Anlatım Biçimleri Soruları
Ortaokul Türkçe
Anlatım Biçimleri5. Turna katarlan geçiyordu gölün üstünden, gölgeleri maviye dönüşerek. Van Gölü, günün her anında bir renk
cümbüşünde yıkanıp anınıyordu. Bir bakmışsın, göl bir anda som turuncuya kesmiş. Bir bakmışsın, gölün ucun-
dan bir mor şimşeği girmiş, bütün gölü som mora boyayarak öteki ucundan çıkmış, ak köpüklü dalgalarla
bütün gölü süsleyerek.
Bu metnin anlatımında;
Bir kavramın niteliklerini ortaya koyarak açıklama,
II Okuyucuyu bir olayın içinde yaşatma,
Anlatılanları okuyucunun zihninde canlandırma,
V. Okuyucuyu bir konuda ikna etme
yollanından hangisine basvurulmustur?
B) II
AM
CHII
DUV
Ortaokul Türkçe
Anlatım Biçimleri20.
Bugünkü şairlerimizin çoğu (1) başkalarının gösterdikleri yoldan gidiyor (II) eskiden kal-
ma duyguları söylüyor. Birtakımının yeni gözükmesine bakmayın (III) onlar da bundan on
beş yıl öncekini taklit ediyor. Beş yüz yıl önceki eskidir de on beş yıl önceki eski değil mi-
dir? Bir şairin kendi oluşturmadığı (IV) kendi üretmediği her şey eskidir.
Bu metindeki numaralanmış boşlukların hangisine noktalı virgül (;) getirilmelidir?
A) I.
B) II.
C) III.
D) IV.
Ortaokul Türkçe
Anlatım Biçimleriir anl
Taklan
antara
acaria
www.meb.gov.tr
11. Motorlu taşıtlarda kullanılan kış lastiklerinin yüzeyinde pek çok oyuk vardır. Bu oyuklar, yaz lastiklerinde seyrekleşir;
böylece lastik yüzeyinin yere daha çok temas etmesi ve yüksek hızda bile yola iyi tutunması amaçlanır. Lastikteki
oyukların seyrek olması araçla yol arasındaki sürtünme kuvvetini azaltır. Bu nedenle yaz lastiği kullanıldığında araç-
ların yakıt tüketimi düşer.
Bu metne göre yüzeyinde fazla eyuk bulunan lastiklerin özellikleri ile ilgili aşağıdaki işaretlemelerden hangisi
doğrudur?
BT
es
Sürtünme Sürtünme Yakıt Yakıt
Kuvvetini Kuvvetini Tüketimini Tüketimini
Azaltır Artırır Azaltır
Artırır
✔
✔
✓
Ortaokul Türkçe
Anlatım Biçimleri117
denleri
yararla
den, yan
Su Toplayan Şemsiye
Ben bir şemsiye icat etmek istiyorum. Bu şemsiyenin üzerine birkaç tane pet
şişe yapıştırırdım. Yağmurda yürürken bu pet şişelerin içi yağmur suyuyla
dolardı ve bu suyu kullanırdık.
B) Siz olsaydınız nasıl bir icat yapardınız? Aşağıdaki yönergeleri izleyerek
yazınız.
İcadımın adı:
İcadım için kullanacağım malzemeler:
İcadım ne işe yarayacak?.
İcadımın çizimi:
87
Ortaokul Türkçe
Anlatım Biçimleri9.
Işıklar yanmakta ve şehir kapkara bir geceye hazırlanmakta.
Öyle zamanlar olur ki bir film, gözlerinizi nemlendirir. Bir şiir, boğazınıza yumruk gibi oturur. Üstelik bütün
bunlar olurken yalnız da değilsinizdir. İlla birileri olur yanınızda. Görmesinler, anlamasınlar diye bu halinizi; lo
taraflara çevirirsiniz başınızı. Bu da yeterli olmazsa "Akşam yemeği için soğan doğramıştım ya, hala gözlerim
yaşanıyor." dersiniz. Tabi, ne siz ne de onlar inanır bu yalana.
