
Sonbahar uzun ve güzel
geçti.
Geçen aylarda bu okulu ziyaret etmiştik.
Öğrenciler müzenin içinde geziniyordu.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖgeleriİNSAN HAKLARI
$1.
İnsanlığa önem verip,
Bu bildiride yayınlandı.
Bütün insanlık sevinip,
Derin uykudan uyandı.
"Tüm insanlar hür doğarlar,
Dil, din, ırk, renk bakımından,
Ayrı bile bulunsalar,
Kaybetmezler haklarından."
Aşağıdaki soruları verilen şiire göre cevaplayalım.
a) İnsanlar hangi bakımlardan hür doğarlar?
b) Bütün insanlık neden derin uykudan uyanmış?
c) Şiirin son dörtlüğü toplam kaç sözcükten oluşur?
ç) Şiirin 2. misrası kaç sesten oluşur?
d) Şiirin 5. dizesi kaç heceden oluşur?
S2. Verilen isimlerin karşısına hangi hâlde olduklarını
yazalım. (yalın hâl, -e hâli, -i hâli, -de hâli, -den hâli)
a) ekmekte:
f) ağabey:
b) çatıyı :
g) deste:
c) gökyüzüne :
ğ) milleti:
ç) fırından:
h) Artvin'e :
d) denize :
¹) görselde:
e) gözler :
i) çilekten :
53. Başta verilen sözcüğün eş anlamlısını boyayalım.
a) cenk
➜ antlaşma
barış
savaş
b) kuvvet
kudret
hızlı
adalet
O evrensel bildiride,
İnsan Hakları" var, dinle,
Bildiriyi okuyalım,
Arkadaşım gel seninle.
S1.
a) Bardak
dan fazla
b) Barda
Barda
dan fazla
S2.
Yuk
sayıları
3
2
S3.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri11. Anlamca çelişen sözcüklerin bir arada kullanılmasından kaynaklanan anlatım bozukluğu yapılmıştır?(SP)
A) Sınavı kazandığını duyunca çok sevindim.
B) Sınavda tüm sorulan mutlaka doğru yapmış olmalı.
C) Soruya verdiği doğru cevapla öğretmeninin gözüne battı.
D) Öğretmen koridorda yüksek sesle bağırarak konuşanlanı uyardı.
12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sözcüğün yanlış yerde kullanılmasından kaynaklanan anlatım bozukluğu yoktur? (Sp)
A) Her aklına geleni bana söylememelisin.
C) Bugün okulda yaşadığım olay çok canımı sıktı.
B) Erken tedavi yüzünden hasta hemen iyileşti.
D) Yetkililer uykusuz yola çıkmamaları için sürücüleri uyardı
Kuşaklar edindikleri bilgi ve görgüleri birbirlerine aktarırlar. Gelenek dediğimiz de budur. Kültürün sürekliliğini, bir yazboz
tahtası olmamasını sağlayan, gelenektir. Kitap da kültürdeki sürekliliği, kendi görevi bakımından en sağlam biçimde
gerçekleştiren aracımızdır. Kitap, insanlığın kültür belleğinin dayanağıdır.
13.Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangileri kullanılmıştır?(Sp)
A) Örnekleme - karşılaştırma
C) Karşılaştırma - tanık gösterme
B) Tanık gösterme-tanımlama
D) Tanımlama-açıklama
insanın tecrübe ve bilgi birikimlerini aktarması iki yolla olur: sözlü ve yazılı. Sözlü olarak aktarılanlar ya zamanla unutulur ya
da bölgeden bölgeye, zamandan zamana, kişiden kişiye geçtikçe değişime uğrar, aslından uzaklaşır. Aynı durum yazılı
metinler için söz konusu olsa bile aslından uzaklaşma, sözlü aktarımlar kadar olmaz.
14.Bu parçada kullanılan düşünceyi geliştirme yolu aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tanımlama
B) Karşılaştırma
D) Tanık gösterme
C) Örnekleme
15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı yapılmıştır?
A) 1919'da evde kimse kalmadı.
C) Aradan 3000'e yakın yıl geçmiş
B) Birimizde beşyüzelli tane bilye vardı.
D) Sen sekiz yüz dört elma topladın.
yapılmıştır?
16.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde noktalama hatası
A)2005'ten beri görüşmediklerini biliyordu.
