Cümlenin Ögeleri Soruları
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖgeleriYer tamlayıcısı (dolaylı tümleç); cümlede yönel-
me, bulunma, ayrılma bildiren ve yüklemi yer
anlamıyla tamamlayan ögedir.
Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisin-
de yer tamlayıcısı yoktur?
A) Kuşlar pek yakından geçmişse, seslerini
taklit ederek kalın dudaklarıyla dişlerinin
arasından onlara seslenirdi.
B) Kuşların çoğunca aldandıklarına, bu sesi
duyarak, dost sesi sanıp vapur etrafında
bir dönüp uzaklaştıklarına şahit olmuşum-
dur.
c) Günün birinde gökyüzünde güz mevsimin-
de artık esmer lekeler göremeyeceksiniz.
D) Ağaçtan ağaca serilmiş beyaz çamaşırlar
bu kadar durgun, güneşsiz, ıslak bir şekil-
de lik havada hiç kurumayacaklar.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖgeleriKalıplaşmış (deyimleşmiş)
bir fiil yüklem olabilir.
14.
Ek fiil almış bir isim yüklem
II
olabilir.
YÜKLEM
İsim tamlaması ya da sifat
tamlaması yüklem olabilir.
IV
Yardımcı fiille oluşturulmuş bir
birleşik fiil yüklem olabilir.
Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde IV
numaralı bilgiyi örnekleyen bir yükleme yer veril-
miştir?
À Bu yüzük, annesinin koleksiyonunun en değerli
parçasıydı.
BI Sude'nin yaptığı kek elmalıydı.
O, bu aileye düzenli olarak yardım ediyordu.
D) Yeni aldığı saati gözünden sakınıyordu.
OBEZİTE İÇİN HAREKETE GEÇ
Dünya nüfusunun
neredeyse
%30%.
YAŞAM BEKLENTİSİ
CİDDİ
KISALIYOR.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri10. Filllere getirilen "-ma l-me, -mak /-mek, -iş /-iş /-uş /-üş" ekleriyle yapılan eylemsilere isim-
denir.
Buna göre aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili sözcüklerden hangisi isim-fiil değildir?
A) Biraz sonra salona gelip sofrayı kurmaya başladı.
B) Babamın içeri girişiyle tüm gözler ona çevrildi.
C) Yıldızlar arasında yolculuk yapmak her insanın hayalidir.
D) Osmanlı mimarisi yıllar içerisinde gelişim göstermiştir.
1. Fransız ihti
ihtilal sonra
Zamanla
etmeye
çıkan dü
Metinde
A) Ort
B) Ha
CG
DI
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri6.
1 Güneş son ışıklarını yollayıp vedaya hazırlanır-
ken çocuklar birer ikişer evlerine yollandılar.
Y
II. Havalar soğumaya yakın kuslar sıcak ülkelere
göç etmek için hazırlanır.
per
III. Piknik dönüşü aniden bastıran yağmura yakala-
nan çocuklar, islanmamak için bu küçük mağa-
IV. Askere gidecek gençleri uğurlamak için bütün
köy halkı sabah erkenden köy meydanında
20 L
Yo7
toplandı.
raya sığınmışlar.
Yukarıdaki şekilden öge dizilişi yönünden özdeş cümleler kalacak şekilde farklı öge dizilişine sahip cüm-
leler çıkarıldığında aşağıdakilerden hangisi oluşur?
6
B)
II
IV
IV
II
e
IV
3
KA+yOn
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖgeleriU V USUYU
UJAŞR Raylud ydy van!
16. Yüklem tek bir sözcükten oluşabileceği gibi birden fazla sözcükten de oluşabilir.
Buna göre,
1. Sözün şiirlerin mükemmelidir,
II. Senden başkasını seven, delidir.
III. Yüzün çiçeklerin en güzelidir.
IV. Gözlerin bilinmez bir diyar gibi.
numaralanmış dizelerden hangisinin yüklemi sözcük grubu değildir?
A) Yalnız 1
B) Yalnız 11
C) I ve IV
D) Il ve II
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri3. Aşağıdaki cümlelerden hangisi kanıtlanabilirlik
açısından diğerlerinden farklıdır?
A) Ormanlık alanlara yakın yerlerde yaşayan
insanlar daha huzurludur,
B) Uzmanlara göre balık tüketimi çocuklarda beyin
gelişimini hızlandırıyor.
