Hayalindeki netler. İhtiyacın olan her şey. Tek platform.

Soru çözüm, yayın seti, birebir rehberlik, canlı dersler ve daha fazlası Kunduz’da. Şimdi al, netlerini artırmaya başla.

Fiilimsiler (Eylemsi) Soruları

D Eve varir varmaz bell damu
10. "-ma, -mak, -iş” fiilimsi eklerini alan bazı fiiller kalıplaşarak bir varlığın, bir kavramın adi olx
Örneğin “Danışma seni bekliyor." cümlesindeki “danışma" sözcüğü bir varlığın adı olduğu içi
fillimsi değildir. “Ona danışman iyi olmuş.” cümlesindeki “danışma” sözcüğü isim - fiildir.
Buna göre “-ma, -mak, -iş" eklerinden herhangi biri alan sözcük aşağıdakilerin hangisi
isim - fiil olarak kullanılmıştır?
A) Onun araba sürüşü bir başkasınınkine benzemezdi.
B) Akşam yemekte etli dolma var.
C) Burma bilezik fiyatları ne kadar oldu?
D) Okuduğun kitapları karalama lütfen.
Ortaokul Türkçe
Fiilimsiler (Eylemsi)
D Eve varir varmaz bell damu 10. "-ma, -mak, -iş” fiilimsi eklerini alan bazı fiiller kalıplaşarak bir varlığın, bir kavramın adi olx Örneğin “Danışma seni bekliyor." cümlesindeki “danışma" sözcüğü bir varlığın adı olduğu içi fillimsi değildir. “Ona danışman iyi olmuş.” cümlesindeki “danışma” sözcüğü isim - fiildir. Buna göre “-ma, -mak, -iş" eklerinden herhangi biri alan sözcük aşağıdakilerin hangisi isim - fiil olarak kullanılmıştır? A) Onun araba sürüşü bir başkasınınkine benzemezdi. B) Akşam yemekte etli dolma var. C) Burma bilezik fiyatları ne kadar oldu? D) Okuduğun kitapları karalama lütfen.
D) Süleymaniye Kütüphanesine yardım yapan kişinin adının açıklanmasını istememesi
17. Tarih boyunca İskitler, Sabirler ve Hunlar gibi çeşitli Türk asıllı veya içinde Türk unsurlar da bulunan kavim ve devletler
II
Anadolu'ya ilgi göstermiş ve zaman zaman da daha ziyade kısa süreli olmak üzere çeşitli fetihler yapmışlardır. Abbasiler
döneminde de, İslam ordularının çoğunluğu Türklerden meydana geliyordu. Bizans ile uzun süreli savaşlar sebebi ile
sınırları korumak için Abbasiler Doğu Anadolu'ya çok sayıda Türk ailesini yerleştirmişlerdi. Ancak, Anadolu'nun tümüyle
IV
ve kesin olarak Türk vatanı hâline gelmesi Selçuklular döneminde olmuştur.
V
Bu parçada geçen aşağıdaki sözcüklerden hangisi eylemsi değildir?
A) I ve II
B) I ve III
C) Il ve IV
D) H Ve V
Ortaokul Türkçe
Fiilimsiler (Eylemsi)
D) Süleymaniye Kütüphanesine yardım yapan kişinin adının açıklanmasını istememesi 17. Tarih boyunca İskitler, Sabirler ve Hunlar gibi çeşitli Türk asıllı veya içinde Türk unsurlar da bulunan kavim ve devletler II Anadolu'ya ilgi göstermiş ve zaman zaman da daha ziyade kısa süreli olmak üzere çeşitli fetihler yapmışlardır. Abbasiler döneminde de, İslam ordularının çoğunluğu Türklerden meydana geliyordu. Bizans ile uzun süreli savaşlar sebebi ile sınırları korumak için Abbasiler Doğu Anadolu'ya çok sayıda Türk ailesini yerleştirmişlerdi. Ancak, Anadolu'nun tümüyle IV ve kesin olarak Türk vatanı hâline gelmesi Selçuklular döneminde olmuştur. V Bu parçada geçen aşağıdaki sözcüklerden hangisi eylemsi değildir? A) I ve II B) I ve III C) Il ve IV D) H Ve V
KAŞAĞI"
Ahırın avlusunda oynarken aşağıda, gümüş söğütler altında görünmeyen derenin hazin şırıltısını
işitirdik. Evimiz iç çitin büyük kestane ağaçları arkasında kaybolmuş gibiydi
. Annem, İstanbul'a gittiği
için benden bir yaş küçük olan kardeşim Hasan'la artık Dadaruh’un yanından hiç ayrılmiyorduk. Bu
,
babamın seyisi, ihtiyarca bir adamdı. Sabahleyin erkenden ahıra koşuyorduk. En sevdiğimiz şey
atlardı. Dadaruh'la beraber onları suya götürmek, çıplak sırtlarına binmek, ne doyulmaz zevkti. Ha-
san korkar, yalnız binemezdi. Dadaruh onu kendi önüne alırdı. Torbalara arpa koymak, yemliklere ot
doldurmak, ahırı süpürmek, gübreleri kaldırmak eğlenceli bir oyundan çok hoşumuza gidiyordu. Hele
timar... Bu en zevkli şeydi. Dadaruh eline kaşağıyı alıp işe başladı mi, tiki... tik... tiki... tik... tipkı bir
saat gibi... yerimde duramaz,
- Ben de yapacağım, diye tuttururdum.
