Metin Türleri Soruları
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleriti
er
K
10. Denizi, deniz insanlarını anlattığı hikâyeleri ço-
ğunluktadır Sait Faik'in ama bir Halikarnas Ba-
likçisi gibi bütünüyle denizin ve deniz insanla-
rinin hikâyecisi sayılmaz. Yaklaşımı Halikar-
nas Balıkçısı'ndan değişiktir. Balıkçı'daki deni-
ze karşı delicesine tutkunluk, Sait Faik'te yok-
tur.
AYDIN YAYINLARI
Bu parça aşağıdaki yazı türlerinin hangisin-
den alınmıştır?
A) Deneme
B) Sohbet
en Eleştiri
D) Fikra
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleria Halk edebiyatımızda, çok değişik biçimlerde ve geniş coğrafyalarda farklı biçimlerini gördüğümüz sözsüz ve yazısız
iletişim örnekleri olan aşık geleneğimizin meyveleri şiirlerimiz vardır. Halkın her dönemde çektiği sıkıntıyı, üzüntüyü,
yaşadığı mutluluğu vb, dile getiren saz şairleri, olayları başkalarına haber vermede çok önemli roller üstlenmişlerdir.
Köyündeki kıtlığı, sel felaketini, katıldığı veya gördüğü savaşları, çekilen çeşitli sıkıntıları, yapılan haksızlıkları... dile
getirip başkalarına duyurabilmek için hemen sazının teline dokunmuş ve vermek istediği haberi yüzlerce yıldan beri
sazını ve sözünü dinleyenlere aktarmıştır.
Aşağıdaki dörtlüklerden hangisi bu metinde sözü edilen şairlerin üstlendiği rolle ilişkilendirilemez?
A) Kaleden kaleye toplar atıldı
B) Aşıp aşıp karlı dağlar gelirsin
Topun şiddetinden gökler tutuldu
Eğlen turnam eğlen haber sorayim
Belgrad'ın güzelleri esir edildi
Bizim ilden ne haberler bilirsin
"Imdat Padişahım!" der de ağlar Belgrad
Eğlen turnam eğlen haber sorayım
C) Dokuz yüz yirmi sekiz senesinin kurağı
Bu açlık sinemi deldi be yahu
Sattık hayvanları, ettik merakı
Ama canımıza yetti be yahu
GAMA
D) Kavalını kırmış çoban ağlıyor
Sahraların yeşil benzi sararmış
İhtiyarlar hicret yükü bağlıyor
Yeller susmuş, tan yerleri kararmış
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri1.
Eski şairlerimizin eserleri önce dergilerde basılmış, sonra kitaplaştırılmıştır. Ahmet Hamdi Tanpınar 60 yaşındayken, Ahmet
Muhip Dıranas 65 yaşındayken şiir kitapları basılmıştır. Yahya Kemal, Cenap Şahabettin, Kemalettin Kamu, Mustafa Seyit
Sütüven gibi birçok şairimizin şiirleri ölümlerinden sonra kitap hâline getirilebilmiştir. Buradan hareketle edebiyatımızın başat
faktörünün kitaplar değil, dergiler olduğunu vurgulamak gerekir.
Bu metinde düşünceyi geliştirme yollarından hangilerine başvurulmuştur?
A) Örneklendirme - Karşılaştırma
B) Karşılaştırma - Tanık gösterme
C) Karşılaştırma - Sayısal verilerden yararlanma
D) Örneklendirme - Tanımlama
Yayınları
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) TürleriDeneme 20
DO yil
De
10. Benzetmeye yer verilmiştir.
Omegleme yapılmıştır.
Skyer verilerden yararlanıtmiştir
Aşağıdaki metinlerin hangisinde bu özelliklerin tümüne verilmiştir?
