Kökler ve Ekler Soruları
Ortaokul Türkçe
Kökler ve Ekler4.Parçaya uygun bir başlık bulunuz.(5 p)
Tikimambwe. Dolgt Krest
Tilkin Kurnooliging Band
noktalama işaretlerinin kullanım ye
verilmiştir
. Hangi bilginin hangi nokta
aitolduğunu altlarındaki noktali yerlere
virgül - iki nokta - noktali virgül - soruişaret
işareti - Kesme işareti-üç nokta - parantez)
Yabanci bir sözcüğün Türkçe okunuşun
kullanılır.
korku
perde
öğrenci
görüş
kumaş
Matematikte çarpma işareti olarak kullanılır.
Bitmemiş cümlelerin sonuna konur.
elbise
DEş görevli sözcüklerin arasına konur.
dershane
Sayılara gelen ekleri ayırmak için kullanılır.
heyecan
sevgi
Aras
Kendisinden sonra örnek verilecek cümlenin
defter
araba
Eser, kitap, başlık adlarını belirtmek için kullar
mutlu
-..
kalem
Cümle içinde virgüllerle ayrılmış tür ve
birbirinden ayırmak için konur.
kitaplık
Sevinme, şaşırma, korkma gibi duyguları iface
cümlelerin sonuna konur.
5. Aras, sadece türemiş sözcükleri takip ettiğinde hangi
sözcüğe ulaşır? (5 p.)
A görüş
B ) dershanec ) defterD ) kitaplık
6. Aşağıdaki cümleleri bildirdikleri anlamlara göre eşleştiriniz.(5p)
Soru bildiren sözcük veya cümlelerin sonuna -
Ortaokul Türkçe
Kökler ve EklerAşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili söz-
cükte durum (hâl) eki kullanılmamıştır?
A) Suya yazı yazmak gibiydi çabalarımız.
B) Bütün gün odasından çıkmamıştı.
C) Denize karşı oturup sohbet ettik.
D) Bütün ödevlerini kütüphanede yapmış.
Ortaokul Türkçe
Kökler ve Ekler11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili söz-
cük, çekimli fiil olarak kullanılmamıştır?
A) Ekmek kavgası kopardı, çoğunu yurdundan.
B) El kapılarında ağardı saçları, büküldü belleri.
C) Yüzleri sarardı bebelerin yeterli beslenememek-
ten.
Söy-
gö-
D) Gelenlerdi sizi arayıp soran şu şahıslar.
Ortaokul Türkçe
Kökler ve Ekler2. "-j" eki, iyelik eki veya belirtme hâl eki olarak kullanı-
labilir. Hangi ek olduğu cümlede sözcüğe kattığı an-
lamla ortaya çıkar.
Aşağıdaki cümlelerde "-j" eki aynı sözcüğe hem iye-
lik hem de belirtme eki olacak şekilde getirilmek is-
tenmiştir.
1. Kitabı henüz bana geri vermedi.
Kitabı tüm okurlar tarafından ilgiyle karşılandı.
2. Telefonu değerinin çok altında bir fiyata aldı.
Telefonu yere düşünce kullanılmaz hâle gelmiş.
3. Saati duvarın uygun bir yerine asmak istedi.
Saati gelince ilaçlarını içmesi gerekiyordu.
4. Kalemi odanın her yerinde aradı ama bulamadı.
Kalemi arkadaşına ödünç verdi.
Buna göre kaç numaralı örnekte yanlışlık yapılmış-
tır?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
Ortaokul Türkçe
Kökler ve EklerSözcük Türleri
TEST 1
Sözcükte Yapı
4.
1. "Çaycıdan bir bardak çay istedim."
Yukarıdaki cümlede sözcüklerden hangisi
hem yapım hem de çekim eki almıştır?
düşüncelerini
gömleğimi
A)
B)
çaycıdan
bir
salonunda
belediye
C)
D)
bardak
çay
Kovadaki sözcüklerden hangisi birden faz-
la yapım eki almıştır?
