Söz Sanatları Soruları

2. Wisslestum Gece sessiz, mehtap hazin, rüzgâr susuvermiş Bir türküdür yakmış bülbül, güller açıvermiş Seni görmüş deli gönlüm, şaşmış, dile gelmiş Bir türküdür yakmış bülbül, güller açıvermiş Aşağıdakilerin hangisinde bu dizelerde kullanılan söz sanatı vardır? A) Siz geniş zamanlar umuyordunuz Çirkindi dar vakitlerde bir sevgiyi söylemek Yillarin telâşlarda bu kadar çabuk Geçeceği aklınıza gelmezdi. B) Her şey yerli yerinde; masa, sürahi, bardak, Serpilen aydınlıkta dalların arasından Büyülenmiş bir ceylan gibi bakıyor zaman Sessizlik dökülüyor bir yerden yaprak yaprak... C) Bu dünya soğuyacak günün birinde, D) Hoyrattır bu akşamüstüler daima. Hatta bir buz yığını Yahut ölü bir bulut gibi de değil, Gün saltanatıyla gitti mi bir defa Boş bir ceviz gibi yuvarlanacak Yalnızlığımızla doldurup her yeri Bir renk çığlığı içinde bahçemizden, Zifiri karanlıkta uçsuz bucaksız. Bir el çıkarmaya başlar bohçamızdan

DENEME SINAVI - 4 5 4. Aşağıdaki dörtlüklerden hangisinde farklı bir söz sanatı kullanılmıştır? A) Biliyorum, kolay değil yaşamak, Gönül verip türkü söylemek yâr üstüne. Yıldız ışığında dolaşıp geceleri, Gündüzleri gün işığında isinmak. B) Ben köy öğretmeniyim, bir bahçıvanım, Ben bir bahçe suluyordum, gönlümden, Kimse bilmez, kimse anlamaz dilimden, Ne güller fışkırır çilelerimden. C) İşim gücüm budur benim: Gökyüzünü boyarım her sabah, Hepiniz uykudayken. Uyanır bakarsınız ki mavi. D) Sen elimden tutunca Bir mavilik çökerdi gözlerime. Sonra tüm denizler çekilir, Bir orman uğultularla sarsılır.

3. Çiçek açmış ağaçlara bak ne güzel. Gel bizim olsun serçelerin neşesi, Gel seninle kırlara açılalım, gel. Neler vadetmiyor akarsuyun sesi, Şu yeşilliğin ta sonuna gideriz. Ne olduğumuzu unutuncaya dek İstersen havadan sudan bahsederiz. Bir bahar akşamında, Kar suları beslerken yayla çimenlerini için için kaynamak istiyorum. Serin sular gibi çağlamak istiyorum. Kanat açarak yaşama sevincine Ressamların ve şairlerin duygu denizinde Rüzgârla arkadaş olarak Bir martı gibi uçmak istiyorum. Doya doya yaşamak istiyorum. Bu şiirler dil ve anlatım yönünden incelendiğ de her iki şiir için aşağıdakilerden hangisi or değildir? A) Doğadaki olaylardan yararlanılmıştır. B) Kişileştirme sanatına başvurulmuştur. C) Anlatım birinci kişi ağzından yapılmıştır. D) Benzetmelere yer verilmiştir.

3. Ümidim yılların seline düştü Saçının en titrek telinde düştü Kuru yaprak gibi eline düştü İstersen rüzgara saliver gitsin Bekçisiyim bu serin Ve siyah gecelerin Gurbetten daha derin Bir yara yok içimde. Bu iki dörtlüğün ortak yönü aşağıdakilerden han- gisidir? A) Bir varlığın niteliğini anlatmak için o niteliği eksiksiz taşıyan başka bir varlık örnek gösterilmiştir. B) İnsana özgü nitelikler insan dışı varlıklara akta- rılmıştır. C) Bir nitelik olduğundan çok daha üstün ya da aşa- ği gösterilmiştir. D) Birbirine zıt kavram ya da durumlar bir arada kul- lanılmıştır.

