Paragrafta Anlam Soruları
Ortaokul Türkçe
Paragrafta AnlamGizli bilgilerin güvende tutulabilmesi için yazışmalara şifre konulması üzerine çalışan bir kişi, aşağıda verilen du-
zenlemeyi denemektedir. Buna göre harfler alfabedeki sıralarına, sesli, sessiz oluşlarına göre düzenlenmiş kural-
lar çerçevesinde farklı karakterler almaktadir.
VERİLEN HARF
ALFABE SIRASI
TEK
ALFABE SIRASI
ÇİFT
SESUKAR
SESSİZ HARF
SESLİ HARF
SESSIZ HAR
2 SIRA
SONRAKI
3 SIRA ONCEKI
HARF KULLAN
SONRAK
MARA KULLAN
FABE SIRAS
128.3-0.45-0.6E, 7-F.8-6.5-6. 10-4. 11-1, 12, 13, 14-K 15-L 16-M17.1.18-0. 10-0. 20-21-
22-5.25 -5.26-1.25 -0.25-027-V.28-29-Z (29'an sonra sıra te gelecek pekilde döngü yapm)
ÖRNEK DOĞA kelimesinin şifreli yazım BSEC şeklindedir.
Buna göre TÜRKIYE' sözcüğünün bu şifreleme sistemine göre yazımı aşağıdakilerden hangisidir?
A OROOMSH
B) TOAMSHG
COAOĞMHP
DI PAHANG
Ortaokul Türkçe
Paragrafta AnlamPARAGRAFTA ANLAM
15
KOŞUN DERSTE
MAHMUT
HOCA VAR!
BİZİM
AİLE
Yüzlerce filmde, onlarca farklı karakterde rol almasına
rağmen o Hababam Sınıfı filminin Mahmut Hoca'sı olarak kal-
di hafızalarda. Şimdi kocaman bir sinif dusun O sinifta birçok
yaramaz öğrencinin bir araya geldiğini ve maceradan mace
raya koştuklarını hayal et. Onları cok seven bir müdürleri var
di Onlara bol bol nasihat verir, zaman zaman kizar ama on-
ları çok severdi
MAVİ
BONCUK
MAHMUT HOCANIN
EN UNUTULMAZ NASIHATI
MÜNİR
ÖZKUL
1925 yılında İstanbul'da doğ-
du. On beş yaşında oyuncu olmaya
karar verdi. İstanbul ve Ankara Devlet
Tiyatrolarında sergilenen çeşitli oyun-
larda rol aldı.
Okul sadece dört yanı duvarla çevrili.
tepesinde dam olan yer değildir. Okul her
yerdir. Sırasında bir orman, sırasında bir dag
başı. Öğretmenin, bilginin var olduğu her
yer okuldur.
Bu görselde verilen bilgilerden hareketle Münir Özkul'la ilgili,
1. Daha çok Mahmut Hoca karakteriyle akıllarda kalmıştır.
II. Hem sinemada hem de tiyatroda rol almış bir oyuncudur.
III. Aynı oyuncularla farklı filmlerde birlikte başrol oynamıştır.
IV. Eğitimin dört duvarla sınırlandırılamayacağını düşünen biridir.
V. Tiyatro eğitimine İstanbul'da başlamıştır.
yargılarından hangileri söylenemez?
✓
av
B) Il ve IV.
A) I ve III.
C) Ill ve V.
D), IV ve V
Ortaokul Türkçe
Paragrafta Anlam13.
Yollara düşmek güzel iştir. Bu kadar sıkıntı,
iş güç arasında alıp başımızı gitmek rahatla-
tar bizi. Insan biraktı mı kendini yollara, yeni
bir dünyaya açar kapılarını. Derin bir nefes
çektiğimizde vücudumuz nasıl yenileniyorsa
yolculuklar da bir o kadar yeniler insanın
ruhunu.
