Hayalindeki netler. İhtiyacın olan her şey. Tek platform.

Soru çözüm, yayın seti, birebir rehberlik, canlı dersler ve daha fazlası Kunduz’da. Şimdi al, netlerini artırmaya başla.

Metin Türleri Soruları

B
BİLİM ANAHTARI
YAYINLARI
SINAVLA ÖĞRENCİ ALACAK ORTAÖĞRETİM
KURUMLARINA İLİŞKİN DENEME SINAVI
TÜRKÇE
9. Küresel ısınma, kaçak avlanma ve doğal yaşam alanlarının giderek küçülmesiyle birçok hayvan nesli tükenme teh-
likesiyle karşı karşıya bulunuyor. Amerikan Doğa Tarihi Müzesi biyologları, 2028'e kadar dünyadaki hayvan nüfu-
sunun yüzde 20'sinin yok olabileceği uyarısını yapıyor. Araştırmalar, son 400 yıl içinde 89 memelinin neslinin tü-
kendiğini ve 169 memelinin neslinin tükenme tehlikesiyle karşı karşıya kaldığını gösteriyor.
Bu metnin türü aşağıdakilerde hangisidir?
B) Köşe yazısı
C) Deneme
D) Söyleşi
A) Makale
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri
B BİLİM ANAHTARI YAYINLARI SINAVLA ÖĞRENCİ ALACAK ORTAÖĞRETİM KURUMLARINA İLİŞKİN DENEME SINAVI TÜRKÇE 9. Küresel ısınma, kaçak avlanma ve doğal yaşam alanlarının giderek küçülmesiyle birçok hayvan nesli tükenme teh- likesiyle karşı karşıya bulunuyor. Amerikan Doğa Tarihi Müzesi biyologları, 2028'e kadar dünyadaki hayvan nüfu- sunun yüzde 20'sinin yok olabileceği uyarısını yapıyor. Araştırmalar, son 400 yıl içinde 89 memelinin neslinin tü- kendiğini ve 169 memelinin neslinin tükenme tehlikesiyle karşı karşıya kaldığını gösteriyor. Bu metnin türü aşağıdakilerde hangisidir? B) Köşe yazısı C) Deneme D) Söyleşi A) Makale
TÜRKÇE
cüm-
kültesi
23 yı-
emde
çev-
şehir-
orden
"
ya-
SÖZEL
20. "Bu yazıda size asla bir şey kanıtlama iddiam yok-
tur. Elimden geldiğince size beni anlattım. İçten bir
üslup kullandım. Bana hak vermenizi ya da beni
yargılamanızı istemiyorum."
Aşağıda verilen metinlerden hangisi böyle dü-
şünen bir yazara ait metin türü olabilir?
A Bir çiftçi için herhangi bir tohumu ekmeden
önce ve ekerken yapacağı işler belli ve kolay
ama ekilen yaşamaya başlayınca onu iyi yetiş-
tirmenin bir sürü yolu ve zorluğu vardır. Önceki
aşamaya göre daha fazla dikkat, özen ve us-
talık gerektirir. İnsanlar doğduktan sonra onları
büyütürken kaygı, korku ve telaş dolu değişik
yollara başvurulması tıpkı buna benzer.
B) Ben bir yazarım. İlk kitabım 21 yıl önce ya-
yımlandı. Göl kıyısında bir kasabada doğdum.
Çevremdeki olaylara karşı duyarlı, araştırmayı
seven biriyim ve sanata olan merakımdan do-
layı da Güzel Sanatlar Lisesinde okudum.
Vapurdan inip hemen otobüse doğru koştular.
Merve oldukça yorulmuştu. Otobüs bir iki daki-
ka bekledikten sonra yola devam etti. Otobüs
kalkar kalmaz Merve oturduğu yerde çoktan
uyuklamaya başlamıştı. Ani bir fren sesiyle ir-
kildi.
D) Çocukluğumda, köyümüz yeşil ormanların kıyı-
sındaki bir yamaçtaydı; evimizin bahçesinde de
yüksek ağaçlar, sık çalılarla bir orman gibi idi.
Bir gün babam ile eniştem değirmene bir oluk
yapmak için uzamış gitmiş epeyce kartlaşmış
bir karaağacı kesip devirdiler.
den
?
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri
TÜRKÇE cüm- kültesi 23 yı- emde çev- şehir- orden " ya- SÖZEL 20. "Bu yazıda size asla bir şey kanıtlama iddiam yok- tur. Elimden geldiğince size beni anlattım. İçten bir üslup kullandım. Bana hak vermenizi ya da beni yargılamanızı istemiyorum." Aşağıda verilen metinlerden hangisi böyle dü- şünen bir yazara ait metin türü olabilir? A Bir çiftçi için herhangi bir tohumu ekmeden önce ve ekerken yapacağı işler belli ve kolay ama ekilen yaşamaya başlayınca onu iyi yetiş- tirmenin bir sürü yolu ve zorluğu vardır. Önceki aşamaya göre daha fazla dikkat, özen ve us- talık gerektirir. İnsanlar doğduktan sonra onları büyütürken kaygı, korku ve telaş dolu değişik yollara başvurulması tıpkı buna benzer. B) Ben bir yazarım. İlk kitabım 21 yıl önce ya- yımlandı. Göl kıyısında bir kasabada doğdum. Çevremdeki olaylara karşı duyarlı, araştırmayı seven biriyim ve sanata olan merakımdan do- layı da Güzel Sanatlar Lisesinde okudum. Vapurdan inip hemen otobüse doğru koştular. Merve oldukça yorulmuştu. Otobüs bir iki daki- ka bekledikten sonra yola devam etti. Otobüs kalkar kalmaz Merve oturduğu yerde çoktan uyuklamaya başlamıştı. Ani bir fren sesiyle ir- kildi. D) Çocukluğumda, köyümüz yeşil ormanların kıyı- sındaki bir yamaçtaydı; evimizin bahçesinde de yüksek ağaçlar, sık çalılarla bir orman gibi idi. Bir gün babam ile eniştem değirmene bir oluk yapmak için uzamış gitmiş epeyce kartlaşmış bir karaağacı kesip devirdiler. den ?
