Söz Öbeklerinde Anlam Soruları

A 4. Nasreddin Hoca bir zamanlar yumurtacı esnaf- lığına soyunmuş. Ne var ki on para saydığı yu- murtayı dokuz paraya satıyormuş. Bakmışlar Hoca iflas edecek. - Ne yapıyorsun Hocam, demişler. Bu tama- mıyla zarar. Hoca "Sağ olun dostlarım." demiş. "Ben ne yap- tığımı biliyorum; yeter ki dostlar alışverişte gör- sün." Bu parçada geçen "dostlar alışverişte görsün" sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Alışılmışın dışına çıkmak B) İş yapıyor görünmek C) Doğruyla yanlışın ayrımına varamamak D) Kendini üstün görmek

3.Gazetecilik yıllarım sırasında koltuğunu, şöhretini kaybetmiş nice insanlar tanidim. O işıltılı günlerinde etraflarında pervane olanların şimdi boğaz tokluğu için başka kapılarda yemlenmelerine şaşırıp kalıyorum. Bu parçada altı çizili söz öbeğiyle anlatılmak istenen aşağıdakilerin hangisidir? A) Geçimlerini sağlayacak başka kişiler bulmaları B) Dalkavukluk etmemeleri C) iş için kapı kapı dolaşmaları D Değişik iş kolunda çalışmak istemeleri 0 B SERAPOO 5 ha ka

isemyayincilik 5. ||| IV Biliyoruz ki bir hastalık olmasa da vücudumuzun doğru işlemesi için temiz beslenme bir ihtiyaç. Bu bir lüks ve özel bir dönemlik ihtiyaç değil, yaşamımız boyunca gerekli. Bedeni besleyen ve beslemeyen gıdalar var ama nasıl az buçuk brokoli yiyerek sağlıklı olmuyorsak, tek bir parça çikolata yiyerek de hasta olmuyoruz. Sağlığa ve hastalığa sebep olan, hangisinin ağırlıkta oldu- ğu ve sıklığı. Verilen metnin dil ve anlatımı için aşağıdaki- lerden hangisi söylenemez? A) Açıklayıcı anlatım kullanılmıştır. B) kilemeye yer verilmiştir. C) Deyime ile zenginleştirilmiştir. D) Koşul-sonuç cümlesi kullanılmıştır.

TÜRKÇE A Bir olayı, durumu ya da kavramı daha etkileyici anlatmak için en az iki sözcüğün bir araya gel- mesiyle oluşan ve genellikle gerçek anlamdan uzaklaşıp kendine özgü anlam kazanan kelime gruplarına deyim denir. Bu bilgiye göre "ayak" sözcüğü ile oluşturulan aşa- ğıdaki altı çizili kelime gruplardan hangisi deyim değildir? A) Bu tahta köprüye, bunlara benzer iki ayak yapıla- cak, B) Bir zamanlar siparişle alınabilen bu ürünler şimdi- lerde ayağa düştü. C) Buraya ayağı alışmasın, sonra yabancı misafirler varken de gelir. D) Çocuk, bugünlerde bana ayak bağı olduğundan işi- mi bitiremiyorum.

Yukarıdan aşağıya Soldan sağa Ġ 44 E T T N A K - O A R E M E K B K U E E A K R A K L U H Ç E M E R 20 A R P ..... Y i S N A A L E B 1 PE L K G i A 200 R I M A Ş L E K L R I O T 0:0 G S O i K U K L L AE A T M E K S 10 L B D A O U R R A R L U U N N 1 M 1 A R K K M Y A + K 20 R A N Ç I K i A T V K K S E V G i M Ş D Yukarıdaki bulmacada bazı deyimler verilmiştir: 1. Birdenbire çok sinirlenmek Tepes nin 1-3 U O N A S i H A T E T M K A P U A M ---------- A A T A S A E T Ü E U D T K M T ----------- R S A M - K M i K 0 T: D E L S A ATA w E OLT L Ġ KT K tas atmak 1 E T K Ö P U M A R M $ E N Y - R U 200 A T A Ü L A A M K M A U 20 T O T A A 4:5 R A Ç R K A M G E L B A L M A E L T K L N i K E O A 30. Y A E P A M A A K Ü - L T II. Duyum almak III. Sıkı aile bağları kurmak IV. Çok zayıflamak alhasi etmek V. Dikkate almamak, göz önünde tutmamak VI. Bir işe yaramadığı hâlde herkesin işine engel olacak bir biçimde ortalıkta dolaşmak Buna göre numaralanmış açıklamalardan hangileri bulmacada geçen deyimlere ait değildir? A) I ve II. B) III, IV ve V. C) IV ve VI. D) II, IV ve VI. L 1 N T E K A L K A M L A E K O Y N *** M A M A K M E