O vakit Dadaruh, beni Tosun'un sırtına kor, elime kaşağıyı verir:
- Haydi yap, derdi.
-
Bu demir aleti hayvanın üstüne sürer fakat o uyumlu tıkırtıyı çıkaramazdım.
- Kuyruğunu sallıyor mu?
Sallıyor.
- Hani bakayım!
Eğilirdim, uzanırdım.
Fakat atin sağrısından
kuyruğu görünmezdi.
Her sabah ahıra gelir
gelmez:
Dadaruh!
Timarı ben yapacağım,
derdim.
- Yapamazsın.
Niçin?
- Daha küçüksün de
ondan
- Yapacağım.
Büyü de öyle.
Ne vakit?
Boyun at kadar olduğu vakit.
Ortaokul Türkçe
Fiilimsiler (Eylemsi)
KAŞAĞI" Ahırın avlusunda oynarken aşağıda, gümüş söğütler altında görünmeyen derenin hazin şırıltısını işitirdik. Evimiz iç çitin büyük kestane ağaçları arkasında kaybolmuş gibiydi . Annem, İstanbul'a gittiği için benden bir yaş küçük olan kardeşim Hasan'la artık Dadaruh’un yanından hiç ayrılmiyorduk. Bu , babamın seyisi, ihtiyarca bir adamdı. Sabahleyin erkenden ahıra koşuyorduk. En sevdiğimiz şey atlardı. Dadaruh'la beraber onları suya götürmek, çıplak sırtlarına binmek, ne doyulmaz zevkti. Ha- san korkar, yalnız binemezdi. Dadaruh onu kendi önüne alırdı. Torbalara arpa koymak, yemliklere ot doldurmak, ahırı süpürmek, gübreleri kaldırmak eğlenceli bir oyundan çok hoşumuza gidiyordu. Hele timar... Bu en zevkli şeydi. Dadaruh eline kaşağıyı alıp işe başladı mi, tiki... tik... tiki... tik... tipkı bir saat gibi... yerimde duramaz, - Ben de yapacağım, diye tuttururdum. O vakit Dadaruh, beni Tosun'un sırtına kor, elime kaşağıyı verir: - Haydi yap, derdi. - Bu demir aleti hayvanın üstüne sürer fakat o uyumlu tıkırtıyı çıkaramazdım. - Kuyruğunu sallıyor mu? Sallıyor. - Hani bakayım! Eğilirdim, uzanırdım. Fakat atin sağrısından kuyruğu görünmezdi. Her sabah ahıra gelir gelmez: Dadaruh! Timarı ben yapacağım, derdim. - Yapamazsın. Niçin? - Daha küçüksün de ondan - Yapacağım. Büyü de öyle. Ne vakit? Boyun at kadar olduğu vakit.
15. Görünüşte hepimiz aynı türden canlılarız değil mi? Hepimiz etten ve kemikten oluşuyoruz, hepimiz aynı şekilde dünyaya
geldik, aynı şekilde besleniyor, aynı havayı soluyoruz. Peki ya yeryüzünde bitmek bilmeyen bu kavgalar, savaşlar neden?
Biz neden sürekli birbirimizi üzüyor, eziyor ve tüketiyoruz? Neden birileri sürekli diğerleri üzerinde egemen olma, üstünlük
savaşı kurma eğiliminde?
Bu metnin türü ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Bir insanın herhangi bir konuda duygu, düşünce ve görüşlerini paylaşmak amacıyla kesin hükümlere varmadan sa-
mimi bir üslupla yazdığı yazı
B) Alanında uzman bir kimsece yazılan, herhangi bir konuda bilgi vermek, bir görüşü desteklemek, bir savi öne sürüp
bunu kanıtlamak amacında olan ve gazete ya da dergilerde yayımlanan yazı
C) Herhangi bir bilim ya da sanat konusunu ele alıp onu bir sonuca bağlayıncaya değin sürdürme yerine, konuyu karşılıklı
konuşmayı andırır biçimde işleyen düzyazı türü
D) Gazetelerin belli sütunlarında ve sürekli aynı başlık altında, güncel olayları, konuları bir görüş ve düşünceye bağla-
yarak yorumlayan yoğun anlatımlı yazı türü
16.
