Söz Sanatları Soruları

Aşağıda bazı söz sanatlarının açıklaması ve- rilmiştir: Benzetme, bir varlığın niteliğini daha iyi anla- tabilmek için o niteliği eksiksiz taşıyan başka bir varlığın örnek gösterilmesidir. Kişileştirme, insana ait özelliklerin insan dışı varlıklara aktarılmasıdır. Abartma; bir niteliği, olduğundan çok daha üstün ya da aşağı gösterme sanatıdır. Zitlik, birbirine zıt kavram veya durumların bir arada kullanılmasıyla oluşan sanattır. Buna göre, Yokuş aşağı koşan rüzgâr, Kisiles time isileştirme Savuruyordu altın yapraklarını ağaçların. O yapraklar ki Kurbanıydı acımasız sonbaharın, Boynu büküktür artık, uring Başı göklere değen ulu çınarin. dizelerinde, açıklaması verilen söz sanat- larından hangisine başvurulmamıştır? Kisileştirme zitlik 2 Benzetme DA Abartma

SÖZ SANATLARI 10. Abartma, bir niteliği olduğundan daha üstün ya da aşağı gösterme sanatıdır. Kişileştirme, insana özgü bir niteliğin insan dışı bir varlığa aktarılmasıdır. Aşağıdakilerin hangisinde bu söz sanatlarının ikisine de başvurulmuştur? A) Güneşin ilk ışıklarıyla birlikte altın rengine boyanan ovanın bir ucu ta ufka kadar uzanıyor- du. Gündüzleri ovada çalışanlar hiç eksik olmazdı. Güneşin ovayı yakıp kavurduğu öğle vakti bile bazı köylüler tarlalarında çalışırdı. Onlar alışmıştı buranın sıcağına. Nasıl alışma- sınlardı, burası onlar için ekmek demekti. Çevre köylerin sakinler tarafından hayalet köy olarak biliniyordu bu terk edilmiş köy. Hak- kinda ne efsanelern hikâyeler uydurulmamıştı ki... Köyün girişinde bir devi andıran ka- yaları geçince yolun ik tarafına dizilmiş ahşap evler zamana tanıklık etmenin bilgeliğiyle sapasağlam duruyordu aslında C) Deniz kıraç bir toprağa dönmüştü, günlerdir hiç balık tutamamıştık. O gece de ümitsiz çıkmıştık ama deniz bu sefer hiç ummadığımız kadar cömert davranmıştı bize. Dünyanın bütün balıkları ağımızdaydı. Gece yarısı ağlarımızı toplayıp limana döndüğümüzde diğer balıkçılar da gözlerine inanamamıştı. D) Bizim sokağın sonundaki tek katlı, bahçeli evde oturuyordu Muhsin amca. Pamuğu an- diran sakalları yüzünden çocuklar Pamuk Dede derdi ona. Kulaklarının iyi duymadığını söylerdi ama canı istedi mi iki sokak öteden gelen sesleri bile duyardı. Sevecen biri oldu- ğundan herkesle iyi anlaşırdı. konusma niteliğinin insan dışı varlıklara aktarılması sanatıdır.

15. (1) Yahya Kemal'in şiirlerinde geçen kelimeleri kum tanelerini kalburdan geçirircesine inceliyor Beşir Ayvazoğlu. (II) Fakat bu incelemeyi yaparken dünün koşullarını düşündürüp yarına mesaj gönderiyor. (III) Tabii büyük taşlar misali o derin kelimeler kalburun üstünde kalıyor hâliyle. (IV) İşte bu şekilde o kelimelerin usta şaire ne fisil- dadığına da dikkat ediyor. (V) Alfabetik sıraya göre giden bu çalışmadan her okur bir şeyler katabilir kendine. Bu metinde numaralanmış cümlelerin hangilerinde aynı söz sanatı kullanılmıştır? A) I ve 11 B) I ve III C) III ve IV D) IV ve v

15. Bir sanat eserinin değeri sanatçının ona içten bir dokunuşu ile artar. Sanatçının sihirli parmaklarıy- la işlenen sanat eseri sanki dağın zirvesine ulaş- mış bir dağcıyı andırır. Yukarıdaki metinde hangi söz sanatı yapıl- mıştır? B) Benzetme A) Abartma C) Kişileştirme D) Konuşturma

