Söz Sanatları Soruları

Bahçesol BAMS- TÜRKÇE Bahçeşehir Koleji 6. SINIF HAFTA SONU ÖDEVİ - 30 - Sevgili Öğrencilerimiz, Bahçeşehir Soru Bankası'ndan Test-37 (Görsel Yorumlama) ve Test-89'u (Ünlemler) çözmeyi unutmayınız. 1. Aşağıdaki metinlerin türlerini ve anlatım biçimlerini verilen boşluklara yazınız. Dostluk konusu aklınıza geldiği zaman hep şu noktayı göz önünde tutmalısınız. Acaba dostluğu arattıran sebep güçsüzlük veya ihtiyaç mıdır? Acaba karşılıklı yardımlaşmaya girişirken insanların amacı tek başlarına pek başaramayacakları şeyi bir başkasının yardımıyla elde etmek, sırası gelince karşılığını yapmak midir? Siz de dostluk için bu gerekli bir neden olabilir ama yeterli bir neden olamaz, diye düşüyorsunuzdur eminim. Metin Türü: Anlatım Biçimi: Bir bayram sabahıydı. 11-12 yaşlarındaydım. Yanımda iki arkadaşımla beraber ailelerimizden harçlıklarımızı topladıktan sonra kapı kapı gezmiştik. Sokakta dolaşırken birisi sınıf arkadaşım olan iki kardeşle karşılaştık. Kendimizce bayramlaştıktan sonra harçlıklarımızdan bahsetmeye başladık. Bu iki kardeşin ailesi oldukça yoksuldu. Bizim de durumumuz pek iyi değildi aslında fakat harçlıklarımızı kıyaslayınca çok kötü olmuştum. Harçlığımı çıkarıp onların da harçlığı benimkisiyle eşit olacak şekilde onlara vermiştim. Metin Türü: Anlatım Biçimi: Dünyanın en yüksek yerinde yücelerden yüce bir dağ varmış. Ardında düşler, hayaller, güzellikler yaşarmış. Kaf Dağı'na bir giden oradan asla ayrılmazmış. Orayı bir gören dünyaya dönüp bakmazmış. Çünkü orada başı göklerde dolaşan kocaman devlerle mini minnacık cüceler yaşarmış. Metin Türü: Anlatım Biçimi: Güneş ışığı insanlar için sadece bir enerji kaynağı değildir. Örneğin mimarlar için projelerinde yeni boşluklar ve alanlar kazandıran bir tasarım aracıdır. Gün işığının en verimli kullanıldığı bina tasarımlarının birçok avantajı var. Güneş ışığından etkin bir şekilde yararlanmanın, enerji maliyetlerinin düşmesine neden olan ekonomik kazanımların yanı sıra insan sağlığı üzerinde olumlu etkileri olduğu da biliniyor. Metin Türü: Anlatım Biçimi:

1. Bir kum saatinde erimiş gibi, 4. Çi Zaman parça, an parça parça. H V E 1 Hangi zalim oktur delen bu kalbi? Göğsümden dökülen kan parça parça. Bu şiirin üçüncü dizesinde aşağıdaki söz sanat- larından hangisi vardır? (A A) Kişileştirme B) Abartma C) Konuşturma D) Benzetme

15. Aşağıda bazı söz sanatlarının açıklaması verilmiştir: • Abartma; bir niteliği, olduğundan çok daha üstün veya aşağı gösterme sanatıdır. • Kişileştirme, insana özgü bir niteliğin insan dışı bir varlığa aktarılmasıdır. • Zıtlık, birbirine zıt kavram veya durumların bir arada kullanılmasıyla oluşan sanattır. Aşağıdakilerin hangisinde, açıklaması verilen söz sanatlarından birine yer verilmemiştir? Üzülme, sen koskoca bir kayaysan eğer Rüzgâr senden küçücük bir toz alır gider. B) Tuttum zamanı yakasından, hesap sordum. Meğer zaman suçsuzmuş, bilmiyordum. C) Bakışının değdiği yer yanar, kül olur Sen bir kez gülünce zehir, bal olur. D) Gönüldeki birlik kalkandır dışa. Aldırma ayaza, yele, yağışa...

