Cümlenin Ögeleri Soruları

Ozne Fırtınadan dolayı vapur geç geldi. 9. Cümleden çıkarıldığında anlamda daralma ve bozulma olmayan, bir ögenin açıklayıcı olan, iki kısa çizgi veya iki virgül arasında bulunan sözcük veya söz grubuna ara söz denir. "Metin, sınıfın birincisi, son sınavda da kendine güveniyor." cümlesinde iki virgülün arasındaki kısım, öznenin açıklayıcısıdır. Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde yer tamlayıcısının açıklayıcısı olan bir ara söz kullanılmıştır? A) Ege'nin incisi Azmir ülkemizin en büyük şehirlerinden biridir. Zulkemizin B) Kitaplarını, en değerli varlıklarını, kimseyle paylaşmak istemezdi. C) Eski mahallemizde, çocukluğumun geçtiği sokaklarda, her şey çok değişmiş. Geçen yıl, ablamın üniversiteyi kazandığı dönem, babam ameliyat olmuştu. Cevap 10. Aşağıda birleşik kelimelerin yazımıyla ilgili bazı kurallar verilmiştir. ● Kelimelerden her ikisi veya ikincisi A) Sarilip B) Yayılıp C) Sözle DBir şe 12. Süre Bu c A) C) D)

19.. • (Ara söz, bir ögenin açıklayıcısıdır ve açıkladığı öge ile aynı görevdedir. • Ara cümle, bir ögenin açıklayıcısı değildir, cümle dışı unsurdur. Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde açıklayıcı söz, cümle dışı unsurdur? A) Onunla şimdiye kadar, sen daha iyi bilirsin, hiç sorun yaşamadık. B) Bayrağımız, bağımsızlık sembolümüz, sonsuza kadar göklerde dalgalanacak. C) Ben İzmir'de, uygarlığın ve demokrasinin kentinde, yaşıyorum. D) Anne ve babalarımızı, bizi var eden o insanları, üzmeyelim.

yo- 2011 SBS Erciyes Dağı, güneş batarken bütün heybe- tiyle bulutların arasından bizi selamlıyordu. 24-Bu cümlenin dolaylı tümleci aşağıdakil lerden hangisidir? A) güneş batarken (B) bütün heybetiyle C) Dulutların arasından D) bizi

17. Özne; bir cümlede yüklemde bildirilen işi yapan, yüklemin bildirdiği durumu üzerine alan ögedir. Nesne ise cümlede öznenin yaptığı eylemden etkilenen ögedir. Örneğin "Öğrenciler, okulun duvarlarını güzel- ce boyadılar." cümlesinde boyama işini yapan öge olan "öğrenciler" cümlenin öznesidir. Öğrencilerin boyama işinden etkilenen öge "okulun duvarlan" ise cümlenin nesnesidir. Buna göre aşağıdakilerin hangisinde altı çizili bölüm cümlenin nesnesidir? A) Küçük çocuk, elindeki simidi hızlı hızlı ısınıyordu. B) Bu marşın sözlerini, şehirdeki herkes bilir. Yazın çoban salatası sofralarımızın vazgeçilmezi olur. D) Bir gece yarısı, şiddetli yağmur toprağı iyice yumuşattı. 9 8. Sinif Kurumsal Deneme Sınavı - 8

2. yorsu- C) Sizce televizyon devri artık kapanıyor mu? D) Oyuncu olmaya nasıl karar verdiniz? (1) Bekir Yıldız'ın Türk öykücülüğüne getirdiği, bir- çoklarının sandığı gibi Güney Anadolu'dan kesitler vermesi değildir. (II) Bekir Yıldız'ın öykülerini, kırsal kesim insanlarının bağlandığı törelerin betimsel bir yaklaşımla ele alındığı etnolojik bir gereç yığını saymak yanlıştır. (III) Tam tersine Bekir Yıldız, bu gereçlerden toplumsal örgütlenme biçiminin varyantları olarak Anadolu insanının içinde bulun- duğu temel sorunları işaretleyen durumlar kurarken bunlardan yararlanmaktadır. (IV) Toplumsal örgüt- lenme, edebiyatımızda diğer birçok yazarımızın işlediği ve önem verdiği bir konudur. Bu metinde numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) I. cümlenin öznesi söz grubundan oluşmak- tadır. B) II. cümlenin ögeleri sırasıyla "belirtili nesne, özne ve yüklem'dir. C) III. cümlenin yüklemi fiildir. D) IV. cümlenin yüklemi "edebiyatımızda diğer birçok yazarımızın işlediği ve önem verdiği bir konudur." söz öbeğidir. 3 GS KA-9/A SERİSİ C

