Cümlenin Ögeleri Soruları
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem yanlış
gösterilmiştir?
A) Anne kucağının sıcaklığı güneşi kıskandırır.
B) Doğayı korumayan kendi geleceğini yok eder.
C) Karşıdaki araba Salih'in abisinin arabasıydı.
D) Üstüne giydiği kıyafet göz kamaştırıyordu.
8.
Sinif
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri8.
9.
8) Ben yürüyüşleri tam denizin kıyısında yapıyorum.
Koyda, bir bastan öte basa yürüyüş yarım saat sürüyor.
D Ağacın köküne yakın bir yere hasirimla havlumu serip oturdum.
Yüklemi fiil olan cümlelerde yüklem sonda veya ortadaysa vurgu yüklemin yanındaki ögededir. Omeğin
"Gökçe bize akşam geldi." cümlesinde "akşam" sözcüğü vurgulanan ögedir.
Bu açıklamaya göre aşağıdakilerin hangisinde vurgulanan öge zarf tamlayicisidir?
A) Deniz Dünyasında Türkiye'nin çeşitli yerlerinden getirilen deniz canlilanı bulunur.
B) Akvaryumun en ilgi çeken kısmı, akvaryumun ortasından geçen ilgi çekici tüneldir.
C) Akvaryum, pazartesi hariç her gün 10.00-21.00 saatleri arasında ziyaret edilebilir.
D) İnsanlar bu tünelde yürürken başlarının üzerinden geçen balıkları seyredebiliyor.
Zarf tamlayıcısı, yüklemde gösterilen is, oluş veya yargının "durumunu, zamanını, yönünü miktarını.
nedenini" belirten ögedir. Bir cümlede birden fazla zarf tamlayıcısı bulunabilir.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden fazla zarf tamlayıcısına yer verilmiştir?
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri1
2
3
4.
5.
6.
7.
8.
daki cümlelerde yüklemlerin altlannu çizerek uygun yerleri işaretleyelim.
Birleşik
Fil
CÜMLELER
Babamın çalişti dairenin odacisiydi ev
sahibimiz
Yüreğimizde yaşayan çocuğun sözlerine
kulak verelim.
Nuray yağmur sesinin azaldığını
fark etti.
Paylaşmayı bilmek bir erdemdir.
Küçücük, iki oda evde her şey pinl pinildi.
Biz bu teklifi memnuniyetle kabul ettik.
Kültürlü bir insan olmanın biricik yolu
okumaktır.
Serüven meraklısı bir çocuktu Hiranur
Kurşun.
Tarlanın başında beklerken sabrı taştı.
10. En iyi öğretmen düşünmeyi öğretendir.
11. Elifsu Çelebi, vatanını seven birisidir.
12. Hamit Efendi neyden rahatsız olmuş?
13. Duyularla algılanamayana inanmaktır
iman.
14. Kıpır kıpırdı ikisinin de yüreği.
15. Vefali dost her zaman kişinin kalkanıdır.
Fiilimsi
Sifat
1sim
Tamlaması Tamlamas
Deyim Ikileme
met icin
cabelgood
garcerkeze bilmesinin başka
oldufu ambelere kasul
Jana z
# you da farzlı yönlerden
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriLGİ
nin
min
ili
un?
4.
Yuklem (Isim soylu)
Eğri otur, doğru söyle. / At ölür, meydan kalır; yiğit ölür, şan kalır.
Yüklem
Yüklem
Yüklem
Yüklem
Yüklem
Yüklem
Yere düşen arkadaşına yardım etti. / Çocuğu uyandıran yağmurun sesiydi.
Y. (Bileşik Fiil)
Y. (B'li Isim Tam.)
En sevdiği çiçek sarı papatyadır. / Onu karşısında görünce etekleri tutuştu.
Y. (Deyim)
Y. (Sifat Tam.)
Güzel gözleri ışıl ışıldı. / Birini sevmek dünyayı sevmektir.
Y. (Fiilimsi)
Y. (Ikileme)
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri35.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde nesne,
bir cümleden oluşmuştur?
A) Duvara, bu yurdu baştan başa yeşille öre-
ceğiz, yazdılar.
B) Ülkemizin her tarafını, milli park anlayı-
şıyla düzenlemeliyiz.
C) Yurdun cennete çevrilmesi, ulusumuzun
ilerlemesi, kafayla elin birlikteliğine bağlı.
D) Yurdunu seven insanlar, ona karşı kusur
etmezler.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri1. Aşağıda parçada altı çizili kelimeleri köklerine göre gruplayın.