A)
B)
tartade iyilusoy
Subus lite mig om
cost TSA
SIS
düşüncelerini
gömleğimi
_imlerini yazin
C)
D)
salonunda
belediye
SEK YAYINLARI
2. Aşağıdaki sözcüklerden hangisinde -li, -li
eki farklı kullanılmıştır?
A)
B)
geniş caddeli
cam kapılı
C)
D)
deri eldivenli
sert çali
5.
sokakta
havada
sevda
mutfakta
8. "Çocuk bizi görünce yanımıza koşuverdi."
Yukarıdaki cümlede-ca, -ce eki hangi an-
Sepetlerdeki sözcüklerden hangisinde -de,
-da eki farklı kullanılmıştır?
lamda kullanılmıştır?
A)
B)
A)
B)
sokakta
havada
karşılaştırma
zaman
D)
C)
C)
D)
sevda
mutfakta
durum
topluluk
243
Ortaokul Türkçe
Kökler ve Ekler2. TEMA SONU DEĞERLENDİRME SORULARI
KAPTAN SINEK
Sineğin teki, kirli bir su birikintisindeki saman çöpünün ustune kondu. Kendince çok ge-
niş olan su birikintisini deniz sanıyordu. Sinek bir ara başını kaldirdi ve kendi kendine goyle
dedi:
Gemiyi ve denizi ben nice zamandır düşünür dururdum. Iste pu denizdir, bu da gemim
Ben de işini bilen bilgili bir kaptanım.
O küçücük ve pis su birikintisi sineğe göre sinirsizdi. Altındaki saman popuna gori, kon
disini de kaptan zannediyordu. Çünkü sinekte durumunu olduğu gibi kavrayacak göz yoktu.
Onun dünyası gözünün gördüğü kadardi.
A. Vahap AKBAŞ, Mosnevi Oyküleri
1. Aşağıdaki soruları metne göre cevaplayınız.
a) Sineğin kendini kaptan sanmasının nedeni ne olabilir?
b) Metnin konusunu yazınız.
c) Metnin ana fikrini yazınız.
Muhtes.m.
c) Metindeki konuşturma sanatının göstergesi nedir?
depan...du
d) Metindeki hayali ve gerçek ögelere birer örnek veriniz.
...1.0...........cak.com 2.
e) İçeriğinden hareketle metne uygun bir başlık yazınız.
S.1991..........aku su
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde çoğul eki kullanılmamıştır?
A) Çocuklar şeker toplamaya çıkmış.
B) Kitaplarım sizin evde kalmış.
Cuğur, kardeşini bize getirdi.
D) Bizim evdeki eski halılar çok değerliymiş.
61
Ortaokul Türkçe
Kökler ve EklerLGS
PROVASI
15. Yıl kırk yediydi sonbahardi
Üstümde başka gök başka bulut
Cebimde param vardı
Tramvaylar taksiler emrime hazır
Durağım İstanbullar Ankaralardı
Mehmet BASARAN
Bu dizelerdeki altı çizili sözcüklerden hangisinin kök
ve ek incelemesi doğu değildir?
Sözcük
İnceleme
A) Üstümde
-üm
-de
Üst
İsim Kök
1. Tekil Kişi
Iyelik Eki
Bulunma
Hali Eki
B) Bulut
Bul
Fiil Kök
-ut
Fiilden isim
Yapan Ek
C) Tramvaylar Tramvay -lar Çoğul
Isim Kök
Eki
D) Durağım Dur -ak
Fiil ok Fiilden isim
Yapan Ek
NEWTON YAYINLARI
-im
1. Tekil Kişi
lyelik. Eki.
Ortaokul Türkçe
Kökler ve Ekler2. Fiil Kokite
3. Ikil (ortak-seste) Kike:
4. Yansıma Koka: Dogadaki seslerin koka
CERIM EKL sozcakte anlanı ve cor deigikligi olmar Cogul
iyelik eki, kişi ekleri, kip ekleri cekim ekleridir. Ömek kalemler, kalemim,
YAPIM EKL: Sözcükte anlam degişir. Bazen cor de degisir. Tor defisiyorsa kesinlikle yapım
ekidir. Türkçede bir sözcük yapım eki alırsa tremiş olur. Ayrien yapım eki alan bir ocak g
olur. Örnek: simitçi, kalemlik, Bursalı, gözlük, bilgi...
