Metin Türleri Soruları
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri4. Korelasyon, iki değişken arasındaki doğrusal ilişkiyi veya bir değişkenin iki ya da daha çok değişken ile olan
ilişkisini test etmek, varsa bu ilişkinin derecesini ölçmek için kullanılan istatiksel bir yöntemdir. Korelasyon kat-
sayısının "+" olması iki değişkenin aynı yönde bir ilişkide olduğunu, "-" olması ise iki değişkenin arasında ters
yönde bir ilişki olduğunu gösterir.
Aşağıdaki tabloda iki değişken olarak kişinin boyları ile şehir bisikletinin kadro boyları verilmiştir.
A)
C)
Boyunuz (cm)
155-165
165-170
170-175
175-180
180-185
185-190
190-195
195-200
Buna göre, kişinin boyu ile kullanacağı şehir bisikletinin kadro boyu arasındaki korelasyon aşağıdaki-
lerden hangisinde gösterilmiştir?
Boy (cm)
200-
190
180
170
160-
150-
140-
200-
190
180
170
160-
150
140-
38
41
43
46
48
53
56
58
Boy (cm)
Şehir Bisikleti Kadro Boyu (cm)
+
30 35 40 45 50 55 60 (cm)
+ +Kadro boyu
+Kadro boyu
(cm)
B)
Kadro Boyu
D)
Boy (cm)
200-
1901
180
170
160
150-
140
Boy (cm)
200
190
180
170
160-
150
140
+Kadro boyu
(cm)
+Kadro boyu
(cm)
10
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri4. Bilgisayarlardan, televizyonlardan, cep tele-
fonlarından, elektronik oyuncaklardan kısaca-
si elektronik aygıtlardan oluşan atıklara "e-a-
tık" denir. E-atıklar plastik, metal ve camdan
oluşuyor. Ancak içerdikleri kurşun, civa, kad-
miyum, fosfor, berilyum gibi zehirli maddeler
hem çevre hem de insan sağlığı açısından bü-
yük tehlike oluşturuyor. Ülkemizde, 2008 -
linda 330.000 ton e-atik oluştuğu belirlenmiş.
Bu miktarın 2015 yılında 400.000 ton olacağı
tahmin ediliyor.
Bu metinde;
1. Tanımlama,
II. Karşılaştırma,
III. Sayısal verilerden yararlanma, f
IV. Benzetme,
V. Örneklendirme
düşünceyi geliştirme yollarından hangileri-
ne başvurulmuştur?
A) I, III ve V.
CII, IV ve V.
B II ve III.
Q) IV ve V.
PARAGRAFta
SONNOKTA
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri10. Vapur, rıhtımdan kalkıp Marmara'ya doğru hareket edince
yolcu geçirmeye gelenler, üzerlerinden ağır bir yük kalk-
mış gibi ferahladılar. Hasan, vapurda eğlendi; gırıl giril
işleyen vinçlere, üstleri yazılı cankurtaran simitlerine, ku-
rutulacak çamaşırlar gibi iplere asılı sandallara bakarak
çok eğlendi. Beş yaşında idi. Peltek, şirin konuşmasıyla
güverte yolcularını epeyce eğlendirmişti. Fakat vapur, şu-
raya buraya uğrayıp bir sürü yolcu bıraktıktan sonra sıcak
memleketlere yaklaşınca Hasan durgunlaştı.
Bu metnin türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Biyografi
C) Söyleşi
B) Masal
D) Hikâye
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türlerisoru
6) Aşağıdaki cümlelerin
hangisinde
farklı bir öğeyi
buldurmaya yöneliktir?
A) Toplantının bitmesine kaç saat kaldı?
B) Okullar bu yıl ne zaman tatil edilecek?
C) Elif maçı izlemeye kiminle geldi acaba?
D) Sorunun doğru cevabını kim söyleyecek?
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri10. Uçun kuşlar uçun, doğduğum yere
Şimdi dağlarında mor sümbül vardır.