METİNLERDE BAKIŞ AÇILARI
• Birinci ağızdan anlatım yapılır.
-
Yazar, olaylanın içindeki bir kahramandır.
●
Yazar, olay örgüsünün merkezindedir.
• Anlatıcı kendi bilgi ve deneyimleriyle sınırlıdır.
●
Üçüncü ağızdan anlatım yapılır.
• Yazar dış dünyadan biridir, olayların içinde yoktur.
İlahi
insan bilgi ve becerisinin ötesinde bir sezgi vardır, yazar her şeyi bilir.
Bakış
Açısı
• Zaman ve mekan sınırsızdır, kahramanların niyetleri bile bilinir.
•
Üçüncü ağızdan anlatım yapılır.
●
Yazar olup bitenleri, gördüklerini olduğu gibi anlatmaya çalışır.
Gözlemci
e
Yazar kendi duygu ve düşüncelerini anlatmaz, nesnel cümleler kurar.
●
Bakış
Açısı
Yazar olayları dışardan gözlemler, kahramanlardan biri değildir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi bakış açısı yönünden diğerlerinden farklıdır?
A) O akşam yağmurlu bir hava vardı. Henüz sonbahar ayları yaşanıyordu. Bekir yemeğini erken yemişti ve kitap okumaya çekil-
mek üzere odasına gidiyordu. Birden kapıya yöneldi, içeridekilere "Ben biraz hava almaya çıkıyorum." diye seslenerek dışa-
rı çıktı. Evlerinin bulunduğu dar sokaktan usulca geçerek sahile doğru yürümeye başladı. Uzun uzun yürüdü o akşam.
B) Kapıdan girince sağ tarafta bir yük, onun biraz ötesinde yüksek bir konsol vardı. Konsolun üzerinde bir cam fanusun altına
konulmuş eski usul bir saat, kırmızı göz bezleriyle örtülü, abajurlu iki petrol lambası, sarı yaldız çerçeveli büyükçe bir ayna ve
aynanın üstünde bir çift çakmaklı tabanca duruyordu. Karşıda, perdeleri tamamen inik olan pencerelerin önünde, bütün du-
var boyunca uzanan, üzerine halı döşeli alçak bir sedir vardı.
C) Erkekler düğün evindeki bir odaya tıkılmışlardı. Kapıdan başka hiç bir yerden ışık almayan toprak tabanlı odanın kenarında
alçak bir sekinin üstünde şehirden getirdiği misafiriyle hancı Yakup Ağa oturmuştu. Düğün sahibi güneyinin büyük kardeşi -
dört yana koşup ortalığı idare edip, misafirlere ikramda bulunuyor, kapıya yakın bir yerde panikleyip duran ihtiyar bir aşığa:
"Ne duruyorsun çalsana!" diye sesleniyordu.
D) Sermet Bey, bir hafta sonra kalabalık ailesiyle köşke taşındı. Halis bir zevk ehliydi. Her gece çalgı, çağarak, yemek, içmek,
keyif, sofa girla giderdi. Daima kadın akrabalarından kadın erkek 4-5 misafiri bulunuyordu. Sermet Türkiyeliydi fakat Avru-
-palıların "gündüz cefa gece sefa" düsturunu kabul etmişti. Çocukları mektebe giderdi. Kızlarını büyük ticarethanelere katip
diye yetiştirmişti.
15.
Kahraman
Bakış
Açısı
16.
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri
METİNLERDE BAKIŞ AÇILARI • Birinci ağızdan anlatım yapılır. - Yazar, olaylanın içindeki bir kahramandır. ● Yazar, olay örgüsünün merkezindedir. • Anlatıcı kendi bilgi ve deneyimleriyle sınırlıdır. ● Üçüncü ağızdan anlatım yapılır. • Yazar dış dünyadan biridir, olayların içinde yoktur. İlahi insan bilgi ve becerisinin ötesinde bir sezgi vardır, yazar her şeyi bilir. Bakış Açısı • Zaman ve mekan sınırsızdır, kahramanların niyetleri bile bilinir. • Üçüncü ağızdan anlatım yapılır. ● Yazar olup bitenleri, gördüklerini olduğu gibi anlatmaya çalışır. Gözlemci e Yazar kendi duygu ve düşüncelerini anlatmaz, nesnel cümleler kurar. ● Bakış Açısı Yazar olayları dışardan gözlemler, kahramanlardan biri değildir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi bakış açısı yönünden diğerlerinden farklıdır? A) O akşam yağmurlu bir hava vardı. Henüz sonbahar ayları yaşanıyordu. Bekir yemeğini erken yemişti ve kitap okumaya çekil- mek üzere odasına gidiyordu. Birden kapıya yöneldi, içeridekilere "Ben biraz hava almaya çıkıyorum." diye seslenerek dışa- rı çıktı. Evlerinin bulunduğu dar sokaktan usulca geçerek sahile doğru yürümeye başladı. Uzun uzun yürüdü o akşam. B) Kapıdan girince sağ tarafta bir yük, onun biraz ötesinde yüksek bir konsol vardı. Konsolun üzerinde bir cam fanusun altına konulmuş eski usul bir saat, kırmızı göz bezleriyle örtülü, abajurlu iki petrol lambası, sarı yaldız çerçeveli büyükçe bir ayna ve aynanın üstünde bir çift çakmaklı tabanca duruyordu. Karşıda, perdeleri tamamen inik olan pencerelerin önünde, bütün du- var boyunca uzanan, üzerine halı döşeli alçak bir sedir vardı. C) Erkekler düğün evindeki bir odaya tıkılmışlardı. Kapıdan başka hiç bir yerden ışık almayan toprak tabanlı odanın kenarında alçak bir sekinin üstünde şehirden getirdiği misafiriyle hancı Yakup Ağa oturmuştu. Düğün sahibi güneyinin büyük kardeşi - dört yana koşup ortalığı idare edip, misafirlere ikramda bulunuyor, kapıya yakın bir yerde panikleyip duran ihtiyar bir aşığa: "Ne duruyorsun çalsana!" diye sesleniyordu. D) Sermet Bey, bir hafta sonra kalabalık ailesiyle köşke taşındı. Halis bir zevk ehliydi. Her gece çalgı, çağarak, yemek, içmek, keyif, sofa girla giderdi. Daima kadın akrabalarından kadın erkek 4-5 misafiri bulunuyordu. Sermet Türkiyeliydi fakat Avru- -palıların "gündüz cefa gece sefa" düsturunu kabul etmişti. Çocukları mektebe giderdi. Kızlarını büyük ticarethanelere katip diye yetiştirmişti. 15. Kahraman Bakış Açısı 16.
