Hayalindeki netler. İhtiyacın olan her şey. Tek platform.

Soru çözüm, yayın seti, birebir rehberlik, canlı dersler ve daha fazlası Kunduz’da. Şimdi al, netlerini artırmaya başla.

Paragrafın Anlam Özellikleri Soruları

1. Aşağıda kısaltmaların yazımında dikkat edilmesi gereken bazı kurallar verilmiştir.
Küçük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde kelimenin okunuşu esas alınır.
• Kuruluş, kitap, dergi ve yön adlarıyla ölçülerin dışında kalan kelime veya kelime gruplarının kısaltılmasında, ilk
harfle birlikte kelimeyi oluşturan temel harfler dikkate alınır. Kısaltılan kelime veya kelime grubu; özel ad, unvan
veya rütbe ise ilk harf büyük; cins isim ise ilk harf küçük olur.
• Sonunda nokta bulunan kısaltmalarla üs işaretli kısaltmalara gelen ekler kesmeyle ayrılmaz. Bu tür kısaltmalarda
ek noktadan ve üs işaretinden sonra, kelimenin veya üs işaretinin okunuşuna uygun olarak yazılır.
Buna göre,
I. Altınapa Barajı Havzası'na m²'ye ortalama 383.640 mm. yağış düşmektedir.
II. Her ay en az 5 kg'ye kadar zayıflayan Timur Bey'in menüsünde bitkisel çaylar var.
III. Prof. Dr. Gazi Yaşargil, "Yüzyılın Beyin Cerrahi" unvanına sahiptir.
numaralanmış cümlelerin hangisinde veya hangilerinde yazım yanlışı yapılmıştır?
A) Yalnız I
B) I ve II
C) II ve III
2. Yer-yön bildiren (doğu, batı, güney, kuzey, orta...) sözcükler, tek başına ya da özel isimden sonra kullanıldıklarında
küçük harfle, özel isimden önce kullanıldıklarında ise büyük harfle başlar.
Bu açıklamaya göre,
I. Doğu Karadeniz'in Güney yamaçlarında kalıcı kar sınırı daha üst seviyelerdedir.
II. Türklerin orta Asya'dan Avrupa'ya kadar olan büyük göç hareketine "Kavimler Göçü" denir.
III. Güneydoğu Anadolu'dan Bati Trakya'ya kadar olan yolculuğunda birçok insanla tanıştı.
cümlelerinin hangisinde veya hangilerinde yazım yanlışı vardır?
A) Yalnız I
B) Yalnız III
-8. Sınıf
D) I, II ve III
C) I ve II
D) II ve III
3. Şehrin doğu-batı istikametinde uzanan kara yolu ve TEM Otoyolu, güzergâhları boyunca yerleşim alanlarını sanayi,
ticaret, yerleşme, nüfus gibi özellikler bakımından etkilemektedir. Bu etkileşim özellikle son yıllarda nüfusu hızla art-
maya başlayan ve kent merkezine yaklaşık 60-80 km mesafede bulunan Silivri, Büyükçekmece ve Beylikdüzü ilçele-
rinde belirgin bir şekilde gözlenmektedir. Aynı zamanda Marmara Denizi'ne de kıyısı bulunan bu ilçelerin karayolu
güzergâhları ile ilişkisinin incelendiği bu çalışmada son 15 yıllık nüfus verileri ışığında değerlendirmeler yapılmıştır.
Bu metinde aşağıdaki yazım kurallarından hangisinin örneği yoktur?
A) Özel ada dâhil olmayıp tamlama kuran şehir, il, ilçe, belde, köy vb. sözler küçük harfle başlar.
B) Yer adlarında ilk isimden sonra gelen ve deniz, nehir, göl, dağ, boğaz vb. tür bildiren ikinci isimler büyük harfle
başlar.
C) Ölçü birimlerinin uluslararası kısaltmaları kullanılır ve sonuna nokta konmaz.
D) Belirli bir tarih bildiren gün ve ay adları büyük harfle başlar.
