Paragrafta Anlam Soruları

TÜRKCE SOZEL BÖLÜM Aşağıda verilenlerin hangisinde kişileştirme (teşhis) sa- natından yararlanılmamıştır? 7. A) Kara sacım dik basımda kar oldu Ak saçımla yâr sevmesi ar oldu Bana vuran eller değil yâr oldu Bu dert benim dertlerimin başıdır B) Çocuk dört duvarın içinde hür Havasız odalarda kirli sokað karsi Pencere gerisinde solgun bir cicek büyün Düşünür kirik saksı C) İkindi güneslerinde uzayan gölge Gider durur eski evlerin önünde Anılar başladıysa akşam yakındın Aceleci bulutlar başınızın üstünde D) İşkence yaptıkça bana gülerdi Bunda yalan yoktur herkes de gördü Bir cekirdek verdim dört bostan verdi Benim sadık yârim kara topraktir

ANLAM BİLGİSİ METODU TEST 01 ANLAM BİLGİSİ METODU Bu parçada geçen dikte ettir anlamıaşağıdakilerden hangisi 5. 1, 2, 3, 4 ve 5. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız. Güzel sanatların önemli bir kolunu oluşturan edebiyat, yazılı veya sözlü eserler aracılığıyla insanın duygu ve düşünce yönünden olgunlaşmasını, gelişip ilerlemesini, hayat ve olaylara karşı vicdan çerçevesinde isabetli kararlar vermesini sağlar. Sanatçı da duyarlılığı, düşünüşü ve ve ihtiyaçlarını en iyi duyan ve sezen kişidir. Ayrıca ünlü âşık ve saz şairimiz Neşet Ertaş'ın "Gönül dikkati çeker ve öteki insanlardan bu bakımlardan da ayrılır. Ayrıca o, toplumun ve yorumlayışı ile yurttaşlarının özlem B) anlattım A) Annem, çarsıdan alınacaklar tek tek vazdırdı. Ki bağlacinin yazimini sizler C) Kitabı onlar okudu, biz onl hatalarını düzelttik. D) Çocuk, isteklerini arkadas kabul ettirdi. Dağı" türküsündeki, "Kalpten kalbe bir yol vardır, görülmez Gönülden gönüle yol gizli gizli." misralarında da söylediği gibi edebiyat ve sanat da kalpten kalbe ince, gizli ve sezdirmeden gidilmeyi di debiyatın eğer bir görevi varsa insana iyi hissetmeyi, daha iyi hissetmeyi öğretmesidir. İyi hisseden, insanları iyiye, güzele ve doğruya yöneltme, güzellik duygusunu geliştirme ve toplumun ilerlemesi eserinin asıl amacı, hayatı kolaylaştırmaktır. Çünkü hayatı sadece teknolojik araçlar kolaylaştırmaz. duygularıyla başkalarını tanıyan insan, güzeli de tanımaz mı?” der. Genel anlamda sanatın ve sanat de yazar ve şairlerin, bazen de kötüyü, toplum ve insanların aksak yanlarını sergilemek biçiminde ifade edebileceğimiz bir toplumsal işlevleri de vardır. Yazar ve şairler, vereceği dersi yasa maddeleri ya da ders notları dikte ettirir gibi kuru kuruya değil; sezgi, yaşantı ve telkin yoluyla estetik yolla verir. 1. 1. II. 3. Yukarıdaki metinde "aksak" kelimesi mecaz anlama gelecek biçimde kullanılmıştır. Aynı metinde yer alan aşağıdaki kelimelerden hangisi mecaz anlamıyla kullanılmamıştır? 6. Çok anlamlılık: Bir kelim bağlantılı birden çok anla Dikkat et bardakları Kirdin kalbimi bir da III. Firma verdiği teklif daha kırdr. IV. Soğuk hava hayva "Kırmak” sözcüğü y kaç farklı anlamda i A) Kolunu sıcak sağlıklı D)Kurukuruya B) 2