ki yıl çi- an 7- LAYS Türkçe << A 8. Yüklem, bir cümlede iş, oluş, hareket bildiren unsurdur. Özne ise yüklemin bildirdiği iş, oluş ya da durumu yapan ögedir. Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerden hangisi sadece özne ve yüklemden oluşmuştur? A) Gamze, okulumuzda çok sevilen bir öğrencidir. Sanatın özü, hayal gücünün etkileyiciliğidir. C) Şair, ilk kitabını geçen yıl yayımladı. D)Yarışmanın birincisi, kürsüde güzel bir konuşma yaptı.

9. Aşağıdaki cümlelerden hangisi öge sayısı yönüyle diğerlerinden farklıdır? A) Bu gösterişsiz pansiyonun işletildiği yapı Cemal Bey'in kendi malıdır. B) Pansiyon, yazın en sıcak günlerinde bile serindir. C) Beşler Pansiyonunun ön bölümü bir küçük bahçeye bakar. D) Karanlık çökerken parmaklıklı kapı kapatılır.

2. Yüklem, cümleyi cümle yapan ve sonuca bağlayan söz- cük ya da sözcük grubudur. Yüklem bir sözcükten olu- şabileceği gibi sözcük grubundan da oluşabilir. Örnek: İnsan iyiliğin kölesidir. Yüklem Kızgınlık insanın lambasını söndüren bir rüzgardır. Bu cümlenin yüklemi aşağıdakilerin hangisinde doğru ve- rilmiştir? A) rüzgardır B) bir rüzgardır C) lambasını söndüren bir rüzgardır. D) insanın lambasını söndüren bir rüzgardır.

3. Yüklem Cümlede yargı bildiren temel unsu- ra denir. Yüklem tek başına cümle özelliği gösterir. Örnek: "Sevdiğin kadar sevilirsin." cümlesin- de "sevilirsin" yüklemdir. Bu açıklama ve bilgilere göre aşağıdaki cümlelerden hangisi sadece temel ögelerden oluşmamıştır? A) Okulları olan bir milletin istikbali emniyettedir. B) (Menfaatler gözü en tatlı bir şekilde kör eden birer vasıtadırlar. Dünya menfaatleri için iyilik edenlerin iyilikleri avcının kuşlara yem atmasi gibidir. D) Bir çanta dolusu kitap okumuşsun. 184 PIVA III Özne Yüklemin bildirdiği işi, hareketi, ey- lemi yapan ya da oluş halinde bulu- nan ögedir. Yükleme sorulan "kim, ne" sorularına cevap verir. Örnek: "Bütün insanlar sevgi ve ilgiye muh- taçtır." cümlesinde "bütün insanlar" öznedir. TEMEL ÖGELER Buna gu eryon bild Yönelme, ayisi olur. Belirtme Ad durum anayicisi oll daki cüm Os gorey SWIFIQUE

al III Konuşma veya okuma sırasında, bir kelime ya da kelime öbeğinin diğer kelimelerden daha baskılı söylenmesine cümle vurgusu denir. Cümlede vurgu, yüklemden önceki öge üzerindedir. Buna göre, Kusur Kusuru kendine söylenmeyen adam, ayıbın hüner sanır.) Büyük işleri büyük insanlar yapmışlardır her zaman. Köpek suya düşmeyince yüzmeyi öğrenmez. cümlelerinin hangisinde/hangilerinde özne vurgulanmıştır? A) Yalnız I B) Yalnız 1 C) I ve II D) Ive III

