Fiilde Çatı Soruları
Ortaokul Türkçe
Fiilde Çatı6. Aşağıdaki tabloda fiil çatısı ile ilgili bilgiler verilmiştir.
ETKEN
EDİLGEN
GEÇİŞLİ
GEÇİŞİZ
işi yapan gerçek bir Bulutlar ağır ağır geçti
öznenin bulunduğu üzerimizden.
fiillere etken fiil denir.
işi yapan gerçek bir Okul görevlilerce tö-
öznesi olmayan fiil- ren için hazırlandı.
lere edilgen fiil denir.
Edilgen çatılı fiillerde
özne, işi yapan değil;
yapılan işten etkile-
nen durumdadır.
Nesnesi olan ya da Her hafta sonu balık
nesne alabilen ey- tutmaya gideriz.
lemlere geçişli eylem
denir.
Nesne almayan, yani Ben bu kitabı geçen
"ne, neyi, kimi" soru- yaz okumuştum.
larına cevap verme-
yen fiillere geçişsiz fiil
denir.
Bu bilgilerin doğru örneklendirilmesi için numa-
ralandırılmış cümlelerden hangilerinin yerleri
değiştirilmelidir?
A) ★ B) A
C)
D) ▲
BAHÇEŞEHİR KOLEJİ
8.
Ortaokul Türkçe
Fiilde Çatı17. 1.
2.
Seve seve arkadaşına yardım etti. (Geçişli)
Yarın geziye gidilecek. (Geçişsiz)
3. Koşarak yoluna karşısına geçti. (Geçişsiz)
4. Bütün konuları tekrar etti. (Geçişli)
Numaralanmış cümlelerin hangisinde eylemin
çatı özelliği yay ayraç içinde yanlış verilmiştir?
A) I
B) II
C) III
D) IV
w.ar
BAHGESEHİR KOLEJİ
Ortaokul Türkçe
Fiilde Çatı19. Aşağıdaki cümlelerde yer alan eylemlerin han-
gisinin çatı özelliği yanlış işaretlenmiştir?
lb
Etken
Edilgen
Geçişli
Geçişsiz
Cümleler
A) Teknoloji, doğru kullanılmadı-
ğında insanı olumsuz etkiler.
B) Tozdan, dumandan hiçbir yer
görülmüyordu.ov nezle lin
C) Minicik bir kaplumbağa bahçe-
mize girmiş. av Helger
D) Eminim bu yemekler çok güzel 200
yapılmıştır.
J
-eleg,mebly enisigand nhelosib leb
S
J
140
Ortaokul Türkçe
Fiilde Çatı8. 1. Burak işe girmeden önce üç kez mülakata alın-
mıştı.
II. Fuardan alınacaklar hakkında fikir birliğine va-
uimpsoe Gove
rabilmiştik.
III. Deprem sonrası paniğe kapılanlar okulun bah-
çesinde bekleşiyordu.
IV. Gece yarısı yürürlüğe giren kanunla birçok vali
yeni illerine atandı.
V. Özgün, açacağı yeni sergide bu seneki eserle-
rini ilk kez sergileyecekti.
Numaralanmış cümleler özne-yüklem ilişkisi ba-
kımından eşleştirildiğinde aşağıdakilerden han-
gisi dışta kalır?
A) I.
B) II.
C) III.
D) IV.
Ortaokul Türkçe
Fiilde ÇatıBAHÇEŞEHİR F
55
15. Türkçede bazı eylemler yeni anlamlar kazanarak
hem geçişli hem geçişsiz olarak kullanılabilmekte-
dir. Bir cümledeki eylemin geçişli olup olmadığı so-
rulduğunda sadece eylemi değil, cümleyi bütünüyle
okumak gerekir.
Aşağıdaki seçeneklerden hangisi yukarıda veri-
len bilgilere göre diğerlerinden farklıdır?
A) Çınar ağacının yanına hızlıca koştum.
B) Tepeye karşı yolun bir ucundan diğer ucuna ka-
dar koştuk.
C) Mersin'de ilk defa en başarılı maratonumu koş-
tum.
D) Filmedeki genç trenin arkasından uzun süre
koştu.
Diğer sayfaya geçiniz.
Ortaokul Türkçe
Fiilde Çatı11. I. Benim en büyük hayalim okuyup vatana hiz-
met etmektir.
II. Hep bu türküler söylenir bizim ellerde.
III. Genç adam yemek listesinde gözüne çarpan
ilk yemeği gösterdi.
IV. Buharlaşmanın en yoğun olduğu bölgelerde
fotosentez yapan mikroorganizmalar yaşar.
Numaralandırılmış cümlelerle ilgili,
*
*
*
Birinci cümlede çatı özelliği aranmaz.
İkinci cümlenin fiili öznesine göre edilgendir.
Üçüncü cümle nesnesine göre geçişsiz bir fiil-
dir.
* Dördüncü cümle öznesine göre etken, nesne-
sine göre geçişsizdir.