27. - 30. soruları aşağıdaki bilgilere göre birbirinden bağımsız cevaplayınız. 28. Bir okulda çalışan ve farklı siniflarda derse giren Aylin. Burcu, Ceren, Deniz, Efe ve Filiz öğretmenlerin öğrencilerine Kemal veya Leyla adli saglik görevlileri tarafından kızamık ya da suçiçeği aşısı yapılmıştır. Kemal ve Leyla'nın hangi sınıflara aşı yaptıklarını gösteren liste aşağıdaki gibidir: Kemal Leyla 5. sinif + + 4. sınıf + 3. sinif + 2. sinif + 1. sinif + Aylin, Burcu, Ceren, Deniz, Efe ve Filiz adlı öğretmenlerin hangi sınıflara derse girdiğiyle ilgili olarak şunlar bilinmektedir: Okulda 5. sınıftan iki şube, diğer sınıflardan birer şube bulunmaktadır. 3 ve 4. sınıftaki öğrencilere yalnızca kızamık aşısı yapılmıştır. Burcu'nun öğrencilerine Leyla aşı yapmıştır. Filiz, 3. sınıfta derse girmektedir. Toplam 4 öğretmenin sınıfına kızamık aşısı yapılmıştır. 2. sınıf öğrencilerine suçiçeği aşısı yapılmıştır. Aynı sınıfları okutan Ceren'in öğrencilerine su- çiçeği aşısı, Efe'nin öğrencilerine kızamık aşısı yapılmıştır. 27. I. 1. sinif II. 2. sinif III. 4. sinif Bu bilgilere göre Burcu, kaçıncı sınıfların dersine giriyor olabilir? A) Yalnız! B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II F) I ve III

MANTIK VE HUMANEME M N O POR wap kurch hu Ogrene niyet Amor lardır Deniz larcher a b d of A A B C D E F G H I K MNO B B C D E F G H I J K L M CCDEFGHIJKLMNOPA RS D E F G H I JK U V WX LE FOHIJKLMNOPQRS STU V W X F F G H I J K M N O P Q R VW x GGHT J K L M N O P Q R S T U U V W X HH1 J K L M N O P Q R S T Y 1 1 J K L M N O P O R S T U V W X Y 2 J J K L M N O P R S T U V W X 2 A KK L M N O P O R S T U V W X D VWXYZ AB M N O P Q R S T U M MNOPORSTU V W X Y Z A B C D Z AB D CH NNO PORS T U V W X Y CIDE G H U O O P Q R S T V W X Y Z A B H B Y 1 CD ZA P P Q R S T U V W C. DEF GHI QQ R S T U V W X Y Z A B C D F H RR S T U V W X Y Z A F G H I K L M N O P S S T U V W X Y Z A B C D E DE J F G H KLMNOPQ ZABC T TU V W X Y G H 1 B C D E F JKLMNOPQRS UU V W X Y Z A HT J K L MNOPQRSTU V V W X Y Z A B C D E F WW X J K L M N O P Q R S T U V YZA B C D E F G H JIK L M N O P Q R S T U V W X X Y Z A B C D E F G H Y Y Z A B C D E F G H I JKLMNOPQRSTUVWX Z ZABCDEFGHIJKLMNOPQ R S T U V W X JK J K L J K L M N J K L M N O J K L M N O 2 ve 3 gore ce Asagida türde kita A) Simg B) Emol Copf und OL Dan 1523'te Fransa'da doğan Vigenère'nin geliştirdiği ve standart alfabenin kullanildi sifreleme sistemi , bugün xan dünyada Vigenère Karesi olarak bilinir. Modern sistemlere örnek olup temel teşkil eden bu sistemin nasil galing aşağıda açıklanmaktadır. Açık metin, taarruz dokuz da Anahtar KALEKALEKALEKA olsun. Vigenere Karesi'nde şifreleme için küçük harflerle yazılan satır açık metindir. En soldaki sütunsa anahtara ahir Kapatma işlemi için açık metnin ilk harfi ve ona karşılık gelen anahtar harfi karenin ilk satır ve ilk sütununda be lirlenerek bunların kesiştikleri noktadaki harf bulunur. Bu harf açık metnin ilk harfine karşılık gelen kapalı metnin ilk harfidir. Bu Diğer kapalı harfler de aynı şekilde bulunur. Buna göre şifreli metin, DALV BUKHYKEDNA olacaktır. Açık metnin "yollar tutuldu" anahtarın "TEKRAR" olduğu bir durumda şifreli metin aşağıdakilerden han gisidir? A) RSVCOIMYDLLUN B) RSV CAIMYDLLUN C) RSV CAILY CLLUN D) RSVCOIMY CLLUN 173 8. SINIF TÜRKÇE Öncelike e Ein den Oude

