Hayalindeki netler. İhtiyacın olan her şey. Tek platform.

Soru çözüm, yayın seti, birebir rehberlik, canlı dersler ve daha fazlası Kunduz’da. Şimdi al, netlerini artırmaya başla.

Fiilde Çatı Soruları

5. Aşağıdaki tabloda verilen cümlelerin çatı özellikler yazm
1. Ünlü ressam resimlerini bu büyük sergi için hazırlıyor.
3.
2. Güzel hikayeler yazmaları için öğrencileri yönlendiriyorlardı.
Öğrencilere, soruları nasıl çözmeleri gerektiği uzun uzun anlatıldı.
Bu konu gün bitmeden herkesle teker teker görüşülecek.
Misafirleriyle birlikte bu güzel şehri bütün gün gezdi.
Hava her geçen gün daha da kötüleşiyordu.
4.
Cümleler
5.
6.
Öznesine Nesnesine
Göre
Göre
Ortaokul Türkçe
Fiilde Çatı
5. Aşağıdaki tabloda verilen cümlelerin çatı özellikler yazm 1. Ünlü ressam resimlerini bu büyük sergi için hazırlıyor. 3. 2. Güzel hikayeler yazmaları için öğrencileri yönlendiriyorlardı. Öğrencilere, soruları nasıl çözmeleri gerektiği uzun uzun anlatıldı. Bu konu gün bitmeden herkesle teker teker görüşülecek. Misafirleriyle birlikte bu güzel şehri bütün gün gezdi. Hava her geçen gün daha da kötüleşiyordu. 4. Cümleler 5. 6. Öznesine Nesnesine Göre Göre
ul
ar
31
11
4. 1. Bu karmaşık soruyu senden başka hiç kimse
cevaplayamaz.
2. Bu karmaşık soruyu ne ben cevaplayabilirim ne
de o.
3. Bu karmaşık soruyu ancak sen cevaplayabilir-
sin.
4. Bu karmaşık soruyu onun gibi biri cevaplamaz
olur mul
Yukarıdaki cümlelerden hangileri anlamca olum-
ludur?
A) 1 ve 2
B) 1 ve 4
C) 2 ve 3
D) 3 ve 4
Ortaokul Türkçe
Fiilde Çatı
ul ar 31 11 4. 1. Bu karmaşık soruyu senden başka hiç kimse cevaplayamaz. 2. Bu karmaşık soruyu ne ben cevaplayabilirim ne de o. 3. Bu karmaşık soruyu ancak sen cevaplayabilir- sin. 4. Bu karmaşık soruyu onun gibi biri cevaplamaz olur mul Yukarıdaki cümlelerden hangileri anlamca olum- ludur? A) 1 ve 2 B) 1 ve 4 C) 2 ve 3 D) 3 ve 4
miştir?
1
vücutlarında yağ
C) Kuşlar,
depolar. (Ünlü düşmesi)
DYBöyle hissetmen çok normal diyerek boynuma
Eğitim öğretim hayatına başlayacak çocukları olan
bir anne ve babanın tek amacı, çocukları için "doğ-
ru" okulu ya da "iyi" öğretmeni bulabilmektir. Doğal
dokunuşlarla başlamasını ve öyle sürmesini diliyor.
ve haklı olarak, çocuklarının eğitim hayatının doğru
Bu metinle ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi
söylenemez?
A) "hayatına" sözcüğünde ünlü türemesi gerçekleş-
miştir.
B) "amacı" sözcüğünde ünsüz yumuşaması vardır.
C) "bulabilmektir" sözcüğünde ünsüz sertleşmesi
vardır.
D) "diliyor" sözcüğünde ünlü daralması gerçekleş-
miştir.