Ormanlar koynunda bir serin dere
Dikenler içinde sarı gül vardır.
Bu şiirde hâkim olan duygu ile aşağıdakiler-
den hangisine hâkim olan duygu aynıdır?
A) Seni boydan boya sevmişim
Ta Edirne'ye kadar Kars'tan.
Taşını, toprağını, yiğidini,
Fırsat buldukça övmüşüm.
B) Memleket isterim,
Ne başta dert
Ne gönülde hasret olsun.
Kardeş kavgasına bir nihayet olsun.
C) Yurdum gibi yaralıyım
Ne eksik ne fazla
Derin bir uçurumum
Bütün haritalarda
D) Hayli zaman oldu köyden geleli.
Baharın özledim kışın özledim.
Böyleymiş gurbetliğin bedeli,
Tarlada tapanda işin özledim.
dabi
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) TürleriK
18. Kyoto'da, turistlerin ilgisini en fazla çeken tapınaklardan biri,
şüphesiz "Kinkçkuji Tapınağı"dır. Tamamı altından yapılmış bu
tapınağa karşı kayıtsız kalmak gerçekten zor. İkuko, şaşkınlıktan
ağzım açık tapınağı seyrederken kulağıma fısıldadı: "Testereyle
bir köşesinden ufak bir parça koparsak zengin oluruz."
Yukarıdaki metin, aşağıdaki türlerin hangisinden alınmış bir
örnektir?
A) Gezi yazısı
C) Sohbet
B) Hikâye
D) Mektup
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri8.
Edebiyatın bazı kelimeleri, tanımları, sıfatları
ya da terimleri kendi anlamlarının çok dışın-
da, bambaşka bir anlama büründürme gücü
yok mudur sizce? Mesela "Beyaz Diş" denince
akla ilk olarak bembeyaz, inci misali parılda-
yan bir diş mi, yoksa Jack London'ın muhte-
şem başyapıtı mı gelir? "Yabancı" denince
Albert Camus, "Çile" denince Necip Fazıl ya
da "Şişhane'ye Yağmur Yağıyordu." cümlesini
duyunca Haldun Taner gelmez mi aklımıza?
Bu parçada aşağıdakilerin hangilerinden
yararlanılmıştır?
A)örnekleme-benzetme
B) Tanımlama-karşılaştırma
C) Tanik gösterme-örnekleme
D) Benzetme-tanık gösterme
10
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) TürleriBu topraklar ecdâdımın ocağı
Evim köyüm hep bu yurdun bucağı
İşte vatan! İşte Tanrı kucağı!
Ata yurdun evlât bulmaz, giderim.
Mehmet Emin YURDAKUL
Yukarıdaki dörtlüğün kafiye türü aşağıdaki-
lerden hangisidir?
A) Zengin Kafiye
B) Tam Kafiye
C) Yarım Kafiye
D) Tunç Kafiye
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri5.
Herkesi ilgilendirebilecek güncel
konularda kişisel görüş ve düşün-
celerimi çok derinleştirmeden oku-
yucumla konuşuyormuş gibi içten
bir hava içinde yazarım. Anlattıkları-
mı kanıtlama kaygım yoktur. Bunun
yerine okuyucumun bu konu üze-
rinde düşünmesini isterim. Gazete
ve dergilerde yayımlanan bu yazı-
larımı ileride belki kitaplaştırırım.
Aral Bey'in bahsettiği edebî tür aşağıdakiler-
den hangisidir?
A) Fıkra
B) Söyleşi
D) Makale
C) Deneme
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) TürleriHerhangi bir konuda bir görüş ve düşünceyi ileri
sürmek, savunmak ya da desteklemek amacıyla
yazılır. Görüş ve düşünceler, kanıtlara dayanılarak
anlatılır. Bu tür yazılar gazete ve dergilerde yayım-
lanır.
Bu parçada anlatılan düzyazı türü aşağıdakiler-
den hangisidir?
