Söz Öbeklerinde Anlam Soruları
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde Anlam9.
SOMUTLAMA
Soyut, anlatılması güç kavramları başka kavramlar aracılığıyla görünür kılmaya somutlama denir.
Düşünceyi kolayca kavratmak amacıyla başvurulan somutlama daha çok kişileştirme, benzetme, örnekle-
me yoluyla yapılır.
Fehime Hanım araba seslerinin yarattığı kusursuz gürültüye dalmışken bütün evi dolduran kapı ziliyle irkildi.
(1)
Bir süredir görmediği torunu İclal'e kapıyı, özleyişin sabırsız elleriyle açtı. Karşılıklı oturdukları koltukların ara-
(II)
sında, buğusu göğe yükselen iki çay bardağı taşıyan sehpanın yanında sohbet sever çiçekleri, adı bilinen tüm
(III)
(IV)
renklerde açıldı.
Bu parçada numaralanmış bölümlerin hangilerinde somutlama yapılmıştır?
AI ve II
B) II ve III
C) III ve IV
D) II ve IV
12.
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde Anlam4. Ben neden toplum önünde konuşamadığımı Namık
Kemal'in bir yazısını okuduktan sonra gördüm ve dün-
yam değişti benim. Namık Kemal o yazısında diyor ki
"Dünyanın her yerinde olduğu gibi bizde de insanlar
kelimelerle düşünür, kelimelerle konuşurlar. Hafızasın-
da yeterli miktarda kelime olmayan kimse ne nitelikli
dinleyebilir ne de nitelikli konuşabilir." Çok okumaya
başladım. Okudukça hafızamda birtakım kelimeler boy
vermeye başladı. Böylece toplum önünde "şey, eee,
aaa" demeden konuşur hâle geldim. Sadece konuş-
malarım değil, yazılarım da değişti. Artık yazdıklarımın
daha nitelikli olduğunu, derinlik taşıdığını düşünüyorum.
Bu metni kaleme alan bir yazarın aşağıdakilerden
hangisini söylemesi beklenemez?
A) Konuşmalarımızı besleyen temel unsur okumaktır.
B) Yazarlık kursları açılarak yeni neslin beklentilerini
karşılayan yazarlar yetiştirilebilir.
C) Çok okumak, insanın yazma yeteneğini de geliştirir.
D) Yeterince okumayanlar iyi bir dinleyici de olamaz.
UNITE 1
7. Sınıf
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde Anlamdirmez?
A) Öğretmen sınav kâğıtlarını topladı.
Bahçedeki güller güzeldi.
B) Bayram kartları çekmecenin
D) Kapıdaki adam postacıymış.
15. -An/-en, -ası/-esi, -maz/-mez, -mış/-miş, -ar/-er, -dık/-dik, -ecek/-acak eklerinden herhangi biri fiil kök veya gövdelerine eklen-
diğinde ortaya çıkan sözcük sıfat görevini üstleniyorsa bu sözcüklere sıfat-fiil denir.
Bu açıklamalara göre,
chilexDT siegnie
Günümüzde Anadolu'da Türkmen köylerinde dokunan halı, kilim, örtü ve perdelere işlenen desenler, giysiler üzerine
ibigi amqey, mizen eleblüx62 St
asist.amliet.smauziob emöƏ>
jorvelnded absu
kullanılan motifler vahşi hayvanları yaşam alanlarından uzak tutmak için işlenmiştir.
11
IV
RETORTT
aşağıdakilerden hangisinde sifat-fiile yer verilmemiştir?
füd med slids ud oviration
B) III-IV
901
siemsblips ni'nembongo Isveč
mulqot siepnilia (A
ED SY PETTIDYOU Tybe ic KITA (
Shilldebe absti Asisto "insli svub ilmia
abbia Milasiq halushed sysco (8.
