Cümlenin Ögeleri Soruları
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriC
C
CÜMLENİN ÖGELERİ- TEMEL ÖGELER (ÖZNE-YÜKLEM)
1. Aşağıdaki cümlelerin yüklemlerini bulup altlarını çiziniz.
Arabamın üstündeki lekeyi fark ettim bu
sabah
Aziz Sancar, Nobel ödülü alan ilk bilim
adamımızdır.
Galerideki son arabayı alan kişi
arkadaşımdı.
Bu şiir, diğer yazdığın şiirlerden farklı
değildi.
Yıllardır özlemle beklediğim arkadaşımı
karşımda görünce çok heyecanlandım.
2. Aşağıdaki cümlelerin öznelerini bulup altlarını çiziniz.
Makaleler, bize bilmediğimiz bazı konuları Günün bütün olumsuzluklarını bir anda
oğrenmede yardımcı olur. yok ediyor o tatlı gülüşün.
Yazar, son zamanlarda toplumsal konulara
değinmiş eserlerinde.
Arkadaşımın köpeği, bizi görünce hemen işe yetişme telaşında olan insanlar, trafiğin
vanımıza geliyor. tıkanmasına sebep oldular
Sabah servisi kaçıran ablama babam çok Bu bayramı, geleceğimizin mimarı olan
sinirlenmişti. çocuklara armağan etmişti Atatürk
bir söz grubu
ikileme, edat
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri14,
Ozne, yüklemin belirttiği işi, oluşu, hareketi yapan veya üzerine alan sözcük ya da sözcük gruplarından oluşur. Örneğin "Oğlunun
çalışmaya başlaması onu mutlu etti" cümlesinde kişiyi mutlu eden "oğlunun çalışmaya başlaması"dır. Bu nedenle "oğlunun
çalışmaya başlamast sözcük grubu Öznedir,
Buna göre aşağıdakilerden hangisinde özne bir sözcük grubundan oluşmaktadır?
A) Serit değiştirirken öndeki araca çarpınca şoförümüz paniğe kapıldı.
B) Hastayı sedyeye yatırıp ameliyathaneye doğru götürmeye başladılar.
C) Gerekli işlemleri tamamladığım hålde banka müdürü kredimi onaylamadı.
D) Onun bu kaba davranışlarından, alaylı sözlerinden herkes rahatsız oluyor.
C
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriB) Aşağıda verilen öge dizilişlerine uygun cümleler yazınız.
1. Özne / Yer Tamlayıcısı / Zarf Tamlayıcısı / Yüklem
Selin Sınıfta güzelce kitap okuy...
2. Özne / Yüklem
Hasan çak konuştu.
3. Yer Tamlayıcısı / Özne / Yüklem
Disarida Ahmet "!
9. ördüm
4. Belirtili Nesne/Zarf Tamlayıcısı/Yüklem / Özne
5. Zarf Tamlayıcısı/Belirtisiz Nesne / Yüklem / Yer Tamlayıcısı
6. Yüklem / Yer Tamlayıcısı/Belirtili Nesne / Özne
NCE MUNCAR
7. Yer Tamlayıcısı/Yer Tamlayıcısı/Zarf Tamlayıcısı/Zarf Tamlayıcısı / Yüklem
8. Yer Tamlayıcısı/Nesne/Özne / Yüklem
f
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriKARMA TEST-1
1. Aşağıdaki cümlelerin hangisi tümüyle yük-
lemdir?
A) Sizin gibiler gelmez bir daha dünyaya.
B) Geniş omuzlu, çekik kaşlı, kara gözlü, uzun
boylu biriydi.
C) Halk edebiyatının en güzel örneklerinden-
dir bunlar.
D) Kasabalarda, köylerde yaşayanların sorun-
larıdır onun işaret ettikleri.
2. Aşağıdakilerden hangisinde yüklem bir de-
yimdir?
A) O böyle boynunu bükün
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin yüklemi edat
grubu değildir?
A) Deniz bu sabah çarşaf gibiydi.
B) Seni hâlâ anlamış değilim.
C) Bebeğin burnu fındık kadardı.
D) Saçlarını kızıl gibi bir renge boyamıştı.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriCinif
TEST-2
1. Yıllarca siyah ufka bakarak derin derin
Bekledik gelmeyecek yağmurunu göklerin
Bu dizilerde altı çizili bölüm cümlenin han-
gi ögesidir?
A) Belirtisiz Nesne
B) Dolaylı Tümleç
C) Belirtili Nesne
D) Zarf Tümleci
YARDIMCI
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisindo
(0
-spryshlige,ensö obnielgned aheillabies 11
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri1.
