Paragrafta Anlam Soruları

8. Ülkemizde astronomi (gök bilimi) araştırmaları yürüten bazı gözlemevlerinin isimleri ile buralarda yer alan teleskoplar çaplan aşağıdaki tabloda verilmiştir. GÖZLEMEVININ ADI TELESKOPLARIN CAPS (cm cinsinden) Akdeniz Üniversitesi Gözlemevi Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi Atatürk Üniversitesi ATASAM-DAG* Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ulupınar Gözlemevi Ege Üniversitesi Gözlemevi Erciyes Üniversitesi UZAYBİMER Eskişehir Teknik Ünis sitesi Yunus Emre Gözlemevi Inönü Üniversitesi Gözlemevi Istanbul Üniversitesi Gözlemevi Ondokuz Mayıs Üniversitesi Gözlemevi Orta Doğu Teknik Üniversitesi Gözlemevi TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi BULUNDUĞU ŞEHİR Antalya Ankara Erzurum Çanakkale Izmir Kayseri Eskişehir Malatya İstanbul Samsun Ankara Antalya 60 80 - 40 - 35 400-50 - 30 - 30 122 -60° -40 - 30 40 - 35 40 - 35 60 - 40 - 40 35 60** - 40 35 38 150 - 100 - 60*** - 40 - 40 - 30 CIMI Yapım aşamasında ** Istanbul Universitesi ve Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesinin ortak kullandığı teleskop *** Robotik teleskop (Gözlem verilerini kendi kendine kaydeden teleskop) Bu bilgilerden hareketle aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Erzurum'daki gözlemevi henüz faaliyete geçmemiştir. B) Gözlemevlerinde 40 cm'lik çapa sahip teleskop sayısı diğerlerinden fazladır. c) Çanakkale ve Istanbul'daki gözlemevlerinin ortak kullandığı teleskobun çapı 60 cm'dir. D) TÜBİTAK Gözlemevindeki teleskoplardan üçü, bilgileri otomatik olarak kaydetmektedir. GITIM

12. Bu görselde verilmek istenen mesaj aşağı- dakilerden hangisidir? A) Belli bir yöntem üzerinde çalışmak insanı dinç tutar. B) Vazgeçtiğimiz an, belki başarıya erişeceği- miz yerdir . C Hayatın zorluklarına katlandığımız zaman mutlu oluruz. D) Hiç kimse ileride karşılaşacağı şeyleri hayal edemez.

Yillar geçti gitti. Hizli mi, yavaş mi pek bilemem ama sanırım zaman hep aynı hızla ilerledi durdu da ben bazen onu dolu dolu kullandım; bazen hiç önemsemedim, akışını izledim. Kimi zaman elime geçen olanakları "Bu bir fırsattır" diyerek kullanmaya çalıştım kimi zaman burnumu ki- virip kibirle yanından uzaklaştım. Kimi zaman "Yaşamasaydım" derken kimi zaman dünyalar benim oldu. Sevinç çığlıkları attım. Uzatmaya- lim, inişleriyle çıkışlarıyla sıradan bir yaşamdı geçen yıllar Birden ne oldu da bu öykü başladı. O sıradan yaşam, anlatıma konu olabilecek bir olaya dö- nüştü, tümüyle anımsamiyorum. Ama gönül bu, bazen turnayı gözünden vuruyor... Sizin sıradan dediğiniz yaşamınız, birden ömür denen merdi- venin üst basamaklarına ulaşmadan kanatlanıp bulutlara erişiyor, sevinç ve mutluluk içinde uçu- şuyorsunuz. Ben burada kuş gibi uçmaktan de- ğil kelebek gibi uçuşmaktan, bir oraya bir bura- ya kanat çırpmaktan söz ediyorum. Gönlüm işte böyle uçuşuyor. Kıpır kıpır, yerinde duramadan, durup dinlenmeden, bikip usanmadan uçuşup duruyor. Yukarıdaki metinlerin dili ve anlatımıyla ilgili aşağıda bazı açıklamalar verilmiştir: İki metinde de öznel anlatımdan yararlanılmıştır. İki metin de bilgi vermek amacıyla yazılmıştır. İki metinde de birinci kişi ağzı kullanılmıştır. İki metinde de kurguya dayalı bir anlatım vardır. Bu açıklamalardan kaç tanesi doğrudur? D) 4 A) 1 B) 2 C)3

