Söz Öbeklerinde Anlam Soruları
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde Anlampok abybir yük
min, makinelerin
şan sözcüklere
zcükleri bulma-
arıdan aşağıya
Y
Ş T
1 T
H
G
1
U R
yansıma söz-
iştir?
J.
yuyamadım.
i aldı.
ağladım.
35
lyi yaşanmış zaman
Buna göre "gün" sözcüğü,
Yaşlı kadın, bu dünyadan gün göremeden gitti
II. Son günlerde sosyal medyada bağlan sorunları ya-
niyor.
Tatilde geçirdiği her günü dolu dolu yaşıyordu.
IV/Ayla Hanim'in evinde gün için biraraya geleceğiz.
numaralı cümlelerin hangisinde yerilen anlamların di-
şında bir anlamda kullanılmışter?
6
C) III
DIY
D)
4. Muzaffer Efendi, kendi hâlinde bir memurdu. Dik duruşu-
nu bozmadan haksızlıklarla mücadele ederdi. Allah'ın bir
kulu da onun gözünü herhangi bir sebepten korkutamaz-
di. Zaten bu sebepten dolaşmamış mıydı Anadolu'nun en
ücra kasabalarını? Kimseye eyvallahı yoktu ama çocuk-
ları onun yumuşak karnıydı. Onlar söz konusu olduğunda
adını da kim olduğunu da unutup boyun eğebilirdi ensesi
kalınlara.
Bu metindeki altı çizili söz grubunun cümleye kattığı
anlam aşağıdakilerden hangisinde vardır?
A) Böyle zamanlarda yaralı bir kaplan gibi olurdu, saldır-
maktan korkmazdı.
B) Düşmanımızın saldırıya en uygun yerinin bu bölge ol-
duğunu saptadık.
Cafer Ağa, kasabada sözü geçen adamların başında
gelirdi.
D) Neriman; etliye sütlüye karışmaz, kafasını eğerek ge-
çerdi aramızdan.
8. Sınıf Türkçe Soru Bankası
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde Anlam4.
Deyimler sözlerimizin anlaşılmasını kolaylaştıran,
anlatımı renklendiren ve dakikalarca konuşarak
ifade edemeyeceğimiz fikirleri bir çırpıda dile ge-
tiren kalıplardır. Bu kalıplar dilimize yerleşmiştir
ve bunların anlamları hemen hemen herkes tara-
fından bilinir. Örneğin "göz" sözcüğüyle; birini, ka-
vuştuğu sevindirici durum dolayısıyla kutlamaya
gitmek ----, istenilen şeyi yaptırmak için korkutu-
cu sözler söylemek, korkutucu davranışlarda bu-
lunmak ----, kötü şeyi iyi gibi göstermek ----, birini
zaman zaman görmekten ileri gitmemiş olan tanı-
ma durumunda
deyimini kullanırız.
====
Aşağıdakilerden hangisi bu metinde boş bırakılan
yerlerden herhangi birine getirilemez?
A) Gözdağı vermek
C) Göz aydına gitmek
B) Göz atmak V
D) Göz boyamak
X
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde AnlamAşağıdaki atasözlerinden hangisi yukarıdaki gör-
selle anlamsal olarak uyuşmaz?
Yalnız taş duvar olmaz.
Bir elin nesi var, iki elin sesi var.
Ağaç yaprağıyla gürler.
Ağaç meyvesi olunca başını aşağı salar.
Aşağıda bazı deyimler ve deyimlerin anlamları ka-
rışık olarak verilmiştir. Bu deyimler, anlamlarıyla
eşleştirilecektir.
1. Başa çıkmak
2. Üste çıkmak
DEYİMLER
19
3. Ağzı laf yapmak
4. Bir elle verdiğini öbür elle almak
5. Kraldan çok, kralcı olmak
DEYİMLERİN ANLAMLARI
A. Söz söylemesini becerir olmak
B. Suçlu olduğu hâlde suçsuz durumuna gelme-
yi ve suçlu olduğunu söyleyenleri suçlamayı
başarmak
C. Bir kimsenin davasını ondan çok savunmak
Ç. Gücü yetmek, gücünün daha üstün olduğunu
göstermek
D. Bir kimseye sağladığı yararı, başka bir davra-
nışıyla geçersiz duruma sokmak
Dighitts
Buna göre aşağıdakilerin hangisinde deyimler ve
deyimlerin anlamları doğru eşleştirilmiştir?
AB, 2-Ç, 3-A, 4-D, 5-C
B) 1-C, 2-B, 3-A, 4-D, 5-C
C) 18,29,30,40,5 A
D) 1-C, 2-A, 3-B, 4-D, 5-
5
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde Anlam2. Çukurunu kendi elinle kaz
7de
Sonra otur medet um yukardan.
Olmaz böyle kardeşçiğim olmaz.
Ders almalı geçen yüzyıllardan.
H
Bu dörtlüğü en iyi açıklayan atasözü aşağıdaki-
lerden hangisidir?