Ortaokul Türkçe
Fiilde Çatı
miştir? 1 vücutlarında yağ C) Kuşlar, depolar. (Ünlü düşmesi) DYBöyle hissetmen çok normal diyerek boynuma Eğitim öğretim hayatına başlayacak çocukları olan bir anne ve babanın tek amacı, çocukları için "doğ- ru" okulu ya da "iyi" öğretmeni bulabilmektir. Doğal dokunuşlarla başlamasını ve öyle sürmesini diliyor. ve haklı olarak, çocuklarının eğitim hayatının doğru Bu metinle ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi söylenemez? A) "hayatına" sözcüğünde ünlü türemesi gerçekleş- miştir. B) "amacı" sözcüğünde ünsüz yumuşaması vardır. C) "bulabilmektir" sözcüğünde ünsüz sertleşmesi vardır. D) "diliyor" sözcüğünde ünlü daralması gerçekleş- miştir.
er
e/-a istek
6. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde fiil is-
tek kipinin olumsuzu birinci çoğul kişi ile
çekimlemiştir?
(biz)
A) Onun geldiğini bilmiyorduk.
BT Bu sefer onun fikrini almalıyım.
Bu kitaptan çok şey öğreneceksin.
DÇok uğraştım ama bu işi bitiremedim.
Ortaokul Türkçe
Fiilde Çatı
er e/-a istek 6. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde fiil is- tek kipinin olumsuzu birinci çoğul kişi ile çekimlemiştir? (biz) A) Onun geldiğini bilmiyorduk. BT Bu sefer onun fikrini almalıyım. Bu kitaptan çok şey öğreneceksin. DÇok uğraştım ama bu işi bitiremedim.
13.
(1) Dünyada yaşananlar, gerek doğanın ge-
rekse tarihin zoru olarak engin deneyimler
kazandırıyor elbette. (II)-Sonuçta bu olgu,
insanlığın bilincinde kalıcı etkiye dönüşüyor
ister istemez. (III) Dünün sorunları başka
başkaydı hatta görece belki daha küçüktü,
daha ağır bir zamanlamayla yaşanıyordu.
(IV) Oysa günümüzde yaygınlıkla birlikte kit-
lesellik debisi de yükseldi bunun, yaşanma
hızındaki ivme de alabildiğine yükseldi.
Numaralanmış cümleler için aşağıdakiler-
den hangisi söylenemez?
A) I. cümlede yargı, gerekçesiyle verilmiştir.
B) II. kişisel bir görüşe yer verilmiştir.
C) III. cümlede karşılaştırmadan yararlanılmıştır.
D) IV. cümlede gerçekleşmemiş beklenti söz
konusudur.
YINLARI
Ortaokul Türkçe
Fiilde Çatı
13. (1) Dünyada yaşananlar, gerek doğanın ge- rekse tarihin zoru olarak engin deneyimler kazandırıyor elbette. (II)-Sonuçta bu olgu, insanlığın bilincinde kalıcı etkiye dönüşüyor ister istemez. (III) Dünün sorunları başka başkaydı hatta görece belki daha küçüktü, daha ağır bir zamanlamayla yaşanıyordu. (IV) Oysa günümüzde yaygınlıkla birlikte kit- lesellik debisi de yükseldi bunun, yaşanma hızındaki ivme de alabildiğine yükseldi. Numaralanmış cümleler için aşağıdakiler- den hangisi söylenemez? A) I. cümlede yargı, gerekçesiyle verilmiştir. B) II. kişisel bir görüşe yer verilmiştir. C) III. cümlede karşılaştırmadan yararlanılmıştır. D) IV. cümlede gerçekleşmemiş beklenti söz konusudur. YINLARI
Bu siirde aşağıdaki sanatların hangilerinden yor
A)
Karsıtlık-Kişileştirme
C) Abartma - Benzetme
3. fyi romanlar, okuyucularını da birer kahraman gi-
bi romanın içinde gezdirmelidir. Bununla birlikte
kahramanlarını da okuyucuların gezdiği yerlere
çıkarabilmeli; onların yediklerinden, içtiklerinden
kahramanlarına da ikram etmelidir. Bunlara ek
olarak sonu hep mutlu bitmemeli iyi bir romanın.
Çünkü hayatın içinde her sey mutlulukla bitmiyor.
Acı da hüzün de sevinç de iç içe bu hayatta. Öyley-
se iyi bir roman da tüm bunlarla harmanlanmalı.
Romanın içindeki hiçbir şey birbiriyle çelişmemeli,
bir de okuyucuda "Sonraki sayfada ne var?" soru-
wallsunu canlı tutup kitabın başlandığı birkaç günde
bitirilmesini sağlamalı.
Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi iyi ro-
manların özelliklerinden biri değildir?
A) Sonu, okuyucunun hayal gücüne bırakılmalıdır.
B) Hayatın gerçekleri ile mutlaka örtüşmelidir.
Okuyucunun merak duygularını canlı tutmalı-
dır.
D) Tutarlılığı ve sürükleyiciliği olmalıdır.
TÜRKÇE
D) K
6
Ortaokul Türkçe
Fiilde Çatı
Bu siirde aşağıdaki sanatların hangilerinden yor A) Karsıtlık-Kişileştirme C) Abartma - Benzetme 3. fyi romanlar, okuyucularını da birer kahraman gi- bi romanın içinde gezdirmelidir. Bununla birlikte kahramanlarını da okuyucuların gezdiği yerlere çıkarabilmeli; onların yediklerinden, içtiklerinden kahramanlarına da ikram etmelidir. Bunlara ek olarak sonu hep mutlu bitmemeli iyi bir romanın. Çünkü hayatın içinde her sey mutlulukla bitmiyor. Acı da hüzün de sevinç de iç içe bu hayatta. Öyley- se iyi bir roman da tüm bunlarla harmanlanmalı. Romanın içindeki hiçbir şey birbiriyle çelişmemeli, bir de okuyucuda "Sonraki sayfada ne var?" soru- wallsunu canlı tutup kitabın başlandığı birkaç günde bitirilmesini sağlamalı. Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi iyi ro- manların özelliklerinden biri değildir? A) Sonu, okuyucunun hayal gücüne bırakılmalıdır. B) Hayatın gerçekleri ile mutlaka örtüşmelidir. Okuyucunun merak duygularını canlı tutmalı- dır. D) Tutarlılığı ve sürükleyiciliği olmalıdır. TÜRKÇE D) K 6
15. Bazı filler yer aldıkları cümleye göre hem geçişli hem de geçişsiz olarak kullanılabilir.
Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde "gez-" eylemi geçişsiz çatılı olarak kullanılmıştır?
A) Benim şapkam burada ne geziyor.
B) Sınıf arkadaşlarım dün müzeyi iki saat gezmiş.
C) Müdür okulun tüm katlarını tek tek gezmiş.
D) Yeni aldığı teknesiyle Antalya'yı koy koy gezmiş.
8
Diğer s
Ortaokul Türkçe
Fiilde Çatı
15. Bazı filler yer aldıkları cümleye göre hem geçişli hem de geçişsiz olarak kullanılabilir. Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde "gez-" eylemi geçişsiz çatılı olarak kullanılmıştır? A) Benim şapkam burada ne geziyor. B) Sınıf arkadaşlarım dün müzeyi iki saat gezmiş. C) Müdür okulun tüm katlarını tek tek gezmiş. D) Yeni aldığı teknesiyle Antalya'yı koy koy gezmiş. 8 Diğer s
01060m
smlar
10. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi geçiş-
sizken aldığı ekle geçişli olmuştur?
A) Ekinler bu fırtına yüzünden çok zarar gördü.
B) Oyun, seyircilerin hepsini son sahnede ağlattı.
C) Takım, maçı çok az bir farkla kazandı.
D) Görüşmeler sonucunda taraflar birbiriyle anlaştı.
22
Ortaokul Türkçe
Fiilde Çatı
01060m smlar 10. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi geçiş- sizken aldığı ekle geçişli olmuştur? A) Ekinler bu fırtına yüzünden çok zarar gördü. B) Oyun, seyircilerin hepsini son sahnede ağlattı. C) Takım, maçı çok az bir farkla kazandı. D) Görüşmeler sonucunda taraflar birbiriyle anlaştı. 22
1. Aşağıdakilerin hangisinde fiilin nesnesine göre
çatı özelliği yay ayraç içinde yanlış verilmiştir?
A) Dinlediğimiz şarkının sözlerinin her kelimesini
hatırlıyorum.(geçişsiz)
B) Bu kadar fazla çalışınca tabii ki çok yoruldum.