A A A A A A Sosyal Bilgiler Asagida Orhan Beyin açıklamalanna yer verilmiştir. Babamin sa ganda kuşattığımız Bursa'yı 1326'da fethederek burayı başkent haline getirdim. Kocael Yanmada- stha kadar tether yaptım. Imparatorun başında olduğu Bizans ordusunu Palekanon (Maltepe) Savaşı'nda mağlup et lank velem alarak Beans Imparatorluğu'nun Anadolu'daki topraklarını Osmanlı hakimiyetine aldım. Fathet im sehifere cami, medrese, imaret, han, hamam gibi eserler inşa ettirerek birer Turk sehr haline getirdim." Bu açıklamasına göre Orhan Bey ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemer? Al Devietiniani genişlettig B) Bizans'a kar ustunluk gösterdigi devletin başkentini Bursa'dan tanik'e taşıdığı D'Ele gepirdigi sehirlerde Türk kültürünün yayılmasını sağladığı

JUI KUNIDH ele alan şair, gerçek bir şairdir. D) Sair, halkın kullandığı dili, şiirlerinin diliyle özdeşleştirmelidir. 16. Şemseddin Sami, Ahmet Mithat, Namık Kemal gibi yazarlarımızın Batı'dakileri örnek alarak yazdığı romanlar, edebiyatımızın Batılı anlamdaki ilk Türk romanlarıdır. Sanılanın aksine sözü edilen bu yazarlar, modern Avrupa romanını bire bir taklit etmemiştir. Modern Avrupa romanıyla geleneksel Türk hikâyeciliğini harmanlamışlardır. Bu bakımdan Avrupa romanı bir aşı vazifesi görmüştür. Örneğin - Bu metinde boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilirse savunulan görüşe uygun bir örnek verilmiş olur? A) bizim Batili anlamda ilk Türk romanlarında ele alınan dostluk, arkadaşlık gibi temaların işlenişi tipki Avrupa romanlann- daki gibidir. B) bazı romanlarımız dönemin meşhur Batili romanlarının neredeyse birer çevirisi niteliğindedir. C) Ahmet Mithat'ın romanlarında çocukluğundan beri dinlediği ve okuduğu masalların, halk hikayelerinin, meddah taklit lerinin izleri görülür. D) Namık Kemal'in Intibah'ı, çağdaş bir roman özelliği gösterememiş olsa da o zamana kadar cesaret edilememiş bir eser olması bakımından değerlidir.

19. you saglin irmal pinar 3 nehir Beş kenardan oluşan şekildeki gibi bir masaya Pınar, Aylin, Irmak, Nehir ve Yağmur isimli arkadaşlar oturup sohbet etmektedir. Masada kimlerin nereye oturduğuyla ilgili bilinenler şunlardır: • Aylin, Pınar'ın karşı tarafındadır. • Irmak ve Yağmur yan yana değildir. • Nehir Irmak'ın yanındaki üç numaralı sandalyede oturmaktadır. Buna göre aşağıdakilerden hangisine kesin olarak ulaşılabilir? Al Pinar, 4 numaralı sandalyede, Yağmur'un yanında oturmaktadir. B) Aylin, Irmak'ın yanında oturmaktadır. C) Nehir, Pınar ve Irmak arasında oturmaktadır. D) Yağmur; Pınar ve Aylin arasında oturmaktadır. X

