Sözcüğün Yapısı Soruları

10. Oldukça şiddetli bir yağmur bastırmıştı. He- men saçakların arasına sığındım ama saçak- ların arasından süzülen yağmur damlalarına engel olamıyordum. Üstüm başım sırılsıklam olmuş, hafiften de üşümeye başlamıştım. Gök gürültüsünden ve çakan şimşeklerden korkuyordum ama yine de çok mutluydum, içim içime sığmıyordu. Yağmur damlalarının şırıltısı içli bir türkü gibiydi benim için. Hele yağmurdan sonraki toprak kokusu... Ben gibi toprağa hasret olanlar için cennettir. Bu metinle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Farklı duyu organları ile ilgili ayrıntılara yer verilmiştir. isemyayinci B) Yazar yaşadıklarını kendi ağzından an- latmıştır. C) Okura belirli bir konuda ayrıntılı bilgi ver- mek için yazılmıştır. D) Sözün etkisini artırmak için deyim kulla- nılmıştır.

1. Dünya edebiyatında zirve yapmış isimlerden üçü- nü okuma fırsatı buldum. Her bir kitap aşağı yukarı 400 sayfaydı. Kısa sürede bu kadar kitap okumam dilleriyle ilgiliydi. Farklı ülkelerin kitapları olmasına rağmen dilimize o kadar güzel çevrilmişti ki "oku- ma heveslisi" bir okur olarak bu kitapları okurken hiç zorlanmadım. Bu parçada geçen "okuma heveslisi" sözüyle an- latılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Sadece çeviri kitaplarla yetinen B) Yerli yazarlardan çok yabancıları tercih eden C) Alanında uzman olarak değil keyif için okuyan D) Yazarlık deneyimi zayıf olan

1. Aşağıdakilerin hangisinde "gelmek" sözcüğü "izlemek, takip etmek" anlamında kullanılmıştır? A) Yurdumuzda birçok meyve yetişiyor, mesela bu muzlar Anamur'dan geliyor. BY Bu kadar boş söz yeter, artık esas konuya gel. Saatlerdir büfenin önünde ağaç oldum, ne gelen var ne giden. Öğretmen önden gidiyor, öğrenciler arkadan geliyordu.

- A - TÜRKÇE - A- 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde virgül (,) kullanılmaması anlam karışıklığına neden olur? A) Bu, birçok genetik hastalığın tedavisiyle ilgili olarak umut olabilecek bir çalışmadır. B) Karşı komşumuz, Rafet amcanın arabasını park ettiği yerden çıkarmaya çalışıyor. C) Bursa Yeşil Cami, Çelebi Mehmet tarafından Mimar Hacı İvaz Paşa'ya yaptırılmıştır. D) Bakanlık, kasım ayı örnek sorularını https://odsgm.meb.gov.tr adresinden yayımladı. A 11. Yer Zama Kişi An A

16. Aşağıdaki tabloda verilen cümlelerden hang sinde "hak" sözcüğü anlamına uygun örneklen dirilmemiştir? A) Adalet Dava veya iddiada B) gerçeğe uygunluk, doğruluk Karar verirken hak tan ayrılmamalı. D) Pay Bu davada hak gör- müyorum. C) Verilmiş emekten do- Annelerin hakkı öden ğan manevi yetki mez. Bir haftalık çalışma nın hakkı buydu işte. 18

7. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde ikileme farklı bir yolla oluşturulmuştur? A) Apar topar hazırlanıp bu şehirden ayrılmışlar. B) Mahalleyi buram buram çiçek kokuları sarmıştı. C) Çocuk ağlaya ağlaya annesine sarıldı. D) Böyle zayıf bir bilgiyle bizi yargılaman doğru değil.

SÖZCÜK DÜZEYİNDE ANLAM VE KAVRAMLAR Türkçe 5. Sinif ETKİNLİK 12 Aşağıdaki cümlelerde geçen sözcükleri alfabetik sıra- ralayınız. 1. 2. Babam bana kırmızı bisiklet aldı. Öğretmenimiz derse heyecanla girdi. 3. Bahçede tavuk besliyorlar. 4. Ak sakallı, sevimli bir dedesi varmış. 5. Yaz tatilinde dayımları ziyarete gittik. 6. Ablam patates ve soğan yetiştiriyor. ETKİNLİK 13

eye 4. Aşağıdaki cümlelerde geçen kelimelerden hang nin tamamı isimdir? A) Niyet, insanların amaca yönelimleridir. B) lyi insanlar hep kazanır. C) Güzel gören güzel düşünür. D) lyilik eden iyilik bulur. f 5. 1 1 Gdzde, Ista mek için ta sye bineca başina her yazması ge Buna göre binmiştir? Irm

