Cümlenin Ögeleri Soruları

16. Aşağıda cümle ögeleriyle ilgili bazı bilgiler verilmiştir: Yüklem; cümlede işi, oluşu, durumu bildiren ögedir. • Özne; yüklemde bildirilen işi yapan, yargıyı üstlenen ögedir. Yükleme sorulan "ne, kim" sorularıyla bulunur. • Nesne, yüklemde bildirilen işten etkilenen ögedir. Yükleme sorulan "ne, neyi, kimi, nereyi" sorularıy- la bulunur. ● Yer tamlayıcısı; yüklemi yönelme, bulunma ve ayrılma anlamlarıyla tamamlayan ögedir. Yükleme sorulan "neye, neyde, neyden, kime, kimde, kimden, nereye, nerede, nereden" sorularıyla bulunur. Zarf tamlayıcısı; yüklemi zaman, durum, miktar vb. yönlerden tamamlayan ögedir. Yükleme sorulan "ne zaman, nasıl, ne kadar, niçin, ne ile, kime göre vb." sorularla bulunur. ● Buna göre, aşağıdakilerin hangisinde ögeler yanlış belirlenmiştir? A) Doktor, hastanın tahlil sonuçlarına bakıp onu başka bir doktora gönderdi. Zarf tamlayıcısI Nesne. Yer tamlayıcısI Yüklem Özne B) Biz televizyondaki maçı seyrederken dışarıda şiddetli yağmur başlamış. Özne Yer tamlayıcısı Nesne Zarf tamlayıcısI Yüklem Sadece sıcak iklimde yetişen bu bitki, kış aylarında sizi hastalıklardan korur. Özne Zarf Nesne Yer tamlayıcısı Yüklem tamlayıcısı Derginin son sayısını bana geçen hafta en yakın arkadaşım hediye etti. Özne Yüklem Nesne Zarf Yer tamlayıcısı tamlayıcısı Not

Aşağıda verilen cümlelerin ögelerini bulunuz. 1) Şimdi bir bilim insanı olduğunu düşün. 2) Zhang Heng 2500'den fazla yıldızı incelemiş ve Ay tutulmasının nedenini bulmuştur. 3) 20. yy'da uzay eskisinden çok ayrıntılı biçimde incelendi. 4) Bilimin izlerine ilk olarak yaklaşık on bin yıl önce Orta Doğu'da rastlıyoruz. 5) Modern Evrim Teorisi'nin babasıdır Darwin. 6) Marie Curie Nobel'i iki kez alan tek kadındır. 7) Stephen Hawking uzay ve kara delikler üzerinde çalışmıştır. 8) Newton başına elma düşünce yer çekimini keşfetmiş.

D) 111. IV. Nesne Zarf Tamlayıcı Zarf Tamlayıcı Nesne Burhan Öge Bul Yönlendir Oyunu Oyunun Kuralları 1. Aşama: Cümlenin ögeleri eksiksiz olarak bulunur. 2. Aşama: Cümlenin ögelerini bulan oyuncu bir oyuncuya cümle ögeleri ile ilgili soru sorar. 3. Aşama: Seçilen oyuncu doğru cevaplarsa bir diğer oyuncuya cümle ögeleri ile ilgili soru sorar. 4. Aşama: Seçilen oyuncu doğru cevaplarsa bir diğer oyuncuya soru sorar. Dikkat: Türkçe öğretmeni, doğru cevap verilip verilmediğini belirtecektir. Yanlış cevap veren oyuncu oyundan çıkarılır. Oyundan çıkarken seçtiği bir arkadaşına cümle ögeleri ile ilgili bir soru sorar. Buna göre oyunun hangi aşamasında oyuncu oyundan çıkarılmıştır? A) 1. Aşama: "Büyük Taarruz sonrasında Gazi Mustafa Kemal Atatürk de Izmir'e gelir." seçilen öğrenci tarafından "zarf tamlayıcıSI - Özne yer tamlayıcısı-yuklem" şeklinde ayırmıştır. "Arkadaşına çözümlediğim cümlenin zart tamlayıcısını yüklem görevinde kullan. B) 2. Aşama: "İzmir'in Kurtuluşu'na doğru giden olaylar zincirinin başlangısı Büyük Taarruz sonrasıdır." cümlesini kur- muş seçtiği arkadaşına "Sadece yüklem ve nesnenin olduğu bir cümle kur." demiştir. C) 3. Aşama: "Karşıyaka'daki İplikçizade Köşkü ayrılmıştı." cümlesini kurmuş bir sonraki arkadaşından "nesne - yer tamlayıcısı - yüklem - zarf tamlayıcısı"dan oluşan bir cümle kurmasını istemiştir. D) 4. Aşama: "Şairin şiirlerini defterime karaladım bu sabah." cümlesini kurmuş bir sonraki öğrenciden sadece yük- lemden oluşan bir cümle kurmasını istemiştir. AD SOYAD 01 10.