2. Uzun deneyimler sonucu oluşmuş genel bir kural ve öğüt biçiminde kalıplaşmış özlü sözlere atasözü denir. Atasözleri kalıplaşmış sözler olduğu için atasözlerinde sözcüklerin yerleri değiştirilemeyeceği gibi bir sözcüğün eş anlamı dahi olsa başka sözcük yerine getirilemez. Bu bilgilere göre aşağıdaki atasözlerinin hangisinde bu kurala uyulmamıştır? A) Ateş olmayan yerden duman çıkmaz. B) Kazanırsan dost kazan, düşmanı anan da doğurur. Aç aman bilmez, çocuk vakit bilmez. D) At ölür meydan kalır, yiğit ölür şan kalır.

7. Aşağıdaki deyimlerin anlamlarını TDK'den bularak yanlarındaki boşluklara yazınız. a. b. C. 1. d. f. e. h. g. Maskara olmak Meydanı boş bulmak Minnet etmemek Mumla aramak Mümkün mertebe Mahşer gibi Mana vermek Masal okumak Merhabayı kesmek

6. Aşağıdaki metinde geçen atasözleri ile bunların anlamını karşılayan cümleler verilmiştir. Atasözleri ile cümleleri eşleştiriniz. 8. 9. 6. 7. 4. 5. 1. 2. 3. Mal canın yongasıdır. Mart kapıdan baktırır, kaz- ma kürek yaktırır. Mayasız yoğurt tutmaz. C. Meyve veren ağaç taşlanır. d. Mızrak çuvala sığmaz. Lafı uzatmak Mum dibine işık vermez. Misafir umduğunu değil bulduğunu yer Minareyi yaptırmayan yer- den bitmiş sanır. a. b. e. f. 1. g. h. Bilgili, hünerli, işinde başarılı olan kimseler kıskanılır, eleştirilir ve iş- lerini yapmaları zorlaştırılır. Gizli tutulması imkânsız durumlar karşısında söylenen bir söz. İnsan, malina gelen zarardan, canına gelmişçesine acı duyar. Kolay kolay gizlenemeyecek kadar büyük bir yolsuzluğu yapan kim- se, sorumluluktan kurtulma yollarını önceden düşünür. Çok para kazanabilmek için az da olsa elde bir sermaye olması gerekir. Etkili kişi kendi yakınlarına yardımcı olamaz. Mart ayındaki şiddetli soğuklarda insanlar ellerine geçen her şeyi yak- mak zorunda kalırlar. Konuk, ev sahibinin kendisine çok şeyler ikram etmesini bekleyebilir ama ev sahibi ancak evinde olanları ikram edebilir. Önemli iş yapmamış olanlar, yapılmış önemli işleri kendiliğinden olu- vermiş sanırlar. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

7. Aşağıdaki deyimlerin anlamlarını TDK'den bularak yanlarındaki boşluklara yazınız. g. 1. a. b. C. d. e. Maskara olmak Meydanı boş bulmak Minnet etmemek Mumla aramak Mümkün mertebe Mahşer gibi Mana vermek h. Masal okumak Merhabayı kesmek

lar 5. Son dönemde kendinden sıkça söz ettiren yazar, kolaya kaçmadı. Bir öykü ustası olarak girdi edebiyat dünyasına. Konuşurken de yazarken de can alıcı noktanın hep farkında oldu. Altı çizili sözlerle anlatılmak istenen düşünce sırasıyla aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir? A) Tüm ayrıntılarını düşünmek - kendinden geçiren B) işini bir çırpıda bitirmek- bilinmeyen yönlerini ortaya çıkarmak C Derinlemesine araştırmak en önemli, çarpıcı yanlarıyla DKısa sürede tanınmadı değerli saymak 7. Ya ku ar B S

