Fiilde Çatı Soruları

1 5. DENEME 3. Toplum yaşamında yasaların herkese sağladığı birtakım haklar vardır. Yaşama hakkı, düşüncele- rini özgürce açıklama hakkı gibi. Devlet, bireyle- rin hak ve özgürlüklerini yasalarla düzenler ve ko- rur. Bu hak ve özgürlükleri düzenleyen, yazılı ve yazısız kurallar vardır. Yazılı kurallar yasalardır. Yazısız olanlar ise gelenek ve göreneklerdir. Bu hak ve özgürlükler "İnsan Hakları Evrensel Bil- dirgesi'nde belirtilmiştir. Yaşama, eğitim, sağlık, beslenme ve barınma, bu haklardan bazılarıdır. Bu metne verilebilecek en uygun başlık aşağı- dakilerin hangisidir? A) Hak ve Özgürlüklerimiz B) Devletin Sorumlulukları İnsan Hakları D) Yasalar ve Haklar 5. • LE

10. BENİM KUDRETİMİN ULAŞTIĞI YERLERE ONLARIN HAYALLERİ BİLE ULAŞAMAZ. FATIH SULTAN MEHMET I. "Derdi dünya olanın, dünya kadar derdi olur.." III. Yunus EMRE Kendinin ne olduğunu bilen insan, bazı kendini bilmezlerin, onun hakkında söylediklerinden etkilenmez. İbni Sina II. IV. Sen çiçek olup etrafa gülücük- ler saçmaya söz ver, seni toprak olup başının üstünde taşıyan bulunur. Mevlana İşi yapan, gerçek bir öznesi olmayan fiillere "edilgen fiil" denir. Edilgen çatılı fiillerde özne işi yapan değil, yapılan iş- ten etkilenen durumundadır. Edilgen fiiller, fiil kök veya gövdelerine "-I" veya "-n" eklerinin getirilmesiyle oluşturulur. Buna göre numaralanmış afişlerin hangisinde edilgen çatılı fiile yer verilmiştir? D) IV B) II A) I C) III

H So Sevim Öğretmen, öğrencilerine bazı dizeler okumuş ve bu dizelerde geçen bütün filllerin geçişi olduğunu söylemiştir. Buna göre Sevim Öğretmen'in okuduğu dörtlük aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) Elimde doğmuş kuzular Bir gün benden soğudular Sordum ne oldunuz ne var Sürüm beni tanımadı C) Bir yağmur bilirim bir de kaldırım Biri damla damla alnıma düşer Diğerinde durur göğe bakarım B Havada bir dost eli okşuyor derimizi Boynu bükük adalar tanıyor sanki bizi İçimize çevirip nemli gözlerimizi Geçtik yabancı gibi yakınından Rodos'un D) Sensiz de denizi seyredebiliyorum Hem dalgaların dili seninkinden açık Ne kadar hatırlatsan kendini boş Sensiz de seni sevebiliyorum (248)

13. Yüklemi edilgen çatılı fiil olan bazı cümlelerde sözde özne de bulunmayabilir; özne, mantık yoluyla bilinir. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, bu açıklamaya örnek olabilecek bir kullanım vardır? A) Sanattan gerektiği gibi yararlanamıyoruz. B) Sanat eserleri topluma ışık tutar. Sanat dünyamıza genç isimler katıldı. D) Sanata ilgi gösterilmiyor ülkemizde. 11

Test 08 1. (1) Bir ışık kaynağı olmayan Ay, Güneş'ten aldığı ışığı yansıtır. (2) Ay işığı, Güneş ışığına göre çok sönüktür. (3) Bu nedenle Ay'ın çevresindeki halenin renkleri, genellikle beyaz görünür. (4) Güneş'in çev- resinde görülen halenin renkleriyse belirgindir. Bu metindeki yüklemlerin çatı özellikleriyle ilgili olarak, Fiilde Çatı - 11 1. 1'inci; öznesine göre etken, nesnesine göre ge- çişlidir. II. 2'nci; öznesine göre etken nesnesine göre ge- çişsizdir. III. 3'üncü; öznesine göre edilgen, nesnesine göre geçişlidir. IV. 4'üncü; isim cümlesi olduğu için cümlede çatı özelliği aranmaz. yargılarından hangileri söylenemez? A) Ive H B) I ve IV D) II ve IV Il ve III K 2. F bas