17. Özne; yüklemin bildirdiği işi yapan, yüklemin bildirdiği durumu üzerine alan ögedir. Nesne ise cümlede öznenin yaptı lemden" etkilenen ögedir. "Eda bakkaldan sakız aldı." cümlesinde alma işini yapan "Eda" cümlenin öznesidir. Edan eyleminden etkilenense "sakız"dir ve cümlenin nesnesidir. Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde "nesne yanlış gösterilmiştir? A) Yolun kenarında bir keçi ot yiyordu. X B) Babam tamir edeyim derken televizyonu bozmuş. Yasin amcam, bize geldiğinde cebinden bir kâğıt çıkardı. D) Karşı komşum bahçesine güzel kokulu bitkiler ekmiş.

Bu metne göre aşağıdaki müşterilerden hangisinin kampanyadan yararlandığı kesin ola- rak söylenir? At Asli, 10 Nisan 2017'de 32 GB iPhone 7 Gold telefon satın almıştır. B) Mine, 22 Nisan 2017'de iki adet 32 GB iPhone 7 Silver telefon satın almıştır. a) Deniz, 16 Nisan 2017'de ablasına hediye olarak 64 GB iPhone 7 Gold satın almıştır. Q Hande, 27 Nisan 2016'da kendisine 32 GB iPhone 7 Rose Gold satın almıştır. 6. Ayal kis ka Bu KI Çocukluğumda kırlar geleceğe benzerdi Şimdi hiçbir şey geleceğe benzemiyor Akşamları yatmadan önce saçlarını okşayan bir el yoksa Gün yarım, uykun yarım, yarının yanm kalır Sabahların yaşlı doğar, aydınlığın kısalır Yil dediğin ne ki, hepsi geçti Yalnızca yarım kaldım (Murathan Mungan) Bu şiirin teması aşağıdakilerden hangisidir? AJ Umutsuzluk B) Pişmanlık G Çerest D) Ayrılık acisi Semyayinck www.isem kitap.com 2 Diğer sayfaya geçiniz

SİNAN KUZUCU YAYINLARI 4. Aşağıdakilerin hangisinde soruya veri- len yanıt diğerlerinden farklı bir ögedir? A) Temizleyiciye ne götürdü? Pantolon. Sme y B Bugün evde ne pişti? Makarna.one C) Baban sana ne aldı? - Kitap. - Bu adam ne istedi? Çay

