Paragrafın Anlam Özellikleri Soruları
Ortaokul Türkçe
Paragrafın Anlam Özellikleri9.
10
Yazılış ve okunuş bakımından aynı fa-
kat anlam olarak farklı olan sözcüklere
sesteş sözcükler denir. Sesteş sözcükler
arasında anlamca herhangi bir bağ bu-
lunmaz.
Buna göre aşağıdakilerin hangisinde altı çizili
sözcükler arasında sesteşlik (eş seslilik) ilişki-
si yoktur?
A) Yemeğini yemeyince annesi çok kızdı.
Genç kız liseyi yeni bitirmişti.
B) Sağ ayağındaki ayakkabısının bağı çözük-
tü.
diell
Üzüm bağı içindeki evde oturuyordu.
C) çam ağacının kuru dalını kesti.
Meşalelerin aydınlattığı çadıra hızla daldı.
D) Sabah, ormana doğru yola koyulduk.
Uzun süre bir çıkış yolu düşündü.
1:
Ortaokul Türkçe
Paragrafın Anlam ÖzellikleriGenelde bildiğim, okumaktan keyif aldığım yazarların yeni kitaplarını kovalarım kitapçılarda. Yeni çıkan, herkesin aldığı,
en çok satanlarla pek ilgilenmem. En çok satanlar içinde sevdiğim bir yazar varsa ona da en çok satıyor diye haksızlık et-
mem. Ayrıca beğendiğim yazar çok satıyor diye mutlu olurum. Yazarlarını izleyen, tiryaki bir okuyucuyum Üstelik yazar
olduğum için yazma uzmanı olmayan, çalakalem yazanlarla pek ilgilenmem. Durumum.özel yani. Fakat arada keşif ma-
hiyetinde hiç tanımadığım yazarların kitaplarını da kurcalar, anlatımı beni saranları alır, onlarla tanışır, belki okurları olur,
belki olmam. Benim kitapçıdaki durumum oldukça özgün ve derin bir arayış. "Hafta sonu tatile gideceğim, okumalik ne
alsam? biçiminde kitapçi dolaşanlardan değilim.
Bu metinden yazar ile ilgili,
I. Kitap yazan herkesi yazar olarak adlandırmaz.
II. Kitapçı raflarına yeni gelmiş kitapları alıp okumaktan keyif alır.
III. Bir kitabın çok satıyor olması, o kitabı okuması için bir ölçüt değildir.
IV. Yeni yazarları tanımak için bu yazarların kitaplarını incelemeyi ihmal etmez.
yargılarından hangisi çıkarılamaz?
B) 11.
e) III.
D) IV.
Ortaokul Türkçe
Paragrafın Anlam Özellikleri2
6.
1. Çınarlı Göleti, 1980 yılında köylerin sulama ihtiyacını kar-
şılamak için inşa edildi.
II. Ancak bu yıl kar ve yağmur yağmazsa çiftçiler kuraklık
tehdidiyle karşı karşıya kalacak.
Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru bir biçim-
de birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir?
1980 yılında köylerin sulama ihtiyacını karşılamak için in-
şa edilen Çınarlı Göleti, bu yıl kar ve yağmur yağmazsa
kuruyacağından çiftçiler ürün elde edemeyecek.
BYÇınarlı Göleti, 1980'de köylerin sulama ihtiyacını karşıla-
mak için inşa edildi ancak bu aylarda kar ve yağmur yağ-
mazsa çiftçiler kuraklık tehdidiyle karşı karşıya kalacak.
C) 1980 yılında köylerin sulama ihtiyacını karşılamak için in-
şa edilen Çınarlı Göleti'nde bu yıl kar ve yağmur yağma-
dığı için çiftçiler kuraklık tehdidiyle karşı karşıya kalacak.
1980 yılında köylerin sulama ihtiyacını karşılamak için in-
şa edilen Çınarlı Göleti civarına bu yıl kar ve yağmur yağ-
mazsa çiftçiler kuraklık tehdidiyle karşı karşıya kalacak.