D) 17. Ekvatorun çevresi 360 derece olduğundan 360 meridyen bulunur. Meridyenler arasındaki uzaklık ekvator üzerinde yaklaşık 111 km'dir. Bu uzaklık, ekvatordan kutuplara doğru gidildikçe daralır. Meridyenlerin birleştiği kutuplarda bir nokta halini alır. “O” derece olarak kabul edilen bu meridyen başlangıç meridyenidir. Parçanın anlatımında, düşünceyi geliştirme yollarından hangisine başvurulmuştur? A)Örnek Verme B)Tanık Gösterme C)Karşılaştırma D)Sayısal Verilerden Yararlanma

14. Paraşütler, bazen insan bazen de eşya taşır. Daha iyi gökyüzü gözlemi yapılabilmesi için dağ başı- na inşa edilmiş bir gözlemevine kimi zaman karadan ulaşmak çok güç olabilir. Bu nedenle gözleme- vi çalışanlarının malzeme ve gıda gereksinimleri, bir uçaktan atılan paraşüte bağlı koca bir sandıkla teslim edilebilir. Yine de paraşüt iplerinin ucunda genellikle bir asker ya da doğa sporlarına düşkün bir maceraperest olur. Bir zamanlar tek kat bir kumaşın oluşturduğu basit bir kubbe şeklinde olsalar da günümüzde paraşütlerin çoğu dikdörtgeni andıran farklı görünümlere sahip. Yeni üretim teknolo- jilerinin geliştirilmesi, daha dayanıklı ve hafif malzemelerin bulunmasıyla havacılık mühendisleri ve tasarımcılar havayla âdeta bir uçak kanadıymış gibi etkileşim sağlayabilen paraşütler geliştirdi. Bu tip paraşütler paraşütçülerin komutlarına çok net yanıt verebiliyor, bir elini aşağı indirdiğinde o eliyle kumanda ettiği ipler gerilerek paraşüt kolayca sağa ya da sola çevrilebiliyor. Bu metnin dil ve anlatımı ile ilgili, Örneklemeye başvurulmuştur. Karşılaştırma yapılmıştır. Amaç-sonuç cümlesi vardır. Benzetme vardır. Koşul-sonuç anlamı taşıyan cümle yer almaktadır. yargılarından kaçına ulaşılabilir? A1 B) 2 C)3 D) 4

Penisilin, günümüzde en sık kullanılan antibiyotik grubudur. Penisilin, ilk üretiminden itibaren.çok geniş bir kullanım alanına sahip oldu ve penisilinin yeni türevleri üretilmeye devam edilmektedir. Bu ilaçlar olumlu etkilerine rağmen özellikle alerjisi olanlarda ölümlere kadar gidebilen ciddi sağlık sorunlarına yol açabilmektedir. Penisilin iğnesi mutlaka doktor kont- rolünde alınmalıdır. Bu ilaçla tedaviye başlanmadan önce alerji testlerinin yapılması gereklidir. B Kuvvet, enerji, sürtünme... Tüm bu fizik kavramları, siz bisikletinizin üstünde ilerlerken iş başındadır. Kar- bonhidrat ve yağlarınızı yakarak elde ettiğiniz biyolo- jik enerji kaslarınızın kasılmasını, dolayısıyla pedalla- nn dönmesini sağlar. Pedalların hareketi zincirle arka tekerleğe iletilir ve lastiklerle yer arasındaki sürtünme kuvveti sayesinde ileriye doğru gidersiniz. (Sürtünme kuvveti olmasaydı ne olurdu, hiç düşündünüz mü?) Daha hızlı pedal çevirdikçe hızınız, dolayısıyla mo- mentumunuz (sizin ve bisikletinizin kütlesiyle hızınızın çarpımı toplam momentumunuzu verir) artar. Öyle ki tekerlekleriniz yerden kesilse bile bu momentum sayesinde ileriye doğru gitmeye devam edersiniz. Aşağıdakilerden hangisi A ve B sembolleriyle belirti- len paragrafların ortak özelliğidir? A) Açıklamaya yer verilmesi B) Tanımlamaya yer verilmesi C) Yanlış bulunan düşüncelerin düzeltilmeye çalışılması D) Ortaya konan düşüncelerin örneklerle desteklenmesi

