Söz Öbeklerinde Anlam Soruları

2. İnsanoğlu doğar, büyür ve ölür. Maddi güzellik ve gençlik ne kadar çekici ve büyüleyici olursa olsun etkisi kısa sürer. non Fakat manevi güzelliklerle donanmış iyi huylu kimseler, kendilerini daimi olarak sevdirirler. Güzelliği ve gençliği ile övünen kimseye kısa bir süre değer verilir hâlbuki iyi huylu olan, çirkin bile olsa, devamlı değer görür. Bu paragrafta anlatılan durumu aşağıdaki ifadelerden hangisi karşılamaktadır? A) Alçak yer yiğidi hor gösterir. B) Karınca kanatlanınca serçe oldum sanır. C) Merhametten maraz doğar. D) Güzellik çağı akarsudur, ona güvenilmez.

1. Deyimler herhangi bir olay ya da durumu karşı- layan kalıplaşmış söz öbekleridir. Dilimizde bir- çok sözcük başka sözcüklerle birleşerek deyim oluşturmuştur. Bunlardan biri de "kol" sözcü- ğüdür. Örneğin birine yardım etmek, korumak, himaye etmek anlamında kol kanat germek, I birini bir şey yapamayacak duruma getirmek anlamında elini kolunu bağlamak, bir kazancı 11 hiç yorulmadan sağlamak anlamında taş atıp kolu yorulmamak, iş yapan bir kimseyi, isteklendirmek, coşturmak için söylenen bir söz anlamında kol gezmek deyimlerini IV kullanırız. Bu metinde numaralanmış deyimlerden hangisinin anlamı yanlış açıklanmıştır? A). I. . B) II. C) III. D) IV. Ankara Yayıncılık 3.

5. Yangın yerlerinde evler yapılıyordu. Buraya bir köprü yapmışlar. → Kıymetli vakitlerinizi A-sözlerle öldürmeyiniz. K Bu cümlelerde boş bırakılan yerlere aşağıdaki sözlerden hangisi getirilemez? LA) saçma sapan B) eften püften G) apar topar -Genç bir delikanlının odasına C. girmeniz hiç hoş değil. derme çatma

7. C) B-X-K C-Z Deyimler, aslında olaylar karşısında verilen tepkilerd Bazı deyimler birbirine "zıt anlam" oluşturur. Birbirim zıddı olan deyimler Türkçemizin zenginliğidir. Örne ayağını kesmek deyimi, bir yere gitmez, uğramaz olm anlamına gelirken; ayağını alıştırmak, bir yere gidip me alışkanlığı edindirmek, bir yere sık sık gitmesini s lamak, anlamında kullanılır. "Ayağını kesmek" ve "ayağını alıştırmak" deyimler sındaki ilişkinin benzeri aşağıdakilerin hangis vardır? A) Göz atmak - göz yummak B) Başı göğe ermek - baş göz etmek C) Yüreğine su serpilmek - yüreği yanmak D) Ağzı süt kokmak - ağzı sulanmak GSTC deneys bend ein 8. Sınıf Türkçe Soru

20 4. Aşağıdaki deyimlerden hangisi, karşısında veri- len durumu karşılamaz? 24 Deyimler B) Borçlu birinin borcunu A) Çamura yatmak ödememesi, verdiği sözde durmaması Havanda su dövmek Durumlar C) Gazel okumak İşe yeni başlamış birinin kendini kabul ettirmek için azimle çalışması Arkadaşlardan birinin di- ğerini oyalamak veya kan- dırmak için boş sözler söy- lemesi Bir kişinin geçimini sağla- D) Ekmek kavgası yabilmek için türlü işlerde çalışması KÖŞEBİLGİ Yayışları

A) Kendini garantiye almak B) Gelebilecek her türlü zararı ve tehlikeyi önceden kabul etmek C) Günün ağır koşullarını ve engellerini bir biçimde atlatmak D) Bir yerde ya da durumda uzun süre hareketsiz kalmak 6. Aşağıdakilerin hangisinde "bir konunun incelenmesi ve eleştirilmesi gereken bütün yönlerini birer birer incelemek, araştırmak" anlamında bir söz kullanılmıştır? A) Fiziksel yapının eğitime katkısıyla ilgili bir rapor hazırlayacağız. B) Yazdıklarınıza göz atıp hatalarınızı düzeltmenizde yarar görüyorum. C) Dergimizin son sayısında "Sekizinci Renk" ile ilgili bir eleştiri yayımlayacağız. D) Projemizde "Nüfus Artışı" konusunu toplumsal açıdan ince eleyip sık dokuyarak açıklamak istiyoruz. 7-8. soruları aşağıda verilen metne göre cevaplayınız. Kapılardan sığmayan adamlardı. Dağ gibi, gece gündüz ayaktaydılar. Sanki bin yıldır yaşıyorlardı. Nasıl bir ha- Babalık böyle bir şey olmalıydı. Çok düşünür, az konuşur, sessiz sessiz yaşarlar- yallerin ardından gi-

Bir öğrenci grubu, aşağıda yazan atasözlerinin açıklamalarını karşılarındaki boşluklara yazacaktır. Alet işler, el övünür: Ağustosun yarısı yaz yarısı kıştır: Her zaman gemicinin istediği rüzgâr esmez: Güvenme dostuna, saman doldurur postuna: Öğrencilerin yazdığı açıklamalar şu şekildedir: Funda: Bir kimse ne kadar usta olursa olsun gerekli araçları olmadan kusursuz iş yapamaz. Akif: Olaylar herkesin istediği biçimde meydana gelmez. Seray: Dost sandığın birtakım kimseler sana kolaylıkla kötülük edebilirler. Mert: Yazın güneş altında çalışan, ailesinin kışlık ihtiyacını karşılar. Buna göre hangi öğrencinin yazdığı açıklama verilen atasözlerinden herhangi birine ait değildir? C) Seray A) Funda B) Mert D) Akif