261
Ortaokul Türkçe
Paragrafın Anlam Özellikleri
1. Aşağıda kısaltmaların yazımında dikkat edilmesi gereken bazı kurallar verilmiştir. Küçük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde kelimenin okunuşu esas alınır. • Kuruluş, kitap, dergi ve yön adlarıyla ölçülerin dışında kalan kelime veya kelime gruplarının kısaltılmasında, ilk harfle birlikte kelimeyi oluşturan temel harfler dikkate alınır. Kısaltılan kelime veya kelime grubu; özel ad, unvan veya rütbe ise ilk harf büyük; cins isim ise ilk harf küçük olur. • Sonunda nokta bulunan kısaltmalarla üs işaretli kısaltmalara gelen ekler kesmeyle ayrılmaz. Bu tür kısaltmalarda ek noktadan ve üs işaretinden sonra, kelimenin veya üs işaretinin okunuşuna uygun olarak yazılır. Buna göre, I. Altınapa Barajı Havzası'na m²'ye ortalama 383.640 mm. yağış düşmektedir. II. Her ay en az 5 kg'ye kadar zayıflayan Timur Bey'in menüsünde bitkisel çaylar var. III. Prof. Dr. Gazi Yaşargil, "Yüzyılın Beyin Cerrahi" unvanına sahiptir. numaralanmış cümlelerin hangisinde veya hangilerinde yazım yanlışı yapılmıştır? A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III 2. Yer-yön bildiren (doğu, batı, güney, kuzey, orta...) sözcükler, tek başına ya da özel isimden sonra kullanıldıklarında küçük harfle, özel isimden önce kullanıldıklarında ise büyük harfle başlar. Bu açıklamaya göre, I. Doğu Karadeniz'in Güney yamaçlarında kalıcı kar sınırı daha üst seviyelerdedir. II. Türklerin orta Asya'dan Avrupa'ya kadar olan büyük göç hareketine "Kavimler Göçü" denir. III. Güneydoğu Anadolu'dan Bati Trakya'ya kadar olan yolculuğunda birçok insanla tanıştı. cümlelerinin hangisinde veya hangilerinde yazım yanlışı vardır? A) Yalnız I B) Yalnız III -8. Sınıf D) I, II ve III C) I ve II D) II ve III 3. Şehrin doğu-batı istikametinde uzanan kara yolu ve TEM Otoyolu, güzergâhları boyunca yerleşim alanlarını sanayi, ticaret, yerleşme, nüfus gibi özellikler bakımından etkilemektedir. Bu etkileşim özellikle son yıllarda nüfusu hızla art- maya başlayan ve kent merkezine yaklaşık 60-80 km mesafede bulunan Silivri, Büyükçekmece ve Beylikdüzü ilçele- rinde belirgin bir şekilde gözlenmektedir. Aynı zamanda Marmara Denizi'ne de kıyısı bulunan bu ilçelerin karayolu güzergâhları ile ilişkisinin incelendiği bu çalışmada son 15 yıllık nüfus verileri ışığında değerlendirmeler yapılmıştır. Bu metinde aşağıdaki yazım kurallarından hangisinin örneği yoktur? A) Özel ada dâhil olmayıp tamlama kuran şehir, il, ilçe, belde, köy vb. sözler küçük harfle başlar. B) Yer adlarında ilk isimden sonra gelen ve deniz, nehir, göl, dağ, boğaz vb. tür bildiren ikinci isimler büyük harfle başlar. C) Ölçü birimlerinin uluslararası kısaltmaları kullanılır ve sonuna nokta konmaz. D) Belirli bir tarih bildiren gün ve ay adları büyük harfle başlar. 261
4. Ayakkabıcı, iskemlesine oturdu. Hasan da merakla karşı-
sına geçti. Şaşarak, eğlenerek seyrediyordu onu. Tamirci,
kartona benzeyen kalın ve sert deriyi iki taraf keskin, ince-
cik, sapsız bıçağıyla kesti. Ağzına bir avuç çivi doldurdu.
Sonra bunları ağzından çıkarıp ayakkabıların altına çabuk
çabuk mıhladı. Deri parçaları pis kokan bir suya koyup
ıslattı. Çanaktaki macuna parmağını daldırıp tabanlara sür-
dū. Hasan bunların hepsine dikkatle bakıyordu. Susuyor
ve bakıyordu.
Bu metinle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Kahramanların karakter özelliklerinden söz edilmiştir.
Olayın gerçekleşme zamanı belirgin değildir.
C) Farklı duyularla ilgili ayrıntılara yer verilmiştir.
D3. kişi ağzıyla anlatım yapılmıştır.
4 3. Sınıf
5
VİP Yayınları
S
Ortaokul Türkçe
Paragrafın Anlam Özellikleri
4. Ayakkabıcı, iskemlesine oturdu. Hasan da merakla karşı- sına geçti. Şaşarak, eğlenerek seyrediyordu onu. Tamirci, kartona benzeyen kalın ve sert deriyi iki taraf keskin, ince- cik, sapsız bıçağıyla kesti. Ağzına bir avuç çivi doldurdu. Sonra bunları ağzından çıkarıp ayakkabıların altına çabuk çabuk mıhladı. Deri parçaları pis kokan bir suya koyup ıslattı. Çanaktaki macuna parmağını daldırıp tabanlara sür- dū. Hasan bunların hepsine dikkatle bakıyordu. Susuyor ve bakıyordu. Bu metinle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? Kahramanların karakter özelliklerinden söz edilmiştir. Olayın gerçekleşme zamanı belirgin değildir. C) Farklı duyularla ilgili ayrıntılara yer verilmiştir. D3. kişi ağzıyla anlatım yapılmıştır. 4 3. Sınıf 5 VİP Yayınları S
7. "İlkokuldaydım" sözcüğü bir yazıda satır sonuna gelir ve
satıra sığmazsa aşağıdakilerden hangisi gibi yazılabilir?
A).......
B)
C)
B
okuldaydım.
Idaydım.
uldaydım.
kuldaydım.
...ilk-
.ilkoku-
.ilkok-
.....ilko-
Ortaokul Türkçe
Paragrafın Anlam Özellikleri
7. "İlkokuldaydım" sözcüğü bir yazıda satır sonuna gelir ve satıra sığmazsa aşağıdakilerden hangisi gibi yazılabilir? A)....... B) C) B okuldaydım. Idaydım. uldaydım. kuldaydım. ...ilk- .ilkoku- .ilkok- .....ilko-
Yazar adayları çok okumanın dışında iyi bir gözlemci ve dinleyici olmalıdır. Etrafında olup biten olayları
izlemeli, mahallesinin ruhunu yakalamalı, içinde bulunduğu zamana tanıklık etmelidir.
Yukarıdaki parçaya göre,
Yetenekli olma
Dile hakim olma
II. Kendi toplumunun değerlerini bilme
N.Araştırmacı olma
bir yazar adayında bulunması gereken özelliklerden biridir?
A 1.