TÜRKÇE 16. Öğrencilerinizin yaratıcı düşünme becerilerini geliştirmeyi, farklı düşünmelerini, olayları farklı bir bakış açısıyla ele almalarını sağlamayı hedefleyen her öğretmenin mutlaka ders planına eklemesi gereken bir yöntemdir "6 şapkalı düşünme tekniği". Edward de Bano'nun geliştirdiği teknik, adından da anlaşi- lacağı üzere 6 farklı şapka ile uygulanır. 6 şapka, 6 farklı renktedir ve her rengin temsil ettiği bir bakış açısı vardır: Beyaz şapka : Tarafsız ve objektif Kırmızı şapka : Duygular ve sezgiler Siyah şapka : Olumsuzluklar Sarı şapka Olumlu ve yapıcı Yeşil şapka : Yaratıcı çözümler Mavi şapka : Düşünme sürecinin düzenlenmesi ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞI Ortaokul ve lise öğrencilerinin sosyal medya kullanımı üzerine bir açık oturum düzenleyen Nesrin Öğret- men, 6 şapkalı düşünme tekniği uygulayarak öğrencilerinin konuyu farklı açılardan ele almasını sağla- mak istemiştir. Bunun için öğrencilerine "Sosyal medya kullanımının yaşamımıza olumlu ve olumsuz et- kileri nelerdir?" sorusunu yöneltmiş ve sırasıyla şapkaları giyerek konu hakkında konuşmalarını istemiştir. Buna göre aşağıdaki öğrencilerden hangisinin görüşü giydiği şapkaya uygun olmamıştır? DENEME 2 A) Sosyal medya sayesinde bilgiye ulaşmak kolaylaşmıştır, ayrıca insanlar uzaktaki yakınlarından haberdar olabilmektedir. Örneğin anneannem yıllar- dir görüşmediği bir okul arkadaşını buldu ve onunla görüşmeye başladı. Nil B) Sosyal medya kullanımı ülkemizde oldukça yaygın olmaya başladı. İnsanlar sosyal medyada tanınıp para kazanabilmek için kendilerini tehlikeye atıyor. Ayrıca paylaşımlar denetlenmediği için yanlış bilgiler ve yalan haberler de ortaya çıkıyor. Cansu Hors Soysal medyanın kullanımını yanlış bulmak yerine ondan daha iyi nasıl ya- rarlanabileceğimizi düşünmeliyiz. Örneğin pandemi döneminde hepimiz ev- lerimize kapandik, okullar çevrim içi derslere geçti. Öğretmenlerimizle sosyal medya üzerinden dersler yapmaya ve sorular çözmeye başladık. Benzer şe- kilde içerikler üreterek topluma faydalı olabiliriz. Hilal Yapılan bir araştırmaya göre ülkemizde nüfusun yüzde 70,8'i sosyal medyayı aktif olarak kullanıyor, sosyal medyada geçirilen günlük ortalama süre ise 2 saat 57 dakika. Oranlar yüksek görünse de ne amaçla kullanıldığı da araştı- rılmalıdır. Aşırı bir kullanım var diyerek eleştirel yaklaşmak ne kadar yanlışsa sosyal medyaya bağımlı hâle gelmek de bir o kadar yanlıştır. Defne 9 teknotestdijital.com