D) I-III
C) II-IV
slegisq shahuanu Isesveg st
ve2 nebnüsüy lzeleeem shatia (3
ubovibled inleem
Hidslo susimuisutnovini saspod nid 201 leglög nevermuy biet nülgimatesc
ubrovley Leutlugu ninatab sid nu
smo maggirid talnihyes xiA (C
enitelxete nismulud thise süned nuno tovilesDy Osb Tid Aib onlib
16. Ünlü bir İngiliz sanat eleştirmeni John Ruskin, bir gün zengin bir arkadaşını akşam yemeğine davet eder. Arkadaşı daveti ka-
bul eder ve yemeğe gelir. Fakat ünlü eleştirmenin arkadaşının suratı asıktır. Anlaşıldığına göre arkadaşı yemeğe gelirken göm-
leğinin göğüs cebindeki dolma kalem kırılmış ve kısa bir süre önce çok önem verdiği birinden hediye aldığı değerli bir
mercolvabl
A) I - II
grinalarmebnej obnigi uxholashgHubuy/tamrisM
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde Anlam46. I.
Güvenme dostuna, saman doldurur postuna.
II.
Ağzına bir zeytin verir, altına tulum tutar.
III. Ne verirsen elinle o gider seninle.
IV. İyilik et, denize at, balık bilmezse Halik bilir.
Numaralanmış atasözlerinden hangileri anlamca birbiriyle çelişmektedir?
C) ve III.
XA
I ve III.
R
I ve IV.
D) Il ve IV.
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde Anlam1915 yılında Çanakkale'de birbirine saygı
duyan iki tarafın -Anzak ve Türk- asker-
leri yüzyıl sonra bile âdeta insanlığa ders
verircesine savaşmışlardır. Birbirlerinin
bayramlarına, ölülerine ve âdetlerine say-
gi göstermişler, esir aldıkları askere su
vermiş, yarasını sarmışlar hatta çatışma
anında yaralı düşman askerini gözlerini
bile kırpmadan savaş hattı dışına taşımış-
lardır.
Bu metinde altı çizili sözün yerine an-
lamca;
1. öfkeyle,
II. dikkatlice,
III. çekinmeden,
IV. korkusuzca
ifadelerinden hangileri getirilebilir?
A) I ve II
B) I ve IV
C) II ve III
D) III ve IV
ÖZEL BÖL
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde AnlamIII
11/Aşağıdaki cümlelerin hangisinde deyimleş-
miş birleşik fiil vardır?
A) Hava yeni yeni kararmıştı.
BY Adamın yalancı olduğunu ileri sürdü
Düşünceli hâlini görünce yanına yaklaştım.
D) Burada günler eğlenceli geçiyordu.
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde AnlamKA+YON
3. 1. Meyveli ağacı taşlarlar.
Atasözle
II. Dostun attığı taş baş yarmaz.
III. Dağ başından duman eksik olmaz.
IV. Komşunun tavuğu komşuya kaz görünür.
Aşağıdakilerden hangisi, bu atasözlerindeki
altı çizili sözcüklerin karşıladığı anlamlardan
biri değildir?
A) Dert, sıkıntı
B) Değersiz
C) Bilgili, hünerli, başarılı
D) Acı söz, sert davranış
Atasözleri çoğunlukla gerçek anlamları dışın-
da mecazlı, benzetmeli bir anlam taşır. Ömeğin
"Ağaç yaşken eğilir." atasözünde anlatılmak is-
lenen "ağacın yaşken eğilebileceği, kuru ağacın
eğitmeyeceği, hemen kırılacağı değil insanların
küçük yaşta kolay eğitileceğidir.
Buna göre aşağıdaki atasözlerinden hangisi
mecazlı, benzetmeli anlam taşımaz?
A) Horozu çok alan köyde sabah geç olu
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde Anlam9. "Bazı atasözlerinin birbirleriyle yakın anlamlı olduklarını, bazılarının ise karşıt anlamlı olduklarını görürüz."
