Düşünce Yazıları Soruları

6. Günlerden pazartesi. Yine vapurun alt kamarasındayım. Yine hava karlı, yine İstanbul çirkin. Hele yağmurlu günle- rinde... Yalnızlık dünyayı doldurmuş. Sevmek... Bir insanı sevmekle başlar her şey. Burada her şey bir insanı sevmekle bitiyor. Güzel bir yer Alemdağı. Şu saatte, on beş metrelik ağaçları, Taşdelen'i, yılanı ile... Kış günü yılanlar inindedir, olsun. Taşdelen parmak gibi akar. Önce içimizi, sonra dışımızı yıkar. Su içmeye gelen bir tavşan, bir yılan, bir karatavuk, bir keklik... A) Yer Alemdağı güzel, Alemdağı. İstanbul çamur içinde. Taksi şoförleri su birikintilerini inadına insanların üzerine sıçrati- yorlar. Kar inadına içimize içimize yağıyor... Yukarıdaki metinde hikâye unsurlarından hangisi yoktur? B) Zaman 93 C) Kişi DOlay GEZEGEN YAYINCILIK

Ağlarım çağlar gibi Derdim var dağlar gibi A) Kişileştirme C) Abartma Ciğerden yaralıyım Gülerim sağlar gibi Dörtlükteki altı çizili dizede aşağıdaki söz sanatlarından hangisi vardır? B) Karşıtlık D) Konuşturma TU Soru 1. Soru 2. Soru

Test 1 n a 2. 3. PARAGRAFTA DİL VE ANLATIM Daha bıyıkları yeni terlemiş bir genç, oturmuş "Üç İki - Bir Deneme" adlı bir kitap yazmış. Bu genç hayatın sırrını çözmüş (!) ve yazdığı kitapta bu sırrı bizlerle paylaşıyor. Yazarlık damarı var elbette hakkını yiyemem ama "deneme" yazanı olmak, çok farklıdır ve öyle hemencecik elde edilebilecek bir unvan değildir. Bu türde kalem oynatabilmek için çok donanımlı, kültürlü ve görmüş geçirmiş olmak gerekir. Ülkemizdeki yayınevleri ve gençler bu gerçeği unutmuş olsa gerek. Deneme, bir düşüncenin, bir duygunun tadını çıkarıp bu tadı okuyucuyla paylaşma sanatıdır. Bu bakımdan deneme, yazarın kendine yazdığı ama çaktırmadan okuyucuya ulaştırdığı bir mektup gibidir. Bu türün yaratıcısı Montaigne'in "Kitabımın konusu benim." der. Bu genç arkadaş daha ne yaşamış da kendini anlatma ihtiyacı hissetmiş, anlamak çok güç. Bu metnin anlatımında aşağıdakilerden hangi- sine başvurulmamıştır? gay iyog igrasy A) Örneklemeye mex ubro 68 let B) Benzetmeye lioniye hovibled sinneyed C) Tanık Göstermeye nivee op asb ams D) Tanımlamaya de Tinigedel yeş nebedzeo netrist sex sisst bloo Ine8 (0 imermög veg tid si miteimnetille on mibis higedat qinasu insid NN süüho absümünó ebniveysp 18 (G Bahçe kapısını açık görünce irkildi. Uzun zamandır buraya kimsenin gelmediğini hatta uğramadığını çok iyi biliyordu. Usulca bahçeye girdi. Etrafta hiç kimse yoktu. Her şey bi-

6. Kar bir yağış türüdür. Sıcaklık sıfır derecenin altına düşünce havada bulunan su buharı, toz taneciklerine tutunur. Yani su buharı kristalleşir. Oluşan buz kristalleri de birbirine yapışır ve kar taneleri oluşur. Bu kar taneleri ağırlaşıp bulutlarda duramaz hâle gelince yere düşmeye başlar. Bu metnin konusu aşağıdakiler- den hangisidir? 20 A) Kar yağışının oluşumu B) Kar kristallerinin özellikleri C) Kar yağışının mevsimi