Prf Yayınları
32
Ortaokul Türkçe
Paragrafın Anlam Özellikleriuza doğ-
areketler
spor da-
girerken
xtalardan
ergin ve
cercesine
Alinde de
ama adi
kişi, aynı
em kule-
onize at-
e atlama-
ergilediği
sporcula-
birbiriyle
rçaların
ir köp-
rümüz
yara-
eri; bu
olduk-
büyük
e söz
sidir?
-ileşi-
ara-
şiiri-
oyu
atkl-
CU YAYINLARI
SİNAN
Çoğu kimse "Ankara, Ankara, güzel An-
kara" şarkısının, çocuklar için yazıldığını
"der.
düşünür ve şarkıyı küçümser. ".
Şarkıyı ruhsuz, karanlık ve sıkıcı bulur. Bir
kenti güzelleştiren şeylerin; yapıları, park-
suyu,
fları,
düşüncesinin yanlış değilse de eksik oldu-
ğunu aklına getirmez. Oysa bir kent, önce
insanlarıyla güzeldir. Onlardan bazılarının
varlığı bile oraya çok şey katar; çok değer,
çok anlam, çok farklılık, çok iyilik... Bazı in-
sanlar, bazı kentlere çok yakışır. Nasıl Yah-
ya Kemal, Sait Faik, Orhan Veli Istanbul'a
yakışıyorsa ve kent, bugün onların şiirle-
rinden, öykülerinden, bambaşka bir gözle
okunuyorsa Ankara da Yakup Kadri Kara-
osmanoğlu, Adalet Ağaoğlu ve Sevgi Soy-
sal'ın öykü ve romanlarında öyle okunur.
11 ve 12. sorular yukarıdaki metne göre
yanıtlanacaktır.
netip
anla
TÜRKÇE
gıdakilerd
Phim
MONT
Star
A) Bu, çocuk şarkısı mı?
B) Ankara'nın neresi güzel?
alan, o hir-
YOTO
ane
12. Bu metinde boş bırakılan yere, düşünce-
nin akışına göre aşağıdakilerden hangisi
getirilebilir?
C) Ne güzel şehirdir Ankaral
D) Çocuklar için fazla monoton.
bir
Ortaokul Türkçe
Paragrafın Anlam ÖzellikleriƠ
a
12-15. sorulan aşağıdaki metne göre cevaplayınız.
Burası Afrika. Cebelitarık'tan Ümit Burnu'na, Kızıldeniz'den Atlas Okyanusu'na Insanoğlunun en eski yurtla-
nndan biri hatta belki birincisi. Yaklaşık 1 milyar insan, bu koca kıtada bugün modern hayatın getirdiği şart-
lar ve imkânlarla yaşıyor dünyanın her yerinde olduğu gibi. Ancak Afrika'nın istisnaları da yok değil. Arap
Yarımadası'nın karşısı Kızıldeniz boyunca Doğu Afrika olarak tanımlanıyor. Bilim insanlarının bir kısmı, burada
bulunan yüzbinlerce yıl öncesine ait kalıntıları yorumlayarak burayı, insanlığın dünya üzerinde ilk ortaya çıktığı
yer addediyor.
Bugün Etiyopya'nın Omo Nehri vadisinde yaşayan bu kabile insanları, atalarından aldıkları ilham doğrultusun-
da bize, onlan çağnıştıran yaşam tabloları sunuyor. Burada yalnızca sıradan bir şehir dışı doğası değil, dünyanın
en özel doğal yaşam alanları birbiri ardınca sıralanıyor. Pek çok yerde olduğu gibi burada da gezginlerin ve
medeniyetin yolunu bir akarsu belirliyor. Omo Nehri, Afrika'nın can daman Nil'in kaynak kollarından biri. Orta
Batı Etiyopya'dan başlayıp Kenya'daki Turkana Gölüne akan Omo Nehri, bu topraklara Nil'in bereketini taşıyor.