30. Gittiğim yüzlerce davetten birinde karşılaştığım bir kadın, çok seyahat ettiğimi bildiğinden kendisine gördüğüm ülkeleri anlatmamı rica etti. Tam söze başlayacakken kocası ile Afrika'dan döndüklerini söyleyince heyecanlandım. Afrika'yı hiç görmediğimi, çok me- rak ettiğimi öğrenince bana tam bir saat Afrika'yı anlattı, ben de onu soluksuz dinledim. Bu sürede benim seyahatlerime hiç dön- medi. Benim gördüğüm ülkeler artık onu ilgilendirmiyordu. Onun aradığı dikkatli ve samimi bir dinleyiciydi. Onu da bulmuştu. Bu metindeki söz sanatının benzeri aşağıdaki metinlerden hangisinde vardır? A) Ünlü bir tiyatrocunun annesi hep anılarından söz edermiş. Tiyatrocu, bir gün annesine "Biraz da bugünden, yarından söz etsen olmaz mı?" deyince yaşlı kadın çok öfkelenmiş. “Anılar ihtiyar beyinlerin bastonudur. Sen bunun farkında değilsin." demiş. B) Bir köylü kadın, bir danayı doğar doğmaz kucağına alıp çocuk sever gibi sevmiş. Sonra da bunu âdet hâline getirmiş. Her gün danayı kucağına alıp taşırmış. Sonunda o kadar alışmış ki dana büyüyüp koskoca öküz olduğu zaman onu yine sevmeye de- vam etmiş. C) Avlusu tomurcuklanmış sapsarı güllerle bezeli büyükçe bir ev. Avlunun ortasında dünyanın en soğuk suyu bulunan bir kuyu... Güz sonu, gökte dolunay, sırlı bir gece, havada kulakları sağır eden baykuş sesleri... D) Çalışmayı, sana arı öğretebilir. Beceriklilikte bir kurt sana öğretmen olabilir. Bilgiyi, daha önceki insanlardan alabilirsin. Ama sa- natı yalnız kendin ortaya koyabilirsin.

3. arada lime- kları Benzetme, nitelik olarak güçlü olan bir varlığın özelliklerini zayıf olana aktarma sanatıdır. Aşağıdaki dizelerin hangisinde benzetme sanatı yok- tur? yatı- ara- A) Gönül ayna olmuş sevgimi yansıtıyordu. Ruhum ise aynaya bakıp bakıp ağlıyordu. FÖz- xta- B) Ben bu yıl yârimden ayrı düşeli Her günüm bir yıla döndü gidiyor. C) Büyük rüzgârların o yanık şarkısı, Hâlâ yükselir içimizden dağılır. ak Geniş, siyah gölgesi hayatımı kaplayan, Tepemde kanat germiş bir kartaldır yalnızlık.

8. Can masmavi bir göldür Yürek bir kırmızı güldür seninle Istesen de istemesen de Koparamazsın ki... Şu âlemde güzellerde Senin kadar güzel olmaz Yedi iklim, dört köşede Senin kadar güzel olmaz. Er veya geç bütün tavanlar çöker, Taban çökmez ama her yükü çeker. Hesap görülmeden defter kapanmaz, Elbet bir gün biri çıkını döker. Bu dizelerle aşağıdaki söz sanatları eşleştirildiğinde hangisi dışarıda kalır? A) Kişileştirme B) Karşıtlık C) Benzetme D) Abartma

18. Bilgi ile bilgelik arasında ne tür bir fark var? Bilgelikle çok bilgi sahibi olmayı değil bir tür yaşam anlayışına sahip olmayı kastederiz. Felsefe de kelime anlamı ola- rak "bilgelik sevgisi" demek. İnsan dünyasında yaşa- yan kişiler birer nesne değildirler; öznedirler. Birbirle- riyle diyaloğa, ilişkiye girerler, eylemlerde, aktiviteler- de bulunurlar. Yani bilgi ile bilgelik arasında ince farkı görmemek mümkün değildir. Bu metnin anlatımında daha çok hangisine yer ve- rilmemiştir? A) Öyküleme Bx Tanımlama Karşılaştırma D) Betimleme

7. Dünyayı verelim çocuklara hiç değilse bir günlüğüne Allı pullu bir balon gibi verelim oynasınlar Oynasınlar türküler söyleyerek yıldızların arasında Dünyayı çocuklara verelim Kocaman bir elma gibi verelim, sıcacık bir ekmek somunu gibi Hiç değilse bir günlüğüne doysunlar Bu dizelerde kullanılan söz sanatlarıyla ilgili, 1. Insan dışı bir varlığa insana ait özellikler verilerek kişileştirme yapılmıştır. 2. Bir durum olduğundan fazla gösterilerek abartma yapılmıştır. 3. Bir kavram başka bir kavramla ilişkilendirilerek benzetme yapılmıştır. numaralanmış yargılardan hangileri doğrudur? A) Yalnız 1 B) 1 ve 2 C) 2 ve 3 D) 1.2 ve 3