Yapılan değerlendirmelerden kaçı doğrudur?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
Ortaokul Türkçe
Fiilde Çatıer
-
56
20. Ömrüm bir tarladır mahsulü çile
10 Gül bin cilve eder garip bülbüle
Bulutlar dağıldı nazarın ile also
Kanayan yaramı sar kömür gözlüm H
ser Bu dörtlükte geçen çekimli fiiller için aşağıdaki-
lerden hangisi söylenemez?
A) Birinci dizede çatı özelliği aranmayan yüklem
bulunmaktadır.
B) Üçüncü dizede nesne alamayan fill vardır.
C) Son dizede etken çatılı fill bulunmaktadır.
D) İkinci dizenin fiili etken ve geçişlidir.
Diğer sayfaya geçiniz.
Ortaokul Türkçe
Fiilde Çatı7. (1) Monofobi, bireyin yalnız kalmaktan korkmasına
ve yaşamı boyunca insanlara bağlı kalmasına ne-
den olur. (II)insanlar zaman zaman yalnız kalmak-
tan hoşlanmayıp kalabalık ortamlarda kendilerini
daha güvende hissederler. (III) Ancak monofobisi
olan kişiler yalnız olduklarında huzursuzlukla birlik-
te fiziksel semptomlar da yaşarlar. (IV)Bu kişilerin
aynı zamanda daha benmerkezci yapıda oldukları
da gözlemlenmektedir.
Metinde numaralanmış cümlelerin hangisi özne-
yüklem ilişkisine göre diğerlerinden farklıdır?
A) I.
B) II.
C) III.
D) IV.
BA
54
Ortaokul Türkçe
Fiilde Çatı54
10. Bahar olsun da seyredin
Nasıl süsler bayırları,
Zümrüt gibi çayırları
Yüze gülen o pek nazlı
Gelin yüzlü papatyalar,
Altın gözlü papatyalar.
Bu şiirde altı çizili fiilin çatı özelliği aşağıdakiler-
den hangisidir?
A) Geçişsiz- Etken
C) Geçişli - Etken
B) Geçişsiz- Edilgen
D) Geçişli - Edilgen
Diğer sayfaya geçiniz.
Ortaokul Türkçe
Fiilde Çatı17. (1)Avusturalya'da nesli tükenen hayvan ve bitki sa-
yısını sıfıra indirmeyi amaçlayan bir plan açıklandı.
(II) Çünkü Avusturalya'nın dünyada en büyük hızla
tür kaybeden ülkelerden biri olduğu tespit edildi. (III)
Ülkede iklim değişikliği nedeniyle son beş yılda ar-
tan orman yangınları ve sıcak hava dalgaları birçok
türü tehdit ediyor. (IV) Korunacak canlılar arasında
King Island boduru adıyla bilinen bir kuş türü, fırça
kuyruklu kaya valabisi ve hırlayan çimen kurbağası
olduğu söylendi.
Numaralanmış cümlelerden hangisi özne- yük-
lem ilişkisi yönünden diğerlerinden farklı bir
çatı özelliğine sahiptir?
A) I
B) II
C) III
D) IV
RAHCESEHİR KOLEJİ
Ortaokul Türkçe
Fiilde ÇatıBAHÇEŞEHİR KOLEJİ
19. "Deneme sınavlarında..." cümlesi hangisiyle ta-
mamlanırsa çatısı "etken ve geçişli" olmaz?
mbald ich selon ud af
A) öncelikle çözeceğiniz sınavı ciddiye alın.
B) çözmekte zorlandığın sorulara dikkat et.
C) elde ettiğin sonuca göre eksiklerini tespit et.
D) süre faktörünü göz ardı etmeyin.
iğilleso the obsimüo for
top onlegra
Tubujoh pa neb
QAY
Ortaokul Türkçe
Fiilde ÇatıAşağıdaki fiilleri özne - yüklem ilişkisi bakımından inceleyiniz.
1) Onunla böyle konuşursan kalbi kırılır.
2) Çiçekler sulandı.
3) Seçtiği giysileri özenle paketledi.
4) Polisleri görünce saklandı.
5) Ağzından kötü sözler çıkacak diye konuşmaktan kaçındı.
6) Onunla her ay mektuplaşırız.
7) Heyecandan etekleri tutuştu.
8) Çocuk evde ödevlerini yapıyormuş.
9) Alara, yeni yıl partisi için süsleniyordu.
10) Bu yaptığınla ödeşiriz artık.
Ortaokul Türkçe
Fiilde ÇatıAyge, Berivan, Ceyda, Didem, Esila, Fatma ve Gamze adli öğrenciler proje ödevi olarak Türkçe, matematik ve sosyal
derslerinden birini seçmiştir. Öğrencilerin ödev seçimlerine ilişkin kimi bilgiler şu şekildedir:
• Matematik dersinden proje seçenlerin sayısı sosyal ve Türkçeden fazladır.
Türkçe projesi alanlardan biri Esila'dır.