Al Yerek kültürümüzde en önemli yere sahip olan sarimsak adeta vücudumuzun doğal antibiyoti
ģi gibidir. Sarımsağın insan sağlığına pek çok açıdan faydası bulunmaktadır. Düzenli olarak sa-
nimsak tüketimi kan dolaşımını hızlandırarak saç köklerini canlandır ve saç dökülmelerini engel-
let Kilo kontrolünde de etki sağlayan sarımsak, tokluk hissi verir, yağ yakımını hızlandırır. Kabız-
Ik ginlik gibi sorunları ortadan kaldır. Kan şekerinin dengelenmesine yardımcı olarak insid-
in direnci üzerinde %20 oranında olumlu etkilere sahiptir.
NASA dünyaya tehdit oluşturabilecek asteroitleri yeniden yönlendirmek için bir süredir üzerin
de partiklar DART ismindeki uyduyu uzaya gönderecek. DART'in ilk denemesinde gök taşıma
sipliğinda açığa çkacak enerjinin 3 ton TNT
patlayıcıya denk olacağı hesaplanıyor
. Ancak bo
aga saçılan parçalanin uzun vadede yarardan çok zarar getirebileceği uyarısı yapti
so bilim insan lan bu denemenin insan eliyle yapılan ilk gök taş yağmuruna yol açacağını ve or
Dünya çekirdek, manto ve yer kabuğu olmak üzere 3 ana bölümden oluşur. Çekirdek Dünya'nın
mercatinde, en iç kısımda bulunur ve en sıcak kisimdir. Manto, çekirdeğin üzerindedir kalin, 5-
evhalardan oluşur. Çekirdek mantodan daha sıcak olduğu için mantoyu yukarı doğru hareket
klav durumundaki erimiş kayalardan oluşur. Yer kabuğu ise en dista yer alir ve büyük soğuk
0 Ansc, en basit anlatımıyla dikey olarak yük ve insan taşımada kullanılan bir araçtir. Evlerde
endi Yer kabuğu da mantodan soğuk olduğu için manto yukanda soğur ve tekrar asagr dog
Tu hareket etmeye başlar. Bu hareketlilik levhalarin hareket etmelerine neden olur
doba kadar hastanelerde, otoparkdarda, alışveriş merkezlerinde, is yerlerinde de kullanır Çok
bra 2001 yillara dayanmaktadır. Binalar inşa ederken ise genellikle Arsimed'in tasarladig
atli yapılar asansörün icadından sonra yayginlaşmiştir. Asansörle ilgill en eski bilgiler milattan
wa bollanilmistir. Asansör sistemi uzun zamandir kullanılsa da güvenlik sistemi 19. yuzyin
pur
DO
ndiente
whunda icat edilmiti
likelidir
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türlerimalan aynı olan şiirleri es
Sonbahar geliyor verze
Yunon ne
yapacaksın?
Ava cicek amadan önce
Menelerin ici gececek
Rüzgâr baska cest esecek
Cahit Küleb
Yağmurlarla slanacaksın.
Halbuki ne kadar sıcaksın
Ana Duygusu:
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri7.
Yalan yaşamaktan biktigim yalan
Kim ne derse desin inanmayın
Gönlüme göre olmaz biliyorum
Ne çevre ne düzen biliyorum.
arliklari ariyorduk.
mesini çeviriyor
deki parazitlerde
neceflbzayda yal
mdeki teknoloji
de dev teleskop-
yapabiliyor. Biz
iğini açıklamak
noloji insan me-
imkanlar fazla
Siz inanmayın kim ne derse desin
Gücümü büyütmüştür tutkular benim
Yaşamayı böyle aşkla sevmeseydim
Sizlere şiirler nasıl yazardır?
Ibrahim MINNETOGLU
Şiire hakim olan duygu hangisidir?
B) Kendini ispatlamak
angisidir?
A kabul edilmek
Al Kabu
D) Insan sevgisi
C) Yaşarga sevinci
blama
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) TürleriBir kuş gibi çırpınan kalbimin kafesine
Bir avuç yem bıraksan ölür müsün, a gülüm
Feryadı kayaları parçalayan sesine
Omür boyu yabancı kalır mısın, a gülüm
Bu dörtlükte aşağıdaki söz sanatlarından hangisi
yoktur?