Bilgi: Türkçede çekim ekinden sonra yapım eki gelmez. (KOR+YECE)
Cekim Eki
Yapım Eki
X
X
X
X
1. Aşağıdaki sözcükleri kök, ek ve ne eki olduğunu yazınız.
Sözcüğün Aldiği
EK
Sözcük
Sözcüğün Köku
(Kelime)
-cu
Yol
Yolcu
-du
KOS-
Kostu
MIS
Caliga
Çalismus
-Lu.
Boln
Bolulu
-lik
Anahtarlık
Anahtar
Dünyaya
Dünya
-du
Kovdu
Kov-
Sokaklar
Sekak
-lar
Öğretmen
ögret-
Noktay
nokta
Çaycı
Cay
Silgi
Sil-
Çocukta
çocuk
-ta
Annemden
X
X
X
X
X
X
Balıkesirli
Satici
Uyumuşum
Kaşıkçi
Hızlı
Filmin
Kalemlik
Türkçe
Çalışkanlar
İyileşiyor
Baktım
Ortaokul Türkçe
Kökler ve EklerALIŞTIRMALAR
***
el peyni
Ele içinde
(köriere
Aşağıdaki kelimelerin eklerini bularak hangi
yapım ekine girdiğini yazınız,
YAPIM EKI
EK TÜRU
insanlik
Ik
İsimden isim Y. E.
koylu
ciyin
3.
süsle
se ai
gezmek
CENA
yürüt
okçu
.
dara!
bölme
uçur
sergi
*****
gicirti
sarar
dertles
yazdır
yasa
parasız
alış
yikan
SUU
A
haberles
Ortaokul Türkçe
Kökler ve EklerYAPIM EKLERİNİ AYIRT ETME ETKİNLİĞİ VE CEVAPLARI
Aşağıdaki kelimelerin almış oldukları yapım eklerini yazınız ve türünü uygun olarak işaretleyiniz.
Aldığı ek
İsimden isim
isimden fiil
Fiilden fiil
Fiilden isim
Aldığı ek
İsimden isim
Isimden fiil
Fiilden fiil
Fiilden isim
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
Kelimeler
1 incel
2
Sevgi
3 Kitaplik
4 Çarpış
5 Büyüteç
6 Gözle
7
Türkçe
8 Yazil
9 Uzaklaş
10 Durak
11 Simitçi
12 Bölüş
13 Yaşa
14 Kızart
15 Karaca
16 Yorul
17 Hafifle
18 Düşünce
19 Konyali
20 Korkut
21 Karar
22 Kıskanç
23 Gözcü
24 Bastir
25 Canlan
26 Bilge
27 Acili
28 Çıkar
29 İyileş
30 Utangaç
31 Anlamdaş
32 Kazi
33 Avla
34 Çalışkan
35 Günlük
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
Kelimeler
Acil
Kaçak
Sarar
Yolcu
Direnç
Susa
Evcil
Giyin
Çekingen
Azal
Aski
Araştır
Sestes
Kabart
Başla
Yazi
Kumsal
Dönüş
Solak
Bakıcı
Kısal
Kaçır
Oyuncak
Görsel
Taşla
Sayg)
Mimarlık
Yönet
Sürdür
Köylü
Silgi
Cevapla
Dalga
Sakaci
Katil
64
65
66
67
68
69
70
Ortaokul Türkçe
Kökler ve EklerTEST .....
1. Sözcük yapısı ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden
hangisi yanlıştır?
A) Sözcük yapısı üç bölümde incelenir.
B) Yapım eki almayan sözcükler basittir.
C) Birleşik kelimelerden anlamda değişme olmaz.
D) Anlamı değişen sözcükler türemiş sözcüktür.