Bir sürü kitabım oldu. Küçük kitaplığımın raflarını doldurdular. Hepsini çok seviyorum. Sevilmez mi?
Kitap bu... Hele en güzelleriyse...
--------
Benim kitaplarım hep çiçek kokar. Renk renk güzellik kokar. Barış ve sevgi yayılır onların ortamından.
: Belki bu yüzden, kitaplarımla birlikteevimizde daha güzel bir dünya oluştu.
İsim Kökleri
Fiil Kökleri
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriFeleğin çemberinden geçtikten sonra zengin olmuş
biri, "Kızmakla, bağırıp çağırmakla zengin olmanın
yolunu hiç kimse açamamıştır." demiş.
Bu cümledeki "feleğin çemberinden geçmek" söz
grubunun anlamı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yaşamın zorlu yönleriyle tanışmamış olmak
B) Acı tatlı günler görmek, deneyim kazanmak
C) Hayattaki her şeyi neşeyle, güler yüzle karşıla-
mak
D) Hiçbir durumda kızmamak, başkasına sesini
yükseltmemek
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri1. Aşağıdaki cümlelerin yüklemlerini bulup altlarını çiziniz.
Arabamın üstündeki lekeyi fark ettim bu
sabah.
TEMEL ÖGELER (ÖZNE-YÜKLEMI)
Aziz Sancar, Nobel ödülü alan ilk bilim
adamımızdır.
Yıllardır özlemle beklediğim arkadaşımı
karşımda görünce çok heyecanlandım.
Arkadaşımın köpeği, bizi görünce hemen
yanımıza geliyor.
Sabah servisi kaçıran ablama babam çok
sinirlenmişti.
2. Aşağıdaki cümlelerin öznelerini bulup altlarını çiziniz.
Makaleler, bize bilmediğimiz bazı konuları
öğrenmede yardımcı olur.
Teneffüste kavga eden çocuklar odama
gelip dertlerini anlattılar.
Annem gelene kadar ablam bize göz
kulak olmuştu.
Komşumuz ben küçükken Ankara'dan
mahallemize göç etmişti.
Ödevimi yapıp yapmadığımı kontrol
etmek için yanıma geldi.
Sınav sorularımız büyük bir özenle
hazırlandı.
Galerideki son arabayı alan kişi
arkadaşımdı.
3. Aşağıdaki cümlelerden yüklemi bir söz grubu olanları (birleşik fiil, deyim, ikileme, edat
grubu, isim tamlaması, sıfat tamlaması) işaretleyiniz.
Avukat Bey, bu şartlarda davayı
kazanamayacağımızı belirtti.
Bu şiir, diğer yazdığın şiirlerden farklı
değildi.
Yazar, son zamanlarda toplumsal konulara
değinmiş eserlerinde.
Evimizin depreme dayanıklı olup olmadığı
kontrol edildi.
Günün bütün olumsuzluklarını bir anda
yok ediyor o tatlı gülüşün.
İşe yetişme telaşında olan insanlar, trafiğin
tıkanmasına sebep oldular.
Bu bayramı, geleceğimizin mimarı olan
çocuklara armağan etmişti Atatürk.
4. Aşağıdaki cümlelerin öznelerini bulup açık (gerçek) özneyse başına "A" gizli özneyse
başına "G" sözde özneyse başına "S" yazınız.
Çocuğun son derste çizdiği şekiller eğri
büğrüydü.
Geleceğimizi daha anlamlı kılan şey,
deneyimlerimizdir.
Siyah ve uzun saçlı, kısa boylu, geniş
omuzlu, otuz yaşlarında bir adamdı.
Direksiyon hakimiyetini kaybeden sürücü
duvara çarparak durabildi.
Nüfusumuzun büyük bir çoğunluğuna aşı
yapıldı.
Yaptığı projenin hayata geçmesi için
büyük bir şirketle anlaştılar.
Törende İstiklal Marşımız büyük bir
coşkuyla söylendi.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleria Omeden sonra "misura edat getirilirse
Apagidaki soru cümlelerinden hangisi yer
tamlayıcown buldurmaya yöneliktir?
B-Borç parayı kim verdi?
-Annemin kabanin nerede giördün?
Salonda
Agapdaki cümlelerin hangisinde özne,
vurguys fizerinde toplamıştır?
A) Mehmet Bey her zaman olduğu gibi işine
B) Avrupa Birliğine bizi de alacaklar yakın-
Hasta adams, yol kenarında çocuklar bul-
mus.
D) Bu soğuklar mart sonuna kadar devam
edecekmiş
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "öyka"
sözcüğü nesne görevinde değildir?