B) IL
Yüklem, bir sözcükten oluşabileceği gibi birden fazla sözcükten de oluşabilir.
Buna göre,
(1) Yan masada kahkahalar atan gençlere kulak kabartmış ihtiyar adam, kamburu çıkmış gibi
oturuyordu yerinde. (II) Lise çağındaki gençlerin birbirleriyle konuşma tarzına hayret ediyor-
du elinde olmadan. (III) Bir ara kendi lise yıllarını, şimdi kendisine çok uzak gibi gelen genç-
liğini aklına getirdi. (IV) Sınıf arkadaşlarıyla böyle bir yerde toplandıklarında edebiyat ve sos-
yal hayat üzerine ne güzel sohbet ederlerdi.
metninde numaralanmış cümlelerden hangisinin yüklemi birden fazla sözcükten oluş
mamıştır?
Cümle
Çocuklar top oynarken sokağa
Sadece yüklemden oluşmuştur?
C) II.
B) W.
CHIT
X.N.
8. Damla Öğretmen, tahtaya bazı cümleler yazmış ve öğrencilerinden bu cümlelerin öznelerini
belirlemelerini istemiştir. Ömer, Yusuf, Elif ve Ceren'in verdikleri cevaplar şu şekildedir:
Ömer
Yusuf
Son model bir
Elif
Son model biroulder
IV.
Ceren
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "kitap" sözcüğü
sözde özne görevinde kullanılmıştır?
A) İçeride biraz kitap okuyalım.
B) Öğretmenimiz bize ince kitaplar okuturdu.
C) Her akşam yatmadan önce kitap okunmalı.
D) Çocuklarımıza kitap okutturmalıyız hep.
8. SINIF - Türkce
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleriduğu
ine
Sturulur
siz fil den
isine go
Itukta otu
mlaştı
a hissede
insan, değişme cesareti gösteremeyen
Korkak i
insandır.
B) Evin önündeki parkta sohbet ediyorduk.
C) Gözlerin bu aşkın tanımıdır, gönlümde.
D) Evimiz, çocuk bahçesinin karşısındaydı
Srnek ola
ümle fark
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru, diğerle-
rinden farklı bir ögeyi buldurmaya yöneliktir?
A) Bu yolu mu takip edeceğiz?
B) Kırmızı çiçekli elbisesi mi kaybolmuş?
C) En son aldığını mı okuyorsun?
D) Seni de mi Bursa'ya götürecekler?
3. Yazar, düş gücüyle, karşılaştığı olaylan, roman s
nurlan içinde kalarak ele almış ve işlemiştir.
Bu cümlede aşağıdaki ögelerden hangisi yok
tur?
A) Zarf tümleci
B) Belirtili nesne
Özne
Aj Hizme
8) Ben
p
Dj hy
5. Aşağ
lirtill
A) Tra
B
B) Ka
B
C) S
D
D) C
6. A
le
Al
B
D
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri11-13. soruları aşağıdaki metne göre cevap-
layınız.
Kardeşimin, odasında ders çalıştığını sanıyor-
dum. Kapıyı aralayıp baktığımda, durumun böy-
le olmadığını anladım. Morali bozuk olduğu için
ders çalışmıyormuş. Hem biraz dinlensin hem
de morali yerine gelsin diye dışarı çıkmayı teklif
ettim. Çok sevindi. Evden çıktık. Ben sormadan
neye canı sıkıldığını söyledi. Meğer ders çalıştığı
halde etrafındaki herkesin sürekli olarak "Ders ça-
lış." söylemlerinden bunalmış.
12. Yukarıdaki metinde altı çizili bölüm cümlenin
hangi ögesidir?
A) Özne
C) Belirtili Nesne
B) Yer tamlayıcısı
D) Zarf tümleci.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriCÜMLENİN ÖGELERİ ÇALIŞMA KAĞIDI / NESNE
1.AŞAĞIDAKİ CÜMLELERİ İNCELEYİNİZ. YÜKLEME SORDUĞUNUZ "NE?, NEYİ?, KİMİ?" SORULARININ YANITLARINI
CÜMLELERİN KARŞILARINA YAZINIZ.
Ayşenur arkadaşlarına pastayı servis etti.
Fidanları özenle ve sevgiyle suladık.
Babam, çayı bir dikişte içti.
Yürüyüş yaparken ormanda cüzdanını kaybetti.
Sevgi Hanım gazeteleri okuyor.
Araştırmacılar, uydudan kazanın görüntülerini izliyor.
Öğretmenimiz derste Fuzuli'yi anlattı.