Bu metinde yazarın "Akşam yemeği için soğan doğramıştım ya, hala gözlerim yaşarıyor" demesinin nedeni
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bir filmin veya şiirin insanı etkilemesinin çocukça bulunması
Ağlamanın veya duygulanmanın genellikle utanılacak bir şey olarak algılanması
boğru söylemenin bazı durumlarda incitici olması
Her şeyi herkesle paylaşmanın doğru olmadığına inanılması
I. Ista
ders çıkararak
Ortaokul Türkçe
Anlatım Biçimlerifreleme
anahtar
bir yazı
tedir.
15. Atatürk Lisesinde okuyan Bekir, İbrahim, Görkem, Buğra, Mert, Ahmet, Emirhan isimli öğrenciler okul
tarafından düzenlenen "Sen de Yazabilirsin" adlı yarışmaya şiir, kompozisyon ve hikâye dalında yazdık-
ları yazılarla katılmıştır.
Bu öğrencilerin sınıfları ve yarışmaya katıldıkları dallarla ilgili bilinenler şunlardır:
Üç öğrenci hikâye, iki öğrenci şiir ve iki öğrenci de kompozisyon dalında yarışmaya katılmıştır.
Öğrencilerden dört tanesi on bir, iki tanesi on, bir tanesi ise dokuzuncu sınıfa gitmektedir.
Hikâye dalında yarışmaya katılan kişilerden ikisi on birinci sınıfa gitmektedir.
Şiir dalında yarışmaya katılan kişiler farklı sınıflardandır.
Onuncu sınıfa giden İbrahim, kompozisyon dalında yarışmaya katılmıştır.
Farklı sınıflarda okuyan Bekir ve Ahmet aynı daldan yarışmaya katılmıştır.
Ahmet ve Buğra on birinci sınıfta okumamaktadır.
Emirhan, hikâye dalında yarışmaya katılmamıştır.
On birinci sınıfa giden Görkem hikâye dalında yarışmaya katılmıştır.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi kesinlikle yanlıştır?
●
●
TÜRKÇE
●
6
VA) Dokuzuncu sınıfa giden Buğra, yarışmaya kompozisyon dalında katılmıştır.
B) Onuncu sınıfa giden Ahmet, Görkem'le aynı dalda yarışmaya katılmıştır.
C) On birinci sınıfa giden Mert, İbrahim'le aynı yarışmaya katılmıştır.
D) On birinci sınıfa giden Emirhan, yarışmaya şiir dalında katılmıştır.
SAN VITO)
AAA
Ortaokul Türkçe
Anlatım BiçimleriB
B
TÜRKÇE
B
Adamın biri, bir gün yüksek bir duvardan pat diye düşmüş. Düştüğü yerden hemen kalkmış, kirlenen
ceketini güzelce çırpmış. işte tam o an güneşin doğuşunu izleyebileceği, atlanın koşturduğu masmavi
denize ayaklarını sokup ferahlayabileceği, kaygıdan ve gürültüden uzak bir yurt bulmaya karar vermiş.
İnsanın gözündeki ışığın tekrar yanması için bazen böyle pat diye düşmesi gerekir.
Bu metindeki bazı sözcüklerin anlamlan simgelerle verilmiştir. Bu sözcükleri metinden bularak
bulmacaya yerleştiriniz.
Mutluluk, sevinç veya zekådan doğan, özellikle yüzde ve gözlerde beliren paniti.
* Üzüntü, endişe duyulan düşünce, gam.
Bir halkın üzerinde yaşadığı, kültürünü oluşturduğu toprak parçası.
A Yassı bir şeyle vurulduğunda çıkan ses.
@
13
ŞİFRE:
A
4
d d
4
Numaralanmış kutularda yer alan harfler "ŞİFRE" bölümüne yerleştirildiğinde aşağıdakilerden
hangisi oluşur?
A) AŞIK
O
3
B) UYAK
C) UFUK
UŞAK
Ortaokul Türkçe
Anlatım BiçimleriKÇE
3. Söyleyenin kendi düşüncesini, duygusunu
yeya beğenisini içermeyen; doğruluğu ya da
yanlışlığı kişiden kişiye değişiklik gösterme-
yen cümlelere nesnel cümleler denir.