TÜRKÇE 13. Bir vakte erdi bizim günümüz Yiğit belli değil, mert belli değil. Herkes yarasına derman arıyor. Deva belli değil, dert belli değil. Konuşturma Tezat Benim adım dertli dolap, Suyum akar yalap yalap, Karlar etrafı beyaz bir karanlığa gömdü. Kar değil, gökyüzünden yağan beyaz ölümdü. Böyle emreylemiş Çalap (Tanrı), Derdim vardır inilerim. Konuşturma Tezat Konuşturma Tezat 1. çıkış II. çıkış III. çıkış IV. çıkış Şiirlerdeki söz sanatlarına göre hazırlanan etkinlik doğru bir şekilde takip edilirse kaçıncı çıkışa ulaşılır? B) II C) III A) I DIV

Aşağıdaki şiirlerde hangi söz sanatlarının kullanıldığını altlarına yazınız. Ağaç, çok sevdi çocuğu... Öperdi altın saçlarından Dudakları olaydı! 1. Gözlerim kapalı. Sadece dinliyorum; Yaprakların hışırtısını, Rüzgarın uğultusunu, Bir senfoniyi andıran kuşların sesini... Arif Nihat ASYA Küçük bir çeşmeyim yurdumun, Unutulmuş bir dağında, Hiç kesilmeyecek suyum, Yıldızların aydınlığında. Cahit KÜLEBI 2. Kitap dedi ki: Ben bilgiyim, ben hayalim, Ben bitmeyecek bir dünyayım. 4. M H 1.

c 18. Küçük bir çam ormanı... Vakit sabah. Arı, sinek, kuş sesi... Bir siyah gözlükten görülen yerde ve ağaç larda güneş parçaları. Sonra uzak, göğün kendi renginden biraz daha koyu kıyılara giden hudutlu bir deniz... İşte böyle bir yerde köyün insanlarını düşünüyorum. Kitaplar, bir zaman bana, insanları sevmek Yazım geldiğini, insanları sevince tabiatın, tabiatı sevince dünyanın sevileceğini oradan yaşama sevinci duyulacağını öğretmiştiler. Hayır, şimdi insanları kitapların öğrettiği şekilde sevmiyorum. Bu metinde kullanılan söz sanatının benzeri aşağıdakilerin hangisinde kullanılmamıştır? A) Köyde ona "Kör Mustafa" derlerdi. Bir gözü sola doğru biraz kaymıştı. Sağ tarafının beyazı ile göz kapağı arasında ciğer kırmızısı bir et parçası oturmuştu. Böyle mi doğmuştur? Yoksa çocukken bir şey mi batmıştır? Bu arızalı göz, öteki gözden daha parlaktır, daha siyah, daha canlı daha zekidir. Bana bir kamburu hatırlatıyor bu göz, tuhaf değil mi? Bütün kamburlar iyi yürekli, sevimli insanlardır. Arkadaş canlısıdırlar, şendirler. Ne severim kamburları! B) Bizim köyün lodos tarafı gayrimeskúndur. Orada fundalar, yabani meşe palamutları, koca yemişler, çalı süpürgeleri bir türlü ağaç hâline gelmeden ama ağacı taklit edercesine gelişir, birbirinin içine girmiş yaşarlar. Bütün bu fundaliklar Fino Kilisesi'nin malıdır. Kocaman, kirli sakallı, bir papaz funda lıkları bizimdir, diye arada bir dolaşır. İsteyen olursa ucuza kiraya verir. Ama kimse kiralamaz. Çünkü orman memuru buraları Orman Kanunu mucibince orman addeder. C) Kör Mustafa nasıl becerdi bilmem. Denize diklemesine inen bu çalılığın bir kısmını ne pahasına ayık- ladı, biliyor musunuz; tırnakları pahasına. O çalı çırpının sere sere geliştiği, bu denizlere diklemesine inen toprak öyle taşlık, öyle taşlıktı ki... Sonra Mustafa gündüzleri başka yerde çalışmak mecburiye- tinde idi. Akşam olunca çalıların arasına sakladığı kazmasını alıyor, gün ağarıncaya kadar söküyor, koparıyor, kazıyordu. Kazdıkça kaya, kazdıkça taş... Bütün bir yaz, bütün bir kış, orman memurunun tazyiki, çalı, palamut, defne, koca yemiş, diken, ot, kök ile mücadele ediyordu. D) Kaya bitip de yumuşak, esmer, pembe bir funda toprağı bir karış meydana çıkınca bir meşe palamu- dunun korkunç yılan gibi kökü önüne çıkardı. Onu sökünce orman memurunu karşısında bulurdu. O gidince zehirli bir diken başparmağını şişirirdi. Kazma körlenir, kürek bulamaz, taş yar gibi yığılırdı. İnsan büyüklüğünde bir kaya yumuşak toprağın üstünde, altındaki bir insan büyüklüğünde cüssesini hiç belli etmeden yosunlu yüzüyle dikilir. Omuzları, tırnakları, ayakları, göğsü, sırtı, bütün kuvveti ile 806 dayanır; onu yener, yıkardı. Kazma iş görmediği zaman yumruğu, yumruğu yetmediği zaman par- makları, parmakları kalın geldiği zaman tırnakları ile toprağı tırmalardı.