15. SÖZ SANATLARI Kişileştirme, insana ait özelliklerin insan dışındaki varlıklara verilmesiyle ortaya çıkan söz sanatıdır. Gözleri dolmuş bulutların, aktı akacak yağmur gibi gözyaşlan Benzetme anlamı güçlendirmek amacıyla aralarında ortak nitelikler bulunan iki varlıktan benzetme yönü bakımından zayıf olanın güçlü olana aktarılmasıdır. Bu gurbet gecelerinde yatak çivi gibi batar vücuduma, uyuyamam bir türlü Tezat, birbirine zit kavram veya durum- larin bir arada kullanılmasıyla oluşan söz sanatıdır. Yalnızlığımı alıp yürürüm kalabalıklar içinde. Aşağıdakilerin hangisinde, açıklaması verilen söz sanatlarından herhangi birine yer verilmemiştir? A) Sessiz bir çığlık olur kesilen her ağacın gövdesi B) Kuşlardan aldım selamını senin, Uzanıp öylece yatarken toprak üstünde. Bu bahar da dinmedi özlemin senin. C) Masada durur resmin, bakarım nemli gözler ile D) Vurulup tertemiz alnından uzanmış yatıyor. Ağlama, der kalem bile Bir hilal uğruna ya rab, ne güneşler batiyor!

42. Seslenme bildiren bir söz kullanılmıştır. Koşula bağlı bir durum vardır. Karşıtlıktan yararlanılmıştır. Abartma yapılmıştır. Aşağıdaki dizelerin hangisinde bu özelliklerin tümüne yer verilmiştir? A) Suları yakacak bir damla olsan Umman cûşa gelir (coşar), taşar yiğidim Bu soylu yol tuzaklarla doludur Kimi koşar, kimi düşer yiğidim B) Nadanlara (kötülere) kulak asma Gariplere sakın küsme insanlıktan ümit kesme Yüreğinle yürü dostum C) İşkence yaptıkça bana gülerdi Bunda yalan yoktur herkes de gördü Bir çekirdek verdim dört bostan verdi Benim sadık yârim kara topraktır D) Konuşmak bize mahsus Olsa da bir güzel süs Ya hayır de yahut sus Dili incitme gönül

40 Fen Bilimi 20 Soru - 30 D A Kasabalarda hayat, bozkırda yapılan yolculuklar misalidir. Her tepenin ardında yeni ve farklı bir manzara çıkacakmış duygusu. Ama hep birbirine benzeyen, incelen, kivrılan, kaybolan veya uza- yan yollar ... Bu parçada başvurulan söz sanatı aşağıdakilerin hangisinde yoktur? 6. Sinema, çok güçlü bir sanat dalıdır diğer sanat dallarının aksine, zaman şini yakalayıp tutabiliyor. Sanatlar zamana damgasını vuran tek dal ol ma sayesinde, aynı film makarası kez izlemek mümkün. Bu parçada yer alan sözcük vey le ilgili olarak aşağıdakilerde söylenemez? A) Raif Efendi, "Madonna delle Arpie" isimli tablodaki Madonna karşısında donar kalır. Tabloya o kadar hayran olur ki sık sık tabloyu görmeye gider ama başka gözlerin kendisini takip ettiğini fark etmez. B) Sinemamızın, her tarafı delik deşik bir gemiyi andırdığını düşünürüm. Yönetmen, bu geminin kaptanıdır, gemiyi sonu belli olmayan bir yolculuğa çıkaracak kaptanı. Bütün güvencesi ise inançlı ve çalışkan tayfaları yani ekip arkadaşlarıdır. C) Sanat; yeryüzünde ve insanların içinde olup bitenleri, dokunduğu her şeyi güzelleştiren ay işığı gibi tatlı bir rüya bulutunun arkasından göstermek zorundadır. Sanatçının emeğinin değer gör- mesi de bu tatlı rüya meraklılarına bağlıdır. D) Hepimiz, korkuluksuz bir köprüde yürüyoruz sanki. Tutunacak bir şeyler arıyoruz hayatta hep. Tutunacak bir şey olmadı mı insan, yuvarlanır gider bir boşluğa. Tramvaylardaki tutamaklara tutunur gibi uzanıp tutunur insanlar. Kimi zenginliğine tutunur, kimi işine, sanatına; kimi çocuk- larına.. 46 5 SİNAN KUZUCU özümlü A) Dal" sözcüğünün sesteşi va "Film makarası" sözüyle a yapılmıştır. "Tutmak - yakalamak" söz lamlıdır. "Damga vurmak" sözü de