ADIN-SOYADIN ELF Yüksel Birgün ölümünün yaklaştığını anlayan bir çiftçi yataginin başına üç oğlunu çağırarak: 'Sevgili yavrularım size miras olarak bırakacak bir attan başka bir şeyim yok. At, üçünüzün olsun. Onu sıra ile kullanın. Bir gün biriniz, bir gün diğeriniz yemini. suyunu versin.' demiş. Çiftçi ölmüş. En büyük kardeş atı almış. Bütün gün sabahtan akşama kadar çalıştırmış. Önüne bir avuç ot bile koymamış. İçinden :'Nasıl olsa yarın kardeşim alacak atı. O yemini verir ben de kazançlı çıkarım.' demiş. Ertesi gün ortanca kardeş atı alıp sırtına çuvalları yüklemiş. At. ağır yükün altında bütün gün inlemiş durmuş. Akşam olunca bacakları titreye titreye ahura dönmüş. Ikinci kardeş de: Nasıl olsa yarın bol bol ot yer. Bu gece bir şey yemese de olur." diyerek zavallı ata bir şey vermemiş. Ertesi gün atı en küçük kardeş almış. O da sırtına bir sürü odun yüklemiş. At güçlükle yola koyulmuş. Birazdan açlıktan dizleri bükülmüş. yere yıkılmış ve bir daha kalkamamış. 2. Çiftçi, oğullarını neden yanına çağırıyor? (5) SORULAR 11Okuduğunuz metindeki olay yer, zaman ve kişilerini aşağıya yazınız. (8 puan) OLAY YER ZAMAN 3. Büyük oğul neden ata yiyecek vermiyor? (5) 4. Metnin ana düşüncesi nedir? (10) 5. Metne bir başlık yazınız.(5) Çocuk Hikâyeleri (Rıza AKDEMİR) KİŞİLEK ?

12. (l)Türk edebiyatının geleneğinde yıllıklar önemli bir yer tutar. (II) Mehmet H. Doğan'ın şiir yıllıkları ve Kemal Gündüzalp'in öykü yıllıkları bunlara örnektir. (III) Bu yıllıklarda bir yılın dökümü yapılır, o yıl yayımlanan eserlerden seçmeler yayımlanır, yıl içinde yaşanan edebiyat tartışmaları özetlenirdi. (IV) Yıllıklarda bir de soruşturma bölümü vardı ki burada edebiyatçılardan o yıla ait genel bir değerlendirme yapmaları istenirdi. (V) Ne yazık ki giderek zayıflayan bu değerli çalışma alanını yeniden canlandırmak niyetindeyiz. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıda söylenenlerden hangisi yanlıştır? A) I. cümle kurallı, basit, eylem cümlesidir. B) II. cümlenin yüklemi isimdir ve üç ögesi vardır. C) III. cümle bileşenleri arasında öge ortaklığı bulunan sıralı cümledir. IV. cümle ki'li birleşik cümledir. E) V. cümle girişik birleşik yapıdadır.

. Cevdet aracını üç numaraya park etmiştir. Siyah ve beyaz araçlar arasında iki araç vardır. ● Aslı'nın aracı kırmızı renklidir. • Deniz aracını ne en sona ne de en başa park etmiştir. Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi kesin olarak söyle ● A) Deniz'in aracının rengi beyazdır. C) Berat'ın aracının rengi siyahtır. "Bir insan hangi limana ulaşmak istediğini biliyorsa onun için her rüzgâr uygundur." Aşağıdakilerin hangisinde bu cümlede örneği bulunmayan bir fiilimsi türü kullanılmıştır? A) Okulların açılacağı gün çok sevinmiştim. B) Bu sessiz bekleyiş fırtınanın habercisiydi. CYarın okula gitmek istemediğini söyledi. D) Sinava bir hafta kala da çalışılmaz ama. Sor 8. Sınıf Foto 1 03:59 B)mar'ın D) Beyaz a 7. Ar M H S B d