BH
C) I
DIV
Ortaokul Türkçe
Paragrafın Anlam Özellikleri
Yazar adayları çok okumanın dışında iyi bir gözlemci ve dinleyici olmalıdır. Etrafında olup biten olayları izlemeli, mahallesinin ruhunu yakalamalı, içinde bulunduğu zamana tanıklık etmelidir. Yukarıdaki parçaya göre, Yetenekli olma Dile hakim olma II. Kendi toplumunun değerlerini bilme N.Araştırmacı olma bir yazar adayında bulunması gereken özelliklerden biridir? A 1. BH C) I DIV
cesini
ldüğü
1
-kten
msi
IV
TEST 1
iplik
4. Dokuma veya tekstil, iki ya da daha fazla
grubunun çeşitli şekillerde bir kompozisyon olu
turmasından elde edilen bir üründür.
A) İsim-fiil
QR
Kodu 090
Okut L
Yukarıdaki parçada aşağıdakilerden hangisinin
örneği bulunmamaktadır?
Czar
Cözümler
Izle!
C) Zarf-fiil
B) Sifat-fiil
D) Bağlaç
id Introls
5. Fiilimsiler, isim soylu diğer sözcükler gibi ek ey-
lem alarak yüklem olabilir.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yapılan açıkla-
maya örnek vardır?
A) Bu kitabın amacı da yemeklerin kendilerine
odaklanmak değil, yemek kültürünün ayna-
sında Osmanlı toplumunu çeşitli açılardan
incelemektir.
ze
B) Yemek kültürü, tarihe yeni perspektifler aç-
tığı için artık ciddiye alınan bir konu haline
geldi.
C) Osmanlılar için yemek, sadece ağız tadından
ibaret değildi, manevi anlamlar taşıyordu.
D) Osmanlıda yemek kültürü nasıl bir yere sa-
hipti?
6. Bazı eylemsiler, zamanla fiilimsi özelliklerini ta-
mamen kaybederoklu
BIL
Ortaokul Türkçe
Paragrafın Anlam Özellikleri
cesini ldüğü 1 -kten msi IV TEST 1 iplik 4. Dokuma veya tekstil, iki ya da daha fazla grubunun çeşitli şekillerde bir kompozisyon olu turmasından elde edilen bir üründür. A) İsim-fiil QR Kodu 090 Okut L Yukarıdaki parçada aşağıdakilerden hangisinin örneği bulunmamaktadır? Czar Cözümler Izle! C) Zarf-fiil B) Sifat-fiil D) Bağlaç id Introls 5. Fiilimsiler, isim soylu diğer sözcükler gibi ek ey- lem alarak yüklem olabilir. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yapılan açıkla- maya örnek vardır? A) Bu kitabın amacı da yemeklerin kendilerine odaklanmak değil, yemek kültürünün ayna- sında Osmanlı toplumunu çeşitli açılardan incelemektir. ze B) Yemek kültürü, tarihe yeni perspektifler aç- tığı için artık ciddiye alınan bir konu haline geldi. C) Osmanlılar için yemek, sadece ağız tadından ibaret değildi, manevi anlamlar taşıyordu. D) Osmanlıda yemek kültürü nasıl bir yere sa- hipti? 6. Bazı eylemsiler, zamanla fiilimsi özelliklerini ta- mamen kaybederoklu BIL
B
1.
1. Bu testte 20 soru vardır.
2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdına işaretleyiniz.
Türkçede söyleyişle ilgili sorunlar büyük ölçü-
de yabancı kelimelerden kaynaklanır. "Rol" ör-
neğinde görüldüğü gibi kelimenin ünlüsü kalın-
dır ama onu biraz ince okuruz. Gelen ekin ün-
lüleri "Rolünü iyi ezberlemiş." örneğinde olduğu
gibi ince ünlülerdir. Türkçe kelimelerde böyle bir
durum yoktur. Kelime Fransızcanın ses düzeni-
ne uygundur. Biz, "Rolunu ezberlemiş." biçimin-
de söyleyeni kınar, onu Türkçenin ses kuralları-
na uygun hâle getirmesini garipseriz. Bir bakıma
Fransızca kelimeler karşısında titizleniriz. Aynı
tutumu Doğu kökenli dillerden gelen kelimelerde
de sürdürürüz. "Zekâ" kelimesinin “kâ" hecesini
"zeka" biçiminde söyleyen Anadolu insanının te-
laffuzunu yanlış buluruz.
TURKCE TEST
Bu metne göre aşağıdakilerden hangisi yan-
liştır?
ruimur
SINAV
A) Söyleyişle ilgili bazı sorunlar Türk dilinin ge
leneksel yapısından kaynaklanmaktadır.
B) Anadolu insanının bazı kelimeleri telaffuzu
yanlış olarak değerlendirilmektedir.
C) Bazı farklı okunuşlar garipsenmektedir.