Aşağıdakilerden hangisinde karşıt anlamır atasözleri bir arada verilmiştir?
A) Lafla peynir gemisi yürümez. / Boş çuval dik durmaz.
B) Öfke ile kalkan zararla oturur. / Acele işin sonu pişmanlıktır.
C) Akıl yaşta değil, baştadır. / Akılsız başın cezasını ayaklar çeker.
DY Kurunun yanında yaş da yanar. / Her koyun kendi bacağından asılır.
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde Anlam15. Aşağıdaki atasözlerinin hangisi anlamca diğerlerin-
den farklıdır?
A) İyiliğe iyilik olsaydı koca öküze bıçak olmazdı.
B) Bir fincan kahvenin kırk yıl hatırı vardır.
C) İyilik eden iyilik bulur.
r
4D) İyilik yap denize at, balık bilmezse Halik bilir.
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde Anlam13.
Yeni işini beğenmeyen Ali, her gün isteksiz bir şekilde işe giderdi. İş yerindeki amirlerine danışmadan ve kurallara
uymadan canı nasıl isterse öyle davranırdı. Bu tavırlarına katlanamayan iş sahibi, en sonunda Ali'yi işten çıkarmak
durumunda kaldı.
Ali'nin içinde bulunduğu durumları ifade eden deyimler aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla doğru bir şekilde verilmiştir?
A) ayak sürümek - başına buyruk - işinden olmak
B) burun kıvırmak - bildiğini okumak - yol vermek
C) dudak bükmek- burnundan kıl aldırmamak - işi yokuşa sürmek
D) ayakları geri geri gitmek - kafasının dikine gitmek - tahammül edememek
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde Anlamdi-
**
4
3
göz
Yandaki dişli çarklar belirtilen oklar yönünde hareket etmektedir. Küçük çarida-
ki rakamlar şu sözcükleri simgelemektedir:
1. doldurmak
2. açtırmamak
3. atmak
4. koymak
Çarkların etrafındaki sözcük ve rakamların çarkla birlikte hareket ettiği varsayıldığında "göz" sözcüğüyle bir araya ge-
lerek oluşan deyimin açıklaması aşağıdakilerden hangisidir?
A) Görünüşü ile umulduğundan çok etkilemek
Kısa bir süre, fazla dikkat etmeden bakıvermek
B) Bir kimseyi veya bir şeyi ele geçirmeyi istemek
D) Başka bir iş yapmasına vakit veya imkan vermemak
mlar ile içten içe eğlenildiğini, onun durumunun alay konusu yapıldığını,
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde AnlamCümlede Anlam
47. Bir kalabalığa sunum yapan konuşmacı 100 liralık bir banknotu tutarak "Bu banknotu kim ister? diye sord
londaki ellerin çoğu havaya kalktı. Konuşmacı banknotu buruşturduktan sonra tekrar aynı soruyu sordul Elley
hâlâ isteyen var mı?" diye sordu. Salondaki eller yine havaya kalktı. Bunun ardindan konuşmaci sözlerini y
havaya kalktı. Bu sefer banknotu yere atip ayakkabısıyla ezdi. Buruş buruş olan ve kirlenen paray ali a
ama başımıza gelenler her ne olursa olsun değerimizden bir şey kaybetmeyiz. Koşullar her ne olursa disur diz
tamamladı: "İşte hayatımızda çeşitli sebepler yüzünden defalarca düşeniz, üstümüz başımız kirlenir, gran
hâlâ paha biçilmeziz..."
Bu parçada verilmek istenen mesaj,
1. Altın yere düşmekle pul olmaz
II. Baş sallamakla kavuk eskimez
III. İnsan, değerini bilenlerin yanında kıymetlidir.
numaralanmış özlü sözlerden hangileri destekler?
A) Yalnız L
B) Yalnız III.