Q TÜRKÇE 5. (1) Avustralya Ulusal Üniversitesinden bir grup bilimin- sanı, bir nötron yıldızını yutan kara delik tespit ettikleri- ni duyurdular. (II) ABD'deki LIGO ve İtalya'daki VIRGO adlı gözlem evlerinden 14 Ağustos 2019 tarihinde, bu olayla ilgili yer çekimi dalgaları gözlemlendi. (III) Bu yer çekimi dalgalarının, yaklaşık 900 milyon yıl önce bir kara deliğin bir nötron yıldızını yutması sonucu oluştu- ğu düşünülüyor. (IV) Olay, o kadar önce gerçekleşmiş- ki dalgalar bize 900 milyon yılda ulaşmış. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisin- de yazım yanlışı yapılmamıştır? A) I. B) II. C) III. D) IV.

D) Ribar Saygılı Meraklı 4. Yıllar önce Borneo adasındaki bazı köylerde sıtma salgını başlar. Sivrisineklerin yol açtığı bu hastalığı durdur- mak için bir böcek ilacının kullanılmasına karar verilir. İlaç etkisini gösterir ve sivrisinekleri öldürür. Köylüler has- talıktan kurtulur ancak bir süre sonra yaşadıkları kulübelerin sazdan yapılmış çatıları çökmeye başlar. Tırtılların sazları yemesi yüzünden çatıların çöktüğü anlaşılır. Tırtılları yiyen arıların ilaçtan etkilenerek ölmesi tırtılların sayısını artırmıştır. Köylüler kulübelerinin çatılarını yenilemek zorunda kalırlar ama sıtma salgınından kurtulduk- ları için mutludurlar. Bu metinden hareketle aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? A) Doğa, birbirine bağlı parçalardan oluşan bir bütündür. 8) Doğaya yapılan bütün müdahaleler olumsuz sonuç doğurur. Hastalıkları önlemek için doğaya uyum sağlamak gerekir. D) Sağlam yapılmayan bütün yapılar çökmeye mahkumdur.

TÜRKÇE 13. Fiil, ad kök veya gövdelerine gelerek bağlı ol dukları kelime gruplarına göre kelimeler ara- sında durum (hál), iyelik, çokluk, zaman, kişi ilişkisi kuran ancak herhangi bir şekilde ek- lendiği sözcüğün anlamını değiştirmeyen ek- lere "çekim eki" denir. 14. ( Bu açıklamaya göre; f fit. Küçükken ben de senin gibi dalgıç olmak Son yazısından artık emekli olduğu anla- şılıyor. istiyordum. III Bu tip mahalleler için komşuluk epey önem- lidir. IV. Bu evi diğerlerine göre hesaplı bulduğu belli. cümlelerinin hangisinde altı çizili sözcük yal- nızca çekim eki almıştır? B) H. RULL. SOBN

6. >>> SÖZCÜK YAPISI UYGULAMA 8 Aşağıdaki cümlelerde kullanılan türemiş yapılı sözcükleri belirleyip karşılarındaki kuu yazınız. Deniz çok dalgalıydı, biz de sahilde güneşlendik. 5. 1. 2. 4. 3. < Ayakkabılarını giydi, hızlıca çıktı. Kitaplıkta tarih, felsefe, coğrafya kitapları vardı. Annem marketten pilavlik pirinç aldı. Silgimi sınıfta unutmuşum. Mehtap'ın günlük, haftalık ve aylık planları var. 2

Soru 4 Yapım ekleri, kelimenin anlamını değiştirir, yapıca onları etkiler. Çekim ekleri ise kelimeleri durum, zaman ve çeşitli yönlerden etkiler, anlamını değiştirmez, yapıca etkilemez. Türkçe Öğretmeni Engin Bey, öğrencilerine yukarıdaki bilgileri aktarır ve onlardan kuracakları cümlede hem yapım hem de çekim eki almış olan bir kelime kullanmalarını ister. Sümeyye: Dedem, suluğumu doldurmama yardım eder. Berat: Saçım, dedemin saçlarıyla aynıymış. Ömer: Babaannem, dondurmamı bana yedirdi. Evliya: Evimizin arka caddesinde kocaman bir oyuncakçı dükkanı var. Öğretmenin istediği uygulamayı doğru yapan iki öğrenci hangi seçenekte verilmiştir? A) Sümeyye/Ömer B) Berat/Evliya C) Berat/Ömer D) Sümeyve/Evliva *** T.0.A. Ay Ser