Model Egitim Yayınları 11. Güneş uykuya dalarken I Basit Ufuktan karanlığa kapı açılıyorsa 11 Turemis Yıldızlar geceyi kucaklarken Ay gökyüzünde parlıyorsa II Victor HUGO Şiirdeki numaralanmış sözcüklerin yapı özellik leri aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir 1 11 III A) Türemiş Basit B) C) Basit Basit Türemiş Basit Türemiş Türemiş Birleşik Birleşik Türemiş Birleşik D)

başla! başlar? A) II. AL Bu metin ikiye bölünmek istenirse ikinci paragraf numaralanmış cümlelerden hangisiyo B) 01. C) IV. DIV. 2. Görsel ya da işitsel ögeleri kullanarak yayın yapan televizyon ve radyo, çok kullanılan kitle iletişim araçlandır. (1) Bu araçlar bizi dünyaya bağlar, çok çeşitli ürünleri tanımamıza ve seçmemize yar- dimci olan reklamlar, dünyadaki olaylar hakkında bilgi edindiğimiz haberler, filmler, diziler, müzik programlan, belgeseller bu araçlar kanalıyla yayınlanır. (II) Böylece dünyanın pek çok yerindeki yayınlan görebilir, dinleyebilir; farklı diller ve kültürler hakkında fikir sahibi olabiliriz. (1) Gaze te, dergi, kitap gibi iletişim araçları, yazılı ve görsel ögeler içerir. Bu araçlar sayesinde alanında uzman insanların bilgi birikiminden yararlanarak yeni şeyler öğreniriz. (IV) Bunlardan gazete ve dergiler, günceli takip ettiklerinden yaygın kültür hakkında bilgiler içerir. Bu metinde numaralanmış cümlelerin hangisinden itibaren ele alınan konunun farklı bir yönü üzerinde durulmaya başlanmıştır? B) II. C) III. DIV. Vücudu baş, göğüs ve dir.(1) Vücutlarının içi iskelete sahiptir. (II) B lerin altı bacağı vardı çekirgelerin arka bac kolayca kaçmalarını Bu metindeki numa rinde durulmaya ba AYT. . 1219AY ITEM 3. 6. Kompost (bir çesit Işık, doğrusal bir şekilde yol alır. Bir işik kaynağının önüne saydam olmayan bir nesne koydu-

3. UYGULAMA Unite C Bilimsel bir gözlem, bilimde başka edebiyatta (duygu, düşünce ve hayallerin dil aracılığıyla sözlü veya yazılı olarak biçimimlendirilmesi) başka bir anlamla ortaya çıkar, bilgi içeriği iki yerde tipatıp aynı olsa da. Sözgelimi bir biyoloji kitabında, yaşlılık sorunlarını işleyen bir uzmanlık tümcesi okuyoruz: "insan YO genellikle kaplumbağadan daha az yaşar." Ayni cümleyle Memduh Şevket Esendal'ın bir öyküsünde karşılaştık mı, bilimdekiyle eş bilgisel ama ortam başkalığında gene de onunla anlamdaş olmayan bir cümleyle karşılaşırız. PARA Bu metnin özelliklerini boş bırakılan yerlere yazınız. - Anlatım Tekniği (Türü) - Düşünceyi Geliştirme Yöntemi Aşağıdaki öğrenciler konuşmalarında hangi anlatım tekniğine başvurmuşlardır? Boş bırakılan yerlert

18. Bir gencin hata yapmasını önlersen onun kararları- ni da kendi kendine vermesini önlemiş olursun. Aşağıdakilerden hangisi bu cümleyle anlamca ay- ni doğrultudadır? A) İyi bir karar bile yanlış bir nedenle verilmişse kö- tü bir karar demektir. B) Hatalar, genellikle en iyi öğretmendir. C) Hata yapmaktan korkan insan, hiçbir şey yapa- maz. D) Karar vermesini bilmeyenlerin seçme hakkı ola- maz.

