Cümlenin Ögeleri Soruları
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri19. I. Arkasına saklandığımız ağaç, oynadığımız boş
arsa, yıkandığımız taşlık, nerede çocukluğumuz?
Yer Tamlayıcısı
II. El değmemiş umutları hangi yol getirir hüzünlü
Özne
gönlüme?
III. Selim Bey rahatına düşkün olduğu için sıkıntıya
Yer TamlayıcısI
gelemez.
IV. Adının Esra olduğunu öğrendiğim hanımı hemen
Belirtili Nesne
her gün görüyordum.
Bu cümlelerin hangilerinde altı çizili sözcük ya
da sözcük grubunun ögesi yanlış belirtilmiştir?
Atvell
Byve III
D) III ve IV
I ve III
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri9. Oya; iğne, mekik, firkete ve tığ gibi araçlarla başta ipek olmak üzere; pamuk ya da sentetik
iplikler ve pul, boncuk gibi malzemelerle örgü tekniği kullanılarak yapılan bir el sanatımızdır.
Başka dillerde karşılığı olmayan "oya" sözcüğünün, Anadolu kadınına has olduğu ve bu
sanatın esas olarak Türk kültür tarihi içinde yer aldığı, sonrasında aynı teknikle "dantel" adı
altında başka coğrafyalarda görüldüğü bilinmektedir. İğne ile yapılan örgülerinse 12. yüz-
yılda Anadolu'dan Yunanistan'a, oradan da İtalya yoluyla Avrupa'ya geçtiği kaydedilmiştir.
Oyanın ortaya çıkıp gelişmesinde en büyük etken, Anadolu'nun İpek Yolu üzerinde olması
ve ipek üretimi yapılıyor olmasıdır. Zengin bir çeşitliliğe ve köklü bir geçmişe sahip olan
oyalar, Anadolu gelini için söyleyemediklerinin bir ifadesi ve dışa vurumudur.
Bu metinde "oya" ile ilgili aşağıdakilerin hangisine değinilmemiştir?
A) Gelinlerin, duygularını yansıtmada bir araç olarak kullandıklarına
B) Türk kültürüne özgü bir el sanatı olduğuna
C) Farklı türde modellerinin bulunduğuna
D) Anadolu'ya İpek Yolu aracılığıyla ulaştığına
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖgeleriCanan Dağdeviren 1985 yılında doğmuş, insanın iç organlarının hareketlerini elektrik enerjisine dönüştürerek
şarj olabilen aygıtlar üzerinde çalışmış Türk fizik mühendisidir.
Dağdeviren, Harvard Üniversitesinin Genç Akademi üyeliğine seçilen ilk Türk bilim insanıdır.
Bu cümlelerin anlamca en doğru bir biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir?
A) Türk fizik mühendisi olan Canan Dağdeviren, insanın iç organlarının hareketlerini elektrik enerjisine dönüştürerek
şarj olabilen aygıtlar üzerinde çalışarak Harvard Üniversitesinin Genç Akademi üyeliğine seçilmiştir.
B) İnsanın iç organlarının hareketlerini elektrik enerjisine dönüştürerek şarj olabilen aygıtlar üzerinde çalışmış olan,
1985 doğumlu Türk fizik mühendisi Canan Dağdeviren, Harvard Üniversitesinin Genç Akademi üyeliğine seçilen ilk
Türk bilim insanıdır.
C) 1985 yılında doğan Canan Dağdeviren, insanın iç organlarının hareketlerini elektrik enerjisine dönüştürerek şarj
olabilen aygıtlar üzerinde çalışmalar yaptığı için Harvard Üniversitesinin Genç Akademi üyeliğine seçilen ilk Türk
bilim insanıdır.
D) Harvard Üniversitesinin Genç Akademi üyeliğine seçilen ilk Türk fizik mühendisi olan Canan Dağdeviren, 1985 yılın-
da doğmuş ve insanın iç organlarının hareketlerini enerjiye dönüştürerek şarj olabilen aygıtlar üzerinde çalışmıştır.