A) Röportaj
B) Deneme
D) Fıkra
C) Makale
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) TürleriB. Aşağıdaki paragraflarda hangi düşünceyi geliştirme yolları kullanılmıştır?
Umut, insanın yaşamına can veren su gibidir. Umudunu yitiren insan, sıcak çöllerde susuz kalmış bir yolcuya benzer,
İnsanı yaşama bağlayan umut, yeni değerler yaratmanın, yeni eserler verebilmenin de en geçerli kanıtıdır.
İnsan, kendi türünden başka canlıları da sevmek ve korumakla gerçek insan olur. Atatürk ağaçları, yeşili, çiçekleri
seviyor ve koruyordu. Gazi Orman Çiftliği'ne ilk fidan dikilmekteydi. Atatürk, daha önce orada bulunan bir iğde ağacını
göremeyince yanındakilere sordu. Daha iyisi dikilmek üzere o ağacın sökülüp atıldığını öğrendi. Bu haber ona çok
dokunmuştu, tüm neşesi kaçmıştı.
Yapılan istatistiksel çalışmalara göre İngiltere'de 3508 kişiye 1 kütüphane, Belçika'da 4253 kişiye bir kütüphane
ülkemizde ise 64600 kişiye bir kütüphane düşmektedir. Bu kütüphanelerdeki kitap sayısı ise okuma alışkanlığımızın
olmadığını açıkça ortaya koymaktadır.
Kültür milli olduğu halde, medeniyet milletlerarasıdır. Kültür yalnız bir milletin dini, ahlaki, hukuki, akli, estetik, iktisadi
ve fenni hayatlarının ahenkli bir bütünüdür. Medeniyet ise, aynı medeniyet dairesine giren birçok milletin sosyal hayat-
larının ortak toplamıdır.
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri(
2021-2022
EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI
TÜRKÇE
SINAVLA ÖĞRENCİ ALACAK ORTAÖĞRETİM KURUMLARINA İLİŞKİN MERKEZİ SINAV
TÜRKÇE
1. Bu testte 20 soru vardır.
2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdına işaretleyiniz.
1.
Eleştiri türünün amacı, bir edebiyat veya sanat eserini, her yönüyle değerlendirerek o eserin anla-
şılmasını sağlamaktır.
Bu açıklamaya göre aşağıdakilerden hangisi bir eleştiriden alınmış olabilir?
A) Son dönem şiirinin önemli isminin, eski şiirlerini sadeleştirme kaygısı, öyle sanıyorum ki, yanlış
bir temele dayanıyor. Şair, şiirde "ses"i bir yana bırakarak yalnız "anlam"ı düşünüyor.
B) Halk için yazan kişinin çoğunluğa seslenmesi gerekir. Diyeceksiniz ki çoğunluk sanattan anlar
Bu soruya cevap bile verilmez belki ama halka sanat dersi verirseniz halk anlamaz tabii.
Csanoğlunun yaptığı her işin, ortaya koyduğu, oluşturduğu, yarattığı her yapıtın onu izleyenler-
ce karşılanışı başka başkadır. Kimi, tepki gösterip yerer; kimi ise etkilenip över.
D) Çocuklara okuma alışkanlığı, okul öncesi dönemde kazandırılmaya başlanır. İlk iş, aileye düşer.
Renkli ve resimli kitaplarla çocuğun ilgisi çekilir önce. Sonraki dönemlerde ise okuma sevgisi ve
alışkanlığının kazandırılmasına çalışılır.
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) TürleriA
A
A
5
Haber yazıları bir olay veya olgu ile ilgili bilgilerin 5N1K kuralına göre yazılı metin haline getirilmesiyle oluşur.
5N1K kuralı, haberin "ne, nasıl, niçin, nerede, ne zaman" sorularına göre oluşturulmasıdır.
Bu açıklamaya göre, aşağıdakilerden hangisi 5N1K kuralına göre yazılmış bir haber metni değildir?