D) Türkçede söyleyişle ilgili sorunların temeli
yabancı kelimelerden kaynaklanmaktadır.
your B
elek
Crew Da
Uzay
yola p
güven
astro
D) G
Ortaokul Türkçe
Paragrafın Anlam Özellikleri
B 1. 1. Bu testte 20 soru vardır. 2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdına işaretleyiniz. Türkçede söyleyişle ilgili sorunlar büyük ölçü- de yabancı kelimelerden kaynaklanır. "Rol" ör- neğinde görüldüğü gibi kelimenin ünlüsü kalın- dır ama onu biraz ince okuruz. Gelen ekin ün- lüleri "Rolünü iyi ezberlemiş." örneğinde olduğu gibi ince ünlülerdir. Türkçe kelimelerde böyle bir durum yoktur. Kelime Fransızcanın ses düzeni- ne uygundur. Biz, "Rolunu ezberlemiş." biçimin- de söyleyeni kınar, onu Türkçenin ses kuralları- na uygun hâle getirmesini garipseriz. Bir bakıma Fransızca kelimeler karşısında titizleniriz. Aynı tutumu Doğu kökenli dillerden gelen kelimelerde de sürdürürüz. "Zekâ" kelimesinin “kâ" hecesini "zeka" biçiminde söyleyen Anadolu insanının te- laffuzunu yanlış buluruz. TURKCE TEST Bu metne göre aşağıdakilerden hangisi yan- liştır? ruimur SINAV A) Söyleyişle ilgili bazı sorunlar Türk dilinin ge leneksel yapısından kaynaklanmaktadır. B) Anadolu insanının bazı kelimeleri telaffuzu yanlış olarak değerlendirilmektedir. C) Bazı farklı okunuşlar garipsenmektedir. D) Türkçede söyleyişle ilgili sorunların temeli yabancı kelimelerden kaynaklanmaktadır. your B elek Crew Da Uzay yola p güven astro D) G
Pekiştirme Testi
Anlam Bilgisi
Toplumlar bir olayı ya da bir kişiyi belleklerinde canli tutabilmek için anit dikerler. Eski çağlardan günümüze dek
gelmiş böylesi pek çok anıt vardır. Bunlardan bazılan da dikili taşlardır.
Sonralan alet yapımı ve el
sanatian geliştikçe dikili taşlar da daha zarif biçimlerde ortaya çıktı. Bunların en ünlüleri Eski Mısır'da bulunan dikili
taşlardı. Romalılar da dikili taşları Mısır'da görerek onlar gibi anitlar yapmaya başladı. Eski Türkler de dikili taşlara
düşkündü, örneğin Türk edebiyatının ilk yazılı örneği sayılan "Orhun Yazıtlan" dikili taşlar üzerindedir.
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Kimi topluluklar bunlan yapmaya başladıktan sonra başka topluluklar da bu yapılanı taklit etmeye çalıştı.
B) Önceleri, demirden yapılmış yontma aracı olmadığından, ilk dikili taşlar yontulmadan, kaba bir biçimde dikilmişti.
C) Bu eserler, sanat anlayışına yenilikler getirdi; dünyada dikili taşların birçok örneği gelişmiş medeniyetlerde görülmeye başladı.
D) Zarif yapılar önceleri yaygındı, daha sonraki yıllarda inşa edilen yapılarda kaba işçilik dikkat çekiyordu.
Ortaokul Türkçe
Paragrafın Anlam Özellikleri
Pekiştirme Testi Anlam Bilgisi Toplumlar bir olayı ya da bir kişiyi belleklerinde canli tutabilmek için anit dikerler. Eski çağlardan günümüze dek gelmiş böylesi pek çok anıt vardır. Bunlardan bazılan da dikili taşlardır. Sonralan alet yapımı ve el sanatian geliştikçe dikili taşlar da daha zarif biçimlerde ortaya çıktı. Bunların en ünlüleri Eski Mısır'da bulunan dikili taşlardı. Romalılar da dikili taşları Mısır'da görerek onlar gibi anitlar yapmaya başladı. Eski Türkler de dikili taşlara düşkündü, örneğin Türk edebiyatının ilk yazılı örneği sayılan "Orhun Yazıtlan" dikili taşlar üzerindedir. Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Kimi topluluklar bunlan yapmaya başladıktan sonra başka topluluklar da bu yapılanı taklit etmeye çalıştı. B) Önceleri, demirden yapılmış yontma aracı olmadığından, ilk dikili taşlar yontulmadan, kaba bir biçimde dikilmişti. C) Bu eserler, sanat anlayışına yenilikler getirdi; dünyada dikili taşların birçok örneği gelişmiş medeniyetlerde görülmeye başladı. D) Zarif yapılar önceleri yaygındı, daha sonraki yıllarda inşa edilen yapılarda kaba işçilik dikkat çekiyordu.
Motin anlamlarına bakınız.
TARE
EFSANE
SANDIK
geçen bazı sözcüklerin anlamlarını tahmin ediniz. Tahmin ettikten sonra
TAYİN
TAHMIN
TAHMİN:
TAHMİN:
TAHMİN:
OLAY
TAHMİN:
KİŞİLER
SÖZLÜKTEKİ ANLAMI
SÖZLÜKTEKİ ANLAMI
SÖZLÜKTEKİ ANLAMI
SÖZLÜKTEKİ ANLAMI:
2. "Eşekli Kütüphaneci" metninin hikâye unsurlarını yazınız.
SÖZLÜKTEKİ ANLAMI:
201
YER
ZAMAN
juda ostan
ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİ GEL
Ortaokul Türkçe
Paragrafın Anlam Özellikleri
Motin anlamlarına bakınız. TARE EFSANE SANDIK geçen bazı sözcüklerin anlamlarını tahmin ediniz. Tahmin ettikten sonra TAYİN TAHMIN TAHMİN: TAHMİN: TAHMİN: OLAY TAHMİN: KİŞİLER SÖZLÜKTEKİ ANLAMI SÖZLÜKTEKİ ANLAMI SÖZLÜKTEKİ ANLAMI SÖZLÜKTEKİ ANLAMI: 2. "Eşekli Kütüphaneci" metninin hikâye unsurlarını yazınız. SÖZLÜKTEKİ ANLAMI: 201 YER ZAMAN juda ostan ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİ GEL
Bu testte 12 soru yer almaktadır.