Bu metni okuyan Ali, "Metin
Bu özelliğe sahip olduğu için deneme türüne
örnektir." şeklinde bir değerlendirmede
bulunmuştur.
Buna göre Ali'nin cümlesinde boş bırakılan
yere aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?
A) yazarın kişisel düşüncelerini içerir.
B) kişi, yer, zaman unsurlarına bağlı olarak
yazılmış bir olay yazısıdır.
C)bir düşünceyi kanıtlamak amacıyla yazılmış-
tır.
D) olağanüstü unsurlara yer verilerek kaleme
alınmıştır.
Ortaokul Türkçe
Paragrafta AnlamZIH
3. Geçen gün televizyonda haberleri izliyordum.
İspanya'nın kenar mahallelerinde yaşanan sel fe-
laketini anlatan sunucu dikkatimi çekti. Sunucu
haberi felaketin yaşandığı mahalleden değil de
lüks villaların olduğu yüksek bir tepeden yapıyor-
du. Sunucu bulunduğu lüks semtin sakinlerinden
birine yaşananlar hakkındaki düşüncelerini sor-
du. Adamın - - - - olduğu belliydi. Ben, adamın
yaşananlar yüzünden ne kadar üzgün olduğunu
söylemesini beklerken adam "Dere yatağına ev
yaparlarsa hem de derme çatma, ev demeye bin
şahit isteyen gecekondu, olacağı budur işte!"
demesin mi? Kulaklarima inanamadım. Acıyı çek-
meyen ne bilsin dertlinin hâlini, dedim. Adamın,
böylesine acımasızca konuşmasına anlam vere-
medim o anda. Sonra ".---." sözünü hatırladım
ama gene de insanların bu kadar bencilce dav-
ranmaları beni çok yaraladı.
Bu parçada boş bırakılan yerleri anlam bakı-
mindan en uygun biçimde tamamlayan söz
grupları aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla
verilmiştir?
A) derdi başından aşkın - Rüzgâr eken, firtina biçer
B) hâli vakti yerinde - Dünyayı sel bassa ördeğe
viz gelir
C) eli ayağına dolaşmış - Mum, dibine işık ver-
mez
D) işi tıkırında - Körle yatan, şaşı kalkar
8. Sınıf Deneme Sınavi - 1,
Ortaokul Türkçe
Paragrafta AnlamSzetmeni
A
TÜRKÇE TESTİ
1.
iniz
nin onlara sagladigi olanaklarla yaşamlarini sürdürüyor. Inuitierin karla kaplı geleneksel dünyalarında kış büyük
Kuzeyin cekik gözlü insanları Inuitler. Zorlu iklim şartlarında hayatta kalma mücadelesi veren bu insanlar, doga
öneme sahip. Çünkü Inuitlerin yaşadığı bölgeler neredeyse yıl boyu karla kaplidir. Sıcaklık sifurin altinda 40
amadan
derecelere kadar düşer.
Bu metindeki bazı sözcüklerin anlamları "0. #... A simgeleriyle verilmiştir. Bu sözcükleri metinden bularak
aşağıdaki bulmacaya yerleştiriniz.
: Herhangi bir amaca erişmek, bir kuvvete karşı koyabilmek için bir kişi veya topluluğun güçlü, sürekli çabası.
* Güçlü, kuvvetli, şiddetli.
Yararlanılan uygun şart veya durum, imkân.
A:Doğumia ölüm arasında yaşanan süre ömür, hayat.
to
2brG
10
WGSASSUT
N
49ASA
ANAHTAR SÖZCÜK
SMO
KÜL
ene-
Numaralanmiş kutularda yer alan harfler "ANAHTAR SÖZCÜK" bölümüne yerleştirildiğinde aşağıdakilerden han-
gisl oluşur?
hiz
bu
HD E
SURA
D) ULAS
AGLULE
Ortaokul Türkçe
Paragrafta Anlam11. Dünyaca ünlü Doktor Mehmet Öz'e, gün
gelip dünyanın kendi alanında en iyi çalışmalara
imza atacak doktoru olacağınızı bilir miydiniz diye
sorulmuştu. Ünlü doktor, bunun kesinlikle kendisi
için sürpriz olmadığını çünkü bunları kafasında
canlandırmaya daha beş yaşındayken başladığını
söylemişti.