C) I ve II.
oren.
ve M
1 Bolm
1
51. LL
IL Dünya
C
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde Anlam2.
Uzun gözlem ve deneyimler sonucu oluşmuş, bilgi ve öğüt veren kalıplaşmış sözlere atasözü denir.
Buna göre aşağıdakilerin hangisinde atasözü kullanılmamıştır?
A) Eski komşumuz, annemin o kadar emeğine rağmen onu bir kez bile arayıp sormamıştı. Bu yüzden annem sürekli:
"Besle kargayi, oysun gözünü." derdi.
B) Cadde üstünde yer alan bu mağazanın şatafatlı görüntüsü bütün insanları oraya çekmişti. Öyle bir kalabalık vardı
ki iğne atsan yere düşmez.
C) Çocuğunun üstüne bu kadar çok düşmesi sakınılan göze çöp batar misali olmuştu. Onu o kadar çok uyarmamıza
rağmen bizi dinlememişti.
Mahalleli bu iki dairenin kurnazlığından ve her akşam çıkan gürültüsünden bıkmıştı.
9
DBF 7+1
Türkçe
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde AnlamOnun için yalanı sevmem.
Bilirim yaşamaz güneşte,
Bilirim yaşamaz yan yana aşkla,
Ne haksızlık,
Ne korku,
Ne de açlık...
Bu dizelerin şairi,
J. Kararlı
II. Hayat dolu
III. Ümitli
IV. Mücadeleci
verilenlerin hangisi ile nitelendirilebilir?
A) Ive II
C) II ve III
6. "Kişilik, sayın bayım, en önemlisi budur işte: İnsa-
nın kişiliği ---- sağlam olmalıdır çünkü her şey onun
üzerine ----.
99
8. SINIF
B) I ve IV
DMI ve IV
Bu özdeyişte boş bırakılan yerlere aşağıdakiler-
den hangilerinde verilenler sırasıyla getirilmeli-
dir?
A) çelik gibi - aktarılır
B) ağaç gibi - kuruluyor
C) taş gibi - yazılabilir
D) kaya gibi - bina ediliyor
D
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde Anlamİkinci Dünya Savaşı'nda başlayan bir ge-
lenektir. Savaş zamanında yiyecek, giye-
cek gibi pek çok değerli madde kısıtlı ve
karneye bağlı olduğundan yılbaşında he-
diye tercihleri pek de zengin değildi. Fa-
kat kâğıt için karneye gerek yoktu ve kitap
bulmak gayet kolaydı! Bu yüzden insanlar
yılbaşında birbirlerine kitap hediye etmeyi
bir alışkanlık hâline getirdiler. Hâliyle za-
manla bu da onları sahane bir geleneğin
sahibi ve çok iyi birer okura çevirdi.
Bu metnin anlatımıyla ilgili,
I Tanımlamaya yer verilmemistir.
II. Neden-sonuç ilişkisi vardır.
III. Cümlelerin tamamı nesneldir.
yargılarından hangileri söylenemez?
A) Yalnız I
Yalnız III
B) Ive ll
D) II ve II
Ortaokul Türkçe
Söz Öbeklerinde Anlam19.
Bazı atasözleri hem gerçek hem mecaz anlamlıdır.
Doğa olaylarının nasıl oluştuğunun gözleme da-
yanılarak aktarılması ya da gözlem sonucunu
belirten atasözleri de vardır.
• Kimileri öyküleyici bir anlatıma sahiptir.
Kimileri ise görenek ve örflere vurgu yapar.
●
Verilen açıklamalara aşağıdaki atasözlerinden
hangisi örnek gösterilemez?
A) Boş gezmekten bedava çalışmak yeğdir.
B) Mum dibine ışık vermez.
C) Katıra "Baban kim?" diye sormuşlar, "Dayım at."
sopmuşlar.
demiş.
D) Kork aprilin beşinden, öküzü ayırır eşinden.