Ideal çözme süreniz
1.1. Çekilmiş kahvenin son zerreleri de pas kırıntılarıy-
la karışıp kaba dökülene kadar tenekenin içini bir
bıçakla kazıdı.
11.) Kahvenin insana rahatlık veren kendine özgü koku-
sunu içine çekerek fincanı dudaklarına götürdü.
Aylardan ekimdi, kendisi gibi buna benzer pek
çok sabahı atlatabilmiş biri için bile geçirmesi zor
bir sabahtı.
18 dk.
IV. Kabı ateşten indirip suyun yarısını toprak zemine
döktü.
nito V. Albay, kahve tenekesinin tepesini kaldırdı ve yalnız-
ca bir küçük kaşık kahve kalmış olduğunu gördü.
VI. Neredeyse altmış yıldır son iç savaş bittiğinden be-
ri beklemekten başka hiçbir şey yapmamıştı albay.
VII. Masum ve inançlı bir tavırla taş ocağın yanında
oturup kahvenin kaynamasını beklerken bağırsak-
larında mantar ve zehirli zambakların kök saldığı
duygusuna kapıldı.
A)
Numaralanmış cümlelerle anlamlı bir metin oluş-
turulduğunda hangisi dışta kalır?
C) III
B) II
D) IV
bind
||| -VI-V-I-IV-VII
Ortaokul Türkçe
Paragrafın Anlam Özellikleri
Bu testte 12 soru yer almaktadır. Ideal çözme süreniz 1.1. Çekilmiş kahvenin son zerreleri de pas kırıntılarıy- la karışıp kaba dökülene kadar tenekenin içini bir bıçakla kazıdı. 11.) Kahvenin insana rahatlık veren kendine özgü koku- sunu içine çekerek fincanı dudaklarına götürdü. Aylardan ekimdi, kendisi gibi buna benzer pek çok sabahı atlatabilmiş biri için bile geçirmesi zor bir sabahtı. 18 dk. IV. Kabı ateşten indirip suyun yarısını toprak zemine döktü. nito V. Albay, kahve tenekesinin tepesini kaldırdı ve yalnız- ca bir küçük kaşık kahve kalmış olduğunu gördü. VI. Neredeyse altmış yıldır son iç savaş bittiğinden be- ri beklemekten başka hiçbir şey yapmamıştı albay. VII. Masum ve inançlı bir tavırla taş ocağın yanında oturup kahvenin kaynamasını beklerken bağırsak- larında mantar ve zehirli zambakların kök saldığı duygusuna kapıldı. A) Numaralanmış cümlelerle anlamlı bir metin oluş- turulduğunda hangisi dışta kalır? C) III B) II D) IV bind ||| -VI-V-I-IV-VII
11.
Okuma ilk bakışta büyü gibi gelir. Gözlerimiz bir sözcüğün üzerine konar ve beynimiz de zahmetsizce
o sözcüğün anlamına ve telaffuzuna erişimimizi sağlar. Ama bu işlem görünenin aksine basit olmak-
tan alabildiğine uzaktır. Görsel imajın her bir parçası ayrı bir ışık alıcısı tarafından tanımlandığı için
bir sözcük retinaya girer girmez sayısız parçaya ayrılır. Bu girdiden başlayarak asıl zorluk; var olan
harfleri deşifre etmek, bu harflerin hangi sırada olduğunu bulmak ve nihayetinde sözcüğü tanımlamak
amacıyla bu parçaların tekrar birleştirilmesindedir. Okumanın öyküsü, yazıların bulunduğu sayfadan
yansıyan fotonların retinaya ulaştığında başlar.
Bu parçanın konusu aşağıdakilerden hangisidir?
A) Okuma alışkanlığının zor kazanıldığı
B) Beynin okumayı nasıl gerçekleştirdiği
C) Beynin çok fonksiyonlu bir sisteme sahip olduğu D) Her okumada farklı sonuçlara ulaşılacağı
Diğer sayfaya geçiniz.
Ortaokul Türkçe
Paragrafın Anlam Özellikleri
11. Okuma ilk bakışta büyü gibi gelir. Gözlerimiz bir sözcüğün üzerine konar ve beynimiz de zahmetsizce o sözcüğün anlamına ve telaffuzuna erişimimizi sağlar. Ama bu işlem görünenin aksine basit olmak- tan alabildiğine uzaktır. Görsel imajın her bir parçası ayrı bir ışık alıcısı tarafından tanımlandığı için bir sözcük retinaya girer girmez sayısız parçaya ayrılır. Bu girdiden başlayarak asıl zorluk; var olan harfleri deşifre etmek, bu harflerin hangi sırada olduğunu bulmak ve nihayetinde sözcüğü tanımlamak amacıyla bu parçaların tekrar birleştirilmesindedir. Okumanın öyküsü, yazıların bulunduğu sayfadan yansıyan fotonların retinaya ulaştığında başlar. Bu parçanın konusu aşağıdakilerden hangisidir? A) Okuma alışkanlığının zor kazanıldığı B) Beynin okumayı nasıl gerçekleştirdiği C) Beynin çok fonksiyonlu bir sisteme sahip olduğu D) Her okumada farklı sonuçlara ulaşılacağı Diğer sayfaya geçiniz.
kler;
ekler.
erinden,
erinden.
4.
suyum,
de huyum.
urağa
a.
Bırak beni haykırayım, susarsam sen matem et,
Unutma ki şairleri haykırmayan bir millet
Sevenleri toprak olmuş öksüz çocuk gibidir.