A) Açık istiare
B) Teşbih
C) Hüsnütalil
D) Istifham
E) Mübalağa
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türlerisonuç aşamalarına dayalı olarak yazılır.
Şiir: Seslerin uyumlu kullanımıyla ortaya çıkan edebî
Cümleleri okuyalım. Cümleler doğru ise
başındaki kutucuğa "D". yanlış ise "Y" yaza-
lim. Verdiğimiz cevapları tartışalım.
lişme
Bir metnin en uzun bölümü giriş bölü-
5 Renk Yayınevi
müdür.
Sonuç bölümünde kahramanlar tanıtılır.
.
Gelişme bölümünde örnekler ve açıklama-
lar
yer
alır.
Giriş bölümünde kısa bilgiler verilir.
varılır.
Sonuç bölümünde bir
yargiya
Sonuç bölümünde "kısacası, sonuç olarak
ifadeleri kullanılır.
Hikâyenin düğüm bölümüne serim de denir.
Çözüm, hikâyenin sonuçlandığı bölümdür. .
Bilgi vermek amacıyla yazılan metinlere
bilgilendirici metin denir.
Şiir
, edebî bir anlatım türü değildir
.
4. Sinif Türkçe Eği
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri4. Günlük hayatta birçok nesne veya duruma karşı korku duyabiliriz. Sinir sistemi, korku oluşturan uyaranlara karşı organ|21|1d-
yı harekete geçirdiğinden yaşamın devamı için hayli önemlidir. Korkulan nesne veya durumla ilişkilendirilen herhangi bir uya-
ran da aynı tepkileri ortaya çıkarabilir. Bu durum "korku koşullaması" olarak adlandırılıyor. Bu uyaran, görsel ve işitsel olabi-
leceği gibi koklama ile ilgili de olabilir. Mesela, hastanede olmaktan korkan bir çocuk hastanede kullanılan dezenfektan veya
tentürdiyot kokusunu duyduğunda aynı şekilde korkabilir. Peki, korku nesnesiyle öznel bir deneyim olmadan da o nesne ile
ilgili korkulara sahip olunabilir mi?
Bu metnin dil ve anlatımı için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Olaya dayalı bir metinden alınmıştır.
Düşünce, örnekle somutlaştırılmıştır.
D) Soru sorularak okuyucu metnin içine çekilmeye çalışılmıştır.
Bir kavramla ilgili tanımlama yapılmıştır.
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri1977 yılında Ermenek'in bir dağ köyüne
öğretmen olarak atanmıştım. Öğretmenliğe
başladığım ilk günü hiç unutamam.
Otomobille gidebileceğ miz bir yol olmadığı
için patika yoldan katırlarla beş saatte köye
varınıştık. Köylüler, köylerine öğretmen
atar dığını öğrenince çok sevinmişler. Beni
göršince çok mutlu oldular. Beş yıl boyunca o
köyde çalıştım. Acısıylę, tatlısıyla güzel
günler geçirdim.
7. Bu metnin türü aşajçıdakilerden
hangisidir?
A) Gezi yazısı B)Günlük
C)Ani
D)Deneme
n
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleriilgili
U konuda birbiriyle celisen iki görüşe yer verilmiştir.
aydedilen iki gelişmeden söz edilmiştir.
birinci cümlenin sonucu durumundadır
de, gerekleşmesi ikinci cümledeki olaya bağlı olan bir olay anlatılmıştır. V
A) Olimpl/
birbirine baglal
B) Beyaz zerin üzerine ici
ki dostluk bağını simgeler.
4.
C) Olimpiyat bayrağının üzerindeki beş halka, tes
nin önemli bir sembolü olmuştur.
D) Plimpiyat bayrağı, beyaz zemin üzerine ice
dostluk ve sevgi duygularıyla birbirine baglan
maninda bulunan beş kathi rafa fan-
mihi roman, şiir kitaplan, biyografi ki-
itaplanını yerleştirecektir. Kitapların
üzeniyle ilgili bilinenler aşağıda-
ile
Bir dilin tarihini, kültürel gelişimini, diyerdiller
Filoloji
le olan bağlantisini yazılı kaynaklar üzerinden
inceleyen bilim dalıdır. Bu bilimle uğraşan bl.
lim insanlarına ise filolog yani dil bilimci denir.