A) Hangimiz, ninelerimizden öyküler dinle-
29.
B) Öykü, edebiyat dünyasının altın anahtar-
larından biridir.
C) Coğumuz, başlangıçta öykü yazmışızdır.
D) Tüm çabaya karşın iyi bir öykü yazamaya-
28. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir sifat
tamlaması, zarf tümleci görevindedir?
A) Bu yağmurlu gecede yola çıkacağım, öyle
B) Yanında bir dostun olmadığında yalnızlık
insanı kemirir.
C) Baş döndürücü şarkılar sokakları doldu-
ruyordu.
D) Ilik esintiye kendini kaptırmış gidiyordu.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne,
vurguyu üzerinde toplamıştır?
A) Bağrımdan koparıp atamadığım fırtınalar
dindi.
B) Duygularımın karanlık sokaklarında dola-
şiyorum.
C) Merdivensiz bir ev bulmalıyım, ıssızlığın
içinde.
D) Gece, lambaların altında tezgâh açıyor
gölgeler.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri5. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili bölü-
mün öge olarak türü yay ayraç içinde yanlış
verilmiştir?
A) Kadınlar, dere kenarında halılarını yıkıyor-
lardı. (yer tamlayıcısı)
BY Hava soğuk olduğundan yemeği içeride
yedik. (zarf tamlayıcısı)
Genel kurul toplantısı gelecek hafta sonun-
da yapılacak. (nesne)
DDBazı ufak sorunlar anlaşmanın bozulması-
na sebep oldu. (özne)
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri●
●
●
Akşam hep birlikte tiyatroya gidildi.
Akşam olunca eve dolmuşla giderdi.
Aldığı kazak çok güzeldi.
Ali, sınıfta iyice sivrildi.
Amcam, Almanya'dan sana ne getirdi?
Amcası, okuldan hızlıca uzaklaştı.
Annemle yarın Ankara'ya gideceğim.
Annesi şeker hastalığına yakalanmıştı.
Arabalar geniş yoldan kolay geçiyor.
Arabayı Hatice'nin kardeşi çizmiş.
Arabayı ıslak bir bezle sil.
Arkadaşım yarın köye gidecek.
Arkadaşının sözlerinden çok etkilenmişti.
Ayağı kayınca birden yere düştü.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriÖRNEK 4
Nesne cümlede öznenin yaptığı eylemden etkilenen ögedir.
"Ahmet ağaçları kesti."” cümlesinde kesme işini yapan "Ah-
met"tir ve cümlenin öznesidir. Ahmet'in yaptığı işten etkilenen
ise "ağaç'tır ve cümlenin nesnesidir.
Bu açıklamaya göre aşağıdakilerin hangisinde nesne
yanlış gösterilmiştir?
A) Müzeyi ziyaret edenler görüşlerini bu deftere yazıyor.
B) En güzel şiirlerimi genellikle sessiz ortamlarda yazarım.
C) Uçsuz bucaksız bu ovada terk edilmiş atlar koşturuyordu.
D) Dayım her zaman bize çeşit çeşit oyuncaklar getirirdi.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriRoldy deg.
(?)
2. Aşağıdaki cümlelerin yüklemleri ve özneleri gösterilmiştir. Bunlardan yanlış
gösterilenleri bulup doğrusunu gösteriniz.
a. Her ayrıcalık hevesinin kökeninde bir aşağılık duygusu, bir göstermecilik duygusunun
yattığı görülür.
b. Öğrenmek, kuru bilgiye sahip olmak ve sadece bir şeyleri bilmek değildir.
c. Hayatımızın bütün seçimlerini doğru ya da yanlış yapmamız, adımlarımızı atma şeklimiz ve
algılarımız, öğrenmeyi öğrenme biçimimizle doğru orantılıdır.
d. Hayatı verimli yaşamak ile yaşıyormuş gibi yaşamak arasındaki asıl fark budur.
e. Arkadaşlarım, doğum günümde bana top, forma gibi spor malzemeleri aldılar.
f. Sabahın erken saatlerinde çıkan fırtına hava kararıncaya kadar bizi korkutarak, ürperterek
devam etti.
g. Okuldan ayrıldığınızda zihninizi kullanma konusunda kendinize olan güveniniz artmış
olmalıdır.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğeleri1.Aşağıdaki cümlelerin temel ögelerini bulup özelliklerini yazınız.
Camleler
Okuduğu kitapları, kitaplığındaki en üst rafa dizmişti.