yan-
zlerden biri
arın akta-
(İkiden
Cir.)
farklı
ko-
7. Dilekçe yazmayla ilgili kurallar şunlardır:
1. Kurum adı en üste yazılarak kurum bulunduğu il veya
ilçe alta eklenmelidir.
II. Satır başı kullanılarak dilekçeye başlanmalıdır
III. Dilekçe sahibi adını, soyadını, açık adresini, telefon
numarasını doğru bir şekilde belirtmelidir.
IV.Dilekçede ıslak imza ve tarih muhakkak olmalı, ayrıca
dilekçenin sağ tarafında yer almalıdır.
V. Üst makama bilgilendirme yapıldıktan sonra bir alt
satıra geçip satır başı yapılarak "... bilgilerinize arz
ederim." şeklinde dilekçe bitirilmelidir.
Bu bilgilere göre yandaki dilekçede, numaralanmış
kuralların hangileriyle ilgili bir yanlışlık yapılmıştır?
B) I ve II.
A) Yalnız I.
C) II ve V.
D) II, III ve V.
Deneme 25
MERSİN BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE
BAŞKANLIGINA
Mahallemizde bulunan sokak hayvanlan
için uygun yerlere su ve yemek kaplarının
konulmasını istiyorum.
Gereğini bilgilerinize arz ederim.
26 Nisan 2020
Eyüp Hayta
Adres: Batıkent Mah. 3357 Sokak
Demir Apt. B Blok No.:3
Yenişehir/MERSİN
Telefon No. 545 4046412
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri
yan- zlerden biri arın akta- (İkiden Cir.) farklı ko- 7. Dilekçe yazmayla ilgili kurallar şunlardır: 1. Kurum adı en üste yazılarak kurum bulunduğu il veya ilçe alta eklenmelidir. II. Satır başı kullanılarak dilekçeye başlanmalıdır III. Dilekçe sahibi adını, soyadını, açık adresini, telefon numarasını doğru bir şekilde belirtmelidir. IV.Dilekçede ıslak imza ve tarih muhakkak olmalı, ayrıca dilekçenin sağ tarafında yer almalıdır. V. Üst makama bilgilendirme yapıldıktan sonra bir alt satıra geçip satır başı yapılarak "... bilgilerinize arz ederim." şeklinde dilekçe bitirilmelidir. Bu bilgilere göre yandaki dilekçede, numaralanmış kuralların hangileriyle ilgili bir yanlışlık yapılmıştır? B) I ve II. A) Yalnız I. C) II ve V. D) II, III ve V. Deneme 25 MERSİN BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIGINA Mahallemizde bulunan sokak hayvanlan için uygun yerlere su ve yemek kaplarının konulmasını istiyorum. Gereğini bilgilerinize arz ederim. 26 Nisan 2020 Eyüp Hayta Adres: Batıkent Mah. 3357 Sokak Demir Apt. B Blok No.:3 Yenişehir/MERSİN Telefon No. 545 4046412
6.
Bilim, kültür, sanat, edebiyat, siyaset, ticaret, spor gibi alanlarda başarılı olmuş kişilerin hayatlarının başkaları
tarafından kaleme alındığı eserlerdir. Biyografilerde kişinin ruh ve fiziksel özellikleri, davranışları, duyguları,
düşünceleri, tavır alışları, giyinişi gibi pek çok değişik özellikleri ayrıntılı olarak verilip bir anlamda onun
portresi çizilir.
Bu açıklamaya göre aşağıdakilerden hangisi sözü edilen türde bir eser değildir?