Etimoloji ya da köken bilimi, sözcüklerin ko
kenlerini inceler. Bu bilimle ilgilenen bilim in
sanlarına etimolog yani köken bilimci denir.
Etimoloji Etimoloji, bir sözcüğün kökenini incelerken
sözcüğün hangi dile ait olduğunu, geçirdiği
değişiklikleri, ne zaman ortaya çıktığını ve ilk
bir tür kitap bulunmaktadır.
mlar alttan dördüncü raftadır.
in fantastik romanların hemen üstün-
7. Güneş'ten en az sekiz kat daha büyük yıldızlar,
şamlarının sonunda korkunç bir patlamayla uz
dağılır. Bu patlamaya "supernova" denir. Bir st
nova sırasında, yıldızın parlaklığı bir gökadada
tün yıldızların toplam parlaklığına yaklaşır. B
da 1054'te patlayan bir yıldızın kalıntılarının
turduğu Yengeç Bulutsusu gösterilmektedir.
en üst rafta değildir.
kitapların yerleştirilme düzeniy-
Hakilerden hangisi kesinlikle yan-
bila hangi yazılı metinde görüldüğünü araştırır.
Bu metinlerin yazılış amacı aşağıdakilerden han-
gisidir?
A) iki bilim dalının ne olduğunu açıklayıp bu alanda ça-
Tışan insanların işlerinin içeriğiyle ilgili bilgi vermek.
B) Filoloji ve etimolojinin farklı ve benzer yanlarını
Bu metinde düşünceyi geliştirme yolla
hangileri kullanılmıştır?
A) Benzetme - karşılaştırma
B) Abartma - tanımlama
en alt raftadır.
manlar, en alt raftadır.
ini, üstten üçüncü raftadır.
apları alttan ikinci raftadır.
CD Tanımlama - karşılaştırma
D) Abartma - benzetme
ortaya koymak.
C) Dille ilgilenen insanların işlerinin zorluklarını gözler
önüne sermek.
D) Anlamını bilmediğimiz iki bilim dalı hakkında
yanlış bilinen bilgileri düzeltmek.
6. Sinif
6. Sinif
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) TürleriBirinci kura:
ikinci kura:
Üçüncü kura:
Yazarın görüşlerini Yazarın soru Olağanüstü olay-
kanıtlama mec- cümlelerini sıklıkla lari konu edinen
buriyeti olmayan kullanarak karşı-
yazı türüdür. Çok
yazılardır. Güncel
sında biri varmış
uzun bir süredir
olaylar konu olarak hissi oluşturduğu halkın arasında
kullanılır. Gazete metinlerdir. inanılarak gerçek-
yazılarıdır.
miş gibi anlatılan
hayal gücüne da-
yalı metin türüdür.
Dördüncü kura:
Beşinci kura:
Gerçek ya da Belirli bir konuda,
gerçeğe yakın bir görüşü, bir
olayları konu ola- düşünceyi savun-
rak kullanan, dar mak ve kanıtlamak
karakter kadrosuy- için yazılan yazı
la oluşturulmuş türüdür.
olayların çok ay-
rintilı anlatılmadığı
metin türüdür.
Öğretmen sınıfa üstlerinde üç değişik metin türü yazılı farklı kartlar dağıtmıştır. Metin türlerinin isimlerini
kâğıtlara yazarak kura çekmek için bir kabın içine atmıştır. Kendi kartındaki metin türü kurada çıkan
öğrenci kâğıdındaki metin türünün olduğu yere işaret koyacaktır.
İlk önce üç metin türüne de işaret koyan öğrenci aşağıdakilerden hangisi olmuştur?
Sohbet
Roman
Efsane
Makale
Deneme
Fikra
Fikra
Hikâye
Masal
Sohbet
Söyleşi
Fikra
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri6. Insanların gözünde "retina (ağ tabaka)" adı verilen bir bölüm bulunur. Bu bölümün üzerinde işığa duyarlı hücreler vardır.