Cj istatistiklere göre spor yapmak kalp sağlığını
olumlu yönde etkiler.
D) Toprak yapısı, bitkilerin büyüme hızını etkileyen
faktörlerden biridir.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri6. Oğluma hediye ettiğim kitap, onu sevindirdi.
Bu cümleyle aşağıdakilerden hangisinin öge dizilişi aynıdır?
A) Berilne zaman istersen arayabilirsin.
Bidhtiyacı olanlara yardım etmek, insanlığın
gereğidir
.
C) Kitap fuarları, yazarlarla okuyucuları buluşturmak açısından önemlidir.
D) Onu tanımak, hayata bakışımı değiştirdi.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖgeleriTürkçe
19. Aşağıdaki cümlelerin hangisi sadece yüklemden oluşmuştur?
Al Fikirlerin en değerlisi uygulanabilir olandit.
andera
B) Sevdiklerine karşı çok anlayışlı bir yapısı varet.
Kafesinden yeni kurtulmuş bir kuş gibiyim.
DJ Genç adam, pek çok insan görmüş bir yöneticiydi.
zne
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri4.
8.
Türkçe
DENEME
ALE STAR 8
15. Yavuz, Selen, Mehmet, Olcay, Egemen, Aras ve İrem okulda yapılacak kurslara katılmak istemektedirler. Bu kurslar satranç.
tiyatro, halk oyunları ve atletizm alanlarında açılacaktır. Satrang, halk oyunları ve atletizm kurslarının akşam çalışmaları var-
ken tiyatro kursunun tüm gün çalışmaları mevcuttur.
Öğrencilerin katıldığı etkinliklerle ilgili bilinenler şunlardır:
• İrem kurslara Olcay'la gitmiştir.
• Yavuz ve Egemen aynı
kursa katılmıştır.
Satranç kursuna bir, diğer kurslara ikişer kişi katılmıştır.
Egemen, tüm akşamı evde geçirecektir.
• Satranca kız öğrencilerden biri katılmıştır.
• Selen ve İrem farklı kurslara katılmıştır.
• Mehmet, atletizme katılmamıştır.
Selen, satranç kursuna katıldıysa İrem hangi kursa katılmıştır?
A) Halk oyunları
D) Satranç
B) Atletizm
C) Tiyatro
.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri18. Etken fiillerin yüklem olduğu cümlelerde gerçek özne bulunur. Edilgen fiillerin yüklem olduğu
cümlelerde ise sözde özne bulunur.
A
Verilen bilgilerden hareketle aşağıdaki cümlelerden hangisinin öznesi diğerlerinden farklıdır?
6
AVYâr deyince kalem elden düşüyor.
B)Gözlerim görmüyor aklım şaşıyor.
C) Lâmbamda titreyen alev üşüyor.
Aşk kâğıda yazılmivor Mihriban!
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri19. Yüklem tek bir sözcükten oluşabileceği gibi birden fazla sözcükten de oluşabilir.
Buna göre,
1. Sözün şiirlerin mükemmelidir.
II. Senden başkasını seven, delidir.
III. Yüzün çiçeklerin en güzelidir.
IV. Gözlerin bilinmez bir diyar gibi.
numaralanmış dizelerden hangisinin
yüklemi sözcük grubu değildir?
D) Il ve i
CHive IV
B) Yalnız II
A) Yalnız 1
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri9. () Tam Güneş tutulmaları, en ilginç gök olaylarından biri. (II) Bu gök olayı sırasında Ay, Dünya ile Güneş'in
arasından geçerken Ay'ın gölgesi yeryüzüne düşer. Tutulma Ay'in Güneş'i kısmen örttüğü bölgelerde par-
çalı, tamamen örttüğü bölgelerdeyse tam tutulma olarak gerçekleşir. (III) Kuzey Amerika'nın tamamına
yakın bir bölümünden izlenebilecek bir Güneş tutulması olacak. Tutulma kitayı batıdan doğuya doğru
boydan boya kat eden şerit şeklinde bir bölgede tam tutulma olarak diğer bölgelerde parçalı tutulma ola-
rak izlenebilecek. Tutulma ülkemizden görülmeyecek ancak çeşitli internet sitelerinden canlı olarak ya-
yımlanacak. Bunlardan biri de NASA'nın internet sitesi. (IV) Buradan Güneş tutulmasıyla ilgili haberlere
ulaşabilirsiniz. Tutulma sırasında çekilen fotoğraflara bakabilirsiniz.