TÜRKÇE Kama B Asagida Turk havaci de baz bilgiler paylanmistir TÜRK HAVACILIĞININ İLK ŞEHİTLERİ Yuna FETHI BEY Ostemen SADIK BEY (Golem ISTANBUL-ISKENDERİYE HAVA SEYAHATI tanbul dan Misura bahwa sayahat durend Ustemen NURİ BEY L. Kar Gotha L. Kar nedeniyle Erica Karembeszy zby N. Karakayoida ma Numarsins um "PRENS CELALETTI im Depordunun og 1914 8 Şubat at ind Yazba ISMAIL HAKKI BEY ISTANBUL ERIBE KARTAL HORKUS (Gozlemci) Radhin hava gehid Embe Kartal de Au handa 10 yindeyken pillugu og Paragote atuma konusunda Alyon mach Kanye Aan 24 Ekim 1938 gana Cumhuriyet Bayrami 18 ranieri Oncesindeid in denemesini başarıyla stanbur dan 2 uçak havalar tamamladi H 19 Şubat Humus 29 Ekim 1936'da Ankara'daki son denomo Fethi ve Sadik Beylery Boynut Murvet: Milliy upon attayip için "Caudron 59" uçağıyla uva- landi They 0.00 27 Subat Uçaktan yapılan deneme atla vaft Muavent Milliye Sundae Kudos yes sirasinda paraşütü açil- İSKENDERİYE Port Said dute waren teknik madi ve 18 yaşında hayatini ERA Elan Taberly Goli yakunland kaybetti Yanim kalan sofon ta kahraman iki havaca, gehit oldu mamlamak üzere Pilot 9 Mart Yüzbagi Salim ve göz- Plot Ostagman Nur le po forno Yuzbasi Kemal görevlendirildi lettin uçota ofere devam Yorban 11 Nisan Yafa'ya ulasti ya FETHI BEY Yeni satin alınan 11 Mart "Bleriot" ucagi önce Türk tarihinin ilk pilot hava gahidi Yüzbas bir gemilla Beyrut'a Pilot Tegmen Nuri, Yats de Fathi, Ocak 1914'te Gümüy Llyakat Madalyası gönderi arasında uçon denize de 10 00 ile aduilendirildi . Kasim 1913'te dönemin devlet 1415 Mayıs nucu gehit olurken Yibolom adamian Comal ve Talat Papayı uçurarak Tun Seteru bayan uçak 1 Maya ta Haida kazadan sa kurtuldu havacilik tarihindeki, kişlye özel ilk uçusu ger Beyrut tan hareket etti ve 15 Ma çokleştirdi. you talakandenyo ye ulat 17 Nes ne Yorbalmal Hakk "Prensaumlanade OU rdu Bu bilgilerden hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? Ay Istanbul-Iskenderiye hava seyahatinde birden çok kaza meydana gelmis ve uçuşlar kesintiye uğramıştır 3) Türk tarihinin ilk pilot hava şehidi olan Enbe Kartal Hurkuş, daha 16 yaşındayken-pilottuğu ögrenmiştir. (C) Kudüs-Iskenderiye hattı arasındaki uçuşlarda birden fazla kaza meydana gelmiş ve sehit verilmiştir. Istanbul-Iskenderiye hattında uçuş düzenlenmesinde, Osmanlının teknolojik imkanlardan yararlandığım göstermesi amacı vardır. 8. SINIF / ÖZDER 2

Karsylesh TEST 1 17. Atatürk gerek düşünceleriyle gerekse by dü- şünceye dayalı eserleriyle 20. yüzyılın en önemli insanlarından biridir. Atatürk, Türk toplumu için yeni bir insan tipidir. Eserleri, fikirleri ve kişiliği ile erişilemeyecek kadar yeni bir insandır. Bu evrensel kişiliği nedeniyle UNESCO tarafın- dan 1963'te ve 1981'de dünyaya ömek insan gösterilerek anıldı. Atatürk'ün duygularında kin ve nefretin yeri yoktur. Savaştan değil barıştan yanadır. Ona göre: "Savaş, zorunlu ve hayati olmalıdır. Ulusun hayati tehlikeyle karşı karşıya kalmadıkça savaş bir cinayettir." İzmir'e girdiği gün ayağının altına serilen Yunan bayrağını, "Bayrak bir ulusun bağımsızlık simgesidir, düş- manın da olsa saygı duymak gerekir." diyerek reddeden Atatürk, uluslararası ilişkilerde barışı, "Yurtta barış, dünyada barış!" tümcesi ile bir ülkü hâline getirmiştir. Bu metinle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Karşılaştırma yapılmamıştır. Doğrudan anlatımlı cümlelere yer verilmiştir. C) Öznel bir tanım cümlesi kullanılmıştır. D D) Anlatım üçüncü kişi ağzından yapılmıştır.

16. Amerikan Havacilik ve Uzay Dairesi (NASA), Bur- dur ilimizde bulunan Salda Gölü'nde İstanbul Tek- nik Üniversitesiyle birlikte geçtiğimiz aylarda bir saha çalışması yaptı . Bu saha çalışmasının nedeni Salda Gölü'nün ve Mars'ta bulunan Jezero krate- ri'nin jeolojik yapısında benzer karbonat mineralle- rinin bulunması! Salda Gölü'nün önemi, yapısında karbonat minerali bulunduğu bilinen yeryüzündeki tek göl olmasından kaynaklanıyor. Karbonat mine- ralinin diğer minerallere göre daha önemli olması ise geçmiş mikrobiyal yaşama özgü mikropları ve organik maddeleri içerisinde tutabilme özelliğinden kaynaklanıyor. MUBA YAYINLARI Bu metnin anlatımında aşağıdakilerden hangi- si kullanılmıştır? A) Karşılaştırma yapılmıştır. B) Betimlemeye yer verilmiştir. C) Sayısal verilerden yararlanılmıştır. D) Tanımlama yapılmıştır. 8 Diğer sayfaya geçiniz.