26. Deneme, bir yazarın herhangi bir konuda kendi görüşünü kesin yargılara varmadan aktardığı yazı türüdür. Deneme yazarı, düşüncelerini kendi kendine konuşuyormuş gibi bir üslupla ve okuyucuyu ikna etme çabasına girmeden aktarır. Buna göre aşağıdaki metinlerden hangisi bir denemeden alınmış olamaz? A) Çok gariptir; çağımızda işler o hâle geldi ki felsefe, anlayışlı insanlar arasında bile, ne teorik ne pratik hiçbir yararı ve değeri olmayan boş ve kuru bir laf olup kaldı. Bence bunun nedeni, felsefenin ana yollarını sarmış olan safsatalardır. Felsefeyi çocuklar için ulaşılmaz, asık suratlı, çatık kaşlı göstermek büyük bir hatadır. B) Ezber bilmek, bilmek değildir; belleğimize emanet edilen her şeyi saklamaktır. İnsan, kendiliğinden bildiği her şeyi ustasına bakmadan, kitaptaki yerini aramadan, istediği gibi kullanır. Tümüyle kitaptan bir bilgi, ne sıkıcı bilgidir! C) Vicdan, içimize korku salsa da eğer suçsuzsak rahatlık ve güven verir bize. Ben kendimden söyleyebilirim ki türlü kötü durumlarda içimden geçenle niyetlerimin temizliğini gizlice kendim bildiğim, düşündüğüm için daha korkusuz adımlarla yürümüşümdür. D) Bursa'da bir grup öğrencinin katılımıyla "Sürücü Uyku Durumu ve Takip Cihazı Projesi" hazırlandı. Yapay zekâ ile çalışan sistem, sürücüyü görecek şekilde monte edilen gece görüşlü kameraya uygulanan yazılımla yüzü algılıyor; gözlerin kapanması, başın öne fazlaca eğilmesi gibi durumlarda ses ve titreşimle uyarı veriyor.

Aklın yolu birdir çünkü yol tektir. İnancın izin vermediği, kültürün benimsemediği yol tutturanların varacağı bir sonuç da yoktur. Fikir veya bakış açısı farklı olsa da aynı yolu yürüyen aynı sonuca ulaşır. Bu uğurda esas olan, yoldan çıkma- maktır. Yolda mani var diye davasından vazgeçen kişi hakiki manada yolcu değildir. İşin esasını anlayan kıyamet kopsa da vazgeçmez yolundan. Böylelerinin dilindeki en güçlü silah, 'sevgi' sözcüğüdür, geçtikleri yola sevgiden çiçekler ser- perler. Mevlana sevgi yaşamış, Yunus sevgi solumuş, Hacı Bektaş-ı Veli sevgi dağıtmıştır. Bu metin aşağıdaki türlerin hangisine örnektir? A) Eleştiriye B) Denemeye C) Aniya D) Makaleye

11. Oturmuş derdime dert mi katarsın Alem sele gitti gözüm yaşından Bu dizelerdeki söz sanatının özdeşi aşağıdaki dizelerin hangisinde vardır? A) Otuz yaz, otuz kış aynı durakta Bekle babam bekle can mi dayanır Korkuyorum belki yarın geç olur Geleceksen bir gün önce gelsene bortmen BY Yağma var yukarı katta Benim canım çıkar altta DY Benden selâm olsun Koç Köroğlu'na Şimdi devir başka, zaman değişti

C) I yell 12. Bütün zenginliklerin kaynağı gönül değil mi- dir? Cevheri denizde, okyanusta, dağ diple- rinde arayan hata eder. En kıymetli cevher, gönül hazinesindedir. Gönül adamlığı hırkayla taçla olmaz, esas olan gönlü düzene koymak- tır. Kişi, yüzünü ve elbisesini yumakla temiz olmaz; kendini kirden pisten arıtmak isteyen, önce gönlünü rahmet suyuyla yıkamalıdır. Gönlü temizlenen kişinin de başka bir temiz- liğe ihtiyacı kalır mı hiç? Ama gönlü temizle- mek, temizliklerin en zorudur. Buna niyetlenen kişinin sağlam bir iradeye sahip olması gerekir kanaatimce. Uzun ve meşakkatli bir yol onu bekler. QRKOO Çözümlü Bu parça aşağıdaki metin türlerinden han- gisine örnek olabilir? Ani B) Makale Deneme Köşe yazısı (Fıkra) Il ve III BKR-22230803 - 8. Sınıf Deneme Sınavı Akill Tanta Uyumlu VICCO Destekli per Gençler 14. 7

14. Cümle içerisinde iki virgül ya da iki kısa çizgi arasında gösterilen ve kendinden önceki öge- yi açıklayan söz veya söz öbeklerine ara söz denir. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, ara söz öznenin açıklayıcısı değildir? A) Uludağ, Bursa'nın simgesi, yine bembe- yazdı. B) Okulda Türkçe dersi, en sevdiğim ders, haftada altı saatmiş! C) Ahmet, sınıfın en çalışkanı, derse geç kalmıştı. D) Babamı, örnek aldığım insanı, iki aydır görmedim.