A) Yangin, saat 17.30 sıralarında Halaskargazi Caddesi 196 numaradaki binada meydana geldi. Bir süre
önce boşaltıldığı öğrenilen binanın son katında henüz belirlenemeyen bir nedenle yangın çıktı. O
sırada hurda topladığı iddia edilen bir kişi duman yüzünden binada mahsur kaldı. Binadaki dumanı
gören çevredeki vatandaşlar durumu itfaiye ekiplerine bildirdi. Olay yerine gelen itfaiye ekipleri bir
yandan yangına müdahale ederken, bir yandan da merdiven yardımıyla 6. katta mahsur kalan kişiyi
kurtardı.
Başkentte mobilya yüklü bir kamyonet armasından dolayı kaynak yapıldığı sırada alev alarak yandı.
Altındağ'daki Ulubey Mahallesi'nde bulunan Hüseyin Kılıçaslan'a ait mobilya yüklü kamyonet, kay-
nak yapıldığı sırada alev aldı. Kısa sürede büyüyen alevler tüm kamyoneti sardı. Yangını gören çev-
redeki vatandaşlar, itfaiye ekiplerine haber verdi. Olay yerine gelen ekipler, anında müdahalede
bulunarak yangını söndürdü. İtfaiye erleri, yangın dolayısıyla kopan elektrik tellerinden uzak dur-
maları konusunda vatandaşlara uyarılarda bulundu. Ekipler, yangının söndürülmesinin ardından bir
süre daha soğutma çalışmalarına devam etti.
Adana'da her yıl nisan ayının ilk haftası şehri mükemmel kokusuyla saran portakal çiçekleri için bir
festival düzenleniyor. Bu yil altıncısı düzenlenen festivale katılım oldukça fazlaydı. Portakal çiçeği
temalı kostüm tasarımlarının defilesiyle başlayan festival, çeşitli konser ve etkinliklerle devam etti.
Festivali düzenleyen ve çeşitli sivil toplum kuruluşları ve belediyelerden oluşan festival komitesi
festivalin her yıl daha da ilgi gördüğünü belirtti.
D) Çin; son yıllarda Ay ve Mars keşif görevleri, uydu teknolojisi ve insanlı uzay seferlerine yönelik id-
dialı adımlarıyla ABD ve Rusya'nın öncülük ettiği uzay yarışında yeni güç olarak ortaya çıkıyor. Son
20 yılda ürettiği uydu, roket, mekik, keşif araçları ve diğer donanımlar ile kendine yeterli uzay prog-
ramı geliştirme konusunda ciddi mesafe kaydeden Çin, Ay keşif programı Çang-i'nin yanı sıra kendi
uzay istasyonunu kuracağının da sinyallerini verdi.
(Nisin))
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri17. Yahya Kemal'i ziyaret edenlerden biri, “Üstat, geçen-
lerde bir genç, şiirlerinizi okudu." der. Yahya Kemal,
gayet sakin bir şekilde "Ne var bunda? Okusun." der.
Adam, "Ama okurken şiirlerinizi mahvetti." der. Usta
şair "Etsin." diye yanıtlar. Şairin bu tavrına şaşıran
adam "Samimi misiniz üstat?" der. Yahya Kemal, "El-
bette samimiyim. İyi etmiş hatta. Yazarken bu şiirler
beni mahvetmişti. Gençler de onları okurken mahve-
derek intikam alıyorlar." der.
Bu parça aşağıdaki edebî türlerden hangisine ör-
nektir?
A) Günlük B) Mektup C) Sohbet D) Ani
küçüle peens <3
18.
Lütfen bir koyun
çizermisin bana?
Resim yapmayı
beceremem.
No zararı var canım
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) TürleriÖzgür kişi, köle olmayan, tutsak olmayan
kişidir. Kimsenin kölesi, kimsenin tutsağı
değildir. Kendi kendisinin, duygularının,
tutkularının, çıkarının da kölesi, tutsağı değildir.