B Deyimler, birden fazla sözcüğün bir araya gelerek yeni bir anlam kazanması ile oluşan, çekici ve de- rin bir anlam özelliğine sahip söz dizileridir. Örneğin "aradaki soğukluğun, gerginliğin ortadan kalkması" anlamında kullanılan (1) buzlar çözülmek; "süresi, et- kisi çok az olacak bir iş yapmak" anlamında (II) buz üstüne yazı yazmak; "şaşılacak, üzülecek bir durum karşısında donakalmak" anlamında (III) buz kesil- mek; "bir işin tahmin edilemeyecek kadar kısa sü- rede tamamlanması" anlamında kullanılan (IV) buz gibi soğumak gibi deyimler dilimizde daha yüzlerce ve binlerce örneği bulunan kalıplaşmış söz dizileridir. Numaralanmış deyimlerden hangisinin açıkla- ması yanlış verilmiştir? A) I B) II C) III TÜRK D) IV

p parçalama ilmek için Dişlerimizin enli fırçalame III) Dişlerime hatsızlığımız şhekimine g ve diş bakım im diye de dis elerle ilgili d mez? CÜMLEDE ANLAM 10. Aç insan, yeterinden çok yiyecek ister. Tok insan da kendisine yiyecek gerekli değil gibi davranır. Söz ge- limi yoksul kişi, kazandıkça daha çok kazanmaya ça- lışır. Varlıklı kişi ise durumun sürüp gideceğini sanır da kazanç yollarına başvurmaz. Dahası, elindekini de savurur. yer verilmişt yer verilmiş Bu parçada söylenenleri destekleyen atasözü aşa- ğıdakilerden hangisidir? A) Aç ne yemez, tok ne demez. B) Aç gezmekten tok ölmek yeğdir. C) Aç doymam, tok acıkmam sanır. D) Aç aslandan tok domuz yeğdir. 13. (1) Uzun, çetrefilli cümleleri de olay kurgusunu iyi düze kısmında, Anadolu insanının fakat yer yer gereksiz betim romanlarında çağımızın ge bir anlatımla işliyor. (IV) Sor ise teknoloji dünyasında y sanı ele alıyor. Bu parçadaki numarala sadece içerikle ilgili bir A) I. B) II.

UNITE DEGERLENDIRML 8. Genellikle gerçek anlamından uzaklaşmış birden çok sözcükten oluşan, bir kavramı ya da durumu karşılayan kalıplaşmış s cük gruplarına "deyim" denir. Deyimler; anlatılanı etkileyici kılmak, az sözle çok şey anlatmak için kullanılır. Deyimler, atasöz rinden farklı olarak öneri veya nasihatte bulunmaz. Buna göre aşağıdaki karikatürlerden hangisinde deyim kullanılmıştır? C) Hocam, bindiğin dalı kesiyorsun, Aç ayı oynamaz. Ama ben gizli gizli oynuyorum... Ohh! Zaten inecek- tim hehehe. Senden bana ne?! B) D) Yuvayı dişi kuş yaparmış. Sen de beyaz eş- yaları al o zaman. Kim demiş? Yok öyle bir şey. Sessiz atın çiftesi pek olur, diyorlar. Ne demek bu?.. Sana bi soru sordum!.. ww --- 11. As 1. 2.

ngi Çaresiz durumlara düşüldüğünde insanın kendini üzüntüye kaptırmayıp bu durumlara katlanmasının ola- ğan ve doğru bulunduğunu anlatan atasözü aşağıdaki- lerden hangisidir? A) Başa gelen çekilir. acl B) Acı patlıcanı kırağı çalmaz C) Yazın başı pişenin, kışın aşı pişer. Ava gelmez kuş, başa gelmez iş olmaz.

