Cümlenin Ögeleri Soruları
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğelerik
6. Dipsizgöl küçük, şirin ve panoramik görüntüsüyle bizlere
"Hoş geldiniz!" derken ilık bir nisan sabahı gibi içimizi ısı-
tiveriyor. Büyük şehirlerin keşmekeşinden, yoğun iş tem-
posundan uzaklaşmak isteyip de "Şöyle bir kafamı dinlen-
direbileceğim sessiz ve sakin bir yerlere gideyim.” diyenler
için biçilmiş bir kaftan. Her mevsim bambaşka güzelliklere
bürüneceği, hele sonbaharda sarıdan turuncuya gökkuşa-
ğını andıran renkleriyle, kış aylarında karlı manzarasıyla
muhteşem bir görüntü oluşturacağı her hâlinden belli.
Aşağıdakilerden hangisi bu metinde yer alan cümleler-
den herhangi birinin yüklemi değildir?
B) dinlendirebileceğim
A) içimizi ısıtıveriyor
C) biçilmiş bir kaftan
belli
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriETKİNLİK 8
Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun deyimleri ekleyiniz.
othob was niould linal
org Ferman dinlememek
Oluruna bırakmak
Haber uçurmak
Paniğe kapılmak
Dal budak salmak
Sen onunla bu yaşına kadar ilgilen,
1)
2) Bu olay daha fazla
3) O hiç.
4) İş yerindekilere hemen
5)
Bazı şeyleri
6) Çocuk salıncaktan düşünce
7) Bu iş için.
halletsen iyi olur.
kimsenin emri altına giremez.
Ucuz atlatmak
Adam etmek
Tam adamını bulmak
Ziyan etmek
Gözden geçirmek
o sana bunları yapsın.
yarın kurul toplantısı yapılacak.
zaman sana ne olacağını gösterir.
...)
, çocuğu hemen hastaneye götürdü.
Uğur, elinden geleni yapar.
neredeyse karşıdan gelen araçla çarpışıyorduk.
9) Teslim edilen proje ödevlerini şöyle bir
dolabına koydu.
10) O kadar zeytini ............. bozulacağını bile bile suyuna tuz katmamış.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriII. (1) Bir akşam vakti bir kadın, havaalanında uçağının
kalkış saatini bekliyordu. (2) Uçağın kalkışına daha
epeyce zaman vardı. (3) Kadın, bir süre havaalanın-
condaki dükkânları dolaştı. (4) Sonunda, kendine bir ki-
tap ve bir paket kurabiye alıp oturacak bir yer ara-
maya başladı.
Parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde özne
yazılı değildir?
A) 1
mivsbs
B) 2
C) 3
D) 4
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri4. Cümlede yükleme en yakın öge, cümlenin en önemli ögesidir. Bu öge, cümlenin vurgulu ögesidir. Ör
neğin, "Babam işe gitti." cümlesinde vurgulu öge "yer tamlayıcısıdır." "Kalemim kayboldu." cümlesinde
ise vurgulanan öge "özne"dir.
Buna göre, aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf tamlayıcısı vurgulanmıştır?
A) İşten yorgun argın gelen babam gürültüden uyuyamamış.
B) Babamın kullandığı cep saati ona dedemden kalmış.
C) Yediğimiz bu güzel kayısıları Adnan Bey, Malatya'dan getirmiş.
D) Annem bu güzel reçelleri ayvadan yapmış.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri"Erik ağacı" sözleri aşağıdaki cümlelerin
hangisinde özne göreviyle kullanılmıştır?
A) Evin önünde küçük bir erik ağacı vardı.
3) Köprünün bitimindeki erik ağacına baktı.
C) Dağın tepesinde bir erik ağacı gördük.
D) Bahçedeki küçük érik ağacını suladık.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriSir
Cümlede iş, oluş, hareket veya yargı bildiren
sözcük ya da sözcük topluluğuna "yüklem"
denir. Yüklem söz grubundan oluşursa söz
grubunu ayırmadan yüklem bulunmalıdır.
"Kontrol sırasında tüm arabaları aradılar."
cümlesinde yargı bildiren sözcük "aradılar"dır
ve cümlenin yüklemidir.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin han-
gisinde "yüklem" yanlış gösterilmiştir?
bu gezegen
A) Anlamak, gözleriniz ile beyniniz arasındaki
uyumdur.
B) Küçük kardeşim buna inansa da inanmasa da
onu çok seviyoruz.
C) Yaptığımız her şey, yapacaklarımızın teminatı-
dır.
D) Burak'ın bu hayattaki en büyük korkusu, terk
edilmekti.
6.
65
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriAşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem
yanlış belirtilmiştir?
A) Ağlarım hatıra geldikçe o yıllar.
B) Eskiyenin yerini bir bir alır yeniler.
C) Buradan karşıya geçmek tehlikeli.
D) Yüreğinden geçenleri anlatıyor bu yazar.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri5.
Bir gemi yanaştı Bakırköy'e
Yolcuları indi sessizce
Bu dizelerde "Bakırköy" sözcüğü "liman" sözcüğü
yerine benzetme amacı olmadan kullanılarak aşa-
ğıdaki söz sanatlarından hangisi yapılmıştır?
A) Kişileştirme
B) Ad aktarması
C) Mübalağa
D) Zıtlık
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri16. Fiiller anlam özellikleri bakımından üç gruba ayrılır. Filde yapılan iş ve hareket belirginse ve hareketten et-
kilenen bir nesne varsa iş filli, hareket belirgin değilse ve fill nesne almayıp kişinin durumunu ifade ediyorsa
durum fiili, varlıkların irade dışı ve gözle görülemeyecek kadar yavaş gerçekleşen hareketlerini bildiriyorsa
oluş fiili olarak adlandınlır.