16. Yer tamlayıcısı (dolaylı tümleç); yüklemin anlamını yer açısından tamamlayan, ismin "-e, -de, -den" durum eklerinden birini alan ögedir. Yükleme sorulan "kime, neye, ne- reye, nede, kimde, nerede, ne(y)den, kim- den, nereden" sorularıyla bulunur. Bu açıklamadan hareketle, (1) Dünya'nın yüzeyi, kuraklık dönemlerin- de yukarı ve aşağı doğru hareket eder. (11) Yüzeyde ya da yüzeyin altında su bulun- duğunda su kütlesi, zemini aşağı doğru iter. (III) Ancak su miktarı çok azaldığında yüzey, tekrar yukarı çıkmaya başlar. (IV) Uydular, bu küçük değişiklikleri takip eder; kuraklığın ilerlemesini ve gerilemesini belirler. cümlelerin metninde numaralanmış hangisinde altı çizili bölüm yer tamlayı- cısıdır? A) I. B) II. C) III. D) IV.

12. Aşağıdaki sorulardan hangisi, farklı bir öge- yi buldurmaya yöneliktir? A) Şizin A) Sizin buraya taşınmanızdaki en önemli et- ken neydi? yüdem B) Kırmızı halıyı girişe sermek kimin fikriydi? C) Kimmiş bu güzel çiçeklere zarar veren? D) Avrupa'dan size neler getirildi?

IN Cümlede öznenin yaptığı işten etkilenen varlık veya kavrama nesne denir. Yükleme sorulan "ne, neyi, kimi" soruları ile nesne bulunur. Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde nesne yoktur? Neste A) Koltuğuna kurulup neredeyse tüm gün kitap neyv okur. B) Yüksek binanın terasında İstanbul'un man- Nesne Zarasını izliyordu. Aren b C) Yeni arkadaşımız Kemal'i Kısa sürede hepi- miz çok sevmiştik. Mi D) Acele acele yemek yerken ketçap üzerime dökülmüş. he Atama Ağıt" abartma s 2

ÜRKÇE 1. A 18. Cümlede yüklemin bildirdiği işi, eylemi yapan ya da oluş içinde bulunan varlığa özne; öz- nenin yaptığı işten etkilenen varlığa ise nesne denir. Buna göre, 6201 1. Cocuk, sırtında kocaman bir çanta taşı- yordu. iyi bir roman, hayata bakışımızı değiştir- melidir. Yarının endiselerini taşıyanlar, bugünü yaşayamaz. cümlelerinden hangilerinde altı çizili bölüm nesne görevindedir? A) Yalnız B) Yalnız II D) II ve III Cvettl 19. Uzun yıllar önee, belki de dünyanın en mut- lu çocuğu yaşıyordu bu sarayda. Her isteği yerine getirilir, herkesçe çok sevilirdi. Kalaba- lık bir ailesi vardı. Yalnızlık sadece okuduğu kitaplarda çıkardı karşısına. Ama şimdi iste- se yalnızlık üzerine bir kitap dahi yazabilirdi. Aila llarda yalnızlık tek

Aşağıdaki cümlelerden hangisinde gizli özne vardır? A) Sen kapat gözlerini, kimse görmesin. B) Yalnız benim için bak yeşil yeşil. C) Gözlerin kimseye ümit vermesin. D) Sözlerin gönlümü delip geçmesin.

zarf gö- teleyen fiil kul- mektir. aşlar. soyut 14. Cümlede yüklemin bildirdiği eylem ya da oluşu yer, zaman, durum, azlık-çokluk (miktar). vasıta (arac) ve sebep bakı- mindan tamamlayan yardımcı ögeye 'zarf tamlayıcısı" de- nir. 1 Buna göre, (1) Gölgeler öylesine uzamış. (II) Aşağıda hayal meyal bir toprak dam gördü, (II) Sevinçten yüregi agzına geldi. (IV) Evin bacasından duman ağır ağır, galına salına çıkı- yordu. numaralanmış cümlelerin hangisinde zarf tamlayıcısı kullanılmamıştır? A) I B) II C) III D) IV