(geçişsiz)
C) Yarın işe sizinle gitmek istiyorum.(geçişli)
D) Severek çalışırsak başarıyı yakalayabiliriz.(geçişli)
2. 1. İşlerimi erkenden bitirdim. (Edilgen)
II. Patronumuz uzun tatilin ardından işinin başına
döndü.(Etken)
III. Küçücük tekneyle denize açılınca dalgalarda
sürüklendi. (Edilgen)
IV. Yaşadıklarından sonra iyice içine kapandı.(Etken)
Numaralanmış cümlelerin kaç tanesinde çatı özel-
liği yay ayraç içinde yanlış verilmiştir?
A) I.
B) II.
C) III.
D) IV.
3. Aşağıdakilerin hangisinde etken çatılı bir eylem
vardır?
A) Lewis Hamilton İstanbul'da yapılan Formula 1
yarışını birinci tamamladı.
B) Lewis Hamilton'un aracı Almanya'da yapılmıştır.
C) Yarışların yapılabilmesi için son teknolojiyle hiz-
met edildi.
D) Yarışlar sonunda görüldü ki Türkiye tarafından
Formula 1 firmasına verilen tüm sözler yerine
getirildi.
Ortaokul Türkçe
Fiilde Çatı
1. Aşağıdakilerin hangisinde fiilin nesnesine göre çatı özelliği yay ayraç içinde yanlış verilmiştir? A) Dinlediğimiz şarkının sözlerinin her kelimesini hatırlıyorum.(geçişsiz) B) Bu kadar fazla çalışınca tabii ki çok yoruldum. (geçişsiz) C) Yarın işe sizinle gitmek istiyorum.(geçişli) D) Severek çalışırsak başarıyı yakalayabiliriz.(geçişli) 2. 1. İşlerimi erkenden bitirdim. (Edilgen) II. Patronumuz uzun tatilin ardından işinin başına döndü.(Etken) III. Küçücük tekneyle denize açılınca dalgalarda sürüklendi. (Edilgen) IV. Yaşadıklarından sonra iyice içine kapandı.(Etken) Numaralanmış cümlelerin kaç tanesinde çatı özel- liği yay ayraç içinde yanlış verilmiştir? A) I. B) II. C) III. D) IV. 3. Aşağıdakilerin hangisinde etken çatılı bir eylem vardır? A) Lewis Hamilton İstanbul'da yapılan Formula 1 yarışını birinci tamamladı. B) Lewis Hamilton'un aracı Almanya'da yapılmıştır. C) Yarışların yapılabilmesi için son teknolojiyle hiz- met edildi. D) Yarışlar sonunda görüldü ki Türkiye tarafından Formula 1 firmasına verilen tüm sözler yerine getirildi.
TU
KÖF
ETKİNLİK -1
a)
DAY
FİİLDE ÇATI
Aşağıdaki görsellerle ilgili cümlelerin hangilerinde çatı özelliği aranabilir? Altlarına yazınız.
d)
Sensin bana okumayı
yazmayı öğreten.
b)
Kariyerimde yaptığım
en güzel tablo budur.
c)
13
Çok yerini gezdim
cennet vatanımın.
Tabaktaki bütün
yemeği ben yedim.
OR
Ortaokul Türkçe
Fiilde Çatı
TU KÖF ETKİNLİK -1 a) DAY FİİLDE ÇATI Aşağıdaki görsellerle ilgili cümlelerin hangilerinde çatı özelliği aranabilir? Altlarına yazınız. d) Sensin bana okumayı yazmayı öğreten. b) Kariyerimde yaptığım en güzel tablo budur. c) 13 Çok yerini gezdim cennet vatanımın. Tabaktaki bütün yemeği ben yedim. OR
IN
17.(1) Dünyanın en eski ve kapsamir uluslararası spor etkinliği olan olimpiyat oyunları dört yılda bir yapılır.
(II) Çok sporlu etkinlikler kapsamında yaz, kış ve gençlik olimpiyat oyunlarına ek olarak çeşitli engelli
gruplarından sporcuların katıldığı paralimpik oyunlar da olimpiyatlarla birlikte aynı tesislerde düzenlenir.
(III) Olimpiyatlar kapsamında 200'ün üzerinde ülkeyi temsil eden yaklaşık 14.000 sporcu, 400'den fazla
kategoride kıyasiya mücadele eder. (IV) İlk üç sırayı elde eden sporcular altın, gümüş ve bronz madal-
yalarla ödüllendirilir.