Numaralandırılmış bölümlerin hangilerinde sadece temel ögelerden oluşan cümle örneği vardir?
A) I ve II
B) I ve III
C) Il ve IV
D) I ve IV
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleri5
TEST
soğuk
zne)
23.
(zarf tümleci)
Mahir Usta'nın
Kurabiyesi
gecenin geç
de köşe baş-
mus.
yüzü, bulut-
usul gezdiri-
gezdiriyordu
(yüklem)
Malzemeler
1 su bardağı fındık
1 yumurta aki
Yarım su bardağı kakao
Yarım su bardağı pudra şekeri
(nesne)
vi
zü
e)
Yapılışı
Fındığı un haline getirip tüm
malzemeleri karıştırın ve kaşık
yardımıyla tepsiye dizin.
cümlelerin ögelerinin kar-
si istenmektedir.
erlere hangi ögeler ge-
ON
Pişirme
175 °C firinda
B)
Pişirme süresi
7 dakika
köşe
başlarini
Kurabiye tarifinde verilen bilgiler cümlenin öge-
leriyle eşleştirilirse hangi seçenek doğru olur?
usul usul
Zeka Küpü Yayınları
bulutlari
A Kahir Usta Özne
Malzemeler Nesne
Yapılışı → Zarf Tümleci
Pişirme → Dolaylı Tümleç
Pişirme Süresi → Yüklem
gecenin
geç
aatlerinde
B) Pişirme Özne
Malzemeler → Zarf Tümleci
Mahir Usta → Yüklem
Pişirme Süresi → Dolaylı Tümleç
Yapılışı → Nesne
recenin
geç
tlerinde
utları
C) Mahir Usta → Özne
Yapılışı — Yüklem
Malzemeler → Nesne
Pişirme → Dolaylı Tümleç
Pişirme Süresi Zarf Tümleci
usul
2
ini
D) Malzemeler → Özne
Yapılışı + Yüklem
Pişirme Zarf Tümleci
Pişirme Süresi → Dolaylı Tümleç
Mahir Usta → Nesne
165
Türkçe
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖgeleriCÜMLENİN TEMEL ÖGELERI
Cümlenin var olabilmesi için gerekli olan, yargıdan sorumlu ögelerdir.
Yüklem: Cümlede anlatılan iş, olay, duygu, düşünce
ya da yargıyı içeren temel ögedir.
Özne: Yüklemin bildirmiş olduğu iş, oluş, hareket veya
yargıdan sorumlu olan, cümlede yargının oluşmasını
sağlayan kişi ya da varlıktır.
Aşağıdaki cümlelerin hangisi sadece temel ögelerden oluşmaktadır?
A
Kabukta dolaşan böcek, meyvenin tadını alamaz.
B
Her büyük sanatçı sanata kendi damgasını vurur.
C
Başarı, gün boyu tekrar edilen ufak gayretlerin toplamıdır.
D
Bir ülkenin geleceği, o ülkenin insanlarının göreceği eğitime bağlıdır.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖgeleriATANAN SINAV: İstanbul 2021-2022 ...
8.
CÜMLENİN TEMEL ÖGELERİ
Cümlenin var olabilmesi için gerekli olan, yargıdan sorumlu ögelerdir
.
Özne: Yüklemin bildirmiş olduğu iş, oluş, hareket veya
Yüklem Cümlede anlatılan iş, olay
, duygu, düşünce yargıdan sorumlu olan, cümlede yargının oluşmasını
ya da yargıyı içeren temel ögedir
.
sağlayan kişi ya da varlıktır.
Aşağıdaki cümlelerin hangisi sadece temel ögelerden oluşmaktadır?
Kabukta dolaşan böcek, meyvenin tadını alamaz.
B
Her büyük sanatçı sanata kendi damgasını vurur.
C Başarı, gün boyu tekrar edilen ufak gayretlerin toplamıdır.
Bir ülkenin geleceği, o ülkenin insanlarının göreceği eğitime
bağlıdır.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Ögeleriklemde bildirilen ve öznenin yaptığı işten doğrudan etkilenen öge nesnedir. Yükleme sorulan "ne?, neyı?, kimi?"
rularının cevabıdır.
una göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde nesne vardır?
İyilik eden iyilik bulur.
Bal bal demekle ağız tatlanmaz.
Dağıbaşından duman eksik olmaz.
Kara haber tez duyulur.