Bu şiirde bulunan söz sanatının benzeri
aşağıdakilerin hangisinde vardır?
A) Güzel dil Türkçe bize,
Başka dil gece bize.
Benze-fame
6.
Sonbaharda bir akşam...
Dağılmış cihana gam
Yalnız mısın ninem ocak başında?
Oğlun bir kahraman bu genç yaşında.
Beme
D) Arıyor gözlerim bütün gün seni,
Kis
ra
rdüm geçiyorken yine.dün seni.
Ortaokul Türkçe
Paragrafın Anlam Özellikleri
kler; ekler. erinden, erinden. 4. suyum, de huyum. urağa a. Bırak beni haykırayım, susarsam sen matem et, Unutma ki şairleri haykırmayan bir millet Sevenleri toprak olmuş öksüz çocuk gibidir. Bu şiirde bulunan söz sanatının benzeri aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Güzel dil Türkçe bize, Başka dil gece bize. Benze-fame 6. Sonbaharda bir akşam... Dağılmış cihana gam Yalnız mısın ninem ocak başında? Oğlun bir kahraman bu genç yaşında. Beme D) Arıyor gözlerim bütün gün seni, Kis ra rdüm geçiyorken yine.dün seni.
ÖZEL
ÖLÜM
TÜRKÇE
19. Fiillerin nesne ve öznesine göre girdiği özel kalıba "çatı"
denir. Nesnesine göre bir fiilin çatısı geçişli ya da geçişsiz
olabilir. Nesnesi olan ya da nesne alabilen fiillere "geçişli
fiil", nesne alamayan fiillere de "geçişsiz fiil" denir. Yüklemi
geçişli olan bazı cümlelerde nesne kullanılmamış olabilir.
Örneğin "Yaşlı adam ömür boyu bekledi." cümlesinde nes-
ne kullanılmamıştır fakat "bekledi" fiili nesne alabildiği için
(onu bekledi) bu fiil geçişlidir.
ti
Buna göre aşağıdakilerin hangisinde cümlede nesne
kullanılmamasına rağmen geçişli olabilen bir fiile yer
verilmiştir?
Belli bir kurala göre tekrarlayan şekiller bir örüntü oluş-
turur.
B) Önce suyla iyice ovarak yıkayın, daha sonra da küp
küp doğrayın.
C) Ressam, renklerle şekillerin birleşimiyle insanları de-
rinden etkileyebileceğini düşünmüş.
DY Renk çarkındaki bazı renkler, yan yana kullanıldığında
diğer renklerle olduklarından daha parlak görünür.
Ortaokul Türkçe
Paragrafın Anlam Özellikleri
ÖZEL ÖLÜM TÜRKÇE 19. Fiillerin nesne ve öznesine göre girdiği özel kalıba "çatı" denir. Nesnesine göre bir fiilin çatısı geçişli ya da geçişsiz olabilir. Nesnesi olan ya da nesne alabilen fiillere "geçişli fiil", nesne alamayan fiillere de "geçişsiz fiil" denir. Yüklemi geçişli olan bazı cümlelerde nesne kullanılmamış olabilir. Örneğin "Yaşlı adam ömür boyu bekledi." cümlesinde nes- ne kullanılmamıştır fakat "bekledi" fiili nesne alabildiği için (onu bekledi) bu fiil geçişlidir. ti Buna göre aşağıdakilerin hangisinde cümlede nesne kullanılmamasına rağmen geçişli olabilen bir fiile yer verilmiştir? Belli bir kurala göre tekrarlayan şekiller bir örüntü oluş- turur. B) Önce suyla iyice ovarak yıkayın, daha sonra da küp küp doğrayın. C) Ressam, renklerle şekillerin birleşimiyle insanları de- rinden etkileyebileceğini düşünmüş. DY Renk çarkındaki bazı renkler, yan yana kullanıldığında diğer renklerle olduklarından daha parlak görünür.
Anlatılan şey daha kuvvetli belirtil-
mek için olduğundan daha çok ya
da daha az gösterilmiştir.
A) 1-2
Aralarında çeşitli yönlerden ilgi bulu-
nan iki unsurdan, güçsüz olanı nite
likçe daha üstün olana benzetilmiştir.
Benzedny
Wanker
B) 2-3
Begrete
Bin atlı, akınlarda çocuklar gibi sendik,
Bin atlı o gün dev gibi bir orduyu yendik!
Kiglestie eg
İnsan dışndaki varlıklara insan
özelliği verilmiştir.estme
Yukarıdaki şiirde numaralandırılmış söz sanatlarından hangileri kullanılmıştır?
Bir gün doludizgin boşanan atlarımızla
Yerden yedi kat göğe kanatlandik o hızla...
İnsan dışındaki varlıklar konuştu-
rulmuştur.
Ortaokul Türkçe
Paragrafın Anlam Özellikleri
Anlatılan şey daha kuvvetli belirtil- mek için olduğundan daha çok ya da daha az gösterilmiştir. A) 1-2 Aralarında çeşitli yönlerden ilgi bulu- nan iki unsurdan, güçsüz olanı nite likçe daha üstün olana benzetilmiştir. Benzedny Wanker B) 2-3 Begrete Bin atlı, akınlarda çocuklar gibi sendik, Bin atlı o gün dev gibi bir orduyu yendik! Kiglestie eg İnsan dışndaki varlıklara insan özelliği verilmiştir.estme Yukarıdaki şiirde numaralandırılmış söz sanatlarından hangileri kullanılmıştır? Bir gün doludizgin boşanan atlarımızla Yerden yedi kat göğe kanatlandik o hızla... İnsan dışındaki varlıklar konuştu- rulmuştur.