Bi
e
Bu metindeki numaralanmış cümlelerin hangisi özne-yüklem ilişkisi bakımından diğerlerinden
farklıdır?
B) II
D) IV
Ortaokul Türkçe
Fiilde Çatı
IN 17.(1) Dünyanın en eski ve kapsamir uluslararası spor etkinliği olan olimpiyat oyunları dört yılda bir yapılır. (II) Çok sporlu etkinlikler kapsamında yaz, kış ve gençlik olimpiyat oyunlarına ek olarak çeşitli engelli gruplarından sporcuların katıldığı paralimpik oyunlar da olimpiyatlarla birlikte aynı tesislerde düzenlenir. (III) Olimpiyatlar kapsamında 200'ün üzerinde ülkeyi temsil eden yaklaşık 14.000 sporcu, 400'den fazla kategoride kıyasiya mücadele eder. (IV) İlk üç sırayı elde eden sporcular altın, gümüş ve bronz madal- yalarla ödüllendirilir. Bi e Bu metindeki numaralanmış cümlelerin hangisi özne-yüklem ilişkisi bakımından diğerlerinden farklıdır? B) II D) IV
Y
Etkinlik 3: Aşağıda sözcük halinde verilen fiilleri
etken ve edilgen olma durumuna göre alttaki 1)
kutuya numarasını yazınız.
ar
1 anlatıyor 2, bilinmeli 3 satılmış
4
bıraksın
7 yayınlandı
10 sulanmış
13 kalacak
16 aranıyor
Etken Fiiller
5 açıldı
Edilgen Fiiller
8 sergilenmiş
14 temizlesin
6 tutsaydık
11 toplasanız 12 verilir
17 bekletin
9 giyinin
15 yapılmalı
19 yürüyelim 20 düzenlendi 21 budandı
18 aldırdı
Ortaokul Türkçe
Fiilde Çatı
Y Etkinlik 3: Aşağıda sözcük halinde verilen fiilleri etken ve edilgen olma durumuna göre alttaki 1) kutuya numarasını yazınız. ar 1 anlatıyor 2, bilinmeli 3 satılmış 4 bıraksın 7 yayınlandı 10 sulanmış 13 kalacak 16 aranıyor Etken Fiiller 5 açıldı Edilgen Fiiller 8 sergilenmiş 14 temizlesin 6 tutsaydık 11 toplasanız 12 verilir 17 bekletin 9 giyinin 15 yapılmalı 19 yürüyelim 20 düzenlendi 21 budandı 18 aldırdı
9. Gerçek öznesi söylenmeyen veya bilinmeyen fiillere
edilgen fiiller denir.
Bahçe temizlendi. → (Kimin temizlediği belli değil.)
Nesne, sadece yüklemi geçişli (nesne alabilen) olan
fiil cümlelerinde vardır ve yükleme sorulan "Ne, neyi,
kimi?" sorularıyla bulunur. Nesne, cümlede öznenin
yaptığı işten etkilenen öğedir.
"Bakkaldan üç ekmek aldım." cümlesinde "Ne aldım?"
sorusuna cevap veren "ekmek" sözcüğü nesnedir.
Bu bilgilerden hareketle verilen cümlelerin hangisinde
edilgenlik bildiren sözcük, cümlenin nesnesi durumun-
dadır?
A) Senin dolandırıldığını okuldaki herkes duymuş.
B) Bunca çalışmaya rağmen hırsızlar henüz bulunamadı.
C) Dayısının geldiğini görünce kapıya koştu.
D) Böyle zamanlarda kadere teslim olmak lazımdır.