A) Rüzgâr eken fırtına biçer.
B) Kendi düşen ağlamaz.
C) Lafla peynir gemisi yürümez.
D) Yalancının mumu yatsıya kadar yanar
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde Anlam10.
Atasözleri ve deyimlerin birbirleriyle ortak ve birbirinden ayrılan bazı özellikleri vardır. Birbirleriyle ortak olan en
önemli özellikleri, her ikisinin de toplum tarafından ortak olarak benimsenen ve kullanılan kalıplaşmış sözler olma-
larıdır. Genellikle bu ortak özelliklerinden dolayı atasözleri ve deyimler birbirine karıştırılır. Oysa her ikisini birbirin-
den ayıran bazı önemli özellikler vardır. Deyimler kavram ve durum bildirirler; atasözleri ise bir yargı ifade ederler.
Deyimlerin mecazlı anlamı vardır; atasözlerinde bu şart değildir. Deyimlerde kesin hüküm, öğüt, yol göstericilik
yoktur. Bu yüzden genel kural oluşturulmazlar. Atasözleri ise kesin bir yargı bildirirler.
1. Ne ekersen onu biçersin.
2. Atı alan Üsküdar'ı geçti.
3. Denize düşen yılana sarılır.
4.
Aslan yattığı yerden belli olur.
5. Üzümünü ye, bağını sorma.
6. Ayıkla pirincin taşını.
Verilen bilgilerden harekete yukarıda numaralanmış cümlelerden hangileri atasözü olamaz?
A) 1-2-5
B) 2-3-5
C) 2-5-6
D) 1-4-6
9
Sınıf Türkçe
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde AnlamTEST-6
Eş / Yakın Anlamlı, Çelişen
Cümle Tamamlama - I
Bahaneydi sonbahar, yaprak sıkılmıştı ağaçtan.
Bu cümle aşağıdaki atasözlerinden hangisi ile
yakın anlamdadır?
A) Terazi tartıyla, her şey vaktiyle ölçülür.
B) Akacak kan damarda durmaz.
C) Sakla samanı gelir zamanı.
D) Taşı delen, suyun kuvveti değil damlaların sürek-
liliğidir.
8. Çocukluğumuzda bizi
----
olarak etkileyen durumlar,
zamanla başka - kayıyor.
----
Bu cümlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağı
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde AnlamTEST 1
12.
1.
fot
HT.
GÖRSEL OKUMA METODU
11.
Yukarıda Ayça'nın odası için düşünülen duvar kâğıtlarının görselleri verilmiştir. Ayça bu desenlerden
birini seçecektir. Fakat Ayça'nın duvar kağıdı ile ilgili kriterleri şunlardır:
Odamdaki duvar kâğıdında en az iki hayvan türü bulunmalıdır ve bu hayvanlar içinde uçma
yeteneği bulunan hayvan da olmalıdır.
II. Çiçekleri çok sevdiğim için duvar kağıdında da çiçek motifi olsun.
III. Rengarenk bir duvar kağıdı yaşamımı da renklendirir, bundan vazgeçemem.
IV. Ben özgür bir çocuk olduğum için dış mekan görseli öncelikli tercihimdir.
Buna göre Ayça'nın kriterlerine uyan duvar kağıdı kaç numaralı kâğıttır?
ALT
B) II
111
DIV
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde Anlam9. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde deyim açıkla-
ması ile birlikte verilmiştir?
A) Otobüs çok kalabalıktı, balık istifi gibi geldik.
BY Senin kadar eli açık birini görmedim, biraz dik-
katli harca.
Politika üstüne fikir yürütmek, çizmeyi aşmaktı.
D) Lafı döndürüp dolaştırdı, yine kendi dediğine ge-
tirdi.
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde Anlam9.
ODU
Bu görselden hareketle ev sahibi Hayri
Bey ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
söylenemez?
A Hayri Bey'in çalışma odası ile oturma
odası bitişiktir.
Çocuk oyun odasından çocuk yatak
odasına merdivenle erkilabilmektedir.
C) Kedisi de olan Hayri Bey'in yatak odası
teras katındadır.
DY Hayri Bey spor yaptığı odadan bir kapı
geçerek banyoya ulaşabilmektedir.
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde Anlam4. Deyim; sözlük anlamıyla anlatıma akıcılık, çekicilik veren,
genelde gerçek anlamının dışında kullanılan ve birden çok
sözcüklü dil ögesi, kalıplaşmış sözcük topluluğudur. De-
yimin sözcükleri değiştirilip yerine aynı anlama gelen söz-
cükler konulamaz ve söz dizimi bozulamaz. Böyle yapılırsa
deyim özelliğini yitirir, deyim olmaktan çıkar. Örneğin "aya-
ğı yerden kesilmek" deyimi "ayağı topraktan kesilmek " bi-
çiminde ya da "gözü arkada kalmak" deyimi "arkada gözü
kalmak" biçiminde söylenirse artık deyim olmaz, bütün de-
ğerini ve güzelliğini yitirir. Çünkü deyim, bir kavramı dile ge-
tirmek için bulunmuş özgün bir anlatım kalıbıdır.