Cümle icerisindo
Ortaokul Türkçe
Fiilimsiler (Eylemsi)
15. Görünüşte hepimiz aynı türden canlılarız değil mi? Hepimiz etten ve kemikten oluşuyoruz, hepimiz aynı şekilde dünyaya geldik, aynı şekilde besleniyor, aynı havayı soluyoruz. Peki ya yeryüzünde bitmek bilmeyen bu kavgalar, savaşlar neden? Biz neden sürekli birbirimizi üzüyor, eziyor ve tüketiyoruz? Neden birileri sürekli diğerleri üzerinde egemen olma, üstünlük savaşı kurma eğiliminde? Bu metnin türü ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Bir insanın herhangi bir konuda duygu, düşünce ve görüşlerini paylaşmak amacıyla kesin hükümlere varmadan sa- mimi bir üslupla yazdığı yazı B) Alanında uzman bir kimsece yazılan, herhangi bir konuda bilgi vermek, bir görüşü desteklemek, bir savi öne sürüp bunu kanıtlamak amacında olan ve gazete ya da dergilerde yayımlanan yazı C) Herhangi bir bilim ya da sanat konusunu ele alıp onu bir sonuca bağlayıncaya değin sürdürme yerine, konuyu karşılıklı konuşmayı andırır biçimde işleyen düzyazı türü D) Gazetelerin belli sütunlarında ve sürekli aynı başlık altında, güncel olayları, konuları bir görüş ve düşünceye bağla- yarak yorumlayan yoğun anlatımlı yazı türü 16. Cümle icerisindo
Hangi dizelerde filimsi kullanılmıştır?
A)
Kaç yıl oldu saymadım köyden göçeli
Mevsimler geldi geçti görüşmeyeli
B)
Hiç haber göndermedin o günden beri
Yoksa bana küstün mü unuttun mu beni
C)
Dün yine seni andım gözlerim doldu
O tatlı günlerimiz bir anı oldu
D)
Yaban taylan çimende tepişiyor mu
Çilli horoz kedilerle dövüşüyor mu
Ortaokul Türkçe
Fiilimsiler (Eylemsi)
Hangi dizelerde filimsi kullanılmıştır? A) Kaç yıl oldu saymadım köyden göçeli Mevsimler geldi geçti görüşmeyeli B) Hiç haber göndermedin o günden beri Yoksa bana küstün mü unuttun mu beni C) Dün yine seni andım gözlerim doldu O tatlı günlerimiz bir anı oldu D) Yaban taylan çimende tepişiyor mu Çilli horoz kedilerle dövüşüyor mu
2
11.
Aşağıdakilerden hangisi "En büyük iyilik, arkadaşına
ikramda bulunmaktır” cümlesiyle yüklemin türüne
göre özdeştir?
Prf Yayınları
A) Kişinin nitelikleri arkadaşları ile ölçülür.
B) Arkadaş, arkadaşın kusurlarına katlanmak zo-
rundadır.
c) Halkın belediye ile el birliği etmesi ile şehir ve
sokaklar güzelleşti.
Ekipler yollardaki kazaları önlemek için karlı
yolları tuzladı.
X
Ortaokul Türkçe
Fiilimsiler (Eylemsi)
2 11. Aşağıdakilerden hangisi "En büyük iyilik, arkadaşına ikramda bulunmaktır” cümlesiyle yüklemin türüne göre özdeştir? Prf Yayınları A) Kişinin nitelikleri arkadaşları ile ölçülür. B) Arkadaş, arkadaşın kusurlarına katlanmak zo- rundadır. c) Halkın belediye ile el birliği etmesi ile şehir ve sokaklar güzelleşti. Ekipler yollardaki kazaları önlemek için karlı yolları tuzladı. X
10. Aşağıdakilerin hangisinde eylemsi özne görevinde kulla-
nilmıştır?
A) Irmaktan geçerken at değiştirilmez.
9
B) Kuşları beslemeyi seviyorum.
C) Sevenin hâlinden sevenler anlar.
D) Ateş olmayan yerden duman çıkmaz.
Ortaokul Türkçe
Fiilimsiler (Eylemsi)
10. Aşağıdakilerin hangisinde eylemsi özne görevinde kulla- nilmıştır? A) Irmaktan geçerken at değiştirilmez. 9 B) Kuşları beslemeyi seviyorum. C) Sevenin hâlinden sevenler anlar. D) Ateş olmayan yerden duman çıkmaz.
cegir
dedemle
YANGIN SONDURUCU
KULLANMA TALİMATI
All
YANGINDA ONCELIKLE
ALARM VERIN
Yandaki yangın söndürücü kullanma talimatında
yangin sirasında yapılması gerekenler belirtilmiştir.