08 ana 26 A) Kurt kocayınca köpeğin maskarası olur. B) Kurt, dumanlı havayı sever. C) Köpekle dalaşmaktan çalıyı dolaşmak yeğdir. D) Köpek suya düşmeyince yüzmeyi öğrenemez. or. Bu meti karşı 15. "Edepsiz kimse ile uğraşmamak için onun bulun- Beli duğu yerden uzaklaşmak gerekir." anlamında ge-Gel len atasözü aşağıdakilerden hangisidir? den Güz olg

72 20. Ortada olan gerçekleri gizleyerek bir yere varacağınızı sanmayın. Gerçekler, er ya da geç ortaya çıkacaktır. Bu cümlenin anlamını destekleyen ata- sözü aşağıdakilerden hangisidir? A Hangi gün vardır akşammadık. B) Güneş balea sivanmaz Ağaran baş, ağlayan göz gizlenmez. D) Haklı söz, haksızı Bağdat'tan çevirir.

8. I. Bazı atasözleri sadece gerçek anlam taşır. II. Bazı atasözleri sadece mecaz anlam taşır. III. Bazı atasözleri hem gerçek hem mecaz anlam taşır. Buna göre aşağıdaki tabloda atasözlerinden hangisi bu sıralamaya uygundur? I Çok konuşan, çok yanılır. A) B) El elden üstündür. C) Bugünün işini yarına bırakma. D Ağaç yaşken eğilir. || Borç, yiğidin kamçısıdır. Ateş düştüğü yeri yakar. Demir tavında dövülür. Balık baştan kokar. Hamama giren, terler. Ayağını yorganına göre uzat. Akacak kan damarda durmaz. Minareyi çalan kılıfını hazırlar.

4. Emeksiz, çabasız verim düşünülemez. Tarla- sını gerektiği gibi sürmeyen, işleyip çapala- mayan, gübresini zamanında vermeyen, sulayıp yabancı otlardan temizlemeyen kişi- nin tarladan ürün beklemeye hakkı yoktur. -" atasözü tam da bu durumu anlatıyor. 66 Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki atasözlerinden hangisi getirilirse anlatılan- lar özetlenmiş olur? A) Ek tohumun hasını, çekme yiyecek yasını. B) Tarlada izi olmayanın, harmanda yüzü ol- maz. C) Tarlanın iyisi suya yakın, daha iyisi eve ya- kin. D) Tarlaya saban, sürüye çoban. 7

20. Aşağıda hafif sözcüğünün bazı anlamları verilmiştir: hafif Miktarı az, sindirimi kolay Kalınlığı ve yoğunluğu az olan Gücü az olan, belli belirsiz Buna göre "hafif" sözcüğü cümlelerin hangisinde verilen anlamlarından herhangi biriyle kullanılmamıştır? A) Mahmut Bey'e doktor bundan sonra hafif bir işte çalışmasını tavsiye etmiş. B) Güneş dağın ardına inince kulübenin etrafı hafif alacakaranlık bir hâl aldı. C) Ağaç dallarının hafif hışırtısı içerisinde Kuzgun Koyu'na doğru yavaşça ilerliyoruz. D) Büyükbabam bizlere çocuk yaşlardayken bile akşamları hafif yemekler yememizi öğütlerdi.

15. İki ile ait, aylara göre yağış dağılım grafiği verilmiştir. Yağış miktarı (mm) 500 375 250 125 Ocak -A ill Temmuz Ekim Bili Kasım Aylar Buna göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A Temmuz ayında bir ildeki yağış artarken diğerinde azalmıştır. B B ilinde ocak ayında A iline göre daha az yağış görülmüştür. Ekim ayından sonra iki ilde de yağış artmıştır. D B ilinin ekim ayındaki yağış miktarı, A ilinin ocak ayınınkinden fazladır.

6. Nasrettin Hoca fıkraları ballandıra ballandıra anlatılmaz oysa masalla- rımızı tersine, uzata uzata anlatırız. Sevgili çocuklar, sizler için derledi- ğim fıkraları sözü hiç uzatmadan ve elden geldiğince en az sözcükle anlatın. Aziz Nesin'in bu sözleriyle vurgulamak istediği ata- sözü, aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) Az söz, erin yüküdür; çok söz, eşek yüküdür. B) Çok söz yalansız, çok mal haramsız olmaz. C) Doğru söz, yemin istemez. D) Büyük lokma ye, büyük söz söyleme. 6. Sınıf

1. Bir işi yapmak için neden yarını bekliyorsun? Bugün de dünün bir yarını değil midir? Ömer HAYYAM Bu özdeyiş aşağıdaki atasözlerinden hangisine an- lamca en yakındır? A) Demir tavında dövülür. B) Vakitsiz öten horozun başını keserler. C) Bugünün işini yarına bırakma. D) Aklına geleni işleme, her ağacı taşlama.

2. Aşağıdaki atasözlerinden hangilerinin arasında farklı bir anlam ilişkisi vardır? A) B) C) D) Damlaya damlaya göl olur. Taşıma suyla değirmen dönmez. Fazla mal göz çıkarmaz. Azıcık aşım ağrısız başım. Düşenin dostu olmaz. Dost kara günde belli olur. Ağır yongayı yel kaldırmaz. Ağır kazan geç kaynar.