Anlatıcı, Hikâye Unsurları, Metin Karşılaştırma, Metnin Dil ve Anlatım Özellikleri (Anlatım Biçimleri, Düşünceyi Geliştirme Yollar) Alıştırma Kazanım: T.6.3.24 Aşağıdaki paragrafların anlatım biçimlerini ve anlatıcılarını boşluklara yazın. Anlatım Biçimi 1 Dinleme sürecinin en önemli noktası, iletişim esnasında dikkatimizi karşımızdaki kişiye yöneltmektir. Birisi ile konuşurken onunla ilgilenmiyormuş gibi davranmak, ilgimizi ona yöneltmemek ve çevreyi gözden geçirmek gibi davranışlar olumsuz bir izlenim bırakır. Karşımızdaki kişinin konuşurken sürekli sözünü kesmek ve konuyu değiştirmek de yanlış bir tutumdur. Etkili dinlemeyi başaranlar karşılarındaki insanların da sevgi ve güvenini kazanır. Anlatıcı Harsid'den sonra hasin bog Anlatım Biçimi

D Bu cümlede vurgulanmak istenen düşünce aşağıdakilerden hangisidir? A Sorunlann üstesinden gelmek için farklı yollar denenmeli, zihin egzersizi yapılmalıdır. Zekasını kullanmayan insan sorunların üstesinden gelemez. Belek, bilgi depolamak için değil, bilgiyi pratiğe dönüştürmek için kullanılmalıdır, er Hafızayı etkin bir şekilde kullanmak yeni şeyler öğrenmekle olur. 6. Jüpiter'in en büyük dört uydusunu keşfeden ve evrenin merkezinde Güneş'in olduğunu tespit eden Galilei, hayatının geri kalanın ev hapsinde geçirmeye mahkûm edilmiştir. Bu cümleden aşağıdakilerden hangisi kesin olarak çıkarılır? (A) Galilei, Jüpiter'in en büyük dört uydusunu keşfedip evrenin merkezinde Güneş'in olduğunu tespit ettiği için ev hapsine mahkum edilmiştir. Evrenin merkezinde Güneş'in olduğunu ispatlayan Galilei, ev hapsine mahkûm edildiği için pek çok bilimsel çalışması yarım kal mıştır. Birtakım buluşlara imza atan Galilei, bilimle ters düşen açıklamalar yaptığı için ev hapsine mahkûm edilmiştir. Ev hapsine mahkûm edilen Galilei'nin gök bilimi ile ilgili birtakım çalışmaları vardır. 46

14. Bilmezler yalnız yaşamayanlar, Nasıl korku verir sessizlik insana; İnsan nasıl konuşur kendisiyle; Nasıl koşar aynalara, Bir cana hasret, Bilmezler. Bu dizeleri yazan şair için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Çocukluğuna özlem duyduğu B) Geçim sıkıntısı çektiği es Yalnızlık yaşadığı D) Yardımsever olduğu

EGITIM YAYINLARI Eski zamanlarda bir kral, saraya gelen yolun üzerine ko- caman bir kaya koydurmuş. Kendisi de pencerenin kena- rina oturarak saraya gelenleri izlemeye başlamış. Sabah- tan öğleye kadar ülkenin en zengin tüccarları, en güçlü kervancıları, saray görevlileri birer birer gelmişler. Hepsi kayanın etrafından dolaşıp saraya girmişler. Pek çoğu da halkından çok vergi alıyor ama yolları temiz tutamıyor di- ye kralı yüksek sesle eleştirmiş. Sonunda saraya meyve ve sebze getiren bir köylü çıkagelmiş. Sırtındaki küfeyi ye- re indirmiş, iki eliyle kayaya sarılmış ve güçlükle itmeye başlamış. Sonunda kan ter içinde kalmış ama kayayı da yolun kenarına çekmeyi başarmış. Tam küfesini yeniden sırtına almak üzereyken kayanın eski yerinde bir kesenin durduğunu görmüş. Keseyi alıp açmış. Kese ağzına kadar altın doluymuş. Bir de kralın notu varmış kesenin içinde. "Bu altınlar kayayı yoldan çeken kişiye aittir." yazıyormuş notta. Köylü, bugün dahi pek çoğumuzun farkında olma- dığı bir ders almış. Metinden hareketle kralın vermek istediği mesaj aşa- ğıdakilerden hangisi olabilir? A) Her engel, yaşam koşullarınızı daha iyileştirecek bir fırsattır. B) Engelleri aşmak bizim öncelikli sorumluluklarımızdan biridir. C) Yolumuza çıkan her zorluğu yenmek mümkün olma- yabilir. D) Hayat, çoğu zaman her insana eşit fırsatlar sunmaya- bilir.