A) ILBER ORTAYLI B)
D)
Edith Piaf
Abide Sahsiyet
HAYATIM
MEHMET
OSMAN BALCIGIL
Nefesi Tutku Olan Kadın
AKIF
ERSOY
Afife Jale
AZIZ ERDOGAN
GAZİ MUSTAFA KEMAL
ATATÜRK
1 Misliman
Kaln Tiyatro Oyuncu
Afife Jalehin
Micadele Dobe
Hayat ve
Soluk Kesen Reman
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri
6. Bilim, kültür, sanat, edebiyat, siyaset, ticaret, spor gibi alanlarda başarılı olmuş kişilerin hayatlarının başkaları tarafından kaleme alındığı eserlerdir. Biyografilerde kişinin ruh ve fiziksel özellikleri, davranışları, duyguları, düşünceleri, tavır alışları, giyinişi gibi pek çok değişik özellikleri ayrıntılı olarak verilip bir anlamda onun portresi çizilir. Bu açıklamaya göre aşağıdakilerden hangisi sözü edilen türde bir eser değildir? A) ILBER ORTAYLI B) D) Edith Piaf Abide Sahsiyet HAYATIM MEHMET OSMAN BALCIGIL Nefesi Tutku Olan Kadın AKIF ERSOY Afife Jale AZIZ ERDOGAN GAZİ MUSTAFA KEMAL ATATÜRK 1 Misliman Kaln Tiyatro Oyuncu Afife Jalehin Micadele Dobe Hayat ve Soluk Kesen Reman
7. Köşe yazısı (fıkra), bir yazarın güncel konular veya gündelik olaylar hakkındaki görüşlerini, düşüncelerini ayrıntı-
lara inmeden anlattığı gazete ve dergilerde yayımlanan kısa fikir yazılarının genel adıdır.
Buna göre aşağıdaki metinlerden hangisi köşe yazısı (fıkra) özellikleri taşımaktadır?
A) Türkiye Yayıncılar Birliği tarafından ülkemizdeki okuma kültürü üzerine yakın zamanda bir araştırma yapıldı.
Araştırmaya göre okuma oranı, kişinin eğitim, gelir, kültür, boş zaman gibi değişkenlere göre artıyor ya da aza-
liyor. En fazla okuyan kümede öğrenciler ve gençler bulunuyor. Ben böyle anket ve araştırmaların sonuçları,
yararı üzerine düşünürüm hep. Bu sonuçlar bize yol gösterir mi, bunlara göre kendimize bir yol haritası çizer
miyiz, diye düşünerek. Bu araştırmanın da okur sayısını artırmak için bir rehber olacağını düşünüyorum.
BY Usta besteci Mozart, dinlediği bir parçayı en ufak ayrıntısına kadar aklında tutabiliyor ve hiçbir notayı atlama-
dan aynen çalabiliyordu. Bestelerini yaparken de önce aklında parçayı oluşturuyor, sonra bu parçayı seslen-
direcek çalgıların her birinin sesini ayn ayrı duyar gibi onlan notaya döküyordu. En karmaşık parçaları bile hiç
düzeltme yapmadan besteleyebiliyordu.
Türkiye'de "köy romancılığı'nın ortaya çıkardığı toplumsal problemlerin tekrar tartışmaya açılmasında sayısız
yararlar var. Zira "köy romanı" şimdilerde yazılmıyor olsa bile 1970'li yılların başına kadar, romancılığımızın ta-
rihinde ağırlıklı bir konumda bulunuyordu. Yaşar Kemal'in, Kemal Tahir'in, Orhan Kemal'in, Talip Apaydın'ın
kısaca edebiyatımızın önde gelen isimlerinin köy romanı yazmaya öncelik verdiklerini biliyoruz o yıllarda.
D) Karşılaştığı üç beş ağaç da cansız ve kuruydu. Kayaların alt kısmında dahi nem yoktu. Seneler önce öğret-
menlerinden biri ona, kimi zaman çöllerde suyun yüzeyin altında bulunabileceğini söylemişti. Fakat o, böyle
bir şey olamayacağına emindi. Günler önce bu topraklarda olan su ve nem, uzun zaman önce yok olmuştu.
Yanıt Yayınlar
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri
7. Köşe yazısı (fıkra), bir yazarın güncel konular veya gündelik olaylar hakkındaki görüşlerini, düşüncelerini ayrıntı- lara inmeden anlattığı gazete ve dergilerde yayımlanan kısa fikir yazılarının genel adıdır. Buna göre aşağıdaki metinlerden hangisi köşe yazısı (fıkra) özellikleri taşımaktadır? A) Türkiye Yayıncılar Birliği tarafından ülkemizdeki okuma kültürü üzerine yakın zamanda bir araştırma yapıldı. Araştırmaya göre okuma oranı, kişinin eğitim, gelir, kültür, boş zaman gibi değişkenlere göre artıyor ya da aza- liyor. En fazla okuyan kümede öğrenciler ve gençler bulunuyor. Ben böyle anket ve araştırmaların sonuçları, yararı üzerine düşünürüm hep. Bu sonuçlar bize yol gösterir mi, bunlara göre kendimize bir yol haritası çizer miyiz, diye düşünerek. Bu araştırmanın da okur sayısını artırmak için bir rehber olacağını düşünüyorum. BY Usta besteci Mozart, dinlediği bir parçayı en ufak ayrıntısına kadar aklında tutabiliyor ve hiçbir notayı atlama- dan aynen çalabiliyordu. Bestelerini yaparken de önce aklında parçayı oluşturuyor, sonra bu parçayı seslen- direcek çalgıların her birinin sesini ayn ayrı duyar gibi onlan notaya döküyordu. En karmaşık parçaları bile hiç düzeltme yapmadan besteleyebiliyordu. Türkiye'de "köy romancılığı'nın ortaya çıkardığı toplumsal problemlerin tekrar tartışmaya açılmasında sayısız yararlar var. Zira "köy romanı" şimdilerde yazılmıyor olsa bile 1970'li yılların başına kadar, romancılığımızın ta- rihinde ağırlıklı bir konumda bulunuyordu. Yaşar Kemal'in, Kemal Tahir'in, Orhan Kemal'in, Talip Apaydın'ın kısaca edebiyatımızın önde gelen isimlerinin köy romanı yazmaya öncelik verdiklerini biliyoruz o yıllarda. D) Karşılaştığı üç beş ağaç da cansız ve kuruydu. Kayaların alt kısmında dahi nem yoktu. Seneler önce öğret- menlerinden biri ona, kimi zaman çöllerde suyun yüzeyin altında bulunabileceğini söylemişti. Fakat o, böyle bir şey olamayacağına emindi. Günler önce bu topraklarda olan su ve nem, uzun zaman önce yok olmuştu. Yanıt Yayınlar
14.