2. Aşağıdaki sözcüklerden hangisi birleşik yapılı bir
sözcüktür.
A) Sabretmek B) Emeklemek
C) Engellemek D) Susturmak
,
3. "Kelimeler" sözcüğü neden basit yapılı bir
sözcüktür?
A) Ek aldığı için basit yapılıdır.
B) iki kelimeden oluştuğu için basit yapılıdır.
C) Yapım eki almayıp kök halinde olduğu için.
D) Anlamında değişme olduğu için.
Ortaokul Türkçe
Kökler ve EklerA
A
A
TÜRKÇET
1. Eylem kipleri, haber ve dilek kipleri olmak üzere
ikiye ayrılır. Haber kipleri zaman bildirirken dilek
kipleri cümleye tasarı, dilek gibi anlamlar katar.
Buna göre aşağıdaki cümlelerde yer alan çekimli
eylemlerden hangisinde diğerlerinden farklı bir
kip kullanılmıştır?
A) Filmin başlamasını sessizce bekleyelim.
B) Gülerim ağlanacak hâlime.
C) Gel sen de bu akşam bizimle.
D) Birlik olmalıyız böyle zor zamanlarda.
UĞUR
Ortaokul Türkçe
Kökler ve EklerTARAMA TESTİ
1
e
8. BÖLÜM
Z Coop M
>>
insanlar bu gerçeği unuttular, sen unutmamalısın. Evcilleştir-
diğin şeylerden sen sorumlusun.
Tilki
Evcilleştirmek nedir?
Gönül bağı kurmak demektir. Unutma, gülünden sen sorum-
lusun.
Küçük Prens
Tilki
(Unutmamak için tekrarladı.) Gülümden ben sorumluyum.
Küçük Prens
Yukarıdaki diyalogta geçen altı çizili sözcüklerden kaçı yapım eki almıştır?
A) 3
B) 4
D) 6
C) 5
zcük türetilmis
Ortaokul Türkçe
Kökler ve Ekleranlış bir davra
sikicidir.
D) Adacı kurt insanı dert yer, derdi her zaman.
DOCSLID KOLFI
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-de / -da" eki
farklı bir görevde kullanılmıştır?
ki can
aatlerle
A) Başımdan bir kova sevda döküldü.
B) Emperyal Oteli'nde iki gece kalacağız.
C) Mavilerde sefer yapmak ne hoş, ne güzel.
D) Bu akşam kimde toplanacağız?
Ortaokul Türkçe
Kökler ve Ekler2, 3 ve 4. soruları aşağıdaki şiire göre yanıtlay
Sen yağmurlu günlere yakışırsın
Yollar çeker, uzak dağlar çeker uzak evler
Islanan yapraklar gibi yüzün işır
Işırsa beni unutma.
Yukar
A) 2
Alır yürür bulut mavisi gökyüzünün
Kuşlar döner uzun yağmurlardan sonra bir gün
Bir yer sızlar yanar içinde büsbütün
Her şeye rağmen ellerin üşür,
Üşürse beni unutma.
6. Üni
ve
B
Yeni dostlar, yeni rüzgârlar gelir geçer
Yosun muydum kaya mıydım, nasıl unuturlar!
II
Kahredersin başın önüne düşer,
III
Düşerse beni unutma.
IV
Gülten AKIN
d
7.
altı çizili sözcükler
si söylenemez?
3. Şiirde geçen aşağıdaki sözcüklerin hangisi
hem yapım hem çekim eki almıştır?
ökü fiildir.
yapım eki almıştır.
A) Gökyüzünün
C) Düşerse
B) Yağmurlardan
D) Unutma
ardır
Ortaokul Türkçe
Kökler ve EklerMilli Mücadele ve Ataturk
> Etkinlik
Metinden, hâl eki almış on kelime belirleyiniz. Kelimelerin kökünü ve aldığı hâl ekini
aşağıdaki tabloya örnekteki gibi yazınız.
Hal Eki Almış kelime
Kelimenin Kökü
Kelimenin Aldığı Hal Eki
sinifta
sinif
-ta (bulunma)