Bu hücreler, üzerlerine düşen işığın bir kısmını emerek yok eder. Işığın yok olmayan bölümüyse ağ tabakanın arkasına
geçer. Bazı hayvanların gözlerinde insanlarınkinden farklı olarak ağ tabakanın arkasında bir tabaka daha bulunur. Bu
tabaka, işığı bir ayna gibi yansıtır. Bu yüzden geceleri işik vurduğunda bazı hayvanların gözleri parlar.
Bu metnin anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Bir durumun nedeni açıklanmıştır.
B) Karşılaştırmaya başvurulmuştur.
C) Tanımlama yapılmıştır.
D) Açıklayıcı anlatımdan yararlanılmıştır.
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) TürleriB) Tartışmacı anlatım
C) Betimleyici anlatım
D) Açıklayıcı anlatım
3. Pencereden bakınca gördüğüm manzara beni
şaşırttı. Her yer beyaza bürünmüştü. Sokak
lambasının işığı karın şiddetini gösteriyordu,
Kapıdaki ağaç adeta kardan yapılmış gibiydi.
Sokak kedileri bir yerlere sığınma telaşi
içerisindeydi.
Yukarıdaki parçanın anlatımında aşağıdaki
anlatim biçimlerinden hangisi ağır
basmaktadır?
A) Öyküleyici anlatım
B) Betimleyici anlatım
CHAçıklayıcı anlatım
D) Tartışmacı anlatım
warnungissaitusten uunnan
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri3.
Birinci kura: İkinci kura:
Üçüncü kura: Dördüncü kura: Beşinci kura:
Yazarın görüşlerini Yazarın soru Olağanüstü olay- Gerçek ya da Belirli bir konuda
kanıtlama mec- cümlelerini sıklıkla ları konu edinen gerçeğe yakın bir görüşü, bir
buriyeti olmayan
kullanarak karşı-
yazı türüdür. Çok olayları konu ola- düşünceyi savun-
yazılardir. Güncel
sinda biri varmış
uzun bir süredir rak kullanan, dar mak ve kanıtlamak
olaylar konu olarak hissi oluşturduğu halkın arasında karakter kadrosuy için yazılan yazı
kullanılır. Gazete metinlerdir. inanılarak gerçek- la oluşturulmuş türüdür.
yazılarıdır.
miş gibi anlatılan olayların çok ay-
hayal gücüne da- rintili anlatılmadığı
yalı metin türüdür. metin türüdür.
Öğretmen sınıfa üstlerinde üç değişik metin türü yazılı farklı kartlar dağıtmıştır. Metin türlerinin isimlerini
kâğıtlara yazarak kura çekmek için bir kabın içine atmıştır. Kendi kartındaki metin türü kurada çıkan
öğrenci kâğıdındaki metin türünün olduğu yere işaret koyacaktır.
ilk önce üç metin türüne de işaret koyan öğrenci aşağıdakilerden hangisi olmuştur?
A)
Sohbet
Roman
B)
Efsane
Deneme
Makale
Fikra
C)
Fikra
Hikâye
D)
Masal
Söyleşi
Sohbet
Fikra
Samsung Triple Camera
Galaxy A70 ile çekildi
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri11.
VAR
Ağacı kıskanırım
Yemiş yüklü dalı var;
Bahar olsun, güz olsun,
Ne güzel masalı var.
İmrenirim ariya,
Petek petek balı var;
Konduğu çiçeklerin
Pembesi var, alı var...
Cahit Sıtkı TARANCI
Yukarıdaki şiir ile ilgili,
I. Dize sonlarında kafiyelere yer verilmiştir.
II. Dörtlükler hâlinde yazılmıştır.
III. Redife yer verilmemiştir.
numaralanmış bilgilerden hangilerine ulaşılabilir?
D) II ve III
C) I ve II
B) Yalnız II
Diger sayfaya geçiniz
6. Sınıf-tzk2
A) Yalnız