Raunt 18. Evvel sen de yücelerden uçardın biesplo Şimdi enginlere mi indin gönül add sbonell0 Derya deniz dağ taş demez aşardın Kara menzilin aldın mı gönül Habrysxuy Yukarıdaki dizelerde aşağıdaki söz sanatların- dan hangisi yoktur? A) Tezat VB) Tenasüp PC) İstiare E) Kinaye D) İstifham 7 Diğer sayfaya geçiniz. LO 5 N WAVM COM

2. Hayat bir barışır, bir küser, Bazen dur, bazen koş der Bezdirse de dağlar kadar dertler, Yaşanacak tek mutlu ana değer Bu dörtlükte aşağıdaki söz sanatlarından hangisi kullanılmamıştır? C) Konuşturma D) Tezat (Karşıtlık) A) Benzetme B) Kişileştirme

3. Söz sanatı; anlama derinlik, yoğunluk katmak ya da ifadeyi daha etkili hâle getirmek için başvurulan söz oyunlarıdır. Buna göre aşağıdaki dizelerin hangisinde yay ayraç içinde verilen söz sanatı yoktur? A Lambada titreyen alev üşüyor, B) Aydınlığa koştum karanlik çıktı Aşk kâğıda yazılmiyor Mihriban! Her sevgi, her vefa bir anlik çıktı (Kişileştirme) (Zıtlık) Bizim de kalbimizi kımıldatır yerinden Toprağa diz vuruşu dağ gibi zeybegin (Abartma) D Ağaçsız bir meydanda büyük kütükler yandı Haydutların karanlık yüzleri aydınlandı (Benzetme) Baar?. Diğer sayfaya geçiniz

Türica ( 8. SINIF-A 1. Bu akşam içimde maziden kalma duygular Ağla, geri gelmez o günler diyor II. Ey gönül, gidenden ümidini kes Kaçan bir hayale benziyor herkes Ill. Ne görsem ötesinde hasret çektiğim diyar Kavuşmak nasıl olmaz mademki ayrılık var IV. Duyduğum bir ses Beni götürdü maziye Yukarıdaki dizelerde görülen söz sanatları hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenemez? geride AVíde insan dışındaki bir varlık konuşturulmuştur. V dubour Bygi'de nitelikçe zayıf olan unsur, güçlü olana benzetilmiştir. -- guglo olon, Zoyf olona By dire birbirine karşit durumlara yer verilmiştir. ✓ couusmak (oscille benzetilmis PY I'te insan dışındaki bir varlık kişileştirilmiştir. ( Ses) v

N za =0 2 21 5. Bu şehrin göğünde sürekli bir duman, yollarında yuvarlanan toz bulutları vardı. Yakıcı güneşin altında harap olmuş sokaklar, evler, hanlar, hamamlar, pencereler, çerçeveler renkleri solmuş bir tabloyu andırıyordu. Bu metinde aşağıdaki açıklamalardan hangisine uygun bir söz sanatı yapılmıştır? A) Вir kavramı kendisinden nitelikçe daha güçlü bir kavrama benzetme B) Insan dışındaki bir kavrama insana ait özellikler yükleme C) Bir durumu olduğundan daha çok ya da daha az gösterme D) Insan dışındaki bir kavramı insan gibi konuşturma