B TÜRKÇE Bodrum'a girerken sizi Halikarnas Balıkçısı'nin "Yokuşbaşı'na geldiğinde Bodrum'u göreceksin/Sanma ki Bodrum, Muğla'nın gözde tatil mekânlarından birisi olarak hafızalarımızdaki yerini almış şirin bir ilçedir. geldigin gibi gideceksin." dizeleri karşılayacak. Bu dizeleri okuduktan sonra yolun devamında iki katli her biri birbirinin eşi, bembeyaz Bodrum evleri ve onları donatan rengarenk begonviller size görsel bir şö- len sunmaya devam edecek. Biraz daha ilerlediğinizde ise ilçenin tarihine tanıklık eden Bodrum Kalesi'ni bulacaksınız kendinizi ve yürümeye devam ettiğinizde mavilikler içinde kaybolacaksınız. Boşuna değildir göreceksiniz. Çarşısında yürüyüşe çıktığınızda geleneksel yöntemlerle avlanmış deniz süngerleri içinde Halikarnas Balıkçısı'nın şiirini "Senden öncekiler de böyleydiler/Akıllarını hep Bodrum'da bırakıp gittiler." diyerek tamamlaması. 8, 9 ve 10 soruları yukarıdaki metne göre cevaplayınız. 8. Metin, aşağıdaki yazı türlerinden hangisine aittir? A) Gezi Yazısı B) Makale can) D) Deneme D) 9. Metinde kullanılan noktalama işaretleri ve görevleriyle ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? ADırnak işareti , eser adını belirtmek için kullanılmıştır. Kesme işareti, özel ada gelen çekim ekini ayırmak için kullanılmıştır. C) Eğik çizgi, yan yana yazılmış dizeleri ayırmak için kullanılmıştır. D) Virgül, ilk cümlede özneyi belirtmek için kullanılmıştır. ore 10. Metinden alınan "Bodrum, Muğla'nın gözde tatil mekânlarından birisi olarak hafızalarımızdaki yerini al- taiş şirin bir ilçedir." cümlesinin öge dizilişi ile aşağıdaki cümlelerden hangisinin öge dizilişi özdeş- tir? 4 A) Özgün düşünme eyleminin yerine yapay eylemler koymak, özgün benliğin kaybolmasına sebep olur. B) Çağdaş toplumda bireyin robotlaşması, ortalama bireyin çaresizliğini ve güvensizliğini artırmıştır. C) Yaşanmışlıklardan yola çıkılarak yazılan her öykü, gerçeğin kopyası olmaya mahkûmdur. D) Sözün yarattığı etkiyi kavramak, düşünülenden çok daha zor bir eylemdir.

9. Köpekleri oldum olası severim. Köpeklerle dost olmak o kadar kolaydır ki... Çocukken öğrendim bunu. Yıl 1936 olmalı. Beşiktaş, Abbasağa Yokuşu'ndaydı küçük bahçeli, iki katlı evimiz. Bir gün kapı önünde oyalanırken kara, kivircik tüy- lü, orta boy bir köpek yanaştı. Beni tanıyor gibiydi. Önce bir ayağını omzuma koydu, sonra yüzümü yalamaya başladı. Besbelli ev köpeğiydi. Yolunu şaşırmış olmalıydı ve gideceğe benzemiyordu. Bu metnin hikâye unsurları ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Olay: Bir çocuğun sokakta bulduğu köpeği sahiplenmesi B) Yer: Beşiktaş, Abbasağa Yokuşu C) Zaman: 1936 D) Kişi ve varlik kadrosu: Çocuk ve köpek

10. Aşağıdaki cümlelerden hangisi yalnızca özne ve yüklemden oluşmuştur? A) Bizim takım dün yaptığı karşılaşmay! kazandı. B) Sahnenin arkasında büyük bir telaş yaşanıyordu. C) İnsan, olayları değerlendirebilen bir varlıktır. D) Sabah başlayan yağmur giderek hızını artırdı.

76. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde ögelere ayırmada bir yanlışlık yapılmıştır? A) Affetmek ve unutmak / iyi insanların intikamıdır. B) Başkalarının özgürlüklerini / tanımayanlar / öz- gürlüğe / layık değildir. C) Yarın uçakla Ankara'ya gidiyorum / dedi. D) Onların yaşadıkları ev / büyük bir konakti. Um

7. (1) Osmanlılar, 1683'teki Viyana kuşatması sırasındą Viya- na'da çuvallar dolusu yeşil kahve tohumu bırakmışlar. (II) Viyanalılar, ilk başlarda bunun deve yemi olduğunu düşünmüşler. (III) Kuşatma boyunca Türkleri izleyen gizli ajanlar, bu tohumların gerçek öyküsünü öğrenmiş. (IV) Girişimci bir Polanyalı bunlarla şehirdeki ilk kahveha- neyi açmış. Bu metinde numaralandırılmış cümlelerle ilgili aşağıda- kilerden hangisi söylenemez? A) Birinci cümlenin öge dizilimi “öznel zarf tümleci/ belirtili hesne/ yüklem” şeklindedir. B) Bütün cümlelerde vurgu nesnenin üzerindedir. C) Üçüncü cümle üç ögeden oluşmaktadır. D) Dördüncü cümlenin öznesi ve nesnesi söz öbeği şeklin- dedir.