Kişileştirme (teşhis), insana ait özellikleri insan dışındaki varlıklara aktarma sanatıdır. Karşıtlık (tezat), birbirinin zıddı olan duygu, düşünce ve durumları aralarında bir ilgi kurarak dile getirme sarandë Buna göre aşağıdaki dizelerin hangisinde hem kişileştirme hem de karşıtlık sanatına başvurulmuştur? A) İçerim köz, dışarım kar Savruluyor son umutlar B) Sade dosta değil düşman iline Insanlik, adalet saçtık da geldik C) Sesimde bulursun suskunluğumu Yalnızlık içimde çığlık çığlık susuyor D) Yolların bayram telaşı da ne Günleri mi şaşırdın yoksa bugün arife mix

1. Kişileştirme (teşhis), insana ait özellikleri insan dışındaki varlıklara aktarma sanatıdır. Buna göre, İşte şimdi salondayız. İçeride dolaşmaya başlıyoruz. İlk olarak sırtını, mor duvar kâğıtlarıyla kaplı duvara daya- mış, en az 80 yıllık olduğunu tahmin ettiğim koltuğun kurumu dikkatimi çekiyor. Elimde olmadan etkilenip biraz çekingen bir şekilde selamlıyorum onu. Hemen yanındaki bir abajur -kumaş kaplaması sarardığı için olsa gerek- mahcup bir edayla duruyor. Görünmek is- temiyor gibi. Onun yanında büyük bir konsol, konsolun üzerinde de bir gramofon var. Kim bilir ne güzel şarkılar dinledi senden bu evin sakinleri, diyorum gramofona bakarken. Konsolun üzerinde çeşit çeşit biblo, bir de tablo dikkatimi çekiyor. Tablo kızıl saçlı, beyaz tenli, gencecik bir kadına ait. Öyle hüzünlü bakıyor ki genç kadın, gözlerimi kaçırıyorum tablodan. Biblolara dönü- yorum. Bir kedi biblosu, patisini gramofonun kenarina atmış, yaramazlık yapıyor. metninde aşağıdaki varlıklardan hangileri kişileşti- rilmiştir? ma A) Koltuk, abajur, gramofon B) Gramofon, abajur, tablo C) Abajur, biblo, koltuk osobnesh Tablo, abajur, biblo en goy (

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde insana özgü bir nitelik, insan dışındaki bir varlığa aktarılmıştır? A) Benim doğduğum köylerde insanlar gülmeyi bil- mezdi. B) Tepeyi aşınca karşılaştığımız manzara gözlerimi kamaştırdı. C) Rüzgârlar söylüyor şimdi şarkımızı yüce dağ ba- şında. D) Bu kuru soğuk yüzünden herkes evine kapanmıştı.

8. Lapa lapa kar yağıyor. Evin alt tarafında bu- lunan akarsuyun sesi bize kadar geliyordu. Şiddetli fırtınanın et- kisiyle ağaçların kup- kuru dalları birbirine el sallıyor, dallardaki kuşlar durmadan yer değiştiriyordu. Zaman ilerledikçe kar kızgınlığını artırıyor, etrafı beyaza boyuyor- du. Bu parçada kişileştirilen varlıklar aşağıdakile- rin hangisinde birlikte verilmiştir? A) akarsu - kar B) firtina - ağaçlar C) dallar - kar D) kuşlar - akarsu

Her şeyden önce, bu yapıların dış görünüşü sizi içeride göreceklerinize hazırlamıyor. Kasvetli dış cephe hapishaneyi andırırken iç mekan bir konser salonu gibi önünüzde açılıveriyor. Beş katlı ahşap galeriler işıklı bir avlunun etrafında görkemli bir şe- kilde yükseliyor. Ahşaptan inşa edilmiş katlarda, bir- birinin aynı boyutlarda küçük odalar âdeta mimari bir nakarat gibi sıralanıyor. Koridorlar kat boyunca dönüyor ya da kıvrılıyor. Bu metnin anlatımında aşağıdakilerin hangisin- iden yararlanılmamıştır? Ankara Yayincilik (52 Kişileştirme C) Karşılaştırma BVBenzetme DXBetimleme