IV. 4. 1. Öğretmen öğrencilerinin bu sabırsız bekleyişi- ne son vererek "Evet, arkadaşlar artık dışarıya çıkabilirsiniz." dedi. II. Ilık bir seher yeli yüzümüze vurmuş ve dersler de artık tamamlanıyordu. III. Bolu'nun muhteşem havası açık havaya davet ediyordu. IV. Bolu'da bir gün daha bitmek üzereydi. V. Öğrenciler son dakikalar yaklaştıkça sabırsızlıkla evlerine dönmeyi bekliyordu. Bu cümleler olayların oluşuna göre sıralandı- ğında "Öğretmen öğrencilerinin bu sabırsız bekle- yişine son vererek "Evet, arkadaşlar artık dışarıya çıkabilirsiniz." dedi." cümlesi baştan kaçıncı si- rada yer alır? A) 2. B) 3. C) 4. IV.V. D) 5 Bu görsel ve başlıktan hareketle oluşturulacak bir metinde aşağıdakilerin hangisinden söz edilmesi beklenmez? 6. Bir gün kendisine karşı sürekli olumsuz tavırlar sergileyen bir kişiye dahi iyilik eden biri, şunu söy- ler: "İyilik yap, denize at." A) Kitap okumanın insan üzerindeki faydaları B) Kitapların insanları ileriye götürdüğü Eğitimin temelinde kitapların olduğu D) Kitap satın almanın zorlaştığı Aşağıdakilerden hangisi bu metindeki altı çizili atasözü ile çelişir? A) Merhametten maraz doğar. B) Zararın neresinden dönersen kârdır. C) Üzümünü ye bağını sorma. D) Eski dost düşman olmaz. 5. KİTAP OKUMAK, ÇOCUKLARINIZI GELİŞTİRİR 7. Stresin saçları beyazlattığı bilgisi herkes tarafın- dan bilinmektedir. (1) Ama stresin neden ve na- sıl insanların saçlarını beyazlattığı, bilim insanları tarafından yeni keşfedildi. (II) Harvard Üniversite- sinden bilim insanları, yoğun stres altında olduğu- muzda saçlarımızın renginden sorumlu kök hüc- relerinin mekanizmasının bozulduğunu keşfetti. (III) Genetik beyazlamanın dışında gerçekleşen bu beyazlamada, stres altındayken oluşan bir sinir ağı tepkisi tüy köklerindeki boya depolarını işlev- siz hâle getirdiği için saçlar da ağarmaktadır. (IV) Saçı beyaz olan insanların saçlarının dökül- mediği bilinmektedir. Mal Numaralanmış cümlelerden hangisi bu parça- nın anlam bütünlüğünü bozmaktadır? A) Y B) CHI ay D) IV

sti için ayrılan kısmına işaretleyiniz. TÜRKÇE TESTİ Sınıf Türkçe Deneme-10 ulardan ullanıl- k gru- kul- erin ni RUMLARI 3. Ali yazdığı metinde deyimlerden yararlanmış ve bazı deyimleri de açıklamasıyla kullanmış, deyimlerden sa- dece bir tanesinin anlamını parçada vermemiştir. ILIM EGITIM Gördüklerim karşısında nutkum tutulmuştu. Şaşkınlık- tan diyecek bir şey bulamıyordum. Bir kadın, pence- reye çıkmış, eline geçeni aşağı atıyordu. Sokaktaki in- sanlar "Yapma, etme!" diye bağırsa da kadın gözünü karartmıştı bir kere. Hiçbir şeyden, hiç kimseden çe- kinmeden yaptığı işe devam ediyordu. O sırada neyin nesi (kimin fesi) olduğunu bilmediğim bir adam ses- lendi kadına: "Çocukların korkuyordur, yapma!" dedi. Kadın içeri girdi, pencereyi kapattı. Sonra mahalleli kadınlardan duydum. Zavallı kadın maddi sorunları yü- zünden zor durumdaymış. Çalışıyormuş ama bir türlü iki yakasını bir araya getiremiyormuş. Geçim sıkıntısın- dan bunalmış anlayacağınız. A) Yabancı memleketten gelmiş B) İlk kez karşılaşılan C) Kimdir, nasıl bir kişidir? eD) Kimsenin sevmediği Buna göre parçada olan ancak açıklaması verilmeyen deyimin anlamı aşağıdakilerden hangisidir?