Makale, belirli bir konuda, bir görüşü, bir düşünceyi savunmak ve kanıtlamak için yazılan yazı türüne denir.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki ifadelerden hangisi bir makaleden alınmış olabilir?
A) Anadolu'nun geleneksel konukseverliği dillere destandır. Anadolu'da hangi kapıyı çalarsanız sizi buyur eder, bir
bardak çay ya da bir fincan kahve ile içinizi ısıtırlar. Sizinle ettikleri tatlı sohbet de cabası.
Oğleye doğru atölyeden geldi. Üstü başı kir pas içindeydi. Kızarmış gözleri, şişmiş elleriyle öylece koltuğa uzandı.
Uzandığı koltuğun üzerinde hemen uyuyakaldı.
CYTik, istem dışı kendini gösteren kas kasılmalarıdır. Çoğu zaman refleks hâlinde kişinin farkında olmadığı anlarda
tekrarlanır. Aşırı heyecan, korku, kaygı gibi sebeplerden kaynaklanır. Anne babaları aşırı kuralcı olan çocuklarda
sıklıkla görülür.
Sırtında sanki altınla işlenmiş ağır, pırıl pırıl bir manto... Başında ruhunun simgesi gibi kırmızı tacı... Heybetli du-
ruşu ve insanı etkileyici derin bakışları... Dilinden dökülen kelimelerin ahenkli büyüsü...
Aaiklama vor (Savunma yok)
8
BB00-08.01BDS08
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri
14. Makale, belirli bir konuda, bir görüşü, bir düşünceyi savunmak ve kanıtlamak için yazılan yazı türüne denir. Bu açıklamaya göre aşağıdaki ifadelerden hangisi bir makaleden alınmış olabilir? A) Anadolu'nun geleneksel konukseverliği dillere destandır. Anadolu'da hangi kapıyı çalarsanız sizi buyur eder, bir bardak çay ya da bir fincan kahve ile içinizi ısıtırlar. Sizinle ettikleri tatlı sohbet de cabası. Oğleye doğru atölyeden geldi. Üstü başı kir pas içindeydi. Kızarmış gözleri, şişmiş elleriyle öylece koltuğa uzandı. Uzandığı koltuğun üzerinde hemen uyuyakaldı. CYTik, istem dışı kendini gösteren kas kasılmalarıdır. Çoğu zaman refleks hâlinde kişinin farkında olmadığı anlarda tekrarlanır. Aşırı heyecan, korku, kaygı gibi sebeplerden kaynaklanır. Anne babaları aşırı kuralcı olan çocuklarda sıklıkla görülür. Sırtında sanki altınla işlenmiş ağır, pırıl pırıl bir manto... Başında ruhunun simgesi gibi kırmızı tacı... Heybetli du- ruşu ve insanı etkileyici derin bakışları... Dilinden dökülen kelimelerin ahenkli büyüsü... Aaiklama vor (Savunma yok) 8 BB00-08.01BDS08
n
e
31
-i
a
11. Öğrencilik yıllarından beri şiirle ilgilenirdi ba-
bam. Özellikle ahenkli (ses uyumlu) şiirleri
severdi. Beğendiği şiirleri de ona ait olan ve
bize hatıra kalan bu deftere not ederdi. En son
olarak da Karacaoğlan'a ait "----" dizelerini ve
sanırım bu dizelerin sonlarındaki ses uyumunu
belirten "a/a/a/b" biçimindeki kodu not etmiş,
Bu metinde boş bırakılan yere aşağıdaki
dizelerden hangisi getirilemez?
A) Vara vara vardım ol kara taşa
Hasret ettin beni kavim kardaşa
Sebep ne gözden akan kanlı yaşa
Bir ayrılık bir yoksulluk bir ölüm
B) Üryan geldim gene üryan giderim
Ölmemeye elde fermanım mı var)
Azrail gelmiş de can talep eyler)
Benim can vermeye dermanım mı var
C) Ağlayı ağlayı düştüm yollara
Karışayım boz bulanık sellere
Adı sanı bilinmedik illere
Gitmeyince gönül yardan ayrılmaz)
D) Altın kafes idi benim durağım
Dost elinden yaralandı yüreğim
Evvel yakın idim şimdi ırağım
Felek beni nazlı yardan ayırdı
8
12. (1) Kendi
rin sorum
müz toplu
dir, dolay
kendi ka
rekir. (II)
için ona
(III) Örne
dilmeli v
ayakkabı
lanmalıdı
lerde çoc
elindeki i
tilmelidir.
Bu me
hangisin
A) I
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri
n e 31 -i a 11. Öğrencilik yıllarından beri şiirle ilgilenirdi ba- bam. Özellikle ahenkli (ses uyumlu) şiirleri severdi. Beğendiği şiirleri de ona ait olan ve bize hatıra kalan bu deftere not ederdi. En son olarak da Karacaoğlan'a ait "----" dizelerini ve sanırım bu dizelerin sonlarındaki ses uyumunu belirten "a/a/a/b" biçimindeki kodu not etmiş, Bu metinde boş bırakılan yere aşağıdaki dizelerden hangisi getirilemez? A) Vara vara vardım ol kara taşa Hasret ettin beni kavim kardaşa Sebep ne gözden akan kanlı yaşa Bir ayrılık bir yoksulluk bir ölüm B) Üryan geldim gene üryan giderim Ölmemeye elde fermanım mı var) Azrail gelmiş de can talep eyler) Benim can vermeye dermanım mı var C) Ağlayı ağlayı düştüm yollara Karışayım boz bulanık sellere Adı sanı bilinmedik illere Gitmeyince gönül yardan ayrılmaz) D) Altın kafes idi benim durağım Dost elinden yaralandı yüreğim Evvel yakın idim şimdi ırağım Felek beni nazlı yardan ayırdı 8 12. (1) Kendi rin sorum müz toplu dir, dolay kendi ka rekir. (II) için ona (III) Örne dilmeli v ayakkabı lanmalıdı lerde çoc elindeki i tilmelidir. Bu me hangisin A) I
37.Kitap dosttur, arkadaştır. En yalnız anında, kalabalıklar içinde tek kaldığında, her yerde yanındadır. Bu yoldaşlığın karşılığında
istediği bir şey vardır kitabın: okuyucunun ona sadık kalması. Çünkü kitap şunu iyi bilir: Okuyucu kitaba sadık kaldığında gerçek
dostluk başlamış demektir.