9.Aşağıdakilerden hangisi bu talimatnamede
yazılan maddelerin gerekçelerinden biri olarak
herhangi bir maddeyle ilişkilendirilemez?(5
puan)
A) Yangının oksijenle temaşını kesmeye çalışmak ve
Anginin yayılmasını önleme
B) Binada yangindarr zarar görebilecek kişileri
kurtarmak
C) Yangından haberi olmadanían uyarmak
D) Yangın büyümeden önce yangını kontrol altına
alaraksöndürmek
ilerin hand
ulmıştır?
içerisinde
Heyecek so
yine konus
lemeyecek
YANGIN SONDURUCUYU
BULUNDUGU YERDEN
ALIP MUDAHALE COIN
VANOIN BONMEDES
EN YARIN ACCIKE
KAPESINDAN BINAY TERKEDIN
ODALARI TERK DERKEN
KAPILAR RAPATIN
7 haberdar
nleri duyg
?
'yesi
ayan yaşlı
E
10. Aşağıdaki cümlelerde bulunan fiilimsilerin altlarını çizip türlerini tabloda işaretleyiniz. (5x1=5 puan)
CÜMLELER
ISİM-FILL SIFAT-FİL ZARF-FIIL
SemBrre bedeldir.
Imak beni rahatlatıyor.
Caſinca yollarımız çamur oldu.
up saruma gülerek cevap verdi.
(aşanmis olaylara yer verilmiş.
11. Çorum, Niğde, Bolu, Konya ve Muş illerinden bir spor müsabakasına katılan 12, 15, 18, 24 ve 25 yaşlarındakl Akın, Basri,
Hayri, Kâmil ve Mert adlı öğrencilerin yaşları ve geldikleri yerlerle ilgili bilinenler şunlarda:
- Yaşı en küçük olan kişi Bolu'dan, yaşı en büyük olan kişi Konya'dan katılmıştır.
Çorum'dan gelen Hayri, Muştan gelen Mert'ten üç yaş küçüktür.
Akın, Kamil'den büyüktür.
Bu bilgilere göre hangisi kesinlikledogrudur? (10 puan)
A) Akın, Niğde'den katılmıştır.
B) Kamil, Bolu'dan katılmıştır.
C) Mert, 15 yaşındadir.
D) yayri sadece bir kişipen büyüktür.
12. "Başarılı olmak için çıktığın yolda bir gözün başkalarının ne yaptığıyla ilgilenirse hedefine ulaşmak için kullanabileceğin tek
gözün kalır." Bu cümlede anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?(5 puan)
A Kişilerin kendilerini başkalarıyla kıyaslamaları, kendilerini tanımalarını engeller.
Bendi çaba ve çalışmalarına odaklanan kişiler, başarıya daha kolay ulas.
Clinsanlar kendi yeteneklerini keşfettikleri ve geliştirdikleri ölçüde başarılı olur
D) Başkalarından takdir görmek için sergilenen gayretler, gelecek başarıyı geciktirir
Gorun Nis Bol Kon Mus
Ng
45
24 12 25
18
Hay
yly
29125
Mert
Ortaokul Türkçe
Fiilimsiler (Eylemsi)
cegir dedemle YANGIN SONDURUCU KULLANMA TALİMATI All YANGINDA ONCELIKLE ALARM VERIN Yandaki yangın söndürücü kullanma talimatında yangin sirasında yapılması gerekenler belirtilmiştir. 9.Aşağıdakilerden hangisi bu talimatnamede yazılan maddelerin gerekçelerinden biri olarak herhangi bir maddeyle ilişkilendirilemez?(5 puan) A) Yangının oksijenle temaşını kesmeye çalışmak ve Anginin yayılmasını önleme B) Binada yangindarr zarar görebilecek kişileri kurtarmak C) Yangından haberi olmadanían uyarmak D) Yangın büyümeden önce yangını kontrol altına alaraksöndürmek ilerin hand ulmıştır? içerisinde Heyecek so yine konus lemeyecek YANGIN SONDURUCUYU BULUNDUGU YERDEN ALIP MUDAHALE COIN VANOIN BONMEDES EN YARIN ACCIKE KAPESINDAN BINAY TERKEDIN ODALARI TERK DERKEN KAPILAR RAPATIN 7 haberdar nleri duyg ? 'yesi ayan yaşlı E 10. Aşağıdaki cümlelerde bulunan fiilimsilerin altlarını çizip türlerini tabloda işaretleyiniz. (5x1=5 puan) CÜMLELER ISİM-FILL SIFAT-FİL ZARF-FIIL SemBrre bedeldir. Imak beni rahatlatıyor. Caſinca yollarımız çamur oldu. up saruma gülerek cevap verdi. (aşanmis olaylara yer verilmiş. 11. Çorum, Niğde, Bolu, Konya ve Muş illerinden bir spor müsabakasına katılan 12, 15, 18, 24 ve 25 yaşlarındakl Akın, Basri, Hayri, Kâmil ve Mert adlı öğrencilerin yaşları ve geldikleri yerlerle ilgili bilinenler şunlarda: - Yaşı en küçük olan kişi Bolu'dan, yaşı en büyük olan kişi Konya'dan katılmıştır. Çorum'dan gelen Hayri, Muştan gelen Mert'ten üç yaş küçüktür. Akın, Kamil'den büyüktür. Bu bilgilere göre hangisi kesinlikledogrudur? (10 puan) A) Akın, Niğde'den katılmıştır. B) Kamil, Bolu'dan katılmıştır. C) Mert, 15 yaşındadir. D) yayri sadece bir kişipen büyüktür. 12. "Başarılı olmak için çıktığın yolda bir gözün başkalarının ne yaptığıyla ilgilenirse hedefine ulaşmak için kullanabileceğin tek gözün kalır." Bu cümlede anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?(5 puan) A Kişilerin kendilerini başkalarıyla kıyaslamaları, kendilerini tanımalarını engeller. Bendi çaba ve çalışmalarına odaklanan kişiler, başarıya daha kolay ulas. Clinsanlar kendi yeteneklerini keşfettikleri ve geliştirdikleri ölçüde başarılı olur D) Başkalarından takdir görmek için sergilenen gayretler, gelecek başarıyı geciktirir Gorun Nis Bol Kon Mus Ng 45 24 12 25 18 Hay yly 29125 Mert
15. Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili
sözcük fiilimsi değildir?