Bu paragrafta verilmek istenen ileti
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Başarı, çok çalışılarak elde edilir.
B) Yetenek, başarılı olmada tek başına yeterlidir.
C) Sıkıntılar, kişiyi doğruları bulmaya yöneltir.
D) Hayaller, gerçekleri oluşturan tohumlardır.
Ortaokul Türkçe
Paragrafta AnlamE-8
terle açıklamaları eşleştiriniz.
Örnek Metinler
Tanımlama
nim: bir varlığın, kavramın temel nitelikleriyle
elirtilmesi ve açıklanmasıdır. Tanımlama
mleleri genellikle dir, -dir, dur, -dür
eklinde biter. Tanim cümleleri "Bu nedir?"
brusuna cevap vermektedir.
Verilere göre Türkiye günde 6-7 dakikalık
kitap okuma ortalamasına sahip. 20 ila 74 yaş
arasında yapılan araştırmaya göre Finlandiya ve
Polonya'da günde 12 dakika, Estonya'da 13 ve
Macaristan'da 10 dakikalık okuma oranlanyla
dikkat çekiyor.
Karşılaştırma
Karşılaştırmada iki varlik, iki kavram ya da
ki şey arasındaki benzerlik ve karşıtlıklardan
yararlanma söz konusudur. Birden fazla varlik
ya da kavramın aralanndaki benzerlerini ya da
Farklannı ortaya koymak için başvurulan anlatım
yoludur.
Sanat toplumlan etkileyen ve geliştiren yegane
bir olgudur. Sanatla ilgisi olmayan bir birey
düşünülemediği gibi sanatı olmayan bir millet
de söz konusu olamaz, bu topluluklar daima
gerilemeye mahkumdur. Mustafa Kemal Atatürk
de bu konuda şöyle demiştir: "Sanatsız kalan bir
milletin hayat damarlarından biri kopmuş
demektir."
Örnekleme
Yazar ya da anlatıcı, paragrafta ileri sürdüğü
düşünceleri inandırıcı kılmak ve daha iyi
anlatabilmek için örneklerden yararlanır.
Orneklemede herhangi bir görüşün zihinde
belirginlik kazanması amacı vardır.
Kavanoza kapatılmış bir sinek gibi ne kadar
çirpinsam da bu şehrin atmosferinden bir türlü
çıkamıyordum.
Tanık Gösterme
Tanik gösterme yazarın herhangi bir konuda
ortaya koyduğu görüşün desteklenmesi ve
inandıncılığının artması için alanında uzman bir
kişinin düşüncelerinden yararlanmasıdır.
kimi insan kendini anlamak için okumayı kimi
insansa yazmayı tercih eder. Okumak kendini
anlamak için daha tatmin edici olsa da yazmak
da bir nevi kendini dinlemektir.
Benzetme
Bir varlığı ya da kavrami anlatırken zayıf olanın
güçlü olana herhangi bir yönüyle benzetilmesidir.
Son yazımda disleksi üzerine uzun uzun
konuşmuştum. Pek çok dehanın da disleksi
olduğunu hatırlatmak isterim: Albert Einstein,
Mozart, Leonardo da Vinci, John Lennon ve daha
niceleri...