E
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri11. (1) Ben de herkes gibi şiirle başladım. (II) İlk şii-
rim, 1952 yılında Kaynak dergisinde yayımlandı.
(III) Sonra Dinar'da Nedret Gürcan'ın -89'luk çı-
narın- yayımladığı Şairler Yaprağı'nda bir iki şii-
rim yayımlanmıştı. (IV) Ama edebiyat sahnesine
-eğer böyle bir sahne varsa- girişim Vedat
Günyol'la tanıştıktan sonra ve Yeni Ufuklar'da
yazmaya başlamamla olmuştur.
Bu metindeki numaralanmış cümlelerle ilgili
aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A
A. cümlede zarf tamlayıcısına yer verilmiştir.
B) II. cümlede yer tamlayıcısı vurgulanmıştır.
C) HI. cümlede ara söz vardır.
D) IV. cümlede ara söz zarf tümlecini açıkla-
mıştır.
8. SINIF DENEME SINAVI - 5
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖgeleriFI
TÜRKÇE
1
12. (1) Kız Kulesi, boğazın girişindeki kayalıklar üzerinde yer alıyor. (II) 2500 yıllık bu yapı, efsaneleriyle meş-
hurdur. (III) Şimdiki şeklini, Sultan II. Mahmut zamanında almıştır. (IV) Bu yapı, günümüzde tüm zarafe-
tiyle denizin ortasında hâlâ göz kırpıyor.
I
Bu parçada numaralandırılmış cümlelerin ögeleriyle ilgili aşağıdaki değerlendirmelerden hangisi
yanlıştır?
A) 1. cümlede dolaylı tümleç vurgulanmıştır.
B) II. cümle nesne, zarf tümleci ve yüklemden oluşmuştur.
C) III. cümlede zarf tümleci kullanılmıştır.
D) IV. dürprenin
Menin yüklemi deyimden oluşmuş bir söz grubudur.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖgeleriAşağıdaki cümlelerin hangisinde özne - yüklem uyumsuzluğundan kaynaklı bir anlatım bozukluğu
yoktur?
A)
Sen, Ali ve Mert haftaya İstanbul'a gidecekler.
B)
Köpekler, geç saatlere kadar havlıyorlar.
er
Sen ve Cenk yarın saat 13.00'te okulda olsunlar.
D)
Çalışkan insanlar, her zaman başarılı olurlar.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖgeleriTest 14
1. Pek çok hayvan kendi türünden diğer hayvanlarla ses çıkararak iletişim kurar. Bunlardan biri de balinalardır. Bazı
21
balina türleri birbirleriyle iletişim kurmak için yüzlerce kilometre uzaklıktan duyulabilen sesler çıkarır. İnilti, takır-
||
dama, tıklama, islık ve hırıltı şeklinde olan bu sesler, balina şarkısı olarak adlandırılır. Balinaların sesleriyle ilgili
III Eve
Yüklem
araştırma yapanlar, bu hayvanların çıkardıkları sesleri kaydederek inceliyorlar. Ses kaydı yapmak için su altında
IV
çalışan bir çeşit mikrofon olan "hidrofon" adlı aleti kullanıyorlar.
Bu metindeki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A cümle; özne, zarf tamlayıcısı, zarf tamlayıcısı ve yüklemden oluşmuştur.
B) II. cümle; özne, zarf tamlayıcısı, yer tamlayıcısı, nesne ve yüklemden oluşmuştur.
III. cümle; özne, zarf tamlayıcısı ve yüklemden oluşmuştur.
D) IV. cümle; özne, nesne, zarf tamlayıcısı ve yüklemden oluşmuştur.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri15
TÜRKÇE
8. Sinif
1. Güneş son işıklarını yollayıp vedaya hazırlanıt-
ken çocuklar birer ikişer evlerine yollandilar.
11. Havalar soğumaya yakın kuşlar sıcak ülkelere
göç etmek için hazırlanır
Piknik dönüşü aniden bastiran yağmura yakala-
nan çocuklar, islanmamak için bu küçük mağa-
raya sığınmışlar.
IV. Askere gidecek gençleri uğurlamak için bütün
köy halkı sabah erkenden köy meydanında
toplandi.