B)Batuhan'ın sinifi galiba 2.'inci kattaydi.
D)Saat 17.00'de buluşmak için sözleştiler.
C)Nisan ayının yirmi yedinci günü dünyaya geldi.
17.Muhtar köylüleri meydanda toplayarak ()
- Su sorununu hep birlikte çözmeliyiz, dedi.
Yukarıdaki yay ayraçla gösterilen yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?(SP)
A)(;)
B)(:)
C)(,)
D)( .)
18.Aşağıda verilen fiillere istenilen kip ekini, ek fiili ve şahıs ekini getirerek oluşan birleşik zamanlı fiili yazınız.(SP)
Örnek: Git →→ Gereklilik Kipi Hikâye 2. Çoğul → Gitmeliydiniz
Uç→ Şimdiki Zaman Rivayet 1. Tekil
Koş Gelecek Zaman Şart 2. Tekil
Sarıl→ Duyulan Geçmiş Z. Rivayet 1. Çoğul
Oku→→Görülen Geçmiş Z. Hikâye 3. Çoğul
Ağla Şimdiki Zaman Şart 1. Tekil
19. (1) Tarık Buğra Türk edebiyatının yapı taşlarındandır. (2) Eserlerinde Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet'in ilk yıllarındaki
dönemleri anlatır.(3) Akşehirli olan Tarık Buğra öldükten sonra adı oradaki bir ilkokula verilmiştir. (4) Eserlerinin özgün yar
olayların çoğunun küçük kasabalarda geçmesidir. (5) Yazarın diğer bir özelliği halk dilini eserlerine yalın bir şekilde
yansıtabilmesidir.
Yukarıdaki parçada kaç numaralı cümle anlam bütünlüğünü bozmaktadır? (SP)
D) 2
A) 5
B) 4
C) 3
20. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde sayıların yazımı ile ilgili bilgi verilirken bir hata yapılmıştır?(SP)
B) İsimleri sayılardan oluşan oyun adlanı aynı yazılır.
A) Üleştirme sayıları yazı ile yazılır.
D) Sıra sayılar yazılırken nokta kullanılabilir.
C) Sayılarda kesirler virgülle ayrılır.
Dilarin
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖgeleriGenel Deneme
Türkçe Testi
18. Yüklem
Cümledeki işi, hareketi, yargıyı bildiren çekimli ögeye denir.
Özne:
Yüklemin bildirdiği iş, oluş ya da durumu yapan veya cümledeki olan karşlayan be
nir.
Cümlede öznenin yaptığı iş ve eylemden doğrudan etkilenen ögeye deni
Nesrie:
Yer Tamlayicis:
Cümlede yaklaşma, bulunma, uzaklaşma bildiren, yüklemi yer anlamayla tamamlayan
ye denir. Yer tamlayicisi "-e, -de, -den" ekleriyle oluşan sözcük veya sözcük grupland
Yön, zaman, tarz, sebep, miktar, vasıta ve şart bildirerek yüklemi tamamlayan ve ya
sorulan "ne zaman, nasil, niçin, niye, neden, ne kadar, ne şekilde?" gibi sorulara ca
Zarf Tamlayıcısı:
veren ögeye denir.
Buna göre,
1. Kullandığı ilaçlar kısa sürede iyileşmesini sağladı.
II. Ercüment yeni aldığı kabanı portmantoya asti.
III. Sertap evin bahçesinde bir süre oyalandı.
IV. Muhtar, köyün sorunlarını kaymakama iletmiş.
cümlelerinden hangilerinin öge dizilişi aynıdır?
A) I ve III.
B) I ve IV.
C) Il ve ill.
ell
ileşik cümlelerde temel cümlenin yüklemi ile yan cümlenin etken-edilgen yönüyle uyum içinde olması ge
B
na göre aşağıdaki metinde numaralanmış cümlelerin hangisinde bu kurala uyulmamig?
Izaya çıkmak her zaman insanlığın en büyük hayallerinden biri olmush
Ama bunu perceklest
1.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri15. Özne, yüklemde bildirilen işi yapan ögedir.
Nesne ise öznenin yaptığı işten etkilenen
ögedir. Örneğin "Annem çamaşırları yıka-
dı." cümlesinde yıkama işini yapan "annem"
özne, bu işten etkilenen "çamaşırları" sözcü-
ğü ise nesne görevindedir.