Sayısal Verilerden Yararlanma
Sayılardan verilerden yararlanılan bir parçada
anlatılanlar çeşitli araştırmalann sonucunda
ortaya çıkan sayısal verilere dayanır. Bu yüzden
anlatılanlann inandınalığı ve güvenilirliği en
üst düzeydedir. Rakamlara, yüzdelik değerlere.
tarihlere vb sayısal veri niteliğindeki ifadelere
yer verilir
Satranç, iki kişi arasında altmış dort kareli bir
tahta üzerinde değerleri ve adlan değişik siyah
ve beyaz on altişar taşla oynanan bir oyundur.
56
ch
Ortaokul Türkçe
Paragrafta Anlam6. Kötülük yapan birinden sizlerden biri değil de size
yabancı biriymiş gibi, dünyanıza giren davetsiz bir
misafirmis gibi söz ettiğiniz olmuştur. Nasıl ki tek
bir yaprak bile sararmazsa bütün ağacın sessizlik
içindeki bilgisi olmadan, kusur işleyen insanlar da
hepimizin gizli iradesi dışında kusur işleyemez.
Bu parçada yazarın asıl vurgulamak istediği
aşağıdakilerden hangisidir?
MUTLAK BASARI
Ay Başımıza gelen kötü olaylardan ders almalıyız.
BT Olumsuz yaşantılara takilip hayatı iskalama-
maliyiz.
Kötülükler bizim açık bıraktığımız kapılardan
girer.
D insanlar kötü doğmaz hayat sartları onları de-
ğiştirir.
Ortaokul Türkçe
Paragrafta Anlam4.
-
.
Zenginin biri bir gün kölesine bir koyun kesip etinden gü-
zel iki parça getirmesini istemis. Köle de koyunun kalbini
ve dilini getirmiş. Başka bir
gün adam yine kölesini çağır-
mış ve yine bir koyun kesmesini ve bu sefer koyunun ko-
tü yerinden iki parça getirmesini istemiş, Köle yine koyu-
nun kalbini ve dilini getirmiş. Zengin bunun sebebini so-
runca köle: "Efendim bir bedende iki parça etten daha gü-
zeli de daha kötüsü de yoktur. Bunlar iyilik yolunda olur-
sa iyi, kötülük yolunda olursa kotü olur." demiş.
Bu metnin ana fikrini ifade eden atasözü aşağıdakiler-
den hangisidir?
A) Cahile söz söyletmek, deveye hendek atlatmaktan güç.
tür.
By Tatlı söz dinletir, tatsız söz esnetir.
C) Insan sözünden, hayvan yularından tutulur.
D) Söz var, iş bitirir, söz var, baş yitirir.
des
47
MEB Soru Tipleriyla Mentor Paragraf
Ortaokul Türkçe
Paragrafta AnlamA) Kitap okumak boş
bir faaliyettir.
B) Kitap okumak hobidir.
C) Kitap okuma alışkanlığı küçük yaşta kazanılır.
D) Kitap okumak ekmek gibi su gibi hayati bir ihti-
yaçtır.
2. ilgilenmediğiniz bir konuda okuma yapmak sıkılma-
niza neden olabilir. Sıkılmak ise kitap okumaktan
zevk almanızı ve dolayısıyla alışkanlık kazanmani-
zi engeller. İlgi alanınıza uygun kitapları seçmek için
izlerken keyif aldığınız film türleri doğrultusunda ka-
rar verebilirsiniz. Örneğin tarih belgesellerini izle-
meyi seviyorsanız tarihle ilgili araştırma kitaplarını,
bilim kurgu filmlerini seviyorsanız bilim
kurgu kitap-
larını ya da gerilim filmlerini seviyorsanız korku ede-
biyatından kitaplar tercih edebilirsiniz.
Bu metnin konusu aşağıdakilerden hangisidir?
A) Film türleri seçerken dikkat edilmesi gerekenler
B) Kitap okumanın önemi
C) Film izlemenin önemi
D) Kitap seçiminde dikkat edilmesi gerekenler
TÜRKÇE
Ortaokul Türkçe
Paragrafta AnlamTÜRKÇE
6, İstanbul'daki bir okulun 7/A sınıfından Derya, Eylül, Bahadır, Tunç ve Bahar isimli öğrenciler yaz tatili için An-
9.