Bu parçada düşünceyi geliştirme yollarından hangisi kullanılmıştır?
A)Tanık gösterme
B)Tanımlama
C)Örnekleme
D)Benzetme
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri
37.Kitap dosttur, arkadaştır. En yalnız anında, kalabalıklar içinde tek kaldığında, her yerde yanındadır. Bu yoldaşlığın karşılığında istediği bir şey vardır kitabın: okuyucunun ona sadık kalması. Çünkü kitap şunu iyi bilir: Okuyucu kitaba sadık kaldığında gerçek dostluk başlamış demektir. Bu parçada düşünceyi geliştirme yollarından hangisi kullanılmıştır? A)Tanık gösterme B)Tanımlama C)Örnekleme D)Benzetme
B) II
baştan üçüncü olur?
C) III
D) IV
Bir kişiyi ya da bir düşünceyi eleştirmek, toplumun aksayan yönlerini dile getirmek amacıyla yazılan alaylı halk şiirlerine "taşlama"
denir.
Bu tanıma göre aşağıdakilerden hangisi taşlama türündeki şiirlere örnek gösterilemez?
A)
B)
Bir odası vardır gayet küçücek
Kendi aklı sıra keyif yetirecek
Bir çanağı yoktur ayran içecek
Adalet kalmadı hep zulüm doldu
Geçti şu baharın gülleri soldu
Dünyanın gidişi acayip oldu
Koyun belli değil, kurt belli değil
Kahveyi bulunca fincan beğenmez
Zenginin faytonu dağlardan aşar
Züğürt düz ovada yolundan şaşar
Saklarım gözümde güzelliğini
Her neye bakarsam sen varsın orada
Kalbimde gizlerim muhabbetini
Koymam yabancıyı, sen varsın orada
Zenginin helvası bal ile pişer
Züğürt herlesine un da bulamaz
11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "eğrisiyle doğrusuyla"
10
Bir dili konusan toplumun o dile yansıyan yaşam deneyim-
9
D)
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri
B) II baştan üçüncü olur? C) III D) IV Bir kişiyi ya da bir düşünceyi eleştirmek, toplumun aksayan yönlerini dile getirmek amacıyla yazılan alaylı halk şiirlerine "taşlama" denir. Bu tanıma göre aşağıdakilerden hangisi taşlama türündeki şiirlere örnek gösterilemez? A) B) Bir odası vardır gayet küçücek Kendi aklı sıra keyif yetirecek Bir çanağı yoktur ayran içecek Adalet kalmadı hep zulüm doldu Geçti şu baharın gülleri soldu Dünyanın gidişi acayip oldu Koyun belli değil, kurt belli değil Kahveyi bulunca fincan beğenmez Zenginin faytonu dağlardan aşar Züğürt düz ovada yolundan şaşar Saklarım gözümde güzelliğini Her neye bakarsam sen varsın orada Kalbimde gizlerim muhabbetini Koymam yabancıyı, sen varsın orada Zenginin helvası bal ile pişer Züğürt herlesine un da bulamaz 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "eğrisiyle doğrusuyla" 10 Bir dili konusan toplumun o dile yansıyan yaşam deneyim- 9 D)
cudunda taşımalidir.
Buna göre Sunay Akın'ın vücudunda taşıması gereken renkler aşağıdaki
1
2
8
6
A)
B)
8
4
1
2
6
1
2
8
468
13517
1295
Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde farklı bir metin türüne yer verilmiştir?
Bir kişinin yanılması bütün halkın yanılmasına yol açar, bütün halkın yanılması da sonradan teklerin yanılmasına. Böylece
yanlışlık elden ele geliştikçe gelişir, biçimden biçime girer: o kadar ki işin en uzağındaki tanık, en yakınındakinden daha çok
şeyler bilir.
B) Kendimi kaptırmamaya çalıştığım çocukça, yakışıksız bir duyumuz vardır. Dertlerimizle dostlarımızı acındırmak, kendimi-
ze vah vah dedirtmek. Başımıza gelenleri büyütür, şişirir, karşımızdakini ağlatmak isteriz, neredeyse. Başkalarını kendi
dertleri karşısında soğukkanlı gördük mü överiz ama soğukkanlılığı bizim dertlerimize karşı gösterdiler mi darılırız, kızarız.
C) Paylaşımcı insanları sever misiniz? diye bir soru sorsam elbette hepiniz evet cevabını verirsiniz çünkü bu özellikte olan in-
sanlarla anlaşmak her zaman daha kolaydır. Farkındalıkları diğer insanlara göre yüksek olan bu kişiler kendilerini topluma
karşı sorumlu hissedip her bireye saygılı davranırlar.