Yukarıdaki şekilden öge dizilişi yönünden özdeş cümleler kalacak şekilde farklı öge dizilişine sahip cüm-
leler çıkarıldığında aşağıdakilerden hangisi oluşur?
B)
A)
1
1
11
IV
11
IV
C)
1
D)
III
IV
8.SINIF
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖgeleriEME SINAVI - 1
SÖZEL BÖLÜM
AAA
"Ömer Seyfettin, öykülerinde milliyetçi bir çizgi benimsemiştir." cümlesi bu şekilde ögelerine ayrılır.
Özne
Yüklem
Yer
tamlayıcısı
Belirtisiz
nesne
Buna göre aşağıdaki cümlelerden hangisinin ögeleri "özne-belirtili nesne-zarf tamlayıcısı-yüklem” şeklinde
sıralanmıştır?
A) Dünyaca tanınan futbolcu birçok maçta olağanüstü goller attı.
B) Yurt dışına çıkmak bu adamları olumsuz bir şekilde etkileyecektir.
C) Her romancı başlangıçta büyük romancıları taklit ederek yazmaya başlar.
D) Şair, şiirlerini ormandaki küçük evde yazdığını söylüyor.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleritonguç
8. (1) Ülkemizin tuz gereksiniminin yarısından fazlası, İç Anadolu Bölgesi'ndeki Tuz Gölü'nden
karşılanıyor. (II) Tuz Gölü'nün bulunduğu bölgede yer altına sızan yağmur ve kar suları, de-
rindeki kayalarda bulunan tuzu çözer. (III) Daha sonra bu tuzlu su, yer altındaki büyük çat-
laklardan yüzeye çıkar. (IV) Yüzeye çıkan su buharlaşınca geriye tuz kalır.
Bu metinde numaralanmış cümlelerin öge sıralanışıyla ilgili olarak aşağıdakilerden han-
gisi yanlıştır?
A) I. cümle özne, yer tamlayıcısı ve yüklemden oluşmuştur.
BII. cümle özne, belirtili nesne ve yüklemden oluşmuştur.
C) III. cümle zarf tamlayıcısı, özne, yer tamlayıcısı, yer tamlayıcısı ve yüklemden oluşmuştur.
D) IV. cümle zarf tamlayıcısı, özne ve yüklemden oluşmuştur.
Hocam Sadece C ve D
ve. I kları açıklamanız yeterli "
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri2
Buna göre aşağıdaki cümlelerin
Türkçede yüklemler bazen bir sözcükten kimi zaman da söz öbeğinden oluşabilir.
hangisinde yüklem bir söz öbeğinden oluşmamıştır?
çözebilmek
A) Matematik sorularını
için büyük bir arzu duyuyordu.
B) Yeni aldığım bilekliklerle beraber takı dolabımın gözleri doldu.
C) İş işten geçtikten sonra durmadan konuşur, su üstüne yazı yazardı.
D) O; gerçekleri gören, bu gerçekleri ayna gibi eserlerine yansıtan bir yazardı.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri23.
Cümle Ögeleri
Sevgili Öğrenciler,
Cümlenin temel ve yardımcı ögeleri vardır. Temel ögeler yüklem ve öznedir.
Yüklem: Yapılan işi, gerçekleşen durumu bir yargıya bağlayarak anla-
tan ögedir. Yüklem, çekimli bir fiil veya ek fiille çekimlenmiş bir isim ve-
ya isim soylu bir sözcüktür.
Özne: Yüklemde bildirilen işi yapan, bir durumun veya oluşun içinde olan
ögedir. "Kim, ne" özneyi bulduran sorulardır.
TÜRKÇE
Buna göre aşağıdakilerin hangisinde yüklem yanlış gösterilmiştir?
A) Denizcilikte olumsuz hava şartlarına karşı önlem almak önemli bir beceridie
BY Denizciler yaklaşan bir fırtınayı önceden tahmin edebilirler.
C) Anemometre teknelerde rüzgârın hızını ölçmeye yarayan ve özel olarak üretilen bir cihazdır.