A) Dört yanını el açmış, diz çökmüş surlar saran
Gök kubbeden tavanlı bir tapınakti vatan
B) Terk edilmiş hatıralar gibidir
Ara istasyonların kül rengi binaları
Yosun tutmuş sevda havanındaki taşlar
Sonunda tükenmiş peteğin balı
D) Başka sanat bilmeyiz, karşımızda dururken
Yazılmamış bir destan gibi Anadolu'muz
Ortaokul Türkçe
Fiilimsiler (Eylemsi)
15. Aşağıdaki dizelerin hangisinde altı çizili sözcük fiilimsi değildir? A) Dört yanını el açmış, diz çökmüş surlar saran Gök kubbeden tavanlı bir tapınakti vatan B) Terk edilmiş hatıralar gibidir Ara istasyonların kül rengi binaları Yosun tutmuş sevda havanındaki taşlar Sonunda tükenmiş peteğin balı D) Başka sanat bilmeyiz, karşımızda dururken Yazılmamış bir destan gibi Anadolu'muz
Babam tekrar:
- Doğru söyle, darılmayacağım. Yalan çok fenadır, dedi. Hasan inkârında inat etti. Babam öfke.
lendi. Üzerine yürüdü. "Utanmaz yalancı!" diye yüzüne bir tokat indirdi.
- Götür bunu eve, sakın bir daha buraya sokma. Hep Pervin'le otursun, diye haykırdı.
Dadaruh, ağlayan kardeşimi kucağına aldı. Çitin kapısına doğru yürüdü.
Artik ahırda hep yalnız oynuyordum. Hasan evde mahpustu. Annem geldikten sonra da babam
Hasan'ı affetmedi. Fırsat düştükçe "O yalanci." derdi. Hasan, yediği tokat aklına geldikçe ağlamaya
başlar, güç susardi. Zavallı anneciğim, benim iftira atabileceğime hiç ihtimal vermiyordu. "Aptal Dada.
ruh, atlara ezdirmiş olmasın?" derdi.
Ertesi yil yazın annem, gene İstanbul'a gitti. Biz yalnız kaldık. Hasan'a ahir hâlâ yasaktı. Geceleri
yatakta, atların ne yaptıklarını, tayların büyüyüp büyümediklerini bana sorardı. Bir gün birdenbire has-
talandı. Kasabaya at gönderdik. Doktor geldi. Kuşpalazı, dedi. Çiftlikteki köylü kadınlar eve üşüştüler.
Birtakım tekir kuşlar getiriyorlar, kesip kardeşimin boynuna sarıyorlardı. Babam, yatağının dibinden
hiç ayrılmiyordu.
Dadaruh çok durgundu. Pervin hüngür hüngür ağlıyordu.
Ben de ağlamaya başladım. O
hastalandığından beri Pervin'in ya-
ninda yatıyordum. O gece hiç uyuya-
madım. Dalar dalmaz Hasan'ın hayali
gözümün önüne geliyor, "iftiracı! İfti-
raci!" diye karşımda ağlıyordu.
Pervin'i uyandırdım.
- Ben Hasan'ın yanına gidece-
ğim, dedim.
- Niçin?
- Babama bir şey söyleyeceğim.
– Ne söyleyeceksin?
– Kaşağıyı ben kırmıştım, onu
söyleyeceğim.
— Hangi kaşağıyı?
Geçen seneki. Hani babamın Hasan'a darıldığı...
Lafimi tamamlayamadım. Derin hıçkırıklar içinde boğuluyordum. Ağlaya ağlaya Pervin'e anlattım.
Şimdi babama söylersem Hasan da duyacak, belki beni affedecekti.
Yarın söylersin, dedi.
Hayır, şimdi gideceğim.