Stres altında kalınan süre uzarsa vücutta kortizol seviyesi yükselir. Dolayısıyla uzun süren stres durumunda insan- lar kısa süre devam eden stres durumundakine göre yemek yemeyi daha fazla isterler. Araştırmalar, ayrıca stresin kontrol edilemediği ve uzun süre devam ettiği durumlarda insanların yağ ve şeker açısından zengin yiyecekleri daha çok tercih ettiğini gösteriyor. Bu metindeki fiil olan yüklemlere, 1. İş başkaları tarafından mı yapılmıştır? 2. İşi yapabilme gücüne sahip gerçek bir özne var mıdır? 3. Yükleme "Ne?" sorusu yöneltildiğinde hangi cevap alınmaktadır? 4. Yüklemde belirtilen işten etkilenen bir öge var mıdır? soruları yöneltildiğinde aşağıdaki cevaplardan hangisi doğru olmaz? A) Birinci soruya cevap veren bir yüklem bulunmamaktadır. B) Üç yüklem de ikinci soruya cevap vermektedir. Yüklemlerin tamamına "Ne?" sorusu yöneltildiğinde özne, cevap vermektedir. Dk cümle hariç diğerlerinde, işten etkilenen ögeler bulunmaktadır. 3. bes 8. Sınıf Türkçe 178

18. DENEME KYA PLUS 11. Oldukça hoş kaleme alınmış bu kitap, bilim dalında bilmediğimiz birçok öyküyü bize anlatıyor. . Tüm bu araştırmalar egzersiz sayesinde insanların depresyonu daha kolay atlattığını gösteriyor. III. Alışıldık yöntemlerin dışına çıkmak, verim artışı hususunda başvurulacak yeni bir yol olacaktır. IV. Bahsedilen konu hakkında araştırma yapanların daha geniş bilgi sahibi olacağı vurgulanıyor. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangisi öznesine göre edilgen, nesnesine göre geçişsizdir? A) I. B) II. C) III. D) V.

5. Yüklem durumdaki fiilin gösterdiği işi doğru- dan doğruya öznenin kendisi yapıyorsa fil etken çatılı demektir. Fiilin kim tarafından ya- pıldığı belli değilse fiil edilgen çatılıdır. Buna göre aşağıdaki atasözlerinden han, gisinin yüklemi edilgen çatılıdır? A) İşleyen demir ışıldar., Kara haber tez duyulur CCan boğazdan gelir D) Balık baştan kokar.

5. "Üst üste gelen aksilikler yüzünden sek Viğimi yitirdim" cümlesinin çatı özellikle aşağıdakilerden hangisinde doğru göste rilmiştir? C) D) Öznesine Göre Nesnesine Göre Etken Edilgen Etken Edilgen Geçişli Geçişli Geçişsiz Geçişsiz 8.

hangisiyle ta- mindan etken 6. Dedem hep edebiyatla ilgilenir, çok okurmuş. Babam da onun izinden yürüdü. Hep çok iyi bir yazar olarak değerlendirildi. Yukarıdaki altı çizili fiillerden hangisi öz- vifreine-yüklem ilişkisine göre diğerlerinden farklıdır? Ailgilenir Bokurmuş Cizinden yürüdü D) değerlendirildi 9. I. Kere II. Poli III. Tür IV. Ku Numa A) I v

6. işi yapanın belli olduğu fiiller "etken çatılı", işi yapanın bel- li olmadığı fiiller ise "edilgen çatılı" fiil olarak adlandırılır. Buna göre aşağıdakilerden hangisinde etken tiil kul- lanılmıştır? Dedem, bu saatte evden çıktığına göre yatsı ezanı okundu. B) Sanığa hâkim tarafından birkaç soru daha sorulacak. C) Dün gece dışarıdan yediğim yemek mideme dokun- muş. D) Araştırma neticesinde bu bitkinin faydalı olduğu görü- lüyor.

8. I. Affan Dede'ye para saydım, II. Sattı bana çocukluğumu. III. Artık ne yaşım var, ne adım; IV. Bilmiyorum kim olduğumu. V. Hiçbir şey sorulmasın benden; VI. Haberim yok olan bitenden. Numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakilerden han- gisi yanlıştır? . cümle, nesnesine göre geçişli bir fiildir. B) II. cümle, öznesine göre etken bir fiildir. C) III ve VI. cümlelerde çatı aranmaz. DIV ve V. cümle, öznesine göre birbirinden farklıdır.