Berivan ve Ceyda sayısal bir dersten proje almıştır.
• Didem, Esila, Fatma adlı öğrencilerin her biri birbirinden farklı derslerden proje almıştır.
1.
Buna göre;
1. Ayşe
II. Didem
III. Fatma
adlı öğrencilerden hangileri Türkçe dersini seç-
miş olabilir?
Apalnız I
C) I ve III
B) Yal
DA, vett
Çözümü yapalım
Renven
čeyala
2. Aşağıdaki öğrencilerden hangilerinin seçtiği
ders bilinirse tüm öğrencilerin seçtiği dersler
kesin olarak bilinir?
A) Gamze - Fatma
B) Esila - Ayşe
C) Gamze - Ayşe
D) Fatma - Didem
Çözümü yapalım
Ortaokul Türkçe
Fiilde ÇatıEtken çatılı eylemlerin yüklem olduğu cümlelerde, eylemi gerçekleştiren yani işi yapan bellidir. Edilgen çatılı
eylemlerin yüklem olduğu cümlelerde ise işi yapan belli değildir. Örneğin: "Beren, alışverişe gitti." cümlesin-
de gitme işini yapan "Beren"dir. Bu yüzden "gitti" eylemi etken çatılıdır ancak "Alışverişe gidildi." cümlesinde
işi yapan belli değildir. Bu yüzden "gidildi" eylemi edilgen çatılıdır.
Bu açıklamaya göre aşağıdakilerden hangisinde işi yapan bellidir?
A) Orkestrayı yönetmek isteyen, sırtını kalabalığa dönmelidir.
B) Bazı kimseler, kaçmaktan korktuğu hâlde cesur zannedilmiştir.
C) Yarınlar, geçmiş ve bugünün unsurlarının birleştirilmesinden oluşturulacaktır.
D) Yaşanmış bir sürü eşsiz deneyimin oluşturduğu bütüne "geçmiş" denir.
Ortaokul Türkçe
Fiilde ÇatıAathan Karsten
Aşağıdaki cümlelerin özne-yüklem ilişkisine göre özelliğini "X" igareti göstererek belirtiniz.
CÜMLELER
time?
Olümünün 80. yıl dönümünde saygıyla anıld een
Bu haftaki toplantıda okul problemlen,hakkında konuşuldu.
sulla denne
Onun için bir şiir yazarak yanışmaya gönderdi.
en
Bu kitap insana hiç tanımadığı bir dünyanın kapılannı açıyor.
Bir tatsızlık çıkasını istemediğinden hemen oradan uzaklaştı. elen
Okulumuza müdür yardımcısı olarak atandı. eller
liçenin il olabilmesi için imza kampanyası başlatıldı.en
Onu ne kadar sevdiğini dile getirip durdu.en
Sel felaketi şehri yaşanmaz hale getirdi. →e
Kesilen odunlar odunluğa güzelce istiflendi. → edilen
ome
Onun hakkında bilinmeyenleri öğretmenimiz bizlere açıkladı.
Sınavda üç yanlışın bir doğruyu götüreceği hatırlatıldı. →
Sınıf öğretmenimiz, bizim de geziye katılabileceğimizi söyledi. →
Mehmet Akif Ersoy Ankara milletvekili olarak seçilmiştir. →
ETKEN
Son baharın gelişiyle ağaçlar birer birer yapraklarını döktü. →
Kendar
Şairin yayımladığı son şiiri herkesçe oldukça beğenildi. →
Birçok problemin üstesinden birlikte gelmeyi başardılar.
Ödemeler için bir yıl sonu bilançosu hazırlatıldı. →
lice programında "Bayrak" adlı şiiri harika okudu.
Önümüzdeki sene uygulanacak olan yeni sistem öğrencilere anlatıldı. →
Roman, insanların içinde bulunduğu kötü durumu anlatıyor.
Insanların her zaman birbirlerine yardımcı olmalarını isterdi.
Şu kısacık hayatta bir kez olsun gülmedi yüzüm. →
Önümüzdeki hafta gideceğimiz gezinin planı yapıldı. →
Suzan, bu konudaki fikirlerinin önemsenmesi gerektiğini düşünüyordu. →
Fatih, yapılan seçimlerle sınıf başkanı olarak seçildi. →
Balkondaki çiçekler sulanmadığı için solmuş. →
Sınavda başarısız olacağım diye çok korkuyordu.→→→→→
Ahmet'i bu akşamki toplantıya davet ettiler.
Değişen trafik kuralları ilk kez bu hafta uygulandı. →>
EDILG
Ortaokul Türkçe
Fiilde Çatı37. Siirler nota gibidir. Bir araya geldiklerinde kalbin orkestrasını oluştururlar. Ne kadar
okursan ve sorgularsan hayatın içinden o kadar anlam ve renk bulursun.
Bu cümledeki altı çizili ifade ile anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Farklı duyguları barındırmak
B) Duygulara tercüman olmak
C) Sözcüklere ritim tutmak
D) Hislere yön vermek