Nehrin oluşturduğu vadi boyunca asırlardır geleneksel yaşam biçimlerini koruyan kabileler var: Mursiler, Kara-
lar ve Hamarlar geleneksel yaşamlarında asırların izlerini koruyan bu insan topluluklarından.
D) III-V
Metinde aşağıdakilerin hangisine dair bir bilgi yer almamaktadır?
Al Afrika kıtasının yaklaşık nüfusuna
Mursiller, Karalar ve Hamarlar'ın nerede yaşadıklarına
Nehri'ni besleyen kaynaklara
Turkan
Turkana Gölü'nün bulunduğu yere
C
Ortaokul Türkçe
Paragrafın Anlam Özellikleri14.. Küçük hikâyenin ölümü, sanatçılarımızın artık bu türe değer vermemelerinin sonucu mu?
• Şiirinizin özelliklerini belirtebilir misiniz?
• Yaşamınızda etkili olan ilk çizgi nasıl başlar?
Aşağıdaki metinlerden hangisi, bu sorulardan herhangi birinin cevabı olamaz?
A) Başka yazarlar belirtsin isterim. Ben kendi yapıtlarım üzerine konuşmam demiyorum ama bun-
lar, şiirimin özelliklerine ilişkin açıklamalar değildir. Şiir serüvenimdir bu açıklamalar benim.
B) Ortaokuldan sonra babamın görevi gereği önce Diyarbakır'a, sonra Istanbul'a, en sonunda da
Ankara'ya taşındık. Buraların hepsi, ayrı izler bıraktı bende. Onun için yaşamımda tek çizgi
değil, çizgiler var benim.
C) Yazar, elbette bir topluluk içinde yaşar ve eserinde bu topluluğu yansıtmak ister. Bunların hep-
sini bir yapıtla vermek zordur elbet ama olanaksız değildir. Çünkü yazarın önünde canlı bir
kalabalık vardır.
D) Hayır, ne küçük hikâye ölmüştür ne de bizim hikâyelerimizin kahramanları olan o küçük insan-
lar. Onlar, hep vardılar; hep var olacaklar. Küçük hikâyenin okurunda, şaşkınlık ya da hayranlık
uyandıran ayrıntı yoğunluğu da hep bulunacak.
Ortaokul Türkçe
Paragrafın Anlam Özellikleriya-
20. Ben gördüğümü ve bildiğimi olduğu gibi, hiç süs-
lemeden, hayalimden bir şey ilave etmeyerek y
zarım. O kadar çeşitli karakterler ve maceraları
toplarım ki şimdi benim bu tasvirlerimi okuyanlar,
yolda rast geldikleri bir çehre veya işittikleri bir
olay karşısında sanırım ki bir aşinalık duyarlar. Ben
yazar olarak hadiseleri kaydediyorum, hayal gü-
cümden imdat beklemiyorum.
Verilen metin aşağıdakilerden hangisine cevap ola-
rak yazılmış olabilir?
ari
A) Eserlerinizde gördüklerinizi ve
algıladıklarınızı
farklı biçimde yorumlamanızın sebebi nedir?
B) Yazılarınızda yaşam tarafsız bir şekilde mi ele
alırsınız?
Kitapları en çok okunan yazarlardan olma se-
bebiniz sizce nedir?
Sizi diğer yazarlardan farklı kılan şey, tarzınız
mı?
Ortaokul Türkçe
Paragrafın Anlam Özellikleri2.
A) İzmir
B) Trabzon
Bilim, sanat, spor ya da çeşitli meslek dallarıyla ilgili özel kavramları karşılayan sözcüklere terim denir.
Örnek:
A) Yalnız I
artıbir
Buna göre,
I.
Bu dinlediğiniz acemkürdi makamında bir eserdir.
II. Bakla, fasulye gibi bitkilerin tohumlarında ikişer çenek bulunur.
III. Aydınlatıcı çalışmaların en iyisi tarihtir.
cümlelerinin hangisinde/hangilerinde terim bulunmaktadır?
B) Yalnız III
Oyunun son perdesi çok acıklıydı.