D) Rüzgâr gemiye zarar verebilecek hızdaysa kaptan geminin rotasını değiştirir.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri20. (1) İyice sabırsızlanan İsmail, Ali'yi sert bir
omuz darbesiyle kenara vitrinin dibine doğru
itti o sırada. (II) Sonra sandığın başına geçip
sarı sarı ışıldayan teneke şeritlerle süslü ka-
pağı öfkeyle kaldırdı. (III) Sandığın neredey-
se yarısına kadar gözyaşı iriliğindeki taşlarla
dolu olduğunu görünce duraksadı bir an. (IV)
Sandığa ellerini daldırıp aldığı bir avuç taşla
ve biraz da şaşırmış bir yüzle doğruldu hemen.
Numaralanmış cümlelerden hangi ikisi öge
sayısı bakımından birbiriyle aynıdır?
AI ve II.
B) II ve III.
C) II ve IV.
D) III ve IV.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖgeleriSÖZEL BÖLÜM
TÜRKÇE
7.
Kim, ne?
NESNE
Kimi, neyi, ne?
Cümlenin
ZARF TAMLAYICISI
Nasıl, ne zaman,
ne kadar, niçin?
Ögeleri
YER TAMLAYICISI
Neye, neyde, neyden,
kime, kimde, kimden,
nereye, nerede, nereden?
• Bütün sorular yükleme sorulur.
Ögeler bulunurken önce sırasıyla yüklem, özne, nesne tespit edilmelidir.
Yer tamlayıcısının cevaplarında "-e", "-de", "-den" hâl ekleri bulunur.
Bu şekilde verilenlere göre "Alsancak'tan kalkıp Ankara'ya gidecek olan tren için şehrin di
şındaki gardan sadece gidiş yönü olan bir bilet aldım." cümlesinin öge dizilişi aşağıdakiler.
den hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A) Zarf tamlayıcısı / Özne / Nesne / Yer tamlayıcısı / Yüklem
B) Zarf tamlayıcısı / Yer tamlayıcısı / Nesne / Yüklem
C) Yer tamlayıcısı / Özne / Zarf tamlayıcısı / Nesne / Yer tamlayıcısı / Yüklem
D) Özne / Zarf tamlayıcısı / Zarf tamlayıcısı / Nesne / Yüklem
Hedefim Derece
Denemeleri
2
ÖZNE
O
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri8.
Dolaylı tümleçler -e, -de, -den eklerinden
birini alarak oluşurlar. Fakat her -e, -de,
-den eki dolaylı tümleç yapmaz.
Unutmayalım ki "Her sakallıya dede
denmez."
Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde -e, -de, -den ekleri dolaylı tümleçte, kullanılmıştır?
A) Şiddetli rüzgardan evlerin çatıları uçmuştu.
B) Uzun zamandır görmediğim arkadaşımla saat ikide görüşeceğiz.
C)
Sizinle bu konuyu ancak önümüzdeki yaza görüşebiliriz.
D)
Öğretmen dünkü sözlerinin hepsini sana söyledi.
5
Diğer sayfaya geçiniz.
Buna göre ikinci top
daha düşük o
C) 3
D) 4
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖgeleriD) O, sevdiği öğretmenin dersine daha iyi hazırlanır.
Nesne
15. Yüklemin bildirdiği iş, oluş ya da durumu yapan veya cümledeki olanı karşılayan ögeye özne denir.
Özne, cümlenin temel ögesidir ve yükleme sorulan "kim, ne?" soruları ile bulunur. "Öğretmen sinaw
sonuçlarını yarın okuyacakmış." cümlesinde okuma işini yapan kişi öğretmendir ve bu cümlenir
öznesidir.
Bu açıklamaya göre, aşağıdaki cümlelerin hangisinde “özne" yanlış gösterilmiştir?
Vitrindeki rengârenk elbiseler geçmişi hatırlattı bana.özre
B) Ezbere bildiğini sandığı anılar tökezletiyor insanı en çok.
Türk edebiyatının en önemli eserlerinden biridir Kuyucaklı Yusuf.
D) Müziğin ahenkli dansi hepimiz başka diyarlara götürdü.