Buna göre aşağıdakilerin hangisinde ce-
vap bölümü özne de nesne de değildir?
poned
Otobüste karşılaştığımız kişi kimdi?
Akrabam.
pumn
Sence akşam yemeğinde ne yiyelim?
A
Balik.
Masanın üstünde ne vardı?
Birkaç kitap.
Burası sana neyi hatırlattı?
- Çocukluğumu.
9
-
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögelerin-
ini
un
ği-
ne-
Z. 1
çal-
atır,
olur,
zun
17. Numaralanmış cümlelerin altı çizili bölümleri bir ögeyi
göstermektedir:
1. Seninle bir yağmur başlıyor iplik iplik
II. Bir güzellik doğuyor yüreğime şiirden
III. Martılar konuyor omuzlarıma
IV. Gözlerin İstanbul oluyor birden
V. Akşamlardan, gecelerden, senden uzağım
VI. Şiirlerim rüzgârdır uzak dağlardan esen
VII. Durgun sular gibi azalacağım, bir gün çıkıp gel-
mesen
Buna göre numaralanmış cümlelerden hangileri-
nin ögesi yanlış belirlenmiştir?
A) I ve II.
B) III ve V.
C) IV ve VI.
D) VI ve VII.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri5.
Hücre, 1665 yılında İngiliz mikroskopçu
Robert Hooke tarafından keşfedilmiştir.
11.
III.
Hooke, şişe mantarlarından aldığı ince bir
parçayı mikroskopta incelemiş ve gözlemle-
diği gözeneklere, manastırlarda rahiplerin
kaldıkları hücrelere benzedikleri için "hücre"
adını vermiştir.
Hücrenin keşfedilmesi hücre ile ilgili ilk
araştırmalar mikroskopların icadı ile
başlamıştır.
1.
IV.
Aslında Hooke; canlı hücre değil,
ölmüş bitki dokusundan geriye
kalan hücre duvarlarını gözlemle-
miştir.
Yukarıdaki metinden hücre ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Şişe mantarlarında birtakım hücre kalıntılarının olduğuna
B) Hücre adının niçin verildiğine
C) Hücreyle ilgili araştırmaların nasıl başladığına
D) Hücre sözcüğünün hayatımıza 1600'lü yıllarda girdiğine
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri4.
● Dilimizde, her ikisi de asıl anlamını koruduğu hâlde, yaygın bir biçimde gelenekselleşmiş olarak
bitişik yazılan sözcükler vardır.
• Zamanla ilgili birleşik sözcükler ayrı yazılır.
• Durum, olgu ve olay bildiren sözlerden biriyle kurulan birleşik sözcükler ayrı yazılır.
● Sözcüklerden her ikisi veya ikincisi, birleşme sırasında anlam değişmesine uğradığında bu tür
birleşik sözcükler bitişik yazılır.
Birleşik sözcüklerle ilgili bu kurallara göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı
vardır?
A) Şifa deposu olarak bilinen çoban çantası bitkisi, çorak yerlerde, kendiliğinden yetişir.
B) "Başöğretmen Atatürk" adlı kitabı, birçok kitabevinde bulabilirsiniz.
C) Ulusların ekonomik ve siyasi bağımsızlığı, ana diline sahip çıkmasıyla yakından ilgilidir.
D) Dün, gece yarısı gerçekleşen Ay tutulması, ülkemizin batısından çok rahat izlenmiş.
SINAN KUZUCU
YAYINLARI
Genel Değerlendirme - 7
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri9. Avucumun içi gibi bilirim şimdi
Trakya'yı, Anadolu'yu
Bu dizelerde vurgulanan öge aşağıdakilerden hangisidir?
A) Özne
B) Yüklem
C) Belirtili nesne
DI Zarf tamlayıcısı
youa vanlisliği kişiden kişiye değişen cümlelere öznel
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖgeleriÖğretmenin verdiği grup çalışmasını B.N
arkadaşlarımızla bizim evde tamamladık.
y, t
9.
Babam havanın soğuk olduğu günlerde beni
okula arabayla götürürdü.
lçede
3. T
Annemir
unutama
yı
Cocuk,
olanlar
B.N
Salih Emre ÖNAL