5. Günlerden bir gün köylerden birinde bir çiftçinin eşeği kör kuyuya düşer. Eşek saatlerce acı içinde kıvranır ve bağırır. Sesini du-
yan sahibi gelip baktığında zavallı eşeği kuyunun dibinde görür, Çaresiz çiftçi, köylüleri yardıma çağırır. Köylüler, kör kuyuda-
ki eşeği kurtarmak için ne yapacaklarını düşünürler ama sonuçta onu kurtarmanın imkânsız olduğuna ve bunun için çalışmaya
değmeyeceğine karar verirler. Tek çare, kuyuyu toprakla örtmektir. Herkes ellerine aldığı küreklerle etraftan kuyunun içine top-
rak atar. Zavallı hayvan, üzerine gelen toprakları her seferinde silkerek dibe döker. Bir süre sonra ise ayaklarının altına aldığı top-
rak sayesinde her an biraz daha yükselir ve sonunda yukarıya kadar çıkar. Köylüler kuyudan dışarı çıkan eşeğe çok şaşırır.
Bu hikâyenin unsurlan aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
A)
B)
C)
Varlık Kadrosu
Eşek ve köylüler
Eşek, çiftçi ve
köylüler
Eşek, eşeğin sahibi
ve köylüler
Eşek, çiftçi ve
köylü
Mekân
Kuyu
Köydeki kör kuyu
Köy
Kör kuyu
Zaman
Bir gün
Bir gün
Belirsiz
Bir gün
Olay
Eşeğin kör kuyuya düşmesi
Köylülerin umudu kesip üstüne
toprak attıkları eşeğin bu topraklar
sayesinde kuyudan kurtulması
Kuyuya düşen eşeğin kuyudan
çıkmaya çalışması
Köylülerin kuyuya düşen eşeği
kurtarması
Ortaokul Türkçe
Paragrafın Anlam Özellikleri
5. Günlerden bir gün köylerden birinde bir çiftçinin eşeği kör kuyuya düşer. Eşek saatlerce acı içinde kıvranır ve bağırır. Sesini du- yan sahibi gelip baktığında zavallı eşeği kuyunun dibinde görür, Çaresiz çiftçi, köylüleri yardıma çağırır. Köylüler, kör kuyuda- ki eşeği kurtarmak için ne yapacaklarını düşünürler ama sonuçta onu kurtarmanın imkânsız olduğuna ve bunun için çalışmaya değmeyeceğine karar verirler. Tek çare, kuyuyu toprakla örtmektir. Herkes ellerine aldığı küreklerle etraftan kuyunun içine top- rak atar. Zavallı hayvan, üzerine gelen toprakları her seferinde silkerek dibe döker. Bir süre sonra ise ayaklarının altına aldığı top- rak sayesinde her an biraz daha yükselir ve sonunda yukarıya kadar çıkar. Köylüler kuyudan dışarı çıkan eşeğe çok şaşırır. Bu hikâyenin unsurlan aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir? A) B) C) Varlık Kadrosu Eşek ve köylüler Eşek, çiftçi ve köylüler Eşek, eşeğin sahibi ve köylüler Eşek, çiftçi ve köylü Mekân Kuyu Köydeki kör kuyu Köy Kör kuyu Zaman Bir gün Bir gün Belirsiz Bir gün Olay Eşeğin kör kuyuya düşmesi Köylülerin umudu kesip üstüne toprak attıkları eşeğin bu topraklar sayesinde kuyudan kurtulması Kuyuya düşen eşeğin kuyudan çıkmaya çalışması Köylülerin kuyuya düşen eşeği kurtarması
ibsow
Kahraman, kurtarıcı, bilge kişilerin hayatları
çerçevesinde oluşur.
* Göç, kuraklık gibi toplu yaşanan felaketleri
ve elde edilen başarıları konu alır.
* Sonraki kuşaklara deneyimleri aktarır.
* Milli bilinci uyandırma ya da uyanık tutma iş-
levi görür.
Olağanüstülüklere rastlanır.
Yukarıda verilen özellikleri aşağıdaki par-
çalardan hangisi taşımaktadır?
B)
*
A)
Vaktiyle bir köle kaçıp ormana saklanmış.
Ormanda yaralı bir aslan görmüş. Aslan
acıyla inliyormuş. Pençesini yalvaran
gözlerle köleye uzatmış. Köle, aslanın
ayağına batmış irige bir diken görmüş.
Onu çıkarmış, temizlemiş ve gömleğin-
den kopardığı bir bezle temizlemiş. Aslan,
kölenin ellerini yalamaya başlamış...
Bir gün tilki kardeş, gözden çıkarıp mas-
rafı, leylek kardeşi bir ziyafete alkoyar.
Leylek kardeş önce şöyle bir süzer etrafı,
ne yemekler var diye. Bakar ki bol sulu,
güya çorba durur orada. Üstelik çorba
düz tabakta. Nasıl içsin leylek bunu?
...Avcı bir gölün kıyısına geldi. Elinde av-
ladığı telli turna vardı. Avcı, gölün kena-
rinda turnanın tüylerini yoldu. Göl suyuna
daldırıp yıkayacaktı. Turna suya girer gir-
mez canlandı, kanatlanıp uçtu. Yepyeni
tüyleri vardı. Avcı bu suda keramet var
hemen bundan içeyim diye eğildi ki ne
olsun! Göl bin parçaya bölünüverdi... Bir
göl sonradan "Bingöl" oluverdi...
