Fiilde Çatı Soruları

2. STOLID Polis Tutanağı: Arabanın camı birileri tarafından kırılmıştır ama kimin kırdığı tes- pit edilememiştir. Tutanakta belirtilen durumun çatı özelliği bakımından cümleleştirilmiş hali aşağıdakilerden hangisidir? A) Gece 12.00 sularında Niyaz Sokak'ta bir arabanın camını kırmışlar. B) Niyaz Sokak'ta bulunan arabanın camı gece 12.00 sularında kırılmıştır. C) Gece 12.00 sularında, Niyaz Sokak'ta bir arabanın camını kırmış. D) Bir arabanın camını gece 12.00 sularında Niyaz Sokak'ta kırmış.

6. Yüklemi isim olan cümlelerde fiilde çatı özelliği aranmaz. Buna göre, aşağıdaki cümlelerin hangisinde çatı özelliği aranabilir? A) Edebiyat tarihini kavramak için önce tarihi öğ- renmek gereklidir. Yeni gelen matematik öğretmeni sabırlı ve disip- linli biriydi. C) Otobüsün penceresinden dışarıyı izlemek beni çok heyecanlandırıyordu. D Kendisini güzel bir geleceğin beklediğinin farkın- daydı.

siz i Fiillere "-I, -n" ekleri gelince edilgen çatılı olur. Eyle. min kökünde bu ekler varsa bu eylemler her zaman edilgen çatılıdır diyemeyiz. Örneğin, "Bana söylediği tüm yalanlara kandım." cümlesindeki eylem kanmak eylemidir. Eylemin kökünde -n sesi bulunmasına rağmen bu eylem edilgen değildir. Diğer taraftan, eylemi kimin yaptığı da belli olduğundan etken tılıdır. ça- 8. Buna göre aşağıdaki metinlerin hangisinde buna örnek bir kullanım vardır? A) Bir gün evimizin önündeki sokaktan, patlayan su borusu nedeniyle, aşağıya doğru kaynaktan akar gibi su akmaya başladı. O gün suyun aktığı yer kazıldı. Evimizin önü toprak yığınıyla doldu. So- kaklarımız topraktı o zamanlar. B) Su borusu yeni bir boruyla değiştirildi. Boruyu değiştiren kişi, çukuru kapatmadan oradan ayrıl- dı. Çukurun başında olayı izlerken pek anlam verememiştim. Adam evimizin karşısındaki arsa- da dolaşmaya başladı. Eline bir taş alarak geri geldi. Elindeki taşın benim mermerim olmaması için dua etmiştim, endişeyle gelişini izledim. C) Yanıbaşıma geldiğinde, adamın bulduğu taşın beyaz mermerim olduğunu gördüm. O an bir şey söyleyemedim. "O taş benim" demekten kaçın- mıştım. Adam çukura girerek mermeri su boru- sunun altına yerleştirdi. D) Borunun altını destekledikten sonra çukuru ka- pattı. Bense son kez mermerime bakarak şaş- kınlığı üzerimden atmaya çalışıyordum. Oyunun en önemli üyesi, su borusuna destek olmak için CV gömülüyordu. Çukur kapandıktan sonra, arsaya gittim.

Aşağıdaki cümlelerden hangisinde geçişsiz fiilden türemiş bir geçişli fiil vardır? A) Arabasına kaliteli bir cam sileceği taktırdı. B) Yusuf, saatin alarmını küçük kardeşine ayarlattı. C) Keyifle çalışan ırgatlar fıstık hasadını akşamüstü bitirdi. D) İşlerine yeni başlayan görevlilere kısa sürede alışmıştık.