Buna göre,
Güneş gözlüğünü takıp eldivenlerini giyen
adam, bahçedeki merdivenlerden inerken
üzerindeki montun önü açılıyordu.
II. "Ceketi dışında tüm kıyafetleri ve aksesu-
arları aynı renk olan kadın, bir tasarımcının
kıyafetlerini sergilediği defileye gidiyordu.
Ill. Her ne kadar koyu renk giyinse de ren-
gârenk gömleği ve yüzüne çok yakışan,
güneş gözlüğüyle ilgiyi üzerine çekiyordu.6
cümlelerinden hangileri nesneldir?
A) Yalnız I
C) II ve III
BI ve Il
D) I, II ve III
um
erk
ut
on
agi
gild
Ortaokul Türkçe
Anlatım Biçimleri5. Dolmabahçe Sarayı, Osmanlının XIX. yüzyılda İstan-
bul'da yapılan saraylarından en güzelidir)
Aşağıdakilerden hangisi bu cümleden kesin ola-
rak çıkarılabilir?
A) XIX. yüzyıldan önce İstanbul'da saray yapılma-
mıştır.
X
pa
BY XIX. yüzyılda İstanbul'da Dolmabahçe'den baş-
ka güzel saraylar yapılmıştır.
Sputke
C) En güzel saraylar XIX. yüzyılda yapılmıştır.
En az Dolmabahçe kadar güzel saraylar XIX
yüzyılda İstanbul dışında inşa edilmiştir.
Ortaokul Türkçe
Anlatım Biçimleri2.
Gecenin geç saatlerinde bir köşeye çekilip şiir
okurum. İçime dolan misralarda şairlerin atan kal-
bini duyarım. Bu duyuş, beni benden alır götürür.
Kapalı pencereler ansızın açılır, uyuklayan perde-
er uçuşmaya başlar. Odaya ilkbahar meltemiyle
birlikte taze bir ışık dolar.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangi-
sinden yararlanılmamıştır?
A) Betimlemeden
B) İşitme duyusundan M
C) Görme duyusundan
D) Kişileştirmelerden
LAL
Ortaokul Türkçe
Anlatım Biçimleri10.
Bursa'da bulunan Suuçtu Şelalesi şehir merkezine 100
km, Mustafa Kemal Paşa ilçesine ise 18 km uzaklıkta bu-
lunmaktadır. Yaklaşık 38 m yükseklikten dökülen şelale-
nin rakımı ise 464 metredir. Suuçtu Şelalesi, Karadere
isimli derenin altında bulunan fay hattının kırılması sonu-
cu doğal şekilde meydana gelmiştir. Şelalede, sevdikle-
rimizle birlikte doğa sporları ve piknik yapabiliriz. Genel-
likle kavak, çam ve kayın ağaçlarının bulunduğu şelale-
de kamp yapılabilmektedir.
Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?
A) Anlatılanlar hayal ürünü değil gerçektir.
B) Sayısal verilerden yararlanılmıştır.
C) Okuyucu olay içinde yaşatılmak istenmiştir.
D) Açıklayıcı unsurlara yer verilmiştir.
2.
Ortaokul Türkçe
Anlatım Biçimleri7.
Toros Dağları'nın etekleri ta Akdeniz'den başlar. Kı-
yıları döven ak köpüklerden sonra doruklara doğru
yavaş yavaş yükselir. Akdeniz'in üstünde daima top
top ak bulutlar salınır. Kıyılar dümdüz, cilalanmış gi-
bi düz, killi topraklardır.
Bu parçada kullanılan anlatım yöntemi aşağıda-
kilerden hangisidir?
A Öyküleme
B) Betimleme
C) Açıklama
D) Tartışma
nin
ma
nel
Bi
n
11
lo
Ortaokul Türkçe
Anlatım Biçimleri4-7 yaş arası çocukların resimlerinde belirgin özellikler vardır. Bu özelliklerin bazısı şunlardır:
Resimlerinde çoğu zaman iç dış kavramı yoktur. Duvarların arkasını, nesnelerin içini hayal dünyalarında tasarla
resmedebilirler.
•
Büyüklük, incelik - kalınlık algısı yoktur. Yani kimi varlıkları olması gerekenden küçük ve ince, kimi varlıkları olması g
kenden büyük ve kalın çizebilirler. Örneğin, bir köpekle bir evi aynı boyutta çizebilirler.