D) Yalnız yaşamanın bir tek amacı vardır sanıyorum; o da daha başıboş, daha rahat yaşamak. Fakat her zaman, buna hangi
yoldan varacağımızı pek bilmiyoruz. Çok kez insan dünya işlerini bıraktığını sanır. Oysaki bu işlerin yolunu değiştirmekten
başka bir şey yapmamıştır.
7. Dil kalıplaşmış, değişmez, durgun bir yapıya sahip değildir. Aksine, kendi yapı ve işleyişinin gerekli kıldığı özelliklere; tarihi, sos-
bu durum
SAY
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri
cudunda taşımalidir. Buna göre Sunay Akın'ın vücudunda taşıması gereken renkler aşağıdaki 1 2 8 6 A) B) 8 4 1 2 6 1 2 8 468 13517 1295 Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde farklı bir metin türüne yer verilmiştir? Bir kişinin yanılması bütün halkın yanılmasına yol açar, bütün halkın yanılması da sonradan teklerin yanılmasına. Böylece yanlışlık elden ele geliştikçe gelişir, biçimden biçime girer: o kadar ki işin en uzağındaki tanık, en yakınındakinden daha çok şeyler bilir. B) Kendimi kaptırmamaya çalıştığım çocukça, yakışıksız bir duyumuz vardır. Dertlerimizle dostlarımızı acındırmak, kendimi- ze vah vah dedirtmek. Başımıza gelenleri büyütür, şişirir, karşımızdakini ağlatmak isteriz, neredeyse. Başkalarını kendi dertleri karşısında soğukkanlı gördük mü överiz ama soğukkanlılığı bizim dertlerimize karşı gösterdiler mi darılırız, kızarız. C) Paylaşımcı insanları sever misiniz? diye bir soru sorsam elbette hepiniz evet cevabını verirsiniz çünkü bu özellikte olan in- sanlarla anlaşmak her zaman daha kolaydır. Farkındalıkları diğer insanlara göre yüksek olan bu kişiler kendilerini topluma karşı sorumlu hissedip her bireye saygılı davranırlar. D) Yalnız yaşamanın bir tek amacı vardır sanıyorum; o da daha başıboş, daha rahat yaşamak. Fakat her zaman, buna hangi yoldan varacağımızı pek bilmiyoruz. Çok kez insan dünya işlerini bıraktığını sanır. Oysaki bu işlerin yolunu değiştirmekten başka bir şey yapmamıştır. 7. Dil kalıplaşmış, değişmez, durgun bir yapıya sahip değildir. Aksine, kendi yapı ve işleyişinin gerekli kıldığı özelliklere; tarihi, sos- bu durum SAY
KİŞİSEL GELIŞIM
5. ETKİNLİK
yola çıkarak bir şiir yazınız.
Okuduğunuz şiirin biçimsel özelliklerine dikkat ediniz. Aşağıdaki yapraklarda yazan değerlerimizden
dostluk
dürüstlük
öz denetim
sabır
adalet
sevgi
vatanseverlik
stay
saygı
yardımseverlik
DIRE
sorumluluk
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri
KİŞİSEL GELIŞIM 5. ETKİNLİK yola çıkarak bir şiir yazınız. Okuduğunuz şiirin biçimsel özelliklerine dikkat ediniz. Aşağıdaki yapraklarda yazan değerlerimizden dostluk dürüstlük öz denetim sabır adalet sevgi vatanseverlik stay saygı yardımseverlik DIRE sorumluluk
TÜRKÇE
16) Gıda boyası, gıdanın görünüşünü yapay renkler vererek değiştirmek üzere geliştirilmiş kimyasal bileşiklerd
İnsanlar yüzyıllardır yiyeceklere renklendirici ekler. Fakat ilk yapay gıda boyası 1856'da kömür katranından
ticileri genellikle yapay gida boyalarını, doğal gıda renklendiricilerine tercih eder. Çünkü yapay boyalar daha
üretildi. Günümüzde gıda boyası petrolden üretilir. Yıllardır, yüzlerce yapay gida boyası geliştirildi. Gıda üre
canlı renk üretir. Fakat yapay gida boyalarının güvenilirliği ile ilgili tartışmalar vardır.
Bu metinde;
1. Sayısal verilerden yararlanma
II. Karşılaştırma
III. Tanımlama
IV. Benzetme
4
numaralanmış düşünceyi geliştirme yollarından hangilerine yer verilmemiştir?
D) I ve IV
A) Yalnız
C) II ve III
B B) Yalnız IV
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri
TÜRKÇE 16) Gıda boyası, gıdanın görünüşünü yapay renkler vererek değiştirmek üzere geliştirilmiş kimyasal bileşiklerd İnsanlar yüzyıllardır yiyeceklere renklendirici ekler. Fakat ilk yapay gıda boyası 1856'da kömür katranından ticileri genellikle yapay gida boyalarını, doğal gıda renklendiricilerine tercih eder. Çünkü yapay boyalar daha üretildi. Günümüzde gıda boyası petrolden üretilir. Yıllardır, yüzlerce yapay gida boyası geliştirildi. Gıda üre canlı renk üretir. Fakat yapay gida boyalarının güvenilirliği ile ilgili tartışmalar vardır. Bu metinde; 1. Sayısal verilerden yararlanma II. Karşılaştırma III. Tanımlama IV. Benzetme 4 numaralanmış düşünceyi geliştirme yollarından hangilerine yer verilmemiştir? D) I ve IV A) Yalnız C) II ve III B B) Yalnız IV
4.