5 Yolun sonunda cennetten bir ovaya varmıştık. Bu cümledekine özdeş bir söz sanatı aşa- ğıdakilerden hangisinde vardır? ATÜç gündür yağmur yağıyor, çok şükür ku- raklık çekmeyeceğiz. Bt Yüce dağlar birbirine göz eder, rüzgâr ile mektuplaşır. et Güvenme varlığa, düşersin darlığa diye bo- şuna dememişler. Dj Pamuktan bir ormanın ortasında kuşların sesini dinliyorduk. Ankara Yayıncılık

Soz Santan (Kiitytirme - Kom 4. Ayağıdaki dizelerde iseytirme ya da konuşturma savrdan once hand om van niz. Kiyileştirilen ya da konuşturulan varik ya da varan betina WESTYLE Göklerin yoruldumu Dünyaya geldigin zaman? Azgin sular duruldu mu Dünyaya geldigin zaman? Sabahattin Ali Soz sanat Varik KOOR meyim yurdum Untuimus bir daginda Hickeyecek suyum Yaydiga Chi Soz sanat Vorlik 3 Yasiamis başını bir yosun tagina balik Agliyordu... Gozlerimle gördüm Gözyaşlan maviydi. (Fethi Girny) Söz sanat Varlik: Kurt sordu. Peki, ima? - Hiç, dedkopek, sadece an over Vazifeniz yabanciara pidet, Evdekilere hürmet gostermekten bat La Fontaine Söz sanat Varlic 5 B Benim her derdime ortak sen oldun Aglarsam ağladın gülersem güldün Sazım bu sesleri turnadan m'aidin Pençe vurup saniteli sızlatma (Aşık Veysel) Söz sanat; Varlık: Tukihocan yiligi tutmuş bir gün, Hacıleyleği yemege buyur etmis - Ama demis tilki bizde misafir Umduğunu değil, bulduğunu yer (La Fontaine Soz sanat Varlik: 7 8 Ben küçücük bir agacim, Yurdumun bir bahçesinde, Topraklar tüterken görün. Dallar da çiçeklensin de. (Halim Yagcioglu) Söz sanat: Varlik: Motor sesleriyle uyanır sabah Kekik kokusuna boyanir sabah Ozene bezene yaratmış Allah, Ne geniş, ne dardir güneyleri (Abdurrahim Karakoç) Söz sanat: Varlik 101 Metin Türleri ve Söz Sanatlar

15 Bir vakte erdi bizim günümüz Yiğit belli değil, mert belli değil. Herkes yarasına derman ariyor. Deva belli değil, dert belli değil. Konuşturma Tezat Benim adım dertli dolap, Suyum akar yalap yalap, Böyle emreylemiş Çalap (Tanrı), Derdim vardır inilerim. Karlar etrafı beyaz bir karanlığa gömdü. Kar değil, gökyüzünden yağan beyaz ölümdü. Konuşturma Tezat Konuşturma Tezat 1. çıkış II. çıkış III. çıkış IV. çıkış Şiirlerdeki söz sanatlarına göre hazırlanan etkinlik doğru bir şekilde takip edilirse kaçıncı çıkışa ulaşılır A) I B) || C) III D 1 4. ***

19. Aşağıdaki bölümlerin hangisinde söz sanatı yok- tur? , \) Yüreğim, serçelerin yerini kirpilerin aldığı bir ko- ruluktu. Bu mutsuzluk resmini bozan tek şeyse gamzelerinde çırpınan gün ışığıydı. B. Söke Ovası'nda ekinlerin düğünü vardı. Ey aci- dan damıtılmış yaşama sevinci! Sen ne güzel, ne değerlisin. C) Yılların yorgunu, emektar, sapsarı bir sandalye- ye sessizce oturdu. Uzun kirpikleri vardı. Herke- si uzaktan uzağa takip ediyordu. Oturduğumuz masanın yanına birdenbire serçe- ler kondu. Ihlamur ağaçlarının olduğu yerden bir rüzgâr esmeye başladı.

3. Zifiri karanlıkta gelse şiirin hasi Ayak seslerinden tanırım Ne zaman bir köy türküsü duysam Şairliğimden utanırım (Bedri Rahmi Eyüboğlu) Bu dizelerde kişileştirilen varlık aşağıdakiler- den hangisidir? A) Türkü C) Karanlık B) Şiir D) Ayak