Tung
talya ve Muğla'ya gitmişlerdir. Öğrencilerin tatil için gittikleri şehirlerle ilgili bilinenler şunlardır:
Tunç ve Bahar tatil için farklı şehirlere gitmişlerdir.
Derya ve Eylül aynı şehirlerde tatil yapmışlardır.
Her bir öğrenci yalnızca bir şehre gitmiştir.
Üç öğrenci Antalya'ya gitmiştir.
Buna göre hangi öğrencinin tatil için Muğla'ya gittiği kesindir?
D)
B)
C)
Anadya
Tuna
Boho
Deryo
Rexel
Baba
Derya
Geld
A)
Lan
Eylül
Tunç
Bahadır
Bahar
Ortaokul Türkçe
Paragrafta AnlamTÜRKÇE
Doğan
Akademi
A
Yaşlı adam kirik dökük bir arabaya binmiş geliyordu. Arabayı çeken at da çok yaşlı ve bitkindi. Bir deri bir kemik
kalmıştı. Onlerindeki yokuş yol, açılmış ince bir bağırsak gibi, ta belin oraya kadar uzanıyordu. İşte bu engin, cip-
lak ve issiz bozkırda, kış günleri bora, kasirga eksik olmaz; yaz günlerinde ise cehennem sicağı ortalığı yakar ka-
vururdu. Bu dik yokuşu ağır ağır çıkmak, Tanabay'ın pek gücüne giderdi. Hiç sevmezdi yavaş yürümeyi. Yavaş yü-
rümek bir işkence idi onun için.
Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerin hangisine ulaşılamaz?
A) Kahraman bakış açısı hâkimdir?
B) Öyküleyici anlatım biçimi kullanılmıştır. 2
C) Betimleyici unsurlardan yararlanılmıştır.
D)
Ortaokul Türkçe
Paragrafta Anlamdergide yayımlanan bazı yazılardan bölümler verilmiştir:
IL.
Uğurböceklerinin dikkat çekici
renkleri avcıları için tehlike
işaretidir
. Uğurböcekleri,
tehlike anında bacak eklemler-
inden zehirli kimyasal
maddeler salgılar.
Uğurböcekleri yaprak biti gibi
bitkilere zarar veren bazı
böcek türleriyle beslenir. Bu
sayede bitkilere zarar veren
böceklere karşı doğal savaşçı
görevi görür.
Google, çizimle arası pek iyi olmasa
da arada bir boş sayfada kalem
oynatmayı sevenler için yeni bir site
yayınladı. Bir çeşit yapay zekâ
denemesi olan site, çizdiğiniz eciş
bücüş şeylere bakarak ne çizmeye
çalıştığınızı tahmin ediyor. Daha
sonra size "Bunu mu çizmek istedi-
niz?" diyerek üst kısımda bir dizi
seçenek sunuyor. Çizdiğinize denk bir
şey bulup üzerine tıklarsanız çizmeyi
istediğiniz şeyin bir örneğini karşınıza
getiriyor.
SE
oso
IV.
ME
Temizlik denince belli bir bölgeyi
kirden arındırmak akla gelir.
Mademki savaşımız genellikle
mikrop, bakteri, pislik gibi
sözcüklerle tanımladığımız kirle,
önce bu iğrenç düşmanımızı
tanıyalım. Yalnızca mikroskopla
incelenebilen tek hücreli organiz-
malara mikrop adı verilir. Mantar-
lar, bakteriler ve virüsler başlıca
mikrop türleridir. Mikroplar
vücutta çoğalmaya
başladıklarında
hastalığa yol açar.
Baykuşlar çok sessiz uçabilir. Bu
sayede avlarını, onlar tarafından
fark edilmeden yakalayabilir.