Kötü kalpli cadı, prensese zehirli elmayı verdi.
NE?
KİMİ?
NEYİ?
OROK YERİLEN SÖZCÜKLERDEN CÜMLELER OLUŞTURUNUZ. CÜMLELERDE YER ALAN
iniz
oli
koridorda
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri9. I. Kazı çalışmaları burada yapılmaktadır
sadece.
II. Birçok kişi tarafından tanınan bir insandı.
III. Gelirken manavdan iki kilo elma al.
IV. Memleketim burnumda tütüyor benim.
Numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşa-
ğıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) I. cümlenin öznesi "kazı çalışmaları" dır.
BR. cümle sadece yüklemden oluşmuştur.
1.
C) III. cümlenin öznesi "iki kilo elma" dir.
D) IV. cümlenin yüklemi deyimden oluşmuştur.
1
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri3.
#CÜMLENİN ÖGELERİ - V
4.
1.
8. Sınıf
TEKSTRA 34
Türkçe
2.
Koca kasabada, kalacak bir yer bulamadık.
Bu cümlenin ögeleri aşağıdakilerin hangisinde si-
rasıyla verilmiştir?
A) Yer tamlayıcısı, yer tamlayıcısı, yüklem
B) Yer tamlayicisi, nesne, yüklem
C) Zarf tamlayicisi, özne, yüklem
D) Özne, yer tamlayıcısı, yüklem
Derin bir gürültü sis içinde kaynıyor, ileri geri yaklaşı-
yor, uzaklaşıyor, dalgalanıyor.
Bu cümlenin öznesiyle ilgili olarak aşağıda verilen
bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) "Derin bir gürültü" cümlenin öznesidir.
B) Cümlede bir özne birden fazla yükleme bağlan-
mıştır.
C) Öznenin nerede gerçekleştiği belirtilmiştir.
D) Cümlenin öznesi bir isim tamlamasıdır.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde vurgu, yer tam-
layıcısına yapılmıştır?
A) Bu sırtlardaki evlerin girişi neden gün doğusuna
doğru yapılmış?
B) Güneş kavuşurken boğaz ne kadar güzelleşir!
C) Bu cesareti nereden buluyorsun?
D) Kimmiş, bu saatte zili çalan?
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "kim neyi - ne
kadar" sorularının cevabı verilmiştir?
A) Bazı insanların gülüşü çok kabaydı..
B) Herkes bir toplulukta nasıl davranacağını bilmeli-
dir.
C) Öğretmenim okuyuşumu çok beğendi.
D) Gelişimin sebebini kimse bilmiyor.
5.
7.
Ekstra Sorular
1. Nasıl düşünürseniz öyle davranırsınız.
2. Kötü karar, kararsızlıktan iyidir.
3. Nereye gittiğini bilene her şey firsat olur.
4. Ne kadar yüksekten bakarsanız, o kadar iyi gó-
rürsünüz.
Yukarıdaki cümlelerin hangilerinde zarf tamlayıcı-
si yer almamıştır?
A) 1 ve 2
C) 1 ve 4
B) 2 ve 3
D) 3 ve 4
6. Bu güzel meyvenin tadı ve kokusu bambaşka.
Aşağıdaki cümlelerin hangisi öge dizilişi bakımın-
dan bu cümleyle özdeştir?
A) Seni sık sık ziyaret ettiklerini söylediler.
B) Bu işte ağlamayı sızlamayı bir kenara bırakın.
C) Okumak, tutkuların en güzelidir.
D) Yorulmadan, güzel iş ortaya çıkmaz.
1. Çirkin bir el yazısı, diğer insanlara karşı saygısız-
lik sayılır.
2. Özenerek ve kurallarına uyularak yazılan bir yazı
güzelleşir.
3. Yazımızdaki güzellik ve düzen, karakterlerimizle
ilgili ipuçları verir.
4. Insan, sabır ve itina ile neleri değiştirmez ki!..
Numaralanmış cümlelerden hangisi sayıca en az
ögeye sahiptir?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri9.
1
2
4
Cümle
Abdal düğünden, çocuk oyundan usanmaz.
Aça dokuz yorgan örtmüşler, yine uyuyamamış.
Adam yanila yanila, pehlivan yenile yenile anlar.
Adamin iyisi alışverişte belli olur.