17. Orhan Veli'nin benim için en önemli tarafı, önem verdiğim şairler içinde ilk tanıdığım olması. İlko- kuldan beri tanıdığım, şiirlerini bildiğim şair, benim için olan önemini daha sonraki yıllarda da kaybet- medi. Şöyle düşünün; ilkokulda, ortaokulda çeşitli kitaplar okursunuz ve o yaşlarda çok hoşunuza gider bunlar. Ama belli bir yaştan sonra o kitap- lara ilginiz biter. Elli yaşından sonra o kitapları bir daha okumazsınız ama Orhan Veli'nin şiirlerini her yaşta okursunuz. Özellikle Orhan Veli'nin düz yazılarını okuduğunuz zaman ne kadar derinlikli bir şair olduğunu görüyorsunuz, o basit görünüşlü şiirlerin altında ne kadar önemli fikirlerin yattığını anlıyorsunuz ve Orhan Veli'ye olan ilginiz hiç kay- bolmuyor. Orhan Veli'nin şiirlerini anlamayanlar için çıkış noktası tam da bu derinlik olmalıdır. Bu metnin türü ile ilgili yapılan aşağıdaki açıkla- malardan hangisi doğrudur? A) Herhangi bir konu hakkındaki kişisel düşünceler samimi bir üslupla ve kendi kendine konuşuyor- muş gibi yazıldığı için denemedir. B) Bir konuyla ilgili kişisel görüş ve düşünceler, fazla derinleştirmeden okuyucuyla konuşuyor- muş gibi anlatıldığı için sohbettir. C) Yazarın güncel bir konu hakkındaki düşünceleri ayrıntılara inmeden, gazete veya dergilerde ya- yımlanmak üzere yazıldığı için fıkradır. D) Bir sanat eserinin gerçek değerini ortaya koy- mak için olumlu ve olumsuz yönlerinin değer- lendirilmesi yapıldığı için eleştiridir. 20

19. 1490 yılında Kayseri'nin Ağırnas köyünde doğdu. 1513 yılında Yeniçeri Ocağı'na alın- mak üzere İstanbul'a getirildi. Acemi Oğlan- lar Ocağı'ndayken dülgerlik işlerinde çalıştı. Han, çeşme, türbe yapımında ustalara yar- dım etti. Kısa zamanda onlardan çok şey öğ- rendi. Bir yıl sonra Yavuz Selim'in Çaldıran Seferi'ne katıldı. Bu sefer sırasında Sivas'ı, Amasya'yı gördü. Buralardaki eski yapıları inceledi. Bu metinde, aşağıdaki yazı türlerinden hangi- sine özgü nitelikler ağır basmaktadır? A) Söyleşi C) Otobiyografi B) Biyografi D) Günlük gu WHATIASALL OMIL MEN

19. Ah, canım öğretmenim! Yıllar ne de çabuk geçmiş. Daha dün ortaokul sıralarında derslerinizi dinler- dim, bugün siz beni dinlemeye gelmişsiniz. Ne ka- dar mutlu oldum, bilemezsiniz. Aynı zamanda siz de yazardınız, hem de çok iyi yazardınız. Çok ciddi kişiliğiniz vardı, bu da her zaman yazılarınıza yan- sımıştır. Kesinlikle senli benli olmaz, mutlaka bilgi dolu yazılar kaleme alırdınız. Yazdıklarınızın kayna- ğını belirtir, kanıtlı olmasına dikkat ederdiniz. Şim- di yazmaya devam ediyor musunuz acaba? Elbette ediyorsunuzdur, sizin gibi insan kalemi kolay kolay elinden bırakamaz. İyi ki de bırakmıyor. Parçada sözü edilen öğretmenin yazdığı tür ile yazarın kaleme aldığı metnin türü aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir? A) Fıkra - Deneme C) Makale - Sohbet B) Deneme Sohbet D) Fıkra - Makale -

9. Sevgili Kızlarım, Sizlerle birlikte yaşadığımız güzel günlerin çok önemli bir bölümü, sizin açınızdan yarış atı gibi bir üst eğitim basamağının yarışma sınavlarına hazır- lanmakla geçti. En sonunda üniversiteye giriş sı- navlarını da başararak istediğiniz alanlarda eğitim olanağına kavuştunuz ama bu yarış yine bitmedi. Çünkü ikiniz de esas niteliği ebedî öğrencilik olan öğretim üyeliği yapmak istiyordunuz. Bu kez de yurt dışında doktora yapmak için gerekli dil ve bilim si- navlarına hazırlanmakla geçti zamanınız. Sonunda onu da başardınız ve yuvadan uçup gittiniz. Bu metnin tür özellikleriyle ilgili, Üslubu son derece doğal ve samimidir. Mektupan Belirli konularda yazılabilir. IK Kişiye uygun bir hitapla başlar. pintem us numaralanmış yargılardan hangileri doğrudur? AYalnız III CY II ve III BY I ve III D) I, II ve III