Tiyatro terimi
C) I ve II
1721
+
D) I, II ve III
Ortaokul Türkçe
Paragrafın Anlam Özellikleri201
7. Dil kullanımını, özellikle yazım konusunu tartışırken
birçok kişi, "Türkçe, yazıldığı gibi okunan; okunduğu
gibi yazılan bir dildir." yanlışına sarılıyor. Dünyada böy-
le bir dil yok. Türkçe için "Büyük ölçüde yazıldığı gibi
okunan, okunduğu gibi yazılan bir dildir." diyebiliriz. Bü-
tün dillerde, konuşma ve yazı dili ayrımı vardır. Türkçe,
bu ayrımın en az olduğu dildir.
Bu parça aşağıdakilerden hangisini kanıtlamaya
yöneliktir?
A) Türkçenin, yazıldığı gibi okunan, okunduğu gibi ya-
zılan bir dil olmadığını
B) Türkçenin, dünyadaki dillerin hiçbirinde olmayan
özelliklere sahip olduğunu
C) Bütün dillerde olduğu gibi Türkçede de konuşma dili
ve yazı dili ayrımı bulunduğunu
D) Yazı dili ve konuşma dili ayrımına en az Türkçede
rastlandığını
Ortaokul Türkçe
Paragrafın Anlam Özellikleriçin sa-
hâlde
davra-
er an-
dikleri- 7. Tüm dünyada 6000'den fazla dil konuşul
duğunu biliyor musunuz? Ancak bu dille
rin %43'ü tükenme tehlikesi altında. Bir d
onu konuşan veya çocuklarına öğreten Kin
se kalmadığında tükenmiş sayılıyor. Dille
tükenme nedeninin başında İngilizce, Ispan
yolca ve Çince gibi çok sayıda kişi tarafın
dan konuşulan uluslararası dillerin yaygin
laşması geliyor. Bir dil yok olduğunda o dille
birlikte insanlığın ortak kültürünün bir parça
we hiç-
söyle-
lumlu
si da yok oluyor.
uyar-
yap-
fikir
SÖZ-
ak
ne
AYDIN YAYINLARI
Bu parçaya göre "dillerin tükenme
likesi'nin asıl nedeni aşağıdakilerden
hangisidir?
yapan Ta
tabını ka
kuz mas
Keloğlan
nini anlat
farklı bir
lan kah
likli sert
vezirliğe
A Ailelerin çocuklarına dil öğretme kon
sundaki hataları
B) Dünya genelinde çok sayıda dil olması
CKültürle birlikte dilin de artık önemini yitir
mesi
TE
DY Dünya genelinde çok konuşulan dillerin
artmasi
Türk mas
yaşadığ
yor, kim
Bu par
la ilgili
maz?
A) Kita
dır.
B) Kita
C) Kita
lar
D) Yaz
için
Ortaokul Türkçe
Paragrafın Anlam Özellikleri1. Aşağıdaki cümlelerden hangisi öznellik - nesnellik
açısından diğerlerinden farklıdır?
A) Nazik ve kibar tavırlarıyla hepimizin gönlünü kazandı.+
B) Dergimizin bu ayki sayısında herkesçe büyük merak
uyandıran konuları ele aldık.
C) Yazar son kitabında ülkemizdeki eğitim sorunlarına
yönelmiş ve bunlara çareler aramış.
D) Şiirleriyle okurunun kalbine dokunmayı bilen şairler,
kısa sürede topluma mâl olurlar.
Ortaokul Türkçe
Paragrafın Anlam Özellikleri10-Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "güzel" kelimesi,
kelime çeşidi yönüyle diğerlerinden farklıdır?
A) Güzel bir ev yaptırmışlar.
B) Güzel söz söyleme sanatını çok iyi bilirdi.
C) Ne güzel olmuş eviniz, böyle!
D) Güzel bir anlayışa sahipti o.
Ortaokul Türkçe
Paragrafın Anlam Özellikleri18.