C) Etken-geçişsiz D) Edilgen-geçişsiz 5. I. Uzun zamandır buradan gitmekten söz etmiyor. II. Sokakta çalışan çocukları görmek hepi- mizi üzüyor. III. Yenilik arayışında kendi değerlerimizi bir kenara ittik. Numaralanmış cümlelerde çatı özelliği ba- kımından aşağıdakilerden hangisinin örne- ği yoktur? A) Etken C) Geçişli B) Edilgen D) Geçişsiz ankarayayincilik.com.tr 181

Aşağıdaki cümlelerden çatı özelliği aranmayanları işaretleyiniz. Alper, sınıfının en başarılı öğrencisidir. İnsanların çalışmadan başarılı olamayacağını düşünüyorum. Kitap, düşünce dünyamızı açan bir anahtardır. Başarılı olmanın ilk şartı, başarılı olacağına inanmaktır. O da iyi bir liseyi kazanmak için çabalıyordu.

www.turkceci.net 7. Aşağıdakilerden hangisi özne-yüklem ilişkisi ba- kımından diğerlerinden farklıdır? A) a zor gün orinde non o yanımda oldu. 3) Dersten sonra domli bir çay içtik. C) Ropa hugün 15.00'e yapılacak. D) Askerler bir çeşme başında mola verdi. Hey S

11. Kipler, haber ve dilek kipleri olmak üzere ikiye ayrılır. Haber kipleri, fiillerin ne zaman gerçek- leştiğini ortaya koyan kiplerdir. Dilek kipleri ise fiillere farklı anlam özellikleri (şart, gereklilik, emir, istek) kazandıran kiplerdir. Buna göre aşağıdaki dizelerin hangisinde hem haber hem de dilek kipiyle çekimlen- miş fiillere yer verilmiştir? Umitler yaklaşmbize nazla Gen 2. Kapa gözlerini, der, uyu hazla Yak lambalarını... Dağıt, güz gibi Ve indir yavaşça perdelerini Geniş zaman Süzül Süzülür odama her sabah erken Her şey yankılanır onun sesinden SCONT Gelmedi gün daha, çalmadı saat Daha uçurmuyor beni bu kanat Geniş Zmn. GGZ "Şimdiki Bonak

12. Bağlaç olan "ki", kendinden önceki sözcükten ayrı yazılır, ek olan "-k ise kendinden önceki sözcüğe bitişik yaz Fakat dilimizde bağlaç olan bazı "kler kalıplaştığı için kendinden önceki sözcükle bitişik yazılır. Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde "ki"nin yazımı ile ilgili bir yanlışlık yapılmıştır? A) Bana öyle bir şey söyle ki tüm hatalarına rağmen seni affedeyim. B) Bu bitkinin doğayla uyumu yöredeki diğer bitkilere oranla oldukça iyidir. C) Meğer ki hiçbir şey göründüğü gibi değilmiş, bunu yaşanan son olaylarda anladık. D) Hastanın vücudundaki yaralar tedavi edilmek için doktoru bekliyordu fakat ruhundaki yaraların tedavisi sevg ile mümkündü.

14. Ön yargı, kişinin bir kimse veya bir şeyle ilgili peşinen varsaydığı olumlu veya olumsuz tutumların tümüdür. Buna göre aşağıdakilerin hangisinde ön yargılı bir tutumdan söz edilemez? Ho A) İnsan yedisinde ne ise yetmişinde de odur. isi 16 osmic B) Sana taşla vurana, sen aşla var. X C) Her deliğe elini sokma, ya yılan çıkar ya çıyan. D) Güvenme dostuna, saman doldurur postuna. aphob nslo aum

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisi nesne-yüklem ilişkisi bakımından diğerlerinden farklıdır? Son zamanlarda çiçeğe, ağaca, kuşa, suya, dağa, taşa ve toprağa ilgisi ne kadar da azaldı insanın. B) Melek, hemen yanındaki pencereyi açarak havayı derin derin içine soludu. Dağ havası hem ruhumuza hem bedenimize iyi gelir. D) Ne zaman ağabeyimin anlattığı fıkra aklıma gelse kahkahalarla gülerdim.

15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem olan fi- il nesne alamaz? A) Her salı çocuğu için taze süt alıyordu. B) Başarılı çalışmaları ile görevinde yükseldi. C) Küçük çocukları çok seviyorum. D) Nedense bazı insanlar kendilerini çok küçüm- süyor.