Baykuşlar uçarken neredeyse hiç
ses duyulmamasının nedeni,
kanatlarının ve kanatlarındaki
tüylerin şekli ve yapısıdır.
Baykuşların kanatları büyük ve
geniştir. Bu nedenle kanatlarına
binen yük miktarı düşüktür. Daha az
kanat çırpmaları baykuşların sessiz
uçmasının nedenlerinden bir
diğeridir.
V
Te yukarıdaki yazıların hangisinde öznellik ifade eden sözcük ya da sözcükler kullanılmamışt
B) II.
C) III.
D) IV.
Ortaokul Türkçe
Paragrafta AnlamMozaik
Yayınlan
5. İnsanlar, toplum önünde söz söylemekten korkabilirler. Bunun önemli bir nedeni, başarısızlık düşüncesinin zi-
hinlerine iyice yerleşmesidir. İnsanın davranışa yüklediği her anlam, alt bilincine bir emir olarak gönderilir. Bir
işi başarmaya girişen insan, her zaman istediği sonucu elde edemeyebilir. Bu, herkes için doğaldır. Ama bazı
insanlar, sonucu elde edemediklerinde hemen başarısız olduklarını düşünürler ve kendilerini suçlarlar. Bu suç-
lamalar birçok kez tekrarlanır. Sonuçta insan, farkında olmadan kendi alt bilincine "Ben başarısızım." hükmünü
yerleştirmiş olur. Bu, çok sınırlayıcı bir kalıptır. Çünkü insan olumsuz inancı kafasında otomatikleştirdiğinde bu
inanç hemen her işinde başarısızlığa yol açar. Neye inanıyorsak beynimiz onu doğrulamak adına, amansız gay-
retler göstermeye devam edecektir.
Bu metni en iyi anlatan söz aşağıdakilerin hangisidir?
A) inandıklarınıza inanın ve şüphe ettiklerinizden şüphe edin.
B) İnsan, en az bildiği şeye en çok inanır.
C) Her şeye inanabilirim, yeter ki inanılmayacak olsun.
D) Inanan kişinin bir açıklamaya ihtiyacı yoktur.
Ortaokul Türkçe
Paragrafta Anlam79.
Okul öncesi öğrencilerine hayvanlan tanıtmak isteyen bir öğretmen, 10 sayfalık bir kitap
hazırlatmak istemektedir. Kitapta bulunmasını istediği hayvan fotoğrafları şunlardır:
Vahşi hayvanlar, yılan, ayı, maymun, baykuş, geyik
Evcil hayvanlar: kedi, keçi
, muhabbet kuşu, at eşek
vots
of event
wako
Öğretmen, hayvan fotoğraflarının kitaba yerleştirilmesi ile ilgili bazı kurallar belirlemiştir:
Rody who
- Her sayfada sadece bir hayvan fotoğrafı olacak.
- Vahşi hayvan fotoğrafları art arda olmamalıdır.
- 4. sayfada kedi, 7. sayfada eşek fotoğrafı olmalıdır.
- Eşek ile at art arda olmalıdır.
Buna göre aşağıdaki sayfalardan hangilerinde muhabbet kuşu fotoğrafı olabilir?
A) 1 ve 3
B) 2 ve 9
C) 2 ve 6
D) 9 ve 10
Ortaokul Türkçe
Paragrafta Anlam6. Aşağıdaki numaralanmış cümlelerle anlamlı bir paragraf oluşturulmak istense sıralama nasıl olur?
1. Mutlu oluyorum o sözcüğü duydukça.
II. Biliyorum ki birbirine hoşgörüyle bakabilen çocuklar, sevgi dolu bir dünyayı oluşturacaklar.
III. Hoşgörü son günlerde çok sık duyduğum bir sözcük.
IV. Bundan yüzyıllar önce Yunus Emre ne güzel söylemiş: "Sevelim sevilelim, bu dünya kimseye kalmaz."
2