Uygurların yurdunda "Hulin" isminde bir
dağ vardı. Bu dağdan Tuğla ve Selenge
isimli iki ırmak çıkardı. Bir gece oradaki
bir ağacın üzerine gökten ilâhi bir ışık indi.
İki ırmak arasında yaşayan halk bunu dik-
katle izlediler. Ağacın gövdesinde şişkin-
lik oluştu. Işık dokuz ay şişkinlikte durdu.
Ağacın gövdesi yarıldı ve içinde beş ço-
cuk göründü. Bu ülkenin halkı, bu çocuk-
ları büyüttü. En büyük çocuk olan Buğu
Han sonradan o ülkeye hükümdar oldu...
Ortaokul Türkçe
Paragrafın Anlam Özellikleri
ibsow Kahraman, kurtarıcı, bilge kişilerin hayatları çerçevesinde oluşur. * Göç, kuraklık gibi toplu yaşanan felaketleri ve elde edilen başarıları konu alır. * Sonraki kuşaklara deneyimleri aktarır. * Milli bilinci uyandırma ya da uyanık tutma iş- levi görür. Olağanüstülüklere rastlanır. Yukarıda verilen özellikleri aşağıdaki par- çalardan hangisi taşımaktadır? B) * A) Vaktiyle bir köle kaçıp ormana saklanmış. Ormanda yaralı bir aslan görmüş. Aslan acıyla inliyormuş. Pençesini yalvaran gözlerle köleye uzatmış. Köle, aslanın ayağına batmış irige bir diken görmüş. Onu çıkarmış, temizlemiş ve gömleğin- den kopardığı bir bezle temizlemiş. Aslan, kölenin ellerini yalamaya başlamış... Bir gün tilki kardeş, gözden çıkarıp mas- rafı, leylek kardeşi bir ziyafete alkoyar. Leylek kardeş önce şöyle bir süzer etrafı, ne yemekler var diye. Bakar ki bol sulu, güya çorba durur orada. Üstelik çorba düz tabakta. Nasıl içsin leylek bunu? ...Avcı bir gölün kıyısına geldi. Elinde av- ladığı telli turna vardı. Avcı, gölün kena- rinda turnanın tüylerini yoldu. Göl suyuna daldırıp yıkayacaktı. Turna suya girer gir- mez canlandı, kanatlanıp uçtu. Yepyeni tüyleri vardı. Avcı bu suda keramet var hemen bundan içeyim diye eğildi ki ne olsun! Göl bin parçaya bölünüverdi... Bir göl sonradan "Bingöl" oluverdi... Uygurların yurdunda "Hulin" isminde bir dağ vardı. Bu dağdan Tuğla ve Selenge isimli iki ırmak çıkardı. Bir gece oradaki bir ağacın üzerine gökten ilâhi bir ışık indi. İki ırmak arasında yaşayan halk bunu dik- katle izlediler. Ağacın gövdesinde şişkin- lik oluştu. Işık dokuz ay şişkinlikte durdu. Ağacın gövdesi yarıldı ve içinde beş ço- cuk göründü. Bu ülkenin halkı, bu çocuk- ları büyüttü. En büyük çocuk olan Buğu Han sonradan o ülkeye hükümdar oldu...
7 Yer tamlayıcısı; yüklemi yönelme, bulunma ya da ayrılma anlamıyla tamamlar. Bu nedenle yönelme
(-a/-e), bulunma (-da/-de) veya ayrılma (-dan/-den) hâl eklerinden birini alır. Ancak bu eklerden birini
alan sözcükler, yüklemi zaman, miktar, durum vb. anlamlarla tamamladığında zarf tamlayıcısı olarak
görev yapabilir.
Bu açıklamaya göre,
I. Hollanda'nın Lahey şehrinde "Sanatı Koklayın" adında bir sergi açıldı.
II. Memurun verdiği belgeyi ceketinin iç cebine dikkatlice yerleştirdi.
III. Ocaktaki tencereye aynı boydaki yuvarlak hamurları avuç avuç attı.
IV. Eskiden okuduğu kitapları can sıkıntısından bir kez daha okumuştu.
cümlelerinden hangisinde altı çizili söz grubu diğerlerinden farkh bir ögedir?
B) II.
C) III.
HT
A) I.
COUN
BLIV.
Ortaokul Türkçe
Paragrafın Anlam Özellikleri
7 Yer tamlayıcısı; yüklemi yönelme, bulunma ya da ayrılma anlamıyla tamamlar. Bu nedenle yönelme (-a/-e), bulunma (-da/-de) veya ayrılma (-dan/-den) hâl eklerinden birini alır. Ancak bu eklerden birini alan sözcükler, yüklemi zaman, miktar, durum vb. anlamlarla tamamladığında zarf tamlayıcısı olarak görev yapabilir. Bu açıklamaya göre, I. Hollanda'nın Lahey şehrinde "Sanatı Koklayın" adında bir sergi açıldı. II. Memurun verdiği belgeyi ceketinin iç cebine dikkatlice yerleştirdi. III. Ocaktaki tencereye aynı boydaki yuvarlak hamurları avuç avuç attı. IV. Eskiden okuduğu kitapları can sıkıntısından bir kez daha okumuştu. cümlelerinden hangisinde altı çizili söz grubu diğerlerinden farkh bir ögedir? B) II. C) III. HT A) I. COUN BLIV.