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde bu metinde örneklen-
dirilen yanlışlık yapılmıştır?
A) Yolun düşer de Bursa'ya gelirsen bize de uğra mutlaka.
Depremde evi yıkılanların durumunu kendine dert ediyor.
C) Bir günden bir güne bizi merak etmediniz, hâlimizi sor-
hadınız.
D) Böyle üzücü bir haber damdan iner gibi verilir mi hiç?
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde Anlamde öznel anlatım
madenî paralar,
D)
Toplumumuzda pek çok değerli sanatçı, yaşarken layık olduğu
değeri göremiyor.
2. Herkes bildiğini ve gördüğünü eksiksiz söylemelidir çünkü olayı görmeyip yalnızca dinleyen kişiler, kendilerine anlat
göre karar verir.
→ Yakınma
Aşağıdaki atasözlerinden hangisi bu cümlede verilen öğüdü destekler?
A) Anlatışa göre verirler fetvayı.
B) Sözü söyle alana, kulağında kalana.
C) Sözünü bil, pişir; ağzını der, devşir.
D) Söyleyene bakma, söyletene bak.
bude
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde Anlam5. 1970'li yıllarda dönüp dolaşıp Tanpınar'ın kitaplarını karıştırırdım. Bu iflah olmaz okur merakının doğur-
gusu "Kutup Noktası" kitabım olmuştu. Daha sonraki yıllarda Tanpınar'dan uzak durmaya çalıştım ama
boşuna... Bir okurun sevdiği yazarı okumaya, onun üzerine bir kitap yazmakla nokta koyamayacağını an-
ladım sonunda.
Bu metinde geçen "nokta koyamamak" deyiminin anlamı aşağıdakilerden hangisidir?
AYDeğerini artıramamak
By
C) Yetiştirememek
Yön verememek
Sonlandıramamak
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde AnlamYukarıdaki görselin ifade ettiği atasözünün anlamı
aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?
A) Her şey kendisi için en elverişli ortamda gelişir, ve-
rimli duruma gelir.
B) Bakılıp onarılan şeylerden yararlanılır, bakımsız bi-
rakılanlardan bir yarar elde edilemez.
C) Bir şey yalnızca bakmakla elde edilemez, onu ele
geçirmek için çalışmak gerekir.
D) Kişi, karşılık beklediği işten istediğini alabilmek için
gereken harcamaları yapmalıdır.
****on
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde AnlamGelecekte kıyıya kurulmuş bir deprem merkezinde, yüzlerce kilometre uzakta meydana gelen yer çekimi deği-
şiklikleri incelenerek depremi önceden algılamak ve depremin tsunamiye yol açacak kadar büyük olup olmadı-
gini belirlemek için bir yöntem geliştirilebilir. Araştırmacılar bunun için erken olduğunu söylüyor ve bunun ölçüm
cihazlarının hassaslığının geliştirilmesine bağlı olduğunun altını çiziyorlar.
Bu metindeki altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
Bir sözün önemini belirtmek, üzerine dikkati çekmek, vurgulamak.
Bir işe önem vermek, bir işle yakından, sürekli ilgilenmek.
J
C) Coz önünde bulundurmak, hesaba katmak, gereğini düşünmek.
Yoğun işler yüzünden bir şeyle ilgilenme imkânı bulamamak.
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde Anlamurtada
e
Dir
6.
Bir deyimi oluşturan sözcüğün yerine farklı bir sözcük getirilir veya sözcüklerin yeri değiştirilirse ifade edil-
meye çalışılan düşünce anlamlı ve cümle akışına uygun olsa bile kullanılan söz grubu deyim sayılmaz.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde deyimi oluşturan sözcükler yanlış kullanılmıştır?
A) Usta sanatçının son şiiri öncekileri gölgede bırakmış.
B) Terlik kadar dili var çocuğun, herkese laf yetiştiriyor.
C) Herkes onun israrcı tavırlarından yaka silkiyordu.
D) Gittiği son görüşmeden de eli boş döndü ne yazık ki.
Abiknak, usamo
rok
kendim ne başardımsa onlar sayesinde başardım.
(0
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde Anlam2.
Deyimler genellikle mecaz anlamlıdır. Ancak
gerçek anlamlı deyimlerimiz de vardır.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerde geçen
deyimlerden hangisi gerçek anlamlıdır?
A) Öyle yeri yurdu belirsiz kişilerle arkadaşlık kurma.
B) Hırsızlar yükte hafif pahada ağır ne varsa çalmış-
Clar.
e) Benim için yaptığı her şeyi sürekli başıma kakıyor.
D) Yıllardır kabuğuna çekilmiş, konu komşuyla gö-
üşmüyormuş.
36
4.