Buna göre aşağıdaki görsellerden hangisinde ifade edilen fiilin anlam özelliği diğerlerinden farklıdır?
A)
B)
taşımak
aglamak
DY
Batmak
Sevinmek
bir güzel kuş ses versin.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri11. Aşağıdaki cümlelerden hangisi özne ve yük-
lemden oluşmuştur?
A) Evin kırılan camlarını taktık.
B) Onu karşımda görünce çok heyecanlandım.
C) Kuşlar, evlerimizin sevimli hayvanlarıdır.
D) Akşam yapılacak törene katılacağız.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri"Kirk dalı teyelledi gövdeye
Nem kattı bulutlardan"
Bu dizelerle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi
söylenemez?
A) Birden fazla yüklem bulunmaktadır.
B) Belirtili ve belirtisiz nesne bulunmaktadır.
C) Dolaylı tümleç bulunmaktadır.
D) Öznesi, sözde öznedir.
BAHÇEŞEHİR H
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleriüzel ve
e eden
Zarf tümleci
ETKİNLİK 7
Aşağıdaki cümlelerde yer tamlayıcısı görevindeki ifadeleri bulup altını çiziniz ve yer tamlayıcısını bulmak
için hangi soruları sorduğunuzu belirtiniz.
Bu soruyu öğretmene soralım.
2. En sevdiğim arkadaşım İzmir'de yaşıyor.
O elbisede çiçek deseni var.
4. Ablamlar kentin doğusuna taşındılar.
5. İnsan söylenen her söze inanmamalı.
1121
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriTile
yo
ETKİNLİK 1
A. Aşağıdaki cümlelerde yüklemleri bulunuz. Yüklemlerin özelliklerine göre cümlelerin numaralarını uygun
kutucuğa yerleştiriniz.
1.LGS'de birinci olunca ağzı kulaklarına vardı.
2. Hastaneye gitmemiz çok
apar topardy.
COMP
3/Terli terli su içtiği için hasta oldu
Seni
5. Zeren, okulumuzun en çalışkan öğrencisidir.
6. Mustafa, saygılı bir öğrenciydi.
7. Hayattaki en güzel duygudur sezgi.
Coking
çok iyi anlıyorum.
Yüklemi isim tamlaması olan cümle
Yüklemi sifat tamlaması olan cümle
Yüklemi birleşik fiil olan cümle
Yüklemi ikileme olan cümle
Yüklemi deyimden oluşan cümle
Yüklemi çekimli fiilden oluşan cümle
Yüklemi isimden oluşan cümle
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri1.
Cümlenin var olabilmesi için gerekli olan ögelere temel ögeler denir. Cümlenin temel ögeleri yüklem ve öznedir. Yüklem, cümlede
anlatılan iş, durum, oluş ya da yargıyı içeren ögedir. Özne ise yüklemin bildirdiği iş, oluş, hareket veya yargıdan sorumlu olan, cüm-
lede yargının oluşmasını sağlayan kişi ya da varlıktır.
Bu bilgiye göre,
1. Ağaçlar, köklerinde ve çevresinde yetişen mantarlar aracılığıyla birbirleriyle gizlice konuşur.
II. "Çam dikmeyin, onun yerine dağa taşa meyve ağaçları dikin." biçimindeki paylaşımlar bilgi kirliliğine yol açıyor.
III. Tüm orman bölgelerinde yetişen, hızla gelişen fakat 50 yıldan fazla yaşamayan söğüt türüne "keçi söğüdü" denir.
IV.Akdeniz iklim tipinin hâkim olduğu yüksek rakımlı ormanların olmazsa olmaz ağaçlarından biri çamdır.
şeklinde numaralanmış cümlelerin hangisi sadece temel ögelerden oluşmuştur?
A) I.
B) II.
C) III.
L DIV.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri7.
L
1.
a.
Aşağıdaki cümlelerin öğe ayrımını kontrol ediniz ve yanlış olanların yanına "Y", doğru olanların yanına
"D" olarak belirtiniz.
b.
C.
d.
f.
e.
Tüm öğrenciler / yarın piknik yapmak için / ormana / gidecekler. (
)
Bugün / benim / doğum günüm. (
Bu/yılın en başarılı öğrencisiydi. (
)
Bir martı gibi dolandım / göklerde / saatlerce. (
Kahveyi aldı, yudumladı /ve/ beğenmediğini söyleyerek / masaya / bıraktı. ( )
g.
Okuduğum kitabı / sana / yarın / okulda / vereceğim. (
)
h. Hayallerimi süsleyen, unutulmaz, nadide bir / çiçeksin. ( )
Annesine kır çiçekleri / verdi. ( )
)
Dünyanın birçok yerinde / görülür / bu medeniyetin izleri. (
)
)
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriC) Insanoğlu, bazı şeylerin değerini sonradan anlıyor.
D) Annem, kardeşimin oyalanması için yapboz almış.
16. I. Güzel sanatlar, insanın kafasının, kalbinin birlikte çalıştığı şeylerdir.
II. Eğitimin amacı, insanlarda bulunan yeteneği geliştirmektir.
III. Nankörlük, zayıf insanların işidir.
IV. Her büyük sanatçı, sanata kendi damgasını vurur.
Numaralanmış cümlelerden hangileri sadece özne ve yüklemden oluşmaktadır?
A) I ve II
BI ve III
C) II ve IV
Vicgen
AKADEMİ
D) I, II ve III