5. Aşağıdaki dörtlüklerin hangisinde yay ayraç içinde verilen söz sanatı örneklendirilmemiştir? G G (Kişileştirme) Şimdi bir rüzgâr geçti buradan Koştum ama yetişemedim. Nerelerde gezmiş tozmuş, Öğrenemedim. (Benzetme) Sonra başlamış tırmanmaya dağlara doğru Bulutları koyun gibi gütmüştür, Okşayıp otları yaylalarda, Büyütmüştür. G a (Tezat) Köylere de uğradıysa eğer Islak, karanlık odalarda beşik sallamıştır. Güneş aydınlığında çalışanlara İmdat eylemiştir. (Abartma) Besbelli denizden çıkıp Kıyılar boyunca gitmiştir. Tuz kokusu, katran kokusu, ter kokusu Yüreğini harekete geçirmiştir. E-8

TEST 15 SÖZ SANATLARI VE YAZI TÜRLERI 5. "Herkes bilir ama susar, sağır eder kulakları bu sessizlik." cümlesinde görülen söz sanatı aşağıdaki cüm- lelerin hangisinde vardır? A) Pencerede bir kuş civildar, sorar bana halimi hatırimi. B) Kahvenin o keskin kokusu, kovar uykularımı gece yarısı. C) “Beni affet!" der vicdanım, hemen sözünü keser hirslarım. D) Bir gemiye sığar dünyalar, yaşayan bütün canlar.

Beyni en hızlı körelten şeyin aşırı televizyon izlemek olduğunu biliyor muydunuz? Alman Beyin Antrenman Kurumu Başkanı Prof. Bern Fischer (Bern Fişer) diyor ki: “İki saat televizyon seyretmek suretiyle beynin uyarımdan yoksun bırakılmasının beyinde oluşturduğu tembelliği gidermek için bir hafta zihin egzersizi yapmak gerekir.” 13.Aşağıdaki paragrafta düşünceyi geliştirme yollarından hangisi kullanılmıştır? A) Tanık Gösterme B) Karşılaştırma C) Örnekleme D) Benzetme

g. 10 ve 11. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız. Kaplarryla pak cok okur, bi- Shannars ve edebiyatçinin ufkunu gersleten Verne, 24 Mart 1905 Amiens kentinde evata veda ettiginde ardinda Buyuk bir külliyat ve kültürel Enras botak aplarindan kazandığı paray. 876 da büyük bir yal aldı ve Spanin devresini dolasti "Adi Aylin" yanlış çıkarımda bulunmadiysam kitabın yazarı Ayşe Kulin'in akrabası Aylin Devrimel'in macerali hayatını anlatıyor. Aslında Aylin'in hayat öyküsünden ziyade onun kişiliğini, ruhunu an. jatıyor. Zira kendi kendisinin kölesi, başka da hiçbir şeye boyun eğmeyen bir kadın bu. Dedeleri padişaha vezirlik yapmış, kolejlerde okuyup yazlarını Boğaz'da geçirmiş bir kadın... Acayip hatalar yapmış, sonra dönmüş takdir edilesi başarılar kazanmış, sevmiş sevilmiş, kırmış kırılmış bir kadın. Kulin'in anlatımı; son derece akıcı, yalın ve derli toplu. Aylin'i, ailesini ve arkadaşlarını yakından tanması, roman için yaptığı çalışmalarda bu yakınlıkla bilgi toplaması romanın Aylin'in kişiliğini böyle güçlü bir şekilde yansıtmasına, olaylan bu kadar akıcı ve düzenli anlatmasına büyük katki sağlamıştır. Diğer yandan yazarın öykünün içine bu derece girmesi sanki bazı şeyleri de gözden kaçırmasına neden olmuş. Özellikle yüzüncü sayfa civarında aniden Tayibe diye birinden ve ablası Nilüfer'in başına gelen kazadan bahsedilirken ben herhålde iki üç sayfa atladım, baskı hatasi olmuş, arada birkaç sayla gitmiş diye düşündüm. Yazar Aylin'i hiç tanımayan bizim, olanlardan habersiz oldu- ğumuzu unutmus gibl. Aylin'in annesi gibi olan ablasının ölümden dönmesinden bahsedilmemesi de bana garip geldi. en dönemi için oldukça Ergutara sahip olsa da en büyük ilgi gördü ve zengin bir insan yaptı. 9. Bu metne göre "Adr: Aylin" adlı eserle ilgili asağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? ulaşılabilir? Ankaro Yayincil A) Uślubu oldukça akici ve sadedir. B) Kurgusal bazı sıkıntılar söz konusudur. C) Bir kadının günlüğü şeklinde oluşturul- muştur. D) Yazarın bir yakininin yaşamı ele alınmıştır. 10. Bu metnin dil ve anlatimiyla ilgili, 1. İçerik ve üslup cümlelerine yer verilmiştir. II. Tanık göstermeden yararlanılmıştır. III. Tatma ve dokunma duyularıyla ilgili ay- rintılara yer verilmiştir IV. Deyimlerden yararlanılmıştır. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? zanmıştır.