5. Olasılık ya da ihtimal bir durumun ya da olayın ortaya çıkmasının ya da çıkmamasının kesin olmamasına denir. Olasılık bildiren cümlelerde tam bir kesinlik bulunmaz. Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde olasılık anlamı yoktur? A) Bütün bir yıl uğramadığına göre ülkeyi ta- mamen terk ettiği bile düşünülebilir ) B) Eski türkülerimiz değişik biçimlerde yeni- den gündeme taşınmaya çalışılıyor. C) Dünyayı sarsacak yeni bir hastalık belki üç gün belki üç yıl sonra başlayabilir. D) Bir ihtimal elektrikli araçlar 2030'a kadar diğer araç türlerinin yerini alacak.

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde dolaylı tümleç vardır? A) Onlar İstanbul'a bir yıl önce taşınmışlar. B) Uyandığında beni mutlaka arasın. C) Birkaç gün içinde beklediğim mektup gelir. D) O arkadaşınla daha önce karşılaşmamıştık.

18. Kapağı tam kapatılmamış anılar, yerinde oyna- yan kaldırım taşları gibi sizin de dengenizi bozu- yor mu bazen? Bu cümle için aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez? - - - A) Öge dizilişi “Özne - Zarf Tamlayıcısı - Yüklem Yer Tamlayıcısı” şeklindedir. B) "Etken - geçişli” çatılıdır. C) Olumlu soru cümlesidir. D) Devrik fiil cümlesidir.

14 ve 15. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Kelebekler, her gördüğümüzde içimizi kıpır kıpır eden başkalaşım (metamorfoz) olayının muhteşem ürünleridir. Doğa yürüyüşlerinde gözlerimiz her yerde kelebekleri arar. Bu kadar çok görmek istediğimiz ve hayran kaldığımız kelebekler hakkında ne kadar bilgiye sahibiz? Daha da önemlisi, acaba ne kadar doğru bilgiye sahibiz? Örneğin, kulaktan kulağa yayılmaya devam eden kelebeklerin ömrünün bir gün olduğu bilgisi bir mittir. Yetişkin kelebekler 1 hafta ile 1 yıl arasında yaşayabilirler; bir gün yaşayan bir kelebek türüne ise rastlanmamıştır. Kelebekler, hayvanlar aleminin eklem bacaklılar şubesinde yer alan böcekler sınıfına ait Lepidoptera takımında ver alır. Güveler de bu gruba dahildir. 20.000 civarında kelebek türü vardır. Antarktika dişinda dünyanın her yerinde gözlehe- bilirler. Lepidoptera kelimes! Yunancada pullu kanat anlamına gelir. Çok dikkatli bakıldığında kelebeklerin kanatlarında bu pulsu şekiller görülebilir, bunlar uçları yassılaşmış ve genişlemiş kıllardır. Diğer tüm böcekler gibi kelebekler de alta bacağa sahiptir; kelebeklerin üç bölümden oluşan ana gövdesi "kafa, göğüs (orta bölüm) ve kanin (kuyruk ucu)", aynca iki tane anteni ve iki tane de petek gözü vardır. 14. Bu metinden aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz? A) Kelebeklerin başkalaşım geçiren bir canli türü olduğu B) Kelebeklerin ömrünün 1 gün olduğu bilgisinin yanlış olduğu C) Kelebekler ve güvelerin hayvanlar aleminde aynı gruba dahil olduğu D) Tüm böceklerin ana gövdesinin üç bölümden oluştuğu 15. Bu metinde altı çizili cümle için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Yüklemi bir söz öbeğinden oluşmuştur. B) Bir adet yan cümleciği bulunmaktadır. Tüm eylemsi türlerine yer verilmiştir. D) "Özne - dolaylı tümleç - yüklem" ögelerinden oluşmuştur.

12. 1. Gökyüzünde nazli nazlı dalgalnıyordu bayrak. 2. Bayramlarda cama asmak için bayrak aldık. 3. Okulumuzu bir baştan bir başa bayrakla süsledik. Bu cümlelerde "bayrak" sözcüğünün özne olup ol- madığı hangi seçenekte doğru verilmiştir? 1. Cümle 2. Cümle 3. Cümle A) Özne Özne değil Özne değil B) Özne değil Özne değil Özne Özne Özne C) Özne değil Özne D Özne değil Özne