LUC Terkes bizimle çok ilgilendi. B) Sinirlendiğinde ağzından çıkanı kulağı duymayan bir insandır o. Verdiği sözden dönmez asla benim arkadaşım. İstediğiniz evrakları en kısa zamanda size göndereceğim. 8. (1) Rifat Ilgaz, toplumda yaşayan fertlerin ancak eğitimle hedeflerine ulaşabileceğini vurgulardı (2) Eğitime önem veren toplumların çağdaş olacağına inanırdıl (3) Sanatçı onun için toplumun yol göstericisiydi. (4) Eserlerinde bu konuya her zaman değinmiştir. 4. Bu metindeki numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) 1. cümlenin yüklemi geçişlidir. B) 2. cümlenin yüklemi geçişsizdir. C) 3. cümlenin yüklemi geçişsizdir. D) 4. cümlenin yüklemi geçişsizdir. mummaz: 109 8. Sınıf Türkçe Soru Bankası

m ve- sinde e iş- edilir. mik- hızı ahlil yon- ze- arak etre sınç k ve lleri Mozaik Yayınları mozajk 10. Aşağıdaki cümlelerden hangisi özne-yüklem ilişkisi bakımından diğerlerinden farklıdır? A) Son dönemde Konya Ovası'na yağan kar, kuraklık tehlikesini ortadan kaldırdı. Tamora B) Dünyayı maalesef açık hava çöplüğüne dönüştürdük. C) Alışveriş merkezi yapılacak diye bu evlerde yaşayan insanlar sokağa atıldı. D) Öğrenimini tamamlayarak doktor olan Ömer Behiç, Lamia ile evlenmiş.

latıl- taşı- hip 15. (1) Kutadgu Bilig, İslamiyet'in etkisinde yazılan ilk eser olarak bilinir. (II) Yusuf Has Hacip, bu eserini 1069-1070 yılları arasında yazmıştır. (III) Türk edebiyatında ilk si- yasetname olarak kabul edilir. (IV) Yazar, kahramanları aracılığıyla öğütler vermiş; idarecilik, dilin önemi, iyilik etmek gibi konularda düşüncelerini ortaya koymuştur. (V) Eserde çok sayıda yabancı sözcük kullanılmıştır. Bu metinde numaralanmış cümlelerden hangilerinin yüklemi etken çatılıdır? A) I ve II. C) III ve V. M B) I ve IV. D) IV ve V. 8. SINIF TÜRKÇE < 12 3 7. HAFTA 2 1 A 11 B D 11 12 B D 12 2D2C 2 3 A 12 B 3 13 13 A 13 C 3 B C 13 14 C B 4 14 C C 4 5 C C 14 15

lemledi. 8. Fotoğrafın olmadığı dönemlerde duvar resimleri sanatçının ya görenlerin anlattıklarına ya da kendi izlenimine dayanıp düş gücünü kullanarak bir şehrin, bir nesnenin resmini yapmasıyla ortaya çıkardı. 18. yüzyılda Anado- 1 lu'nun çeşitli yerlerinde halk sanatçıları; evlerin, şadırvanların duvarlarına en çok İstanbul'u ve gemileri resmetti İstanbul'un günümüzde olduğu gibi o dönemde de bir fenomen oluşu, güzelliği, sanatçıların resimlerinde bu ko- nuyu sıkça işlemelerine neden oluyordu. Deniz ve dolayısıyla gemi, bu kavramlara pek de alışık olmayan, || denizden uzak yerlerde yaşayan Anadolu insanı için her zaman ilgi duyulan konuların başında gelirdi. Ancak sanatçıların hayal gücü bu iki konuyla sınırlı kalmadı. Sokak duvarlarına bile ağaçlar arasında bir yel değirmeni, ||| IV şırıl şırıl akan bir dere, antik kent kalıntıları resmedecek kadar coşkuluydu bu sanatçılar. Bu metinle ilgili olarak, Q₁.00 II. 2.cümlenin yüklemi eylem olduğu için çatı özelliği aranır. III. 3.cümlede sözde özne kullanıldığı için eylem edilgen çatılıdır. IV. 4.cümlenin yüklemi isim olduğu için bu cümlede çatı özelliği aranmaz. yukarıdaki numaralanmış yargılardan hangisi söylenemez? A) I. B) II. C) III. .cümlede gerçek özne kullanıldığı için eylemi etken çatılıdır. diy kom 9. (1) Kağıdın üstünde istediğim gibi at kosturmok DIP.