Bir şeyin özelliklerini, bir olayı veya bir durumu olduğundan daha büyük veya daha küçük göstermeye "aba denir. Aşağıdakilerin hangisinde abartmo sanatı kullanılmamıştır? AN Farz et denize çıktım Su biter, derdim bitmez. B) Her damlada bir umman var Yüzdüm, yüzdüm tükenmiyor. Aşkınla tutuştum, yandım Gör beni neyledi sevdan. D) Görünmez kanatlarıyla hatıralar Camlara çarpıp duruyor.

14. Sayısal verilerden yararlanma Tanımlama Tanık gösterme MODEL EĞİTİM YAYI C Aşağıdakilerin hangisinde bu düşünceyi geliştir- me yollarından herhangi birine yer verilmemiş- tir? A) "Görünmez Kentler" Marco Polo'nun Kubilay Han'a sunduğu bir dizi gezi notudur. Görünmez Kent- ler, bildik kentler değil; kurmaca kentlerdir. İtal- yan yazar Calvino, bu kentlerin her birine bir ka- din adı vermiş, kitabın kahramani Marco Polo'ya bu kentleri kısa kısa tasvirlerle anlattırmış, bir ne- vi masala benzer bir edebiyat oluşturmuş. B) Bir şeye "sanat" diyebilmemiz için o şeye bir di- siplin vermeli, onu süreklilik içinde yapmalı ve çokça sabırlı olmamız gerekir. İşte Fromm'un bah- settiği "sevme sanatı" budur. "Sevme" ilgiyle, sa- birla, sorumluluk ile oluşan büyüyen bir şey ola- bilir. Ne kadar sabredersen o kadar büyütürsün sevgiyi, diyor Fromm. C) Daha önce Kafka'nın "Dava" kitabını sıkıcı bulup yarıda bıraktığım için bu kitaba karşı da ön yar- gılarım vardı. Sırf konusu ilginç ve dikkat çekici olduğu için tekrardan Kafka okumaya karar ver- dim. İyi ki böyle bir karar vermişim. Hatta kitabı bu kadar geç okuduğuma pişman oldum. Daha önceden okumuş olmayı isterdim. Bir kitabı ne kadar çok beğenirsem inceleme ya- parken bir o kadar zorlanıyorum. Stefan Zweig'in "Korku" romanı da o kitaplardan birisi. Bu kitap- ta yazara gerçekten bir kez daha hayran kaldım. Yazar, insan psikolojisini gerçekten çok iyi bir şe- kilde analiz edip okuyucuya aktarmış. Kitap sek- sen sayfadan oluşuyor. Günde iki saat okuyarak iki günde bitirebileceğiniz bir eser. MODEL FGITIM YAYINLARI

4. "Akdeniz'in mitoloji yuvası sonsuz ufuklarına bakan tepe, mini mini bir çiçek ormanıydı. Ince, uzun dallı badem ağaçlarının alaca gölgeleri sahile inen keçi yoluna düşüyor, ilkbaharın tatlı rüzgârıyla sarhoş olan martılar, çılgın naralarla havayı çınlatıyorlardı." Metinde aşağıdaki söz sanatlarından hangileri kullanılmıştır? AS Abartma-Kişileştirme B) Kişileştirme-Benzetme C) Tezat-Abartma D) Kişileştirme-Konuşturma