Şimdi baban uyuyor, yarın sabah söylersin. Hasan da duyar. Onu öpersin, ağlarsın, hakkini
sana helal eder.
- Pekala!
--- Haydi, şimdi uyu!
Sabaha kadar gene gözlerimi kapayamadım. Hava henüz ağarırken Pervin'i uyandırdım. Kalktik.
Ben, içimdeki zehirden azabi boşaltmak için acele ediyordum. Fakat ne yazık ki zavallı suçsuz karde-
şim o gece ölmüştü. Sofada çiftlik imamıyla Dadaruh'u ağlarken gördük. Babamın dışarıya çıkmasını
bekliyorlardı.
Ömer Seyfettin
(Kısaltılmıştır.)
22
Ortaokul Türkçe
Fiilimsiler (Eylemsi)
Babam tekrar: - Doğru söyle, darılmayacağım. Yalan çok fenadır, dedi. Hasan inkârında inat etti. Babam öfke. lendi. Üzerine yürüdü. "Utanmaz yalancı!" diye yüzüne bir tokat indirdi. - Götür bunu eve, sakın bir daha buraya sokma. Hep Pervin'le otursun, diye haykırdı. Dadaruh, ağlayan kardeşimi kucağına aldı. Çitin kapısına doğru yürüdü. Artik ahırda hep yalnız oynuyordum. Hasan evde mahpustu. Annem geldikten sonra da babam Hasan'ı affetmedi. Fırsat düştükçe "O yalanci." derdi. Hasan, yediği tokat aklına geldikçe ağlamaya başlar, güç susardi. Zavallı anneciğim, benim iftira atabileceğime hiç ihtimal vermiyordu. "Aptal Dada. ruh, atlara ezdirmiş olmasın?" derdi. Ertesi yil yazın annem, gene İstanbul'a gitti. Biz yalnız kaldık. Hasan'a ahir hâlâ yasaktı. Geceleri yatakta, atların ne yaptıklarını, tayların büyüyüp büyümediklerini bana sorardı. Bir gün birdenbire has- talandı. Kasabaya at gönderdik. Doktor geldi. Kuşpalazı, dedi. Çiftlikteki köylü kadınlar eve üşüştüler. Birtakım tekir kuşlar getiriyorlar, kesip kardeşimin boynuna sarıyorlardı. Babam, yatağının dibinden hiç ayrılmiyordu. Dadaruh çok durgundu. Pervin hüngür hüngür ağlıyordu. Ben de ağlamaya başladım. O hastalandığından beri Pervin'in ya- ninda yatıyordum. O gece hiç uyuya- madım. Dalar dalmaz Hasan'ın hayali gözümün önüne geliyor, "iftiracı! İfti- raci!" diye karşımda ağlıyordu. Pervin'i uyandırdım. - Ben Hasan'ın yanına gidece- ğim, dedim. - Niçin? - Babama bir şey söyleyeceğim. – Ne söyleyeceksin? – Kaşağıyı ben kırmıştım, onu söyleyeceğim. — Hangi kaşağıyı? Geçen seneki. Hani babamın Hasan'a darıldığı... Lafimi tamamlayamadım. Derin hıçkırıklar içinde boğuluyordum. Ağlaya ağlaya Pervin'e anlattım. Şimdi babama söylersem Hasan da duyacak, belki beni affedecekti. Yarın söylersin, dedi. Hayır, şimdi gideceğim. Şimdi baban uyuyor, yarın sabah söylersin. Hasan da duyar. Onu öpersin, ağlarsın, hakkini sana helal eder. - Pekala! --- Haydi, şimdi uyu! Sabaha kadar gene gözlerimi kapayamadım. Hava henüz ağarırken Pervin'i uyandırdım. Kalktik. Ben, içimdeki zehirden azabi boşaltmak için acele ediyordum. Fakat ne yazık ki zavallı suçsuz karde- şim o gece ölmüştü. Sofada çiftlik imamıyla Dadaruh'u ağlarken gördük. Babamın dışarıya çıkmasını bekliyorlardı. Ömer Seyfettin (Kısaltılmıştır.) 22
2. Fiil kök veya gövdelerine "-an, -asi, -mez, -ar, -dik, -ecek, -miş" ekleri getirilerek türetilen sifat görevli sözcüklere “sifat-fiil" denir.
Buna göre aşağıdaki dizelerin hangisinde sifat-fiil yoktur?
Çocukluğum, çocukluğum,
Ah o özlenen ülke!
B
Bir daha ele geçse
Ölmedikçe bırakmazdım.
D Çocukluğuma giden yolu
Bulmam kolay olurdu.
C) Benim de arkamda
Boyanmış taşlar olsaydı.