MUBA YAYINLAST DENEME - 1 & ve 9. sorulan aşağıdaki metne göre cevaplayınız. Pays so y toleri takimua giren geceler avianan, boyuk bayi ve teyi bir kuptuar. Tipoingi 60-70 yıl kadar yaşayabilen bu kula 18-70 cm boylarındadır. Bilinen Dondurucu sarin hakim oldugu bolgoler dişında her yerde yaşamaktadırlar Kirik gagalan, keskin pensieri olan cantoran, makan kancal ve parmaklar dönerlidir. Avianni kuvveti pençeleri de yakalar. Avianurken oldukça sessiz hareket eder. Uçarken bile kanat seherini duyan Barhusiann kanatan büyük ve geniştir. Bu nedenle kanatlarına binen yük miktar duşoktor Düyok hizlarda daha az kanat çırparak uçmalarına imkan veren bu özellik baykuşlann sessiz uçmasının nedenlerinden biridir. Baykuşlann başka kuşlardan çok daha sessiz uçabilmesinin temel nedeni ise kanadın on kısmındaki tüylerin tipkı bir taragin dişleri gibi düzgün bir şekilde dizilmiş olması, arka kısmındaki tüylerin esnek, yumuşak ve arahkli olmasıdır. Kuşlar uçarken çıkan sesin nedeni kanatiann hareketi sırasında havada oluşan basing dalgalanmalarıdır. Özellikle kanadin arka kısmının şekli, kanadın hareketi sırasında ortaya Çikan basınç dalgalanmalarını belirgin sekilde etkiler. Baykuşların kanatlarının arka kısımların daki tüyler birçok kuş türünde oldugu gibi sert değil, aksine esnek ve yumuşaktır. Gündüzleri uyur veya ağaçlarda güneşlenirler. Kendilerinden iri hayvanlara saldırmaktan pekinmezler. Şahin, atmaca gibi gündüz avlanan yırtıcılar en büyük düşmanlandır. Başın on tarafında olan iri gözleri , hareket etmeden sabit durur. Görmeyi sağlamak için, esnek olan boyunlarini 270 derecelik açıyla hiç zorlanmadan çevirebilirler. 8. Metinde anlatılanlar dikkate alındığında 9. Aşağıdakilerden hangisi kuşlar uçarken baykuşlarla ilgili, çıkan sesin nedenlerinden biri değildir? 1. Ortalama bir insan kadar yaşar. A) Kanat hareketi sırasında havada oluşan basınç dalgalanmaları II. Güçlü pençeleri olan yırtıcı kuşlardır. B) Kuşların ağırlık ve büyüklükleri HII. Sıcak ya da soğuk her türlü iklimde ya- C) Tüylerin sert ve sik olması şayabilir. D) Kanatlara binen yük miktarının fazla ol- IV. Gece avlanır, gündüz dinlenir, masi V. Bilinen, yüze yakın türü vardır. yargılarından hangilerine ulaşılamaz? A) 1- II B) II-V C) III - V D) IV-V