Özne
Yüklem
2. Kış mevsimi, bu bölgede oldukça ağır hissediliyor.
3. Güneşin doğuşuyla uyanan tabiat, dünya durdukça evrenin nazar boncuğudur.?
O
4. Annesi, ödevini yapıp yapmadığını her gün kontrol ederdi.
5. Sürekli etrafını inceleyen, konuşma heveslisi, güzel bir çocuktu.
6. Ülkede eğitim ve öğretim işığının yayılması, önem verdiğimiz işlerdendir.
7. Bu araştırmanın doğru yönleri yok değil.
8. Senin yüzümüzü kara çıkarmayacağına tüm kalbimizle inanıyorduk.
9. Başarının sırrı, bir hedefi durmaksızın takip etmektir.
10. Vizyon, görülmez olan şeyleri görebilme sanatıdır.
11. Dükkânda temizliği yapan. Hasan Usta'nın yardımcısıdır.
12. Hayalimdeki ev iki katlı, bahçeli bir evdi.
13. Dışarıdan gelen ses hepimizin yüreğini hoplattı.
14. Bütün soruları yanlışsız çözmek hiç kolay değil.
2. Aşağıdaki cümlelerin yüklemleri ve özneleri gösterilmiştir. Bunl
?
Özne
Sifat
Tamlaması
?
?
?
Yaklem
Çekimli
1
Ortaokul Türkçe
Cümlenin ÖğeleriCÜMLENİN ÖGELERİ- TEMEL ÖGELER (ÖZNE-YÜKLEM)
5. Aşağıda verilen cümlelerin özne ve yüklemlerini bulup altlarını çiziniz. Altını
çizdiğiniz öznenin çeşidini (gerçek özne, gizli özne, sözde özne) altlarına yazınız.
Törenler ve bazı sosyal etkinlikler salgından
dolayı ertelenmiştir.
Bu kadar güzel şarkı söyleyen biriyle daha
önce karşılaşmamıştım.
Konya, Anadolu Selçuklu Devleti'ne başkentlik
yapmış önemli bir şehrimizdir.
Sınavı kazanmak için elinden geleni yapıyordu.
Rengârenk muhabbet kuşları, çok sevimli
hayvanlardır.
Ahmet, gösterdiği bu erdemli davranışla
sonunda gözüme girdi.
Sınava giren öğrencilere 50 soruyu
cevaplamaları için 75 dakika verilecek.
Sınıfa ilk kez girdiğimde hiç kimse benimle
ilgilenmemişti.
İçinde birçok vitamin bulunduran bir şifa
deposudur maydanoz.
Öğrencilerimin çoğu, LGS'yi kazanabilmek için
planlı bir şekilde çalışıyor.
Okula gitmek için evden çıktığımda hava
soğuk gibiydi.
Bu cep telefonunu bana çok sevdiğim bir
arkadaşım hediye etmişti.
Yeni konuyu öğrenebilmek için akla karayı
seçtim.
Yaralılar, olay yerine gelen ambulansla
hastaneye sevk edildi.
Birçok işlemi aynı anda yapabilen bir bilgisayar
arıyorum.
Toplantıya ilçede görev yapan tüm Türkçe
öğretmenleri davet edildi.
Ayşe, tüm zor zamanlarımda yanımda olan,
beni bir an olsun yalnız bırakmayan bir
dostumdur.
Onun masmavi gözleriydi bize bu şiirleri
yazdıran şey.
Suçlular, uzun bir takibin ardından şehir dışına
çıkarken yakalandılar.
Fiiller; iş, oluş, durum, hareket bildiren
kelimelerdir.
İlçemize daha fazla yatak kapasitesine sahip
bir hastane açıldı.
Üniversiteyi bitirdikten sonra tekrar görüşmek
üzere birbirimize söz vermiştik.
Ortaokul Türkçe
Cümlenin Öğelerimlenin hangi ögesidir?
C) Zarf tamlayıcısı
in ögeleri aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?
eden, 5. Vurgu, cümle içerisinde anlamına veya anlatımına önem
verilen bir sözcüğün diğerlerinden daha baskili ve kuvvetli
söylenmesidir.
zarf
arklı
nde
51-
ni
D) Belirtisiz nesne
u
PALME
YAYINEVİ
*Fill cümlelerinde vurgu, yüklemden önceki sözcük ya da
sözcük grubu üzerinde yer alır.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerden hangisin-
de diğerlerinden farklı bir öge vurgulanmıştır?
A) Yaşlı adam uyandığında karısını yanında göremedi.
B) Artık ağzındaki şu baklayı çıkar.
C) Kıymetli eşyalarınızı emanet bölümüne bırakınız.
D) Günümüzde insanlar iş hayatında mutsuz oluyorlar.