Ortaokul Türkçe
Fiilimsiler (Eylemsi)
2. Fiil kök veya gövdelerine "-an, -asi, -mez, -ar, -dik, -ecek, -miş" ekleri getirilerek türetilen sifat görevli sözcüklere “sifat-fiil" denir. Buna göre aşağıdaki dizelerin hangisinde sifat-fiil yoktur? Çocukluğum, çocukluğum, Ah o özlenen ülke! B Bir daha ele geçse Ölmedikçe bırakmazdım. D Çocukluğuma giden yolu Bulmam kolay olurdu. C) Benim de arkamda Boyanmış taşlar olsaydı.
15. "Kitaplar okundu." cümlesinde "okundu" söz-
cüğü çekimli bir "fiil"dir ve cümlenin yüklemi-
dir. "Okunan kitapları üst rafa koydu." cümle-
sinde ise "okunan" sözcüğü fiil anlamını ko-
rumakla birlikte sıfat görevinde olduğu için
"sifat-fiil"dir.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin
hangisinde sifat-fiil kullanılmamıştır?
Çürük dişini çektirdi de ağrıdan, sizidan öy-
le kurtuldu.
B) Övülesi bir yanı olmadığı hâlde iltifat bek-
Veyip dururdu.
Ç) Akla gelebilecek her yere baktım ama pa-
rayı bulamadım.
D) Benim yapmam gereken şey neyse açıkça
söyle.
Ortaokul Türkçe
Fiilimsiler (Eylemsi)
15. "Kitaplar okundu." cümlesinde "okundu" söz- cüğü çekimli bir "fiil"dir ve cümlenin yüklemi- dir. "Okunan kitapları üst rafa koydu." cümle- sinde ise "okunan" sözcüğü fiil anlamını ko- rumakla birlikte sıfat görevinde olduğu için "sifat-fiil"dir. Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde sifat-fiil kullanılmamıştır? Çürük dişini çektirdi de ağrıdan, sizidan öy- le kurtuldu. B) Övülesi bir yanı olmadığı hâlde iltifat bek- Veyip dururdu. Ç) Akla gelebilecek her yere baktım ama pa- rayı bulamadım. D) Benim yapmam gereken şey neyse açıkça söyle.
2
KAVRATAN TESTLER
5.
Sifat-fiil eki alan bazı sözcükler bir varlığın kalıcı adı olduğunda sifat-fiil olma özelliğini yitirir.
Verilen açıklamaya göre aşağıdakilerin hangisinde sifat-fil eki almasına rağmen Tillmsi özelliğini yitirmiş bir sözcük
vardır?
Ar Olmadık zamanlarda akıl almaz işler insanın başına gelir.
Lokantadaki yanmayan ocağı geçen gün tamire götürdüm.
er Soda şişesini açacak kullanmadan farklı bir yöntemle açabildi.
Heyecanlanmamam için geleceğin günü bana bildirmemişlerdi.
moz ar dik cook my
an
au
6.
Sifat-fiiller de sifatlar gibi isimlerin önüne gelerek onları niteler.
Ortaokul Türkçe
Fiilimsiler (Eylemsi)
2 KAVRATAN TESTLER 5. Sifat-fiil eki alan bazı sözcükler bir varlığın kalıcı adı olduğunda sifat-fiil olma özelliğini yitirir. Verilen açıklamaya göre aşağıdakilerin hangisinde sifat-fil eki almasına rağmen Tillmsi özelliğini yitirmiş bir sözcük vardır? Ar Olmadık zamanlarda akıl almaz işler insanın başına gelir. Lokantadaki yanmayan ocağı geçen gün tamire götürdüm. er Soda şişesini açacak kullanmadan farklı bir yöntemle açabildi. Heyecanlanmamam için geleceğin günü bana bildirmemişlerdi. moz ar dik cook my an au 6. Sifat-fiiller de sifatlar gibi isimlerin önüne gelerek onları niteler.
11. Aşağıdakilerden hangisi olgusal
(nesnel) bir soru niteliği taşır?
A) Yeşil renkli bir elbise güzel midir?
B) Filmi nasil buldun?
C) Adana ve Mersin arası mesafe ne kadardı?
Dj Sen resim dersini seryor musun?
12. Asagidaki benzerladerden hangisi
hataladra
A 20 - 99
Kalem - de er
D - ağac
13. Aşağıdaki verilen ifadelerin yanına (Gerçek anlam/Mecaz anlar uygun olduğu seçeneği
yazınız. (5x4 = 20 puan)
Gerrek ar la Wiecatania
1. Adamın tarladaki bütün ekinleri vendu
2. İçimde yeni umutlar filizlendi
3. Zonguldak'taki maden kazası ailelerin ocağını söndürdü
4. Yasli insanlar görünce genç ģimin kiymetin aniyorum
5. Bana hediye alman çok ince bir davranıştı
14. Aşağıda verilen ifadelerin nicelikleri ( bütün, bazı ) ve doğruluk değerleri (Doğru-D. Yanlış-
Y ) bakımından doğru ve yerinde kullanılıp kullanılmadığını sorgulayınız
( ) 1. Bütün insanlar öğrencidir
() 2. Bazı insanlar şiir yazmaktadır.