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem nesnesine göre geçişli olduğu hâlde cümlede nesne kullanıl- mamıştır? A) Herkes salonda heyecan içinde bekliyordu. BUşak'ta yedi sekiz yaşındayken simit ve gazete satardım. - Gittigim restoranda dünyanın her yerinden insanları görebileceğimi umuyordum. DPKızılderililer, ağaçları hayatlarının doğal bir parçası olarak kabul ederler.

8. Aşağıdaki tabloda etken ve edilgen fiillere örnek cümleler verilmiştir. Bu cümlelerden ikisinin yeri yanlış verilmiştir. Etken 1 2 4 Et yiyen örümceğin koşarken çığlık çığlı- ğa ağlayan bir çocuk sesi çıkardığı söylenir. Bu hücreler, avlarını zehirleyerek beslenmelerini ya da düşmanlarından korunmalarını sağlar. Mor sokar denizanası; Ege Denizi, Akdeniz ve At- lantik Okyanusu'nda yaşıyor. Üç tarafı denizlerle çevrili Türkiye, binlerce deniz canlısı türüne ev sahipliği yapıyor. Edilgen Ters-düz denizanası, Hint ve Pasifik okyanusları- nın belirli bölgeleri ile ülkemizde ise Güney Ege ve Akdeniz'de görüntülendi. Karbon içeren atıklardan grafen üretmeye imkân veren bir yöntem geliştirildi. Bu örümcek türü, sessizce bekledikten sonra avi- nın üzerine atılır. İlk olarak ham madde, elektrik enerjisiyle sadece 10 milisaniye içinde 3000 K'e (27270°C'ye) isiti- liyor. Buna göre yapılan yanlışın düzeltilmesi için hangi cümlelerin yer değiştirmesi gerekir? A) 1 - A B) 2- C) 3- (D) 4- rden kurulu

Aşağıda verilen cümlelerden çatı özelliği aranabilecek olanların yanına örnekteki gibi "X" işareti koyunuz. ÇATI ÖZELLİĞİ ARANMAZ CÜMLE Aramıza ayrılıklar getiren kimin yaptığı büyüydü? 2 Kurumuzda yapılacak olan deneme sınavina seni de bekleriz. Uzunca bir yolculuğun ardından sonunda şehre gelebilmişti. Mustafa Kemal'in izinde olanlar ancak onun fikirlerini yaşatanlardır. Bu işin sonunun böyle kötü olacağını bilmiyor değildi. Mehmet Akif Ersoy'un en sevdiği sporlardan biri güreşti. Dergimizin bu ayki sayısı önümüzdeki hafta sonu yayımlanacak. Saatler süren yolculuğun ardından nihayet memleketine vardı. O, gönül bahçemde hiç açmamış bir goncaydı. Sınav soruları Milli Eğitim Bakanlığının sayfasında açıklandı. Son günlerde artan şehit haberleri hepimizi derinden etkiledi. Bu rezil istilaydı Akif'in dizelerinde ifade ettiği. Paylaştıkça azaldı tüm sıkıntılarımız, özlemlerimiz. Kurumasın diye çiçeklerini suladım sen yokken. Evet, bu konu hakkında benimde söyleyeceğim bir şeyler var. Milli takımımız bu haftaki oyunuyla göz doldurdu. Sınıfta konuyu anlamayanların sayısı oldukça azdı. Takım elbise içinde gördüğün her insan meğer adam değilmiş. Hava birden soğuyunca hemen hırkamı giydim. Şehit annesini birden karşısında görünce dayanmayarak yere yığıldı. Annesi gittiğinden beri gece gündüz onun adını sayıklayıp durdu. Şu dünyada en güvenebileceğin insan belki de aydu. Beni yıllar önce kaybettiği oğlunun yerine koydu. Benim gerçek dostlarım, hastane odasında beni yalnız bırakmayanlardı. MENTAL YAYIN-DAGT M ÇATI ÖZELLİĞİ ARANIR

20. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin yükleminde çatı özelliği aranmaz? A) Halkını mutlu etmek için uğraşıyordu. B) İnsanlar acı çekiyorken eğlenemem. Zamanla haber programları da kalitesizleşti. D) Şehirde oturanların birçok problemi vardır. 246 22