10. I
100
LO
5
F
Ortaokul Türkçe
Fiilde Çatı
9. Gerçek öznesi söylenmeyen veya bilinmeyen fiillere edilgen fiiller denir. Bahçe temizlendi. → (Kimin temizlediği belli değil.) Nesne, sadece yüklemi geçişli (nesne alabilen) olan fiil cümlelerinde vardır ve yükleme sorulan "Ne, neyi, kimi?" sorularıyla bulunur. Nesne, cümlede öznenin yaptığı işten etkilenen öğedir. "Bakkaldan üç ekmek aldım." cümlesinde "Ne aldım?" sorusuna cevap veren "ekmek" sözcüğü nesnedir. Bu bilgilerden hareketle verilen cümlelerin hangisinde edilgenlik bildiren sözcük, cümlenin nesnesi durumun- dadır? A) Senin dolandırıldığını okuldaki herkes duymuş. B) Bunca çalışmaya rağmen hırsızlar henüz bulunamadı. C) Dayısının geldiğini görünce kapıya koştu. D) Böyle zamanlarda kadere teslim olmak lazımdır. 10. I 100 LO 5 F
Aşağıdaki cümleleri nesne-yüklem ilişkisine göre inceleyip karşısına işaretleyiniz.
1. Masayı ıslak bir bezle sildi.
2. İstanbul'dan dört beş gün önce geldi.
3. Yanında kitaplarını da getirmiş.
4. Birkaç saat önce bize uğradı.
5. Bu soruyu ben de kendime soruyorum.
6. Yazar son kitabını yedi yılda tamamlamış.
7. Geleceğini duyunca çok sevindi.
8. Birden onu karşımda gördüm.
9. Ülkemiz deprem kuşağında bulunuyor.
10. Öğle yemekleri topluca yenirdi.
Geçişli Fiil
Geçişsiz Fiil
Ortaokul Türkçe
Fiilde Çatı
Aşağıdaki cümleleri nesne-yüklem ilişkisine göre inceleyip karşısına işaretleyiniz. 1. Masayı ıslak bir bezle sildi. 2. İstanbul'dan dört beş gün önce geldi. 3. Yanında kitaplarını da getirmiş. 4. Birkaç saat önce bize uğradı. 5. Bu soruyu ben de kendime soruyorum. 6. Yazar son kitabını yedi yılda tamamlamış. 7. Geleceğini duyunca çok sevindi. 8. Birden onu karşımda gördüm. 9. Ülkemiz deprem kuşağında bulunuyor. 10. Öğle yemekleri topluca yenirdi. Geçişli Fiil Geçişsiz Fiil
5.
19
T.C. ITA MALL
1 Haziran
Dünyas
Sut
Günü
Süt
in,
Süt içirin
Süt, kemik sağlığı için
dost bir besindir.
Kemik erimeniz varsa
var ise
buna iyi gelir.
Uyku düzeniniz
bozulduysa düzenli bozuldu ise
olarak süt içmelisiniz.
Aşağıdakilerden hangisi bu görselde kullanılan cümlelerin özelliklerinden biri değildir?
A) Kesul anlamı katan bir ek fiil kullanımı vardır. X
BEk fiil bir fiili birleşik çekimli hâle getirmiştir.
Ek fiilin görülen geçmiş zaman çekimine yer verilmiştir. V
DYEk fiilin geniş zaman 3. tekil şahıs çekimi vardır
Ortaokul Türkçe
Fiilde Çatı
5. 19 T.C. ITA MALL 1 Haziran Dünyas Sut Günü Süt in, Süt içirin Süt, kemik sağlığı için dost bir besindir. Kemik erimeniz varsa var ise buna iyi gelir. Uyku düzeniniz bozulduysa düzenli bozuldu ise olarak süt içmelisiniz. Aşağıdakilerden hangisi bu görselde kullanılan cümlelerin özelliklerinden biri değildir? A) Kesul anlamı katan bir ek fiil kullanımı vardır. X BEk fiil bir fiili birleşik çekimli hâle getirmiştir. Ek fiilin görülen geçmiş zaman çekimine yer verilmiştir. V DYEk fiilin geniş zaman 3. tekil şahıs çekimi vardır
11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sözde özne
vardır?
A) Aradığım kitabı odamda buldum.
B) Çalışan insanla çalışmayan bir tutulmaz.
C) Yaptığı hareketler çocukları güldürdü.
D) Toplantıda sınav sorularını tartıştık.
Ortaokul Türkçe
Fiilde Çatı
11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sözde özne vardır? A) Aradığım kitabı odamda buldum. B) Çalışan insanla çalışmayan bir tutulmaz. C) Yaptığı hareketler çocukları güldürdü. D) Toplantıda sınav sorularını tartıştık.