( ) 3. Bütün devletler demokrasi ile yönetilir
(14. Bazı hayvanlar vahşi ve saldırgan değildirler
5. Bazı insanlann meslekleri daha çok zihin gücü kullanmayı gerect
Ortaokul Türkçe
Fiilimsiler (Eylemsi)
11. Aşağıdakilerden hangisi olgusal (nesnel) bir soru niteliği taşır? A) Yeşil renkli bir elbise güzel midir? B) Filmi nasil buldun? C) Adana ve Mersin arası mesafe ne kadardı? Dj Sen resim dersini seryor musun? 12. Asagidaki benzerladerden hangisi hataladra A 20 - 99 Kalem - de er D - ağac 13. Aşağıdaki verilen ifadelerin yanına (Gerçek anlam/Mecaz anlar uygun olduğu seçeneği yazınız. (5x4 = 20 puan) Gerrek ar la Wiecatania 1. Adamın tarladaki bütün ekinleri vendu 2. İçimde yeni umutlar filizlendi 3. Zonguldak'taki maden kazası ailelerin ocağını söndürdü 4. Yasli insanlar görünce genç ģimin kiymetin aniyorum 5. Bana hediye alman çok ince bir davranıştı 14. Aşağıda verilen ifadelerin nicelikleri ( bütün, bazı ) ve doğruluk değerleri (Doğru-D. Yanlış- Y ) bakımından doğru ve yerinde kullanılıp kullanılmadığını sorgulayınız ( ) 1. Bütün insanlar öğrencidir () 2. Bazı insanlar şiir yazmaktadır. ( ) 3. Bütün devletler demokrasi ile yönetilir (14. Bazı hayvanlar vahşi ve saldırgan değildirler 5. Bazı insanlann meslekleri daha çok zihin gücü kullanmayı gerect
8.
"Çiçekler soldu." cümlesinde "soldu" sözcüğü çekimli bir "fiil'dir ve cümlenin yüklemidir. "Solan çiçekleri vazodan aldı."
cümlesinde ise "solan" sözcüğü fiil anlamını korumakla birlikte sıfat görevinde olduğu için "sifat-fiil"dir.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde sıfat-fiil
kullanılmıştır?
Coeuk yıkanacak kıyafetlerini çamaşır makinesine koymuştu.
8) Yağmur dinince rengârenk bir gökkuşağı belirdi gökyüzünde.
e Büyük sürprizi bozmamak için arkadaşına mecburen yalan söyledi.
D) Zorlansalar da karşı kıyıya yüzerek geçmişlerdi.
Ortaokul Türkçe
Fiilimsiler (Eylemsi)
8. "Çiçekler soldu." cümlesinde "soldu" sözcüğü çekimli bir "fiil'dir ve cümlenin yüklemidir. "Solan çiçekleri vazodan aldı." cümlesinde ise "solan" sözcüğü fiil anlamını korumakla birlikte sıfat görevinde olduğu için "sifat-fiil"dir. Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde sıfat-fiil kullanılmıştır? Coeuk yıkanacak kıyafetlerini çamaşır makinesine koymuştu. 8) Yağmur dinince rengârenk bir gökkuşağı belirdi gökyüzünde. e Büyük sürprizi bozmamak için arkadaşına mecburen yalan söyledi. D) Zorlansalar da karşı kıyıya yüzerek geçmişlerdi.
8. “Çiçekler soldu.” cümlesinde "soldu” sözcüğü çekimli bir “fiil" dir ve cümlenin yüklemidir. "Solan çiçekleri vazodan aldı."
cümlesinde ise “solan” sözcüğü fiil anlamını korumakla birlikte sıfat görevinde olduğu için "sifat-fiil'dir.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde sifat-fiil kullanılmıştır?
A) Çocuk, yıkanacak kıyafetlerini çamaşır makinesine koymuştu.
B) Yağmur dinince rengârenk bir gökkuşağı belirdi gökyüzünde.
C) Büyük sürprizi bozmamak için arkadaşına mecburen yalan söyledi.
D) Zorlansalar da karşı kıyıya yüzerek geçmişlerdi.
Ortaokul Türkçe
Fiilimsiler (Eylemsi)
8. “Çiçekler soldu.” cümlesinde "soldu” sözcüğü çekimli bir “fiil" dir ve cümlenin yüklemidir. "Solan çiçekleri vazodan aldı." cümlesinde ise “solan” sözcüğü fiil anlamını korumakla birlikte sıfat görevinde olduğu için "sifat-fiil'dir. Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde sifat-fiil kullanılmıştır? A) Çocuk, yıkanacak kıyafetlerini çamaşır makinesine koymuştu. B) Yağmur dinince rengârenk bir gökkuşağı belirdi gökyüzünde. C) Büyük sürprizi bozmamak için arkadaşına mecburen yalan söyledi. D) Zorlansalar da karşı kıyıya yüzerek geçmişlerdi.