15. Aşağıda bazı söz sanatlarının açıklaması verilmiştir: Mübalağa (abartma); bir niteliği, olduğundan çok üstün veya aşağı gösterme sanatıdır. Teşbih (benzetme), sözün etkisini artırmak için aralarında değişik yönlerden ilgi bulunan iki şeyden zayıf olanın kuwetli olana benzetilmesiyle oluşan sanattır. intak (konuşturma), insan dışındaki bir varlığın konuşturulmasıyla oluşan sanattır. A Aşağıdakilerin hangisinde, açıklaması verilen sanatlardan herhangi birine yer verilmemiştir? A Sana çirkin dediler, düşmanı oldum güzelin / Yaşadın beş sene kalbimde, misafir demedim BL kul Mustafa karakolda gezerken / Gülle kurşun yağmur gibi yağarken C) Ölüm indirmede gökler ölü püskürmede yer / O ne müthiş tipidir savrulur enkaz-ı beşer D) Küçük bir çeşmeyim yurdumun / Unutulmuş bir dağında / Hiç kesilmeyecek suyum/Yildizların aydınlığında

36. Yağışlı bir gündü. Yağmurdan islanmış küçücük bir kedi yavrusu bulmuştuk sokakta. Ac diğimiz için eve getir- miştik Kedi, o denli kuçüktu k: kedinin adını Damla koyduk: Damla büyüdü, buyüdü, damla olmaktan çıktı. Bir büyüdü ki sormayın gitsin Ona ne siit vetiştirebildik ne de mama... Bu parçada aşağıdakilerden hangisi vardır? D) Benzeme C) Abartma B) Koruşturma A) Kişileştirme

Verdi tüm TÜRKÇE 6. Aşağıda bazı söz sanatlarının açıklaması verilmiy- tir antak konuşturma), insan dişindaki bir varligin konuşturulmasıyla oluşan sanattır. Mübalağa qabartma bir niteliği, olduğundan çok ustun veya aşagı gösterme sanatıdır Tezat arşitlik), birbirine zl kavram veya du rumların bir arada kullanılmasıyla oluşan sanat tir. Il Dogeco.com buz tutmuştu III Sokson dort yordu Apagidakilerde "numaralanmis dan biri doto A) Yok olmak 1) Rozgür vey uzaga git Cocok hizli Di Ucar gibi Aşağıdakilerin hangisinde açıklamasn verilen sanatlardan herhangi birine yer verilmemistir? Al şakaklarıma kar mi yağdı ne var? Benim mi Allah'ım bu çizgili yüz Neden böyle düşman görünürsünüz @zat Yillar yıf dogtertaigim aynalar B) Ve kalbin sana sorar Bakıp geçmekte ne var? Sen de her insan kadar Orlara aşinaydin cy Tekerlekler yollara bir şeyler anlatiyor Uzun yollar bu sesten silkinerak yatıyor Von- Kendimi kaptırarak tekerleğin sesine Uzanmışım, kalmışım yaylının siltesine D) Sabahleyin gökyüzü parlak, ufuk açıktu Güneşli bir havada yaylımız yola çıktı Bu gurbetten gurbete giden yolun üstünde Ben üç mevsim değişmiş görüyordum. üç günde 9. Aşağıdaki verilen an SEVINC YAYINLANCO A) Onüm ça bo (Tasal B) Bina buze C) Hafte filmir D) Kar U düşi 10. Ay 3 7. (1) Newton, yer çekimi yasasının haricinde hareketin üç yasasını geliştirdi. (II) Kendi icat ettiği yeni bir matematik yönteminden yararlanarak nesnelerin uzaydaki hareketini açıklamak üzere bu yasaları kullandi. (III) Çizdiği bir şekilde yeterli bir kuvvetle yana doğru forlatılan bir nesnenin Dünya'nın yörün- gesine gireceği görülüyor. (IV) Uydular ve uzay istasyonları, tipki Newton'un bu kuramında öngör- duğu gibi davranir Gunt gözle Şenli Yuk lere

CIRSALDA ÖLÜM Anlatım Biçimleri ve TEST 4 6. Edebiyatta kahramanlar, yaşadıkları çevrenin in- sanı değildirler sadece; kendi coğrafyalarini aşar- lar, tüm insanlığın özelliklerini yansıtırlar. "Üç Ay- nali Kirk Oda" da Amerikalı Alice, Beyoğlulu Aliye ve Ali bir bütünün parçaları gibidir. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden han- gisine başvurulmuştur? A) Tanık gösterme B) Benzetme C) Karşılaştırma D) Tanımlama E) Örnekleme