2. Osmanlı Devleti "iskân politikası" ile fethettiği yerlere Türk nüfusu yerleştirerek fetihlerin kalıcı olmasını sarjan ve boş araziler Türklerin yerleşmesiyle ekilip biçilen tarlalar haline geldi. Böylece devlet buradan aldığı vergine önemli bir gelir elde etti. Bölgede yaşayan gayrimüslim halkın geleneklerine, diline inancına müdahale edilmesi Issız ve terk edilmiş yerlere cami, medrese, zaviye, han, hamam gibi yapılar inşa edilerek buraların Türk sehineni haline gelmesi sağlandı. Osmanlı Devleti'nin iskân politikası doğrultusunda fethettiği yerlerle ilgili, 1. Üretim elde edilen ve vergi alınan topraklar hâline getirilmiştir . V II. Konargöçer hayatın devam etmesi sağlanmıştır. III. Bayındır hâle getirilmiştir. D) 1, Il ve 111 C) Il ve ili yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) I ve II B) I ve III er sayfaya gepiniz

re ok ze ers ya ak- ile in- ak na- KO- 11. John Ruskin, ünlü bir İngiliz sanat eleştirmenidir. Bir gün, Ruskin'in bir arkadaşıyla akşam yemeği randevusu vardır. Arkadaşı suratı asık bir şekilde gelir. Anlaşıldığına göre yemeğe gelirken göğüs cebindeki dolmakalem kırılmış ve kısa bir süre önce hediye gelen değerli bir mendilin üzerine, çıkmayan Hint mürekkebi leke yapmıştır. Arka- daşı mendili çıkarıp gösterir. Kumaşın ortasında çok belirgin siyah yuvarlak bir leke vardır. Adam o kadar üzülmüştür ki yemeğine çok az dokuna- bilir ve eve aceleyle dönerken mendili masanın üstünde unutur. Ruskin, çıkarken mendili yanına alır. Birkaç hafta sonra arkadaşının evine bir paket teslim edilir. Arkadaşı paketi açtığında, kendisini çok şaşırtan ve sevindiren bir şekilde mürekkep lekeli mendilin harika bir sanat eserine döndü- ğünü görür. Ruskin, biraz Hint mürekkebi almış ve yuvarlak lekeyi merkez noktası olarak kullanıp bütün mendili kaplayan nefis bir desen çizmiştir. Bu parçanın ana düşüncesi aşağıdakilerden hangisidir? ki- Hir. ati- rku n! A) Arkadaşlarımızın üzüntülerini hafife almamalı, onlarla empati kurabilmeyi öğrenmeliyiz. B) İnsanlar eğer pozitif düşünürse ve yaratıcı davranırlarsa olumsuzlukları başarıya dönüş- türebilirler. győzverili davranışlar ile hem yaşamı zenginleş- tirir hem de insanların sevgisini kazanabiliriz. DBüyük sorun, küçük sorun yoktur; sorunlar o an için en önemli konulardır. ci ki ğre- mam anın bakı-