İnsan dışı varlıklara insani özellikler yüklerler. Onlara kaş, göz, burun, ağız, el vb. organlar çizerler. Örneğin, bir ad
gülümsemesini, bir taşın yürümesini resmedebilirler.
Buna göre aşağıdaki resimlerden hangisi bu özelliklerden biriyle ilgili değildir?
A)
Mosaik
Mozaik Yayınları
Vayınlan
Jb X J b
188
B)
D)
8. Stif Paragraf Sorum
Ortaokul Türkçe
Anlatım Biçimleri12. Aşağıdaki ayraç içinde türleri verilmiş metinle-
rin hangisinde yanlışlık yapılmıştır?
A) Yazın aşırı sıcaktan bunalanlar kendilerini Bo-
jana Nehri'ne atıyorlar. Biz de nehirde bir tek-
ne turuna çıkıyoruz. Nehir üzerinde Karadağlı-
ların yazlık mekân olarak kullandıkları yüzlerce
ahşap ev sıralanmış. Yine nehir kenarında zi-
yaretçiler için balık restoranları bulunuyor. (ge-
zi yazısı)
B) Dışarıdan atılan bir taş renkli camlardan birini
tuz buz ederek odaya düştü. Sunguroğlu pen-
cereye fırladı. Karanlığın içinde bir gölgenin yıl-
dirim hızıyla ata bindiğini ve atı rüzgâr gibi sür-
düğünü fark etti. (hikâye)
C) Okumak haz duymaya, zihnimizi süslemeye ve
yetkimizi artırmaya yarar. Haz duyurmak konu-
sundaki faydası, insan bir köşeye çekilip tek ba-
şına kaldığı zaman kendini gösterir. Zihnimizi
süslemesi, konuşurken yetkimizi artırması da
bir iş hakkında hüküm verirken o işi başarırken
faydalı olur. (makale)
D) Bir varmış bir yokmuş. Bir zamanlar cimri bir
adam yaşarmış. Öyle cimriymiş ki bütün malla-
nini altınla değiştirmiş. Bir çuval altını olunca da
gidip bir ağacın dibine gömmüş ama aklı hep
altınlarda olduğu için gözüne uyku girmemiş.
(masal)
Ortaokul Türkçe
Anlatım BiçimleriDinleme / İzleme Metni
8. ETKİNLİK
"Gökyüzü, sadece uçmaktan korkanların sınırıdır." Bob BELLO (Bab Bello) sözünden yola çıka-
rak bilgilendirici metin yazınız.
Yazınızda giriş, gelişme, sonuç bölümlerine yer veriniz.
Ortaokul Türkçe
Anlatım Biçimleri3. Sekizinci sınıfta okuyan öğrencileri diğer ortaokul
öğrencilerinden ayırmak gerekir. Çünkü sorum-
lulukları artmıştır. Daha önceki siniflarda olduğu
gibi "Bugün çalışmasam da olur, yarın çalışırım."
diyemezler. Önlerinde hayatlarını ilgilendiren bir
sınav vardır ve bu sınav günbegün yaklaşmaktadır.
Özellikle okulun açıldığı ilk günlerde tüm öğrenci-
lerde görülen "yaz tatili havası" onlarda da gözlem-
lenir. Öğretmenlerinin ilk işi "Hemen derse sarılın."
demekten çok sekizinci sınıf olduklarının bilincine
varmalarını sağlamaktır. Bu yapıldığında sorumlu-
luğunun ayırdına varan öğrenciler zaten istenileni
yapacaktır. Peki, hepsi mi? Bu soruyu sorduğunu-
za göre daha önce öğretmenlik yapmamışsınız
demektir.
Yukarıdaki metinden sekizinci sınıf öğrencileri
ile ilgili hangi yargı çıkarılamaz?
Al Diğer sınıflarla benzer yönleri vardır.
B) Öğretmenlerinin yardımına ihtiyaç duyarlar.
Ⓒ) Hepsi iyi bir yönlendirmeyle sorumluluklarını yerine
getirir.
D) Diğer sınıflara göre farklı davranmak gerekir.