Bir varmış bir yokmuş. Uzak ülkelerin birinde yavru bir kuş ülkesinin kralına "Kanatlarım çok küçük olduğu için
çabuk yoruluyorum ve sık sık bir dala konmak zorunda kalıyorum. Oysa büyük kanatlara sahip olursam ben de
büyük kuşlar gibi uzun mesafeler uçabilirim ve diğer kuşların hayranlığını kazanırım." demiş. Kral, saraya bir
peri çağırmış. Peri, sihirli değneğini sallayıp yavru kuşa bir çift büyük kanat hediye etmiş. Aradan günler
geçmiş, bir gün ormanda dolaşırken bir de bakmış ki yavru kuş kanatlarını sürüyerek toprağın üzerinde dolaşı-
yor. "İstediğin kanatlara sahip oldun, neden uçmuyorsun?" diye sormuş. Kuş ise "Ben galiba bir hata yaptım.
Bu kanatlar bana çok büyük geldiği için küçük bedenim onları taşıyamıyor. Uçayım derken hep yere düşüyo-
rum. Oysa acele etmeyip kendi kanatlarımın gelişmesini bekleseydim şimdi havada eskisinden daha iyi uçuyor
olacaktım." demiş.
Bu metin aşağıdaki türlerin hangisinden alınmış olabilir? V
D) Deneme
A) Hikâye
B) Masal
C) ARI
BB00-08.01BDS06
BUCA
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri
4. Bir varmış bir yokmuş. Uzak ülkelerin birinde yavru bir kuş ülkesinin kralına "Kanatlarım çok küçük olduğu için çabuk yoruluyorum ve sık sık bir dala konmak zorunda kalıyorum. Oysa büyük kanatlara sahip olursam ben de büyük kuşlar gibi uzun mesafeler uçabilirim ve diğer kuşların hayranlığını kazanırım." demiş. Kral, saraya bir peri çağırmış. Peri, sihirli değneğini sallayıp yavru kuşa bir çift büyük kanat hediye etmiş. Aradan günler geçmiş, bir gün ormanda dolaşırken bir de bakmış ki yavru kuş kanatlarını sürüyerek toprağın üzerinde dolaşı- yor. "İstediğin kanatlara sahip oldun, neden uçmuyorsun?" diye sormuş. Kuş ise "Ben galiba bir hata yaptım. Bu kanatlar bana çok büyük geldiği için küçük bedenim onları taşıyamıyor. Uçayım derken hep yere düşüyo- rum. Oysa acele etmeyip kendi kanatlarımın gelişmesini bekleseydim şimdi havada eskisinden daha iyi uçuyor olacaktım." demiş. Bu metin aşağıdaki türlerin hangisinden alınmış olabilir? V D) Deneme A) Hikâye B) Masal C) ARI BB00-08.01BDS06 BUCA
●
Yazar kendisiyle konuşuyormuş gibi yazar.
·
Anlatılanlar, ispatlama yoluna gidilmez.
.
Herhangi bir konuda yazılabilir.
●
Kişisellik, kendine özgülük vardır.
Cümlede bahsedilen yazı türü aşağıdakilerden hangisidir?
A)Makale B) Deneme
C) Sohbet D) Röportaj
näil: onurlu yasamaktır.
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri
● Yazar kendisiyle konuşuyormuş gibi yazar. · Anlatılanlar, ispatlama yoluna gidilmez. . Herhangi bir konuda yazılabilir. ● Kişisellik, kendine özgülük vardır. Cümlede bahsedilen yazı türü aşağıdakilerden hangisidir? A)Makale B) Deneme C) Sohbet D) Röportaj näil: onurlu yasamaktır.
SOZEL
VAMI2 330
7. SINIF
TÜRKÇE T
1. Bu testte 20 soru vardır.
2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Türkçe Testi için ayrılar
1. Şaşırıyorum etkiden, başkalarına benzemek-
ten kaçınanlara. Özgünlük, kendine özgü kişiliği
olanlara vergidir; kişilik de etki altında kalmakla
bozulmaz, kaybolmaz. Aksine etki, kamçılar
onu. Dünyanın büyük yazarlarına bakın; hepsi
çok okumuştur, okuduklarından da faydalan-
mışlardır. Stendhal birtakım eski İtalyan kitapla-
rını okur, onlardan hoşuna gidenleri alıverirmiş.
O bulduklarını, aldıklarını kendinin bir anlatması
vardır; bütün kişiliği, özgünlüğü işte o anlatışın-
dadır. Söylediğine göre La Fontaine'in en güzel
öykülerinin birinin bile konusu kendine ait değil-
miş.
Bu metinle ilgili olarak,
1. Karşılaştırmaya yer verilmiştir.
II. Koşul bildiren cümleler kullanılmıştır.
III. Örneklendirmeden yararlanılmıştır
yargılarından hangileri yanlıştır?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) ve III
ve III
bili/
3
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri
SOZEL VAMI2 330 7. SINIF TÜRKÇE T 1. Bu testte 20 soru vardır. 2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Türkçe Testi için ayrılar 1. Şaşırıyorum etkiden, başkalarına benzemek- ten kaçınanlara. Özgünlük, kendine özgü kişiliği olanlara vergidir; kişilik de etki altında kalmakla bozulmaz, kaybolmaz. Aksine etki, kamçılar onu. Dünyanın büyük yazarlarına bakın; hepsi çok okumuştur, okuduklarından da faydalan- mışlardır. Stendhal birtakım eski İtalyan kitapla- rını okur, onlardan hoşuna gidenleri alıverirmiş. O bulduklarını, aldıklarını kendinin bir anlatması vardır; bütün kişiliği, özgünlüğü işte o anlatışın- dadır. Söylediğine göre La Fontaine'in en güzel öykülerinin birinin bile konusu kendine ait değil- miş. Bu metinle ilgili olarak, 1. Karşılaştırmaya yer verilmiştir. II. Koşul bildiren cümleler kullanılmıştır. III. Örneklendirmeden yararlanılmıştır yargılarından hangileri yanlıştır? A) Yalnız I B) Yalnız II D) ve III ve III bili/ 3