7. 6. ✓ ✓ ✓ ✓ Bir ilkbahar sabahıydı. Yataktan kalktığımda henüz güneş dağların ardından yeni yeni yükseli- yor, horozlar ötüşleriyle sabahı selamlıyordu. Birden küçük kardeşim Selim odaya daldı. Heye- candan yerinde duramıyor, "Ağabey, ağabey!" diye bağırmaktan konuşamıyordu. Sakinleşip an- latınca belli oldu sevincinin nedeni. Annemle babamın odasının önünden geçerken bize karne hediyesi olarak bisiklet almayı planladıklarını işitmişti. Bunu duyar duymaz da soluğu benim yanımda almıştı. Önce tesadüfen de olsa başkalarının konuşmalarını dinlememesi gerektiğini öğütledim ona. Sonra da bu hediyeyi duyup derslerini aksatmamasını tembihledim bir güzel. Şimdi büyüdük, çoluk çocuğa karıştık. Ne zaman mutlu bir haber alsa arar, yine ilk benle pay- laşır. Telefonu kapatmadan da "Kimseyi gizlice dinlemedim, merak etme." diye bana o günü hatırlatır. Bu metin aşağıdaki düzyazı türlerinden hangisinin özelliklerini taşımaktadır? A) Ani B) Gezi yazısı C) Deneme D) Biyografi Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "bir şeyi ele geçirme isteğine kapılmak" anlamında bir deyim kul- lanılmıştır?

1. Deneme yazarı her şeyi kişisel duygu, düşünce ve dünya görüşüne göre ele alıp yorumlar. Konu sınırlamasının olmadığı bu yazı türünde yazar kesin yargılara varmaz, düşüncelerini kanıtlamaya ça- lışmaz. BECER Aşağıdakilerden hangisi bu açıklamayı örneklendiren bir metindir? A) Mustafa Kemal'in göz bebeği, Anadolu'nun genç onuru Ankara, o yıllarda ülkemizde kabul gören yüksek değerlere; kültürlü, çalışkan, başkalarına saygılı olmak gibi erdemlere tamamen uygun bir başkentti. Tiyatroları, operası, balesi, senfoni orkestrası, üniversiteleri, radyo evi, müzeleri, Genç- lik Parkı, Anıtkabir'i, Atatürk Orman Çiftliği, mağrur kalesi ile her şeyi vardı Ankara'nın. B) Çocukken bir kez, hem de öyle bezden mezden değil, sahici bir oyuncak bebeğim olmuştu. O be- beği şimdi de kuşkusuz dört beş yaşlarımın gözüyle görebilmeye çalışıyorum: Kocaman bir be- bekti. Pespembe, tombul, kırmızı yanaklı, lüle lüle sarı saçlı, uzun kirpikli, gözleri açılır kapanır, sürekli gülümseyen bir bebek. Ben, böyle bir şeyi, bir oyuncakçı dükkânının vitrininde bile gör- memiştim. Çünkü küçük bir kasabada doğmuştum. Orada hiçbir oyuncakçı dükkânı yoktu. Biyog Tanım tanıtm biyog C) Arkadaş, beni olduğundan başka türlü görünmeye zorlamayan kişidir. Yanında yüksek sesle dü- şünebilirim. O kadar candan, o kadar samimidir ki onun önünde, öteki insanların sıkı sıkıya bağ- landıkları ikiyüzlülüğü, nezaketi ve itimatsızlığı, kirli birer çamaşır gibi üstümden sıyırıp atabilir ve iki atomun karşılaşmasındaki sadelik ve bütünlüğü münasebetimizde gerçekleştirebilirim. D) Hepimiz bulunduğumuz ortamdaki havanın temiz olmasına dikkat ederiz. Özellikle kalabalık yer- lerde havayı temizlemek için özel cihazlar ve filtreler kullanırız. Ancak bu aletler çok küçük mole- külleri olan bazı zararlı gazları yakalayamayabilir. Otc Ta öy bi

9. Sinop'a daha önce de geldiğimiz için bu sefer tecrübeliyiz. Ilk gelişimizde sahilde otururken pusulaya bakınca deniz, kuzey beklerken güney yönünü gösterdiğinde çok şaşırmıştık. Sinop bir yarımada olduğu için oturdu- ğunuz konuma göre her yönden denizi izlemeniz mümkün. Denizi yeterince seyrettikten sonra meşhur hapis- haneyi görmek için ilerliyoruz. Gemi maketlerinin satıldığı dükkanlar Tuna'nın ilgisini çekiyor. Siz gidin, diyor ben buralarda olurum. Adini Tuna koyduğumuzdan mıdır nedir, suyla ilgili her şey ilgisini çekiyor. Onu bu dük- kanlarda bırakıp yürümeye devam ediyoruz. Az ileride zaten soğuk yüzüyle o meşhur hapishane bizi karşılıyor. Bu parça aşağıdaki metin türlerinden hangisine örnektir? A) Haber yazısı B) Gezi yazısı C) Masal Ani Conc kızla S