1. Bir anlamda öğrencinin okuldaki başarısını, işçinin üretimdeki emeğini takdir etmektir.
II. Ne türden olursa olsun önemli olan, bir çalışmanın aynı zamanda teşvik edilmesidir.
III. Ödül parasal olduğu gibi onursal da olabilir.
IV. Ödül, başarının değerlendirilmesi anlamına gelir.
Bu cümlelerle kurallı ve anlamlı bir paragraf oluşturulduğunda baştan ikinci cümle aşağıdakilerden
hangisi olur?
A) I
B) II
C) III
D) IV
Ortaokul Türkçe
Paragrafın Anlam ÖzellikleriTEST
55
7. Pencerelerin öyküleri yaşamın tüm sırlarını içinde saklar.
İddiasız, mütevazı ama derin anlamlar taşıyan ve kurgusuz
gelişen hayatlar, sayısız pencerede bir hayal gibi oynar biter.
Kiminin zaman zaman da olsa seyircisi vardır ama çoğu
bomboş bir salona açar perdelerini. Tek kişilik oyunlarla
ya da kalabalık kadrolarla... Dramlar, eğlenceler, aşklar,
kavgalar; damların, gökyüzünün, karşı duvarın ya da karşı
pencerenin kendilerini seyredip seyretmediğine zerre kadar
aldırmadan fütursuzca sahne alır pencerelerde. Genelde,
her pencereden birbirine benzer görüntüler sızar dışarıya.
Ama genelde... Özeldeyse sürprizlere açık olmak gerekir.
Pencereler, kimi zaman bakmasını bilene ya da aklını çeldiği
gözlere inanılmaz şeyler gösterir.
Bu parçanın dil ve anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden
hangisi söylenemez?
A) Pekiştirmeden yararlanılmıştır.
B) Kişileştirmeye başvurulmuştur.
C) Farklı duyularla ilgili ayrıntılara yer verilmiştir.
D) Öyküleyici anlatıma başvurulmuştur.
Ortaokul Türkçe
Paragrafın Anlam Özellikleridi.
a
ir
3
-
Köyceğiz Gölü'nden Akdeniz'e kıvrıla kıvrıla, sazlıkların
bulmacasını çöze çöze ilerler Dalyan Kanalı. Onun mavi
ve bereketli bir doğa süsler. Çıktığı gölü sığla
hattını geniş
ormanları, indiği deltayı muhteşem bir kumsal taçlandırır,
Kaunos antik kenti de bilgeliğini derinleştirir. Turgut Tar-
han'ın objektifinden Dalyan bir düş gibi anımsanır. Adeta
bir balık yurdu olan kanal, Türkiye'nin en eski dalyancılık
merkezlerinden biridir. Beldeye de adını bu faaliyet verir.
Bu parçanın anlatımında düşünceyi geliştirme yollarının
hangilerinden yararlanılmıştır?
A) Tanımlama - Örneklendirme
B) Kişileştirme - Benzetme
C) Karşılaştırma - Tanık gösterme
D) Benzetme - Örneklendirme
E) Tanık gösterme - Kişileştirme
Ortaokul Türkçe
Paragrafın Anlam Özelliklericılık
7.
Başlık, bir yazının veya kitabın bölümlerinin
başına konan ve konuyu kısaca tanıtan ifadedir.
Buna göre,
Mevsimler içinde güz başkadır. Yaprak-
ların altın rengine boyandığı o günlerde
insanı içten içe bir hüzün duygusu kaplar.
Güz geldi mi sarı bir tül örtmüştür bayır-
ları. Bir yandan çiftçiler ürünlerini hasat
eder, bir yandan bacalar temizlenir, bir
yandan da çatılar onarılır. Nereye bakar-
sanız kışa hazırlık yapıldığını görürsünüz
güz aylarının o serin günlerinde.
metninin başlığı aşağıdakilerden hangisi
olabilir?
A) Mevsimlerin Hissettirdikleri
B) Canlıların Telaşı
nesmel
C) Güz Mevsiminin Özellikleritares
D) Mevsimden Mevsime Geçiş
over