Sorula 5. Varlıkların, okuyucunun gözünde canlanacak şekilde, resim çizer gibi anlatılması olarak tanımlanan betimleme, açık- layıcı ve sanatsal olmak üzere iki başlık altında incelenir. Açıklayıcı betimlemede varlıkların olduğu gibi tanıtılması amaçlanır, kişisel düşüncelere yer verilmez. Görsellikten çok, izlenim ve sezgilerin ağır bastığı sanatsal betimlemede ise yazar, anlatımına duygu ve yorumlarını da katar. Bu metne göre aşağıdakilerin hangisinde açıklayıcı betimleme yapılmıştır? A) Gitgide kararan bulutsuz gökyüzünün altında, Dolmabahçe Sarayı'nın önündeki lokantanın terasında oturuyorduk. Lokantadaki bütün masalar doluydu. Arada bir geçmekte olan vapurların oluşturduğu dalgalar da olmasa durgundu deniz. Kıyıda bir çocuk, martılara ekmek atıyordu. turur. ler sekin hemde n be b) Mavinin değişik tonları ile boyanmış resimde farklı yollar çizilmişti: dağların arasından geçen bir patika, nehrin üze- Tine kurulu bir asma köprü, evlerin arasından büyük bir meydana uzanan Arnavut kaldırımları, uçsuz bucaksız çölde güneşe kadar uzanan gümüşten bir asfalt... C) Gelinin başında sıra sıra altın ve incilerle süslenmiş bir fes vardı. Iki demet sarı tel, yanaklarının üstüne çaresizce uzanıyordu. Onu bugünün hürmetine tahta bir iskemleye oturtmuşlardı. Şaşkın ve nemli gözlerle etrafı süzüyor fakat daha ziyade önüne bakarak bu anın bitmesini bekliyordu. Vahanın altından, zeytinyağı renginde, elinizi sürseniz bulaşacağını sandığınız koyu bir çay akar. Çayın kenarında, yapraklarının ters tarafları rüzgârla güneşe dönünce parlayan narin kavaklar dizili, kof gölgeler serilidir. Incecik, yu- muşak ve sık otlarla kaplı yamaçlar heybetli görünmeye çalışır. 89

Ihtiyar esir, rüyasında ağır bir Türk donanması- nin limana girdiğini görüyordu. Kasabaya giden yola birkaç bölük asker çıkarmışlardı. Al bayrağı uzaktan tanıdı. Yatağanlar, kalkanlar güneşin ak- siyle parlıyordu. Metindeki altı çizili tamlamalardan hangisi sifat tamlaması değildir? A) İhtiyar esir B) Birkaç bölük C) Al bayrağı D) Güneşin aksiyle

P 1. Bunun üzerine demirci öfkeli gibi davranarak şöyle demiş: "Seni küçük tembel! Ben çalışır- ken uyuyorsun ama yemeğe başladığımda uyanıyor ve yiyecek bir şeyler almak için kuyru- ğunu sallamaya başlıyorsun. Yemek için emek harcamak gerektiğini bilmiyor musun?" Il Bu sözleri kulağına küpe yapan tembel köpek de artık sahibi ne zaman demirlere şekil vermeye çalışsa hemen yerinden kalkar, "Bir emrin var mı usta?" der gibi ustasının gö- züne uzun uzun bakarmış. III. Bir süre sonra öğle yemeği için işine ara vermiş. Evinden getirdiği yemeklerini çıkarıp yemeye başladığında köpek hemen uyanmış ve kuyruğunu sallamaya başlamış. 1. Usta bir demirci çalışırken köpeği de bir kenarda uyuyormuş. Demirci, kalın demirleri isitiyor, dövüyor, sonra da onlara şekil veriyormuş. Numaralanmış cümleler anlam akışına göre sıralanmak istenirse doğru sıralama aşağı- dakilerden hangisi olur? D) IV - Ill - 1 - 11 A) IV-1 - III - 1 C) IV - || - III - B) IV - || - - III

BAHÇEŞEHİR KO 9. Dil, edebiyatın temel taşı olduğu gibi kültürün de taşıyıcısıdır. Bir milletin yarattığı edebiyat, o mille- tin kültür birikiminin bir yansımasıdır. Dil olmadan ne kültür ne de edebiyat olur. Bu üç öge birbirini tamamlar. Kültür, bir toplumun tarihî gelişme sü- reci içinde meydana getirdiği maddi ve manevi değerlerin bütününü ifade eder. Bir dil sanatı olan edebiyat da kültürün içinde yer alır. Gerçekte kül- türün temelini dil oluşturur. Çünkü dil, birçok kül- tür değerinin yaratıcısı olduğu gibi birçoğunun da taşıyıcısı durumundadır. Örneğin maniler, türküler, destanlar, atasözleri, masal ve tekerlemeler dil ürünü olarak ortaya çıkar. Kaldı ki kültürel değerle- rin çağlar boyunca korunarak kuşaktan kuşağa ak- tarılmasını sağlayan başlıca araç, dildir. Kuşaklar arasındaki kültür bağı da bu yolla kurulur. Bu parçada dilin hangi özelliği üzerinde durul- muştur? A) Düşünce ve zekânın bir göstergesi olması B) Edebiyat ve kültürün temeli olması ve devamli- liğını sağlaması C) Canlı bir varlık olarak diğer dillerin ve zamanın etkisiyle değişime uğrayabilmesi D) Bir milletin millî birlik ve beraberliğini koruması