"Böyle işime geldiğinden böyle düşünüyorum,
böyle söylüyorum." diyen kimseyi gerçekten
özgür sayabilir miyiz? Özgür kişinin
düşünceleriyle duyguları, tutkuları; çıkarı
arasında illa bir çarpışma, bir karşıtlık olması
gerektir demiyorum. Böyle durumlar da vardır.
Yukarıda verilen parça aşağıdaki edebî tür-
lerden hangisine örnektir?
A) Ani
B) Deneme
C) Röportaj
D) Gezi yazısı
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) TürleriYazar, doğru bilinen bir yanlışı düzeltmek için yazdığı bu yazısında düşüncesini kanıtlamak için sayısal veriler
den yararlanmıştır.
ZUE YUZ ANLAM
Aşağıdakilerden hangisi bu cümlede sözü edilen yazıdan alınmış olabilir?
X
Ne zamandır değinmek istiyordum. Fakat gündemin yoğunluğu bu konuyu bana unutturdu. Dün berberden çıkarken
duyduğumda hazır yoğunluk azalmışken yazmaya karar verdim. Tıraş bittiğinde berberin
rin devam ettiği bir "Saatler olsun!" bombardımanına maruz kaldım. Tamam kimse bunu gerçekten de saati düşünerek
kullanmıyor ama oradaki 9-10 yaşlarındaki çocuklar nasıl öğrenecek aslını. Ben de tıraşım bittikten sonra bir saat kadar
bilerek oturdum ve tıraşı bitenlere üzerine basa basa "Sıhhatler olsun!" dedim.
Maym
konu c
ilgi çe
Kirmi
başlattığı ve diğer müşterile
Sabah sabah bu kaçıncı hapşırık böyle. Otobüsteki herkes bir süre sonra iyi niyetle nane-limon kaynat, bir şeyciğin kal
maz demeye başladı. İşe geçmeden bir sağlık ocağına uğrayayım dedim. Muayenemizi olduk, reçetemizi aldık. Eczaneye
uğrayıp ilaçlarımı aldım. 45 lira tuttu. Eczacı ilaçların nasıl kullanılacağını açıklanırken nane-limondan sonra mı diye
sordum. Sakın haa, deyiverdi. Nane-limon hasta olmadan önceydi. İlaçlarla kullanıldığında limondaki c vitamini ilaçların
denis
lerin
ama
emilimini artinp sana zarar verebilir, demesin mi? Bir yaşıma daha girdim.
çeş
gu
Oğlumla çok sık spor ve ders konularında tartışırız. Özellikle 8. sınıfta okuduğu için sporun derslerini aksatmasından
endişe ediyorum. Konuştuğum çoğu velide de aynı endişe var. Dün bir spor dergisini karıştırırken okuduğum yazı beni
rahatlattı. İskoçya'da yapılan bir araştırmada bir okulun sınav başarılarıyla sportif başarıları karşılaştırılmış. Sınavlarda
başarılı olan öğrencilerin yüzde 60'ının okul takımında lisanslı sporcu olduğu görülmüş. Yüzde 20'sinin ise lisanslar
olmamakla birlikte düzenli olarak spor yaptığı belirtilmiş. Bu beni rahatlattı. Hatta oğluma aylardır ilk kez "Ne zaman
senin voleybol maçın? Ben de izlemek istiyorum." bile dedim.
ABD'de geçen hafta yapılan bir itiraf ülkede geniş yankı buldu. 1995'te yaşanan bir hırsızlık olayından hüküm giyen Ste-
ve Arthur'un suçsuz olduğu anlaşıldı. Arthur 1997'de cezaevinde çıkan yangında hayatını kaybetmişti. Hırsızlığın asıl faill
Mike Nolan polise başvurarak olayı nasıl gerçekleştirdiği anlattı. Kendisinin yerine niçin Steve Arthur'un yakalandigin
ve hüküm giydiğini bilmediğini anlatan Nolan pişman olduğunu ama olayların böyle gelişmesinde hırsızlık hariç bi
etkisinin olmadığını belirtti.