Özne
Nesne
Zarf
Yer
Tamlayıcısı Tamlayıcısı
Tablodaki atasözlerinden hangisinin altı çizili ögesi yanlış işaretlenmiştir?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
Yüklem
Nesne: Yüklemde bildirilen ve öznenin yaptığı işten doğrudan etkilenen öge nesnedir. Örneğin; "Zafer Hoca, hafta
sonu maketi tamamladı." cümlesinde "tamamladı" sözü cümlenin yargısıdır, yüklem görevindedir. Bu yüklemde belir-
tilen eylemi yapan kişi yani özne ise "Zafer Hoca" sözüdür. Zafer Hoca'nın tamamlamak eyleminden etkilenen varlık
ise "maketi" sözüdür. Bu söz nesne görevindedir. Ayrıca bu söz, yükleme sorulan "Neyi tamamladı?" sorusunun da
cevabıdır.
Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili öge nesne görevinde değildir?
A) Müzik, duygularımızı, düşüncelerimizi ve hatta davranışlarımızı etkileyebiliyor.
B) Beynimiz, bir gürültü ile ahenkli bir melodiyi birbirinden nasıl ayırt edebiliyor?
C) Biz de ocak ayında objektiflerinizi müziğin hayatınızdaki yerine odaklamanızı istiyoruz.
D) Gönderilen fotoğraflar arasından seçilen ve ayın en beğenilen fotoğrafları her ay dergide yayınlanıyor.
Her yıl çok sayıda insan çeken akıntı nedeniyle hayatını kaybediyor.
Özne
Nesne
10. Aşağıdaki cümlelerden hangilerinde ögeler belirlenirken yanlışlık yapılmıştır, bu yanlışlıkları tespit ediniz.
Satürn ve ilkdördün evresindeki Ay, 8 Eylül'de gökyüzünde birlikte görülebilir.
Özne
ZT
ZT
Yüklem
YT
Satranç köşesinde bu ay Ağustos 2019 probleminin çözümüne ve Eylül 2019 problemine yer veriyoruz.
YT
ZT
ZT
Yüklem
Buna göre aşağıdaki değişikliklerden hangisi bu yanlışlıkları gidermek için yapılacaklardan biri değildir?
A) "Satürn ve ilkdördün evresindeki Ay" ögesini nesne olarak değiştirerek
B) "gökyüzünde birlikte" sözünde "gökyüzünde" sözü yer tamlayıcısı olarak "birlikte" sözünü de zarf tamlayıcısı olarak
belirleyerek
C) "çeken akıntı nedeniyle" sözünü zarf tamlayıcısı olarak değiştirerek
D) "Ağustos 2019 probleminin çözümüne ve Eylül 2019 problemine" sözünü yer tamlayıcısı olarak değiştirerek
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri9.
Yüklem Fiil Olduğunda
Vurgu: Yüklemden önceki öge-
dedir.
Örneğin,
Dün oyuna Metin gelmedi.
Özne Yüklem(Fiil)
Bu cümlede vurgulu öge öznedir.
Metin, dün oyuna gelmedi.
Yer T. Yüklem (Fiil)
Bu cümlede vurgulu öge yer tam-
layıcısıdır.
Yüklem İsim Olduğunda
Vurgu: Yüklemin kendisidir.
Örneğin,
D
Dünkü oyuna gelen Metin'di.
Yüklem (İsim)
Bu cümlede yüklem isim soylu
olduğu için vurgu yüklemdedir.
Soru Edati Mi Kullanıldığıda
Vurgu: Mi'den önceki ögededir.
Örneğin,
Dün mü oyuna gelmedi?
Zarf T.
Bu cümlede vurgulu öge zarf
tamlayıcısıdır.
Dün oyuna mı gelmedi?
Yer T.
Bu cümlede vurgulu öge yer tam-
layıcısıdır.
Buna göre aşağıdaki cümlelerden hangisinin vurgusu yay ayraç içinde yanlış verilmiştir?
A) Gıda örneklerinde 620 farklı çeşit pestisit kalıntısı tespit edildi. (Nesne)
B) Her yer, yüzyıllardır kentleşme adı altında beton yığınına çevirmiş. (Yer tamlayıcısı)
C) Bu modelin uygulanması ve denetimin sağlanması için güçlü tarım politikalarına ihtiyaç var. (Yüklem)
D) Çiftçiler, içinde bulunduğu çıkmazından son dönemde uygulanan ekolojik tarım modeliyle çıktı. (Zarf Tamlayıcısı)
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri8. Aşağıdaki cümlelerin hangisi temel ögelerden oluşmamıştır?
A) Yaşamadan roman yazmayı deniyoruz.
C) En zayıf olunan an pes edilen zamandır.
B) Değer bilmeyen insanların değeri olmaz.